Een klasse apart. Maar evengoed

een karakter apart. Drie jaar Sérgio Conceição in België : een balans.

Wat zegt de taal van de getallen ? 74 wedstrijden in de eerste klasse. 21 doelpunten en 27 assists. 20 gele kaarten en 1 rode. Ziedaar de mathematische bijdrage van Sérgio Conceição aan het Belgische voetbal. Drie seizoenen lang verdedigde de Portugees de kleuren van Standard. De meningen over hem zijn verdeeld. Meestal wordt hij zwart-wit geëvalueerd : je bent ofwel fel vóór ofwel hevig tégen Conceição. Een overzicht van de pro’s en de contra’s.

We beginnen met de pro’s. Derde in het seizoen 2004/05, tweede op het einde van de campagne 2005/06, derde bij het afsluiten van dit kampioenschap : van prijzen blijft Standard al zeer lang verstoken, maar aan podiumplaatsen raakten ze in Luik de laatste jaren wél gewend. Daar zit Sérgio Conceição beslist voor iets tussen. Toen hij in augustus 2004 bij Standard belandde, had hij een aanzienlijke conditionele achterstand. Maar hij kwam redelijk snel op dreef en sinds hij in de ploeg staat, daalde het aantal hoge ballen richting spitsen spectaculair. Met Conceição werd er weer opbouw in het spel gestoken. Standard combineerde opnieuw, zocht de vleugels op, verstuurde vandaar centers van kwaliteit. Conceição op rechts en Milan Rapaic op links : als dat duo een begenadigde dag kende, had de tegenstander de handen en de voeten vol met Standard.

Conceição betekende zo’n drastische kentering in de speelwijze van Standard, dat er discussies ontstonden over hoe afhankelijk de ploeg wel was van de Portugees.

Op rechts ? Sérgio Conceição is een zodanig polyvalente voetballer dat hij in meerdere posities werd uitgespeeld. Als rechtermiddenvelder in een 4-4-2, als rechteraanvaller in een 4-3-3, als tweede spits, als spelverdeler …

Gouden hart, Gouden Schoen

Het publiek in de Vurige Stede verlangt altijd voetballers met inzet maar als twee spelers van dat kaliber het spel van het team kruiden met techniek en finesse, kunnen de fans natuurlijk hun pret ook niet op.

De supporters van Standard lustten Conceição wel. Van een gemiddelde van 18.100 toeschouwers in 2004/05, over 22.700 in 2005/06, naar 22.800 voor de afgelopen campagne. Almaar meer mensen kwamen de jongste jaren kijken naar de Rouches en Conceição was voor die positieve trend een medebepalende factor. Met zijn fantastische acties en zijn grillen valt er met de Portugees altijd wel iets te beleven. Sinds drie seizoenen geldt hij als één van de eyecatchers van het Belgische voetbal.

Eén van de gevolgen daarvan was dat Sérgio Conceição werd bekroond met de Gouden Schoen 2005. Alle liefhebbers van puur voetbal waren het erover eens dat hij die trofee verdiende. Met het nodige respect voor álle winnaars van de Gouden Schoen, maar artiesten genre Conceição, Vincent Kompany en Aruna Dindane zijn van een ander garnituur dan laureaten van het slag Timmy Simons, Lorenzo Staelens of Franky Van der Elst. De Gouden Schoen is een soort van uitstalraam van het Belgische voetbal en het kan nooit kwaad dat daar een internationaal gekende en gewaardeerde buitenlandse voetballer ligt te blinken.

En als mens ? Conceição toonde soms een groot hart. Bijvoorbeeld toen hij discreet naar ziekenhuizen in de Luikse regio trok om er zieke kinderen te begroeten. Ook in Portugal heeft hij een reputatie van generositeit opgebouwd, een man die gaarne een (klein) deel van zijn (groot) fortuin afstaat voor het goede doel.

Zeer menselijk bleek Conceição ook ter gelegenheid van het Gala van de Profvoetballer van het Jaar in het casino van Spa. Ze hadden hem gevraagd om de Trofee voor de Scheidsrechter van het Jaar uit te reiken. Een behoorlijk bizar en allicht van een knipoog begeleid verzoek, Conceição heeft het geregeld aan de stok met de scheidsrechters. Maar niet alleen aanvaardde hij de opdracht, hij hielp op een sympathieke manier en met schouderklopjes laureaat Jérôme Efong Nzolo over de streep, toen de zwarte referee op het podium door emoties werd overmand. En toen Jérôme in het aansluitende gesprek van ontroering in zijn woorden bleef steken, stak Conceição opnieuw een handje toe. Voor wie hij gestemd had, vroegen ze hem. Conceição, met een ontwapenend gebaar : ‘Pour lui bien sûr.’Het Belgische voetbalpubliek ontdekte toen dat de Portugees een gevoelig man is en geen ijsberg.

