Een nieuw voetbalhuis

© GETTY

Naar het nieuwe seizoen kijkt ook de nieuwe rechtenhouder Eleven Sports uit. Daar legden ze een half miljard neer om de komende vijf jaar het Belgische voetbal in de huiskamers te brengen. Welke vernieuwingen zitten in de pijplijn?

August Reyerslaan 70. In een gloednieuw gebouw aan de voet van de televisietoren van de VRT en de RTBf huist sinds vorige week Eleven Sports, de nieuwe rechtenhouder van het Belgische profvoetbal. Het waren hectische weken voor de Belgische tak van de internationale groep die eerder al de uitzendrechten van onder meer La Liga, de Bundesliga, de Serie A en andere NBA’s verwierf en die via drie internationale sportkanalen al 750.000 klanten op de Belgische markt bereikte. Naast het voorbereiden van het nieuwe seizoen kwam daar ook nog eens de coördinatie van een redactionele verhuis bovenop, van Antwerpen naar Brussel. Begin vorige week werd die afgerond. Antwerpen was een mooie locatie, maar Brussel ligt geografisch beter.

Wij hebben vijf jaar om te evolueren, maar willen om de zes maanden vernieuwen. We gaan niet een seizoen lang hetzelfde doen.’ Jan Mosselmans

Nieuwsgierig volgden de verantwoordelijken de voorbije maanden de esbattementen binnen de Pro League. Met enige toenemende zenuwachtigheid ook. In het businessmodel van een omroep die de rechten van het Belgisch voetbal verwierf, maakt een eerste klasse met 16, 18 of 20 ploegen een wereld van verschil.

En er moest de voorbije weken al zoveel worden onderhandeld: met VOO in Wallonië en Telenet in Vlaanderen om ook in hun huisgezinnen de Belgische sportzenders beschikbaar te krijgen. Met RTBF en SBS voor de programma’s rond samenvattingen op zaterdag- en zondagavond. Met ankers en productiehuizen, et cetera. Extra kopzorgen rond het aantal deelnemers in 1A of 1B konden ze er missen als kiespijn. Vandaar een paar stevige e-mails om aan te dringen op een snelle beslissing. Je wil, als je ergens nieuw bent, een goeie eerste indruk maken. Ook al heb je een contract voor vijf jaar.

Cijfers

Exacte cijfers communiceert men niet, maar Eleven Sports betaalt voor vijf seizoenen ongeveer 500 miljoen euro. Dat is een smak geld. Dat Belgische televisiecontract, zo zie je in de drie rapporten die Deloitte Belgium sinds drie jaar op vraag van de Pro League publiceert, is de laatste jaren voor het profvoetbal steeds belangrijker geworden.

In het eerste rapport rond de socio-economische impact van het profvoetbal dat de onderzoekers in 2018 publiceerden, gaan ze terug tot het seizoen 2012/13. Daar verdeelden de 16 clubs in eerste klasse onder mekaar nog 56,5 miljoen euro. Dat bedrag is sindsdien nagenoeg elk jaar gestegen, sterk zelfs in de voorbije drie jaar. In hetzelfde rapport uit 2020 zie je dat in het seizoen 2017/18 al 80,9 miljoen euro werd verdeeld (weliswaar over alle 24 profclubs, 7,8 miljoen van dat bedrag ging naar 1B). In 2018/19 gaat het om 84,3 miljoen euro, en voor 2019/20 gaat het om een bedrag van 80 miljoen euro. Daar doet Eleven in de nieuwe verbintenis nog eens jaarlijks ongeveer 20 miljoen euro bovenop.

Dat er de voorbije maanden zoveel onrust was binnen de Pro League – en bij de topclubs een grote weerzin tegen het uitbreiden van 1A – heeft ook met dat televisiecontract te maken. En met de verdeelsleutel. Uit het rapport van Deloitte blijkt waarom.

Het televisiegeld wordt immers niet eerlijk lees elk krijgt evenveel – verdeeld over alle profclubs. Dat gebeurt nergens in Europa. Alle matchen komen live op tv, maar de grote clubs lokken meer kijkers en willen voor dat belang ook worden vergoed.

In het eerste rapport van Deloitte (2018) werd dat verschil nog opgenomen. In het seizoen 2012/13 verdeelde de G5 (Club Brugge, KAA Gent, Standard, KRC Genk en Anderlecht) nog 28,9 miljoen euro onder mekaar, de K11 27,5. Minder dan 50 procent dus. Die verhouding bleef de voorbije jaren min of meer gelijk: iets meer dan 50 procent (afhankelijk van de eindstand was dat 51 tot 53 procent) van de te verdelen som ging naar de vijf groten.

Uiteraard waren ‘nieuwkomers’ als Antwerp en Charleroi het daarmee niet eens. Zij schurkten de voorbije jaren aan tegen die G5. Niet toevallig lag Antwerp dit voorjaar dan ook het langste dwars in de onderhandelingen rond de verdeelsleutel van het nieuwe contract en sleepte de Great Old een toegeving uit de brand. De eerstkomende twee seizoenen krijgt de club elk jaar 750.000 euro extra uit de pot. Die moet het in seizoen drie en vier opnieuw terugbetalen, maar Antwerp hoopt tegen dan de kloof met de G5 te hebben gedicht, zodat die terugbetaling minder pijn doet. In de onderhandelingen werd de rest van de K11 ook niet vergeten. Als een kleintje zich plaatst voor play-off 1 krijgt het 1 miljoen extra. Slagen twee teams daarin, dan mogen die 1,2 miljoen over hun beiden verdelen.

Jan Mosselmans, Head of Content and Production van Eleven Sports, wil het Belgisch voetbal in zoveel mogelijk huiskamers binnenbrengen.
Jan Mosselmans, Head of Content and Production van Eleven Sports, wil het Belgisch voetbal in zoveel mogelijk huiskamers binnenbrengen.© GETTY

Hoe groot het aandeel in de taart van de inkomsten binnen het profvoetbal is, varieert van club tot club. Gooi je alle cijfers samen, dan komt Deloitte tot de volgende verdeling. In het seizoen 2018/19 haalden de 23 profclubs (Tubize gaf geen cijfers vrij) in totaal 378,5 miljoen inkomsten bij mekaar op de Belgische markt: 99,3 miljoen aan ticketing, 76,2 miljoen aan reclame en sponsoring, 84,3 miljoen uit televisierechten, 55,2 miljoen uit commerciële deals en 63,6 miljoen uit vergoedingen van de UEFA. De voorgaande jaren bleven de inkomsten uit televisierechten nog onder die van de reclame en sponsoring, sinds vier jaar zijn ze de tweede bron van inkomsten, na die uit de thuiswedstrijden. Voor veel clubs zelfs de eerste bron vermoedelijk, aangezien het hier om globale cijfers gaat. Zo snapt u meteen waarom Waasland-Beveren de voorbije weken/maanden zo hard spartelde om een degradatie te vermijden. Ook al krijgt het als lid van de K11 minder televisiegeld, het is nog steeds veel meer dan als ploeg uit 1B.

Uniforme programmatie

Genoeg cijfers, terug naar de Reyerslaan, met de vraag hoe de nieuwe speler op de markt het volgende week redactioneel gaat aanpakken.

Het blijft de bedoeling, zegt Jan Mosselmans, Head of Content and Production van Eleven Sports, om het Belgische voetbal in zoveel mogelijk huiskamers binnen te brengen en dat mensen zo weinig mogelijk van decoder moeten veranderen om dat voetbal te kunnen bekijken. Dus waren er tot de laatste seconde onderhandelingen met alle telco‘s. Met Orange en Proximus was er vrij snel een akkoord, met Telenet en VOO duurde het langer. En wie geen vaste telco heeft, kan ook terecht op de app of website van Eleven Sports, met een pas.

