Joachim Löw stapt na het EK op als bondscoach. Maar een echte verklaring voor deze verrassende beslissing gaf hij niet.
Het moest allemaal heel keurig gespeeld worden: op een persconferentie vorige week donderdag zei Joachim Löw dat het tijd was voor verandering. Daarom wil hij het na het EK voor bekeken houden. Hij sprak over de grote momenten in zijn vijftienjarige carrière als bondscoach, hij prees de spelers en zei de toekomst heel rooskleurig in te zien. En de bestuurders van de Duitse voetbalbond dankten Löw voor het werk dat hij had geleverd.
Maar de werkelijkheid ziet er enigszins anders uit. Velen in Duitsland zijn opgelucht dat Löw vertrekt. Zijn toekomstproject, met een verjonging van de Mannschaft en het uitrangeren van een paar gevestigde waarden, was een puzzel geworden die nooit af geraakte. Toen Duitsland in november vorig jaar met 0-6 verloor van Spanje zag Löw in dat de jonge ploeg geen stap vooruit was gekomen. Löw was met zichzelf niet meer tevreden. De zo succesrijke trainer werd een twijfelaar die zich thuis in Freiburg verschanste en alleen nog opdook voor interlands en belangrijke matchen in de Bundesliga.
Joachim Löw zat de ontwikkeling van de Duitse ploeg in de weg.
Binnen de Duitse voetbalbond DFB, die intern is verscheurd, hoopten velen dat Löw na de blamage in Spanje de eer aan zichzelf zou houden. Dat gebeurde niet. Dat hij dit nu wel doet, kwam als een donderslag bij heldere hemel. Zoals het bij dat soort gelegenheden past, kreeg Löw veel lof over het geleverde werk, maar naar mensen die openlijk riepen dat ze deze stap betreurden, moest je met een vergrootglas zoeken.
Joachim Löw heeft de afgelopen jaren een paar kansen gemist om in schoonheid afscheid te nemen. Op het hoogtepunt van zijn carrière bijvoorbeeld, nadat Duitsland in 2014 wereldkampioen werd. Maar Löw wou nog een paar jaar van deze triomf en de opgebouwde status genieten. Toen Duitsland op het WK van 2018 in de voorronde struikelde, leek een vertrek in de maak, maar nog altijd wilde Löw van geen ophouden weten. Toen zijn team dan in november die historische nederlaag tegen Spanje leed, leek dit nieuwe dieptepunt hem niet meer te kunnen redden. Maar op een persconferentie in december riep Löw dat de gedachte om als bondscoach te stoppen nooit in hem was opgekomen.
Drie maanden later is de situatie in wezen niet veranderd, maar Löw wilde het risico op een nieuwe afgang niet nemen. Hij wist dat de meningen over hem binnen de voetbalbond verdeeld zijn, hoe men nu ook probeert met wollige verklaringen het tegendeel te beweren. Wat Löw vooral stoorde is dat Fritz Keller, de voorzitter van de DFB, het intern voor de spelers opnam en niet voor zijn trainer. Löw, die jaren kon doen en laten wat hij wilde, voelde zich voor het eerst gecontroleerd. Het kwam tot een confronterend gesprek tussen hem en Keller, een discussie waarin alle conflicten uiteindelijk werden uitgepraat. Zo klonk het tenminste achteraf.
Bij Joachim Löw bleef er niettemin iets hangen. Hij voelde dat het klimaat giftig was en bleef en dat hij de ontwikkeling van het elftal in de weg zat. De bondscoach, een pleitbezorger van het dominante voetbal, had ook de greep op de spelers verloren. Het idee om ermee op te houden, zo zei hij, is de voorbije weken gerijpt. Dat het contact tussen Keller en hem nog altijd niet goed is, werd duidelijk toen de bondsvoorzitter zei dat het vertrek van Löw de ploeg een kick kan geven. Löw reageerde op een zeer droge manier: de spelers zijn zo professioneel en zo intelligent dat ze geen kick nodig hebben.
De ontspannen manier waarop de 61-jarige Löw vorige week toelichting gaf bij zijn vertrek, toont dat hij zichzelf ergens heeft bevrijd. Intussen moet de Duitse voetbalbond op zoek naar een opvolger. Dat er daar tweespalt heerst, zal die taak niet vergemakkelijken.