Dat Conceição zich op het scherp van de snee verhield met het scheidsrechterskorps, hoeft ook niet eenzijdig negatief te worden beoordeeld. De Luikenaar heeft gemakkelijk de indruk dat hem onrecht wordt aangedaan maar zwijgt daarover doorgaans als vermoord. Dankzij Conceição heeft Standard in zijn relatie tot de refs een zekere assertiviteit opgeraapt.

De aanwezigheid van Conceição sorteerde bij Standard nog andere positieve effecten. Zijn invloed op de ontwikkeling van de jonge spelers van het team is onmiskenbaar. Marouane Fellaini, Axel Witsel en Steven Defour maakten er geen geheim van dat de Portugees een steunpunt vormde in de progressie die ze hebben geboekt. Wanneer je als jonge voetballer de kleed-kamer deelt met een echte vedette, dan deemster je weg als je niet genoeg ambitie bezit, maar met het juiste karakter breek je dan net door. Conceição heeft zich in zijn hoedanigheid van ster en kapitein ontpopt tot de perfecte gids van enkele youngsters van Standard.

Geen gemakkelijke

Tijd voor de contra’s. Zoals hij sommige jonge spelers in opwaartse richting stuwde, zo blokkeerde Sergio Conceição anderen. Eric Deflandre rendeerde zelden optimaal wanneer hij de rechterflank moest delen met de Portugees. Jovanovic speelde zijn beste wedstrijden voor Standard toen Conceição niet aan de aftrap verscheen. Jonathan Walasiak verdween uit beeld zodra Conceição op Sclessin verscheen. En later kon Cédric Roussel bij Standard nooit op de voorgrond raken, naar verluidt om de simpele reden dat de Portugese patron het niet op hem begrepen had.

Geen gemakkelijke, die Sergio Conceição. Niet voor zijn ploegmaats. En niet voor zijn trainers. Men zag hem wel eens zijn aanvoerdersband ostentatief op de grond smijten bij een vervanging. Op training loopt hij er vaak de kantjes af en hij is er dikwijls als eerste bij om de tactische richtlijnen te contesteren. Bij het begin van het seizoen werkte hij assistent-coach Michel Renquin zo op de heupen dat die de training verliet en de kleedkamer opzocht. Het incident zou Renquin naderhand de kop gekost hebben. Bekend is ook het beeld van een geblesseerde Conceição die achter de rug van Michel Preud’homme de aanwijzingen van zijn coach corrigeert.

De trainers van de tegenpartij werden evenmin gespaard. Bij de laatste Charleroi-Standard trapte Conceição de bal weg en viseerde daarbij duidelijk coach Jacky Mathijssen, na afloop gingen beide mannen ei zo na op de vuist.

Onvergetelijk is ook de klap die Conceição aan journalist Marc Delire verkocht omdat die de Portugees in zijn voorbeschouwing op het seizoen niet had opgenomen in zijn type-elftal. Daarvoor moest de reporter met een kaakslag boeten bij het etentje op de persvoorstelling van de ploeg. En ook de geheven middelvinger in de richting van de supporters van Zulte Waregem behoort tot de zwarte bladzijden van Conceiçãos verblijf in België.

Buien van boosaardigheid

Na enkele weken bij Standard veroorzaakte Conceição een eerste incident. De verantwoordelijke voor de perszaal van Sclessin ontzegde de vrouw van de Portugees de toegang. Sérgio ontplofte, zijn woede deed de muren trillen : de voltallige media waren getuige van een eerste zenuwcrisis.

De nukken van Sérgio Conceição : in het hotel Mercure, waar Standard zijn wedstrijden voorbereidt, kunnen ze erover meespreken. Daar bewaren ze ook een nare herinnering aan hem. Toen de bediening naar zijn smaak niet snel genoeg ging, gooide hij een kop koffie naar het hoofd van een dienster. Het hotel dreigde toen klacht in te dienen en het kwam pas op dat voornemen terug toen de club zich officieel voor het incident verontschuldigde.

In meerdere restaurants in het Luikse leerden ze de uitspattingen van Sérgio Conceição ook al kennen. Als hij onder invloed van alcohol is, moeten de meubelen het vaak ontgelden.

Een soortgelijke razernij liet Conceição ook optekenen in zijn relatie met de scheidsrechters. In zijn eerste wedstrijd in België, in augustus 2004, werd hij op Cercle Brugge uitgesloten toen hij een tegenstander duwde die hem belette een vrijschop vlug te nemen. Conceição stond toen welgeteld elf minuten op het veld. Zo maakte het Belgische voetbal kennis met hem.

Memorabel was vooral zijn optreden in de bekerconfrontatie met Zulte Waregem (mei 2006). Conceição spuwde toen Stijn Meert in het gezicht, kreeg een rode kaart onder de neus geduwd en gooide vervolgens zijn shirt in het gezicht van scheidsrechter Peter Vervecken. Even vreesde men toen voor een jarenlange schorsing, die het einde van zijn carrière had kunnen betekenen, maar hij kwam er redelijk goed en goedkoop vanaf met een schorsing van vier maanden, vakantie inbegrepen. Niettemin, zijn collectie gele kaarten oogt imposant : 20 in 74 wedstrijden, allemaal verstrekt wegens protest. Kortom, het potje kookte vlug over.

Nadien sloot de maestro min of meer vrede met Vervecken, tot op de dag van de finale van de beker van België. Die dag kende Vervecken geen strafschop toe toen Milan Jovanovic neerging bij een duel met Joos Valgaeren van Club Brugge. Vlak nadat ze hun medaille van verliezend finalist hadden ontvangen, gingen de Portugese spelers van Standard het arbitrale kwartet even duidelijk maken wat ze ervan dachten. Er werd in de richting van de scheidsrechters gespuugd en anderen boden, breed gesticulerend, hun medaille aan de referees aan. Het gedrag van Conceição was in die momenten niet bepaald het minst provocerende van de Portugezen.

De gemiste afspraken

Globaal beschouwd kan Sérgio Conceição een positieve sportieve balans van zijn passage in België voorleggen. Toch miste hij enkele grote afspraken. In de cruciale Europese match tegen Bilbao (2004/05) ging hij roemloos met de ploeg ten onder : met 1-7 werden de Rouches toen op het eigen Sclessin ingeblikt : een monsterscore.

48 uur voor die beruchte wedstrijd tegen Bilbao werd Conceição in het gezelschap van Luciano D’Onofrio ontwaard in een Chinees restaurant in Luik. De twee tafelden er uitgebreid en de wijn vloeide rijkelijk. Om 5 uur ’s morgens zat het duo nog altijd in het etablissement en een ober moest de politie bellen om hen buiten te zetten. Terwijl Standard twee dagen later zijn Europese toekomst op het spel zette.

Ongelukkig was Conceição ook in de slotfase van de competitie 2004/05. Op Oostende miste hij de strafschop die Standard Europees voetbal had opgeleverd. In plaats daarvan moesten de Rouches aan de bak in een barrageduel met Racing Genk. In de eerste match tegen de Limburgers liep Conceição tegen een gele kaart aan, waardoor hij de tweede wedstrijd moest missen. En raad eens : niet Standard maar Racing Genk beukte de poort naar Europees voetbal open.

Op het einde van vorig seizoen miste hij dan weer het over de titel beslissende treffen met Anderlecht : een gevolg van zijn schorsing na zijn clash met Peter Vervecken. Die avond greep Standard andermaal naast de prijzen.

Ook dit seizoen moest hij door een schorsing verstek laten gaan voor de topper op Anderlecht, alweer de match waarin de Rouches hun laatste titelambities mochten opbergen.

De privileges voor de Portugezen

Drie jaar lang genoot Sérgio Conceição bij Standard van een voorkeursbehandeling. Hij stapelde de minitripjes naar Portugal op, waarnemers raakten er de tel bij kwijt. Meermaals keerde hij naar zijn vaderland terug om er een blessure te laten verzorgen, dat zal hem door de medische staf van Standard wel niet in dank zijn afgenomen.

Portugezen hebben bij Standard nu eenmaal een handje voor. De club voert wat dat betreft een beleid van twee maten en twee gewichten. Ter illustratie : Ricardo Sá Pinto mocht zijn slee ongegeneerd parkeren op een paar meter van de kleedkamer, terwijl de andere spelers de parking wat verderop dienden te gebruiken.

Dat Conceição bij de ploegopstelling een vinger in de pap had, lijdt weinig twijfel. Al liep zijn laatste poging in die richting op een sisser af. Omdat hij voor de bekerfinale maar vijftien namen op het scheidsrechtersblad mocht invullen, moest Preud’homme drie spelers die de afzondering hadden meegemaakt, in de tribune installeren. Onder hen Sá Pinto. Conceição bewoog hemel en aarde om de coach tot andere gedachten te brengen. Preud’homme gaf echter geen krimp, waarna Sá Pinto in het bijzijn van de groep in een blinde colère ontstak.

Conceição voelde zich bij Standard bijzonder beschermd en daar maakte hij gretig misbruik van. Hetzelfde probeerde hij destijds te doen bij de Portugese nationale ploeg. Hij betaalde het met zijn definitieve verwijdering uit de selectie. S

door Pierre Danvoye / Patrick Sintzen