Inhoudelijk wordt alles anders. De voorbije jaren ‘deelden’ Telenet, Voo en Proximus het Belgische voetbalcontract en brachten zij elk op hun manier het voetbal bij hun abonnees. De ene deed dat met analyses in de studio, een ander met analyse ter plaatse. Zo onderscheidden ze zich van mekaar.

Op vraag van Telenet – dat investeerde in Play Sports – kreeg men ook toegang tot de buitenlandse competities waarop Eleven de rechten had, zogenaamde picks. Wat Eleven Sports op een van zijn drie internationale kanalen niet rechtstreeks uitzond, kon je bij Telenet volgen. Telenet kon zo, naast de wedstrijden uit de Premier League, ook wedstrijden uit de Bundesliga of La Liga uitzenden.

Voor komend seizoen wilde Telenet aanvankelijk iets gelijkaardigs op poten zetten met de Belgische competitie: die sublicentiëren binnen haar Play Sports. Dat wilde Eleven Sports niet. Het internationale voetbal kan nog steeds worden gedeeld, het Belgische moet exclusief blijven.

Conclusie, en nieuw: of u nu het Belgisch voetbal via Orange volgt, of Telenet, Voo, dan wel Proximus of kijkt via de app of de website van Eleven: u krijgt overal hetzelfde. Er is één rechtenhouder en die zorgt ook voor één content.

Uitgerekte kalender

Wat krijgt u te zien?

Nagenoeg alles. Alles van 1A rechtstreeks, alles van 1B rechtstreeks en om de veertien dagen ook 1 wedstrijd uit de Women Super League op zaterdag om 14 uur. Niet elke week, omdat de niveauverschillen in het vrouwenvoetbal voorlopig nog te groot zijn. Het zijn trouwens de clubs zelf die de match die wordt uitgezonden naar voor schuiven, ze gaan zelf mee verantwoordelijk zijn voor wat we te zien krijgen.

Het profvoetbal bij de mannen komt allemaal op televisie. Nieuw vanaf komend seizoen is de uitgerekte kalender in 1A. Geen enkele wedstrijd wordt nog samen met een andere afgewerkt, tenzij de laatste twee speeldagen op het einde van de reguliere competitie.

Voor u boos wordt op Eleven voor dat uitrekken van de kalender: het is de Pro League zélf die dat heeft gewild. Die in de tender liet opnemen dat alle wedstrijd na mekaar moesten worden gespeeld, om elke club een maximale exposure te geven.

De bezorgdheid van de amateurclubs deelt het ook. Daarom wil men in de programma’s tijdens de week ook aandacht besteden aan het amateurvoetbal, via reportages allerhande. Niet voor niets is de slogan van het huis, zegt Jan Mosselmans, Home of Belgian Football. Van hoog tot laag. Van amateurs, tot profs, vrouwen en mannen, jeugd en volwassenen. Iedereen komt straks aan bod.

Het babbelen beu

Op vrijdag heb je een op zichzelf staande wedstrijd. De kijker wordt ontvangen in het stadion, waar een studio zal staan, en een journalist zal rondlopen. Eleven Sports wil weer uitpakken met een man langs de lijn, die niet alleen voor de match, tijdens de rust of na de wedstrijd interviews zal afnemen van de hoofdacteurs, maar ook tijdens de wedstrijd tussenbeide zal komen. Of gedurende de opwarming. Aangeven wie zich opwarmt, eventueel doorgeven wat een trainer roept. Het juiste evenwicht bewaren tussen wat de kijker mag horen en de vragen die ze als verslaggever moeten stellen, wordt hier een aandachtspunt.

Het is de bedoeling dat elke club aan bod komt. Ook die in 1B. Overal vallen mooie verhalen te rapen, van Oostende tot Eupen.’ Jan Mosselmans

Eleven Sports wil gaandeweg nog meer innoveren. Onderzoeken, en aftoetsen met de clubs of de voetbalbond, of pakweg een gewisselde speler kort even een reactie mag geven. Of het kan dat een trainer nog tijdens de wedstrijd wordt gevraagd naar het waarom van een wissel. Of men de conversatie tussen de refs