Zelden werden trainers in de mallemolen van het Europese topvoetbal zo vermorzeld en verbrijzeld als tijdens dit EK. Een van de meest indringende beelden die te registreren viel, was de aftocht van de Duitse bondscoach Rudi Völler, die na de verloren wedstrijd tegen de Tsjechische B-ploeg als een geslagen hond naar de kleedkamer stapte. Eén dag later diende Völler zijn ontslag in : hoewel een contract tot medio 2006 hem vijf miljoen euro garandeerde, liet hij dat geld liggen. Het was de machteloosheid van het Duitse voetbal ten top. Want in tegenstelling tot trainers als de Italiaan Giovanni Trapattoni of de Spanjaard Iñaki Sáez werd Völler door de pers relatief weinig bekritiseerd. Zijn sympathiek imago gaf de apostel van de eenvoud oneindig veel krediet. Terwijl Völler de voorbije twee jaar niet echt een meesterwerk afleverde. Hij slaagde er niet in een vast concept te vinden voor zijn team, experimenteerde te vaak, legde het accent op verdedigen en sloeg tactisch geregeld de bal mis.
Aan monumenten wordt in Duitsland niet geraakt. Dus zette de pers zich na de terugkeer van de Mannschaft af tegen de hautaine houding van de spelers, die de supporters de rug toekeerden. Op twee jaar voor het WK in eigen land moet de drievoudige wereldkampioen zich niettemin ernstig zorgen maken over de kwaliteitsarmoede. Tijdens het EK viel er niet één verrassende actie te zien, niet één versnelling, niet één creatieve inval. Hoe groot de problemen zijn, bleek toen Bayern München een paar weken geleden tien miljoen euro neerlegde voor Torsten Frings. De middenvelder is een loper zonder fantasie. Echt naar het beeld van het Duitse voetbal.
Dit EK staat bol van de onverwachte wendingen. Frankrijk, de grote favoriet, hing als los zand aan elkaar en sloot in Portugal een gouden periode af. Zo kon een andere Duitse trainer zich op de voorgrond hijsen : Otto Rehhagel zorgde voor de grootste sensatie door met Griekenland de titelverdediger uit het toernooi te kegelen. Meteen vonden ze in Duitsland, waar men niet echt de tijd neemt om alles goed te analyseren, dat Rehhagel de geschikte man is om Rudi Völler op te volgen. De Griekse bondscoach genoot daar zichtbaar van. Binnen het internationale topvoetbal is Rehhagel zonder enige twijfel een van de meest boeiende persoonlijkheden. Hij praat snel en veel, kan zijn spelers door zijn fijnzinnigheid en psychologisch gevoel als geen ander motiveren en houdt van discipline en strakke regels. Als Rehhagel over voetbal praat, weet hij van geen ophouden. We maakten het ooit mee toen we Rehhagel interviewden in de tijd dat hij coach was van Werder Bremen. Vijfenveertig minuten zou hij uittrekken voor het gesprek, maar uiteindelijk bleef hij twee en een half uur aan het woord. Vervolgens voerde deze kunstenaar in woorden ons naar de luchthaven. In de auto wilde hij nog gauw even kwijt hoe hij een voetbalclub zag : als een democratische dictatuur.
Met die denkbeelden is Otto Rehhagel ook in Griekenland aan de slag gegaan. Hij vond snel het juiste recept en gaf de spelers hun zelfbeeld terug. Mooi is het allemaal niet. In een toernooi waarin het offensieve voetbal zich na een moeizaam begin meer en meer doorzette, boekte hij succes met een afwachtend concept. De aanwezige techniek doorweefde Rehhagel met tactiek. Zo drukte hij een duidelijke stempel op zijn team. En net zoals de veelgeprezen Tsjech Karel Brückner houdt hij vast aan dezelfde spelers. Continuïteit als locomotief voor het succes.
Met de halve halve finales stormt dit EK op een absolute climax af. Portugal is in extase en moet vaststellen dat het de laatste vier bereikte terwijl zijn beste speler, Luis Figo, eerder het spel vertraagt dan versnelt. En hoe moeten alle columnisten en analisten zich voelen die de voorbije weken Dick Advocaat aan de schandpaal nagelden ? Het weekblad Voetbal International meende te weten dat de spelers Advocaat na de verloren wedstrijd tegen Tsjechië hadden uitgemaakt voor kneus, sufferd en zielig figuur. Na een tegenvallende match tegen Zweden bereikte Oranje nu de halve finale. Het viel op dat Dick Advocaat achteraf door de spelers nauwelijks in de vreugde werd betrokken. Niettemin is zijn imago voorlopig weer wat opgepoetst. Zelfs Johan Cruijff vond zaterdagavond in een bij hem zeldzame opwelling van tevredenheid dat het land best fier mocht zijn op Advocaat. Zo gaat dat in de voetbalsport : alleen het resultaat is zaligmakend.
door Jacques Sys
Plots moet Nederland trots zijn op Advocaat.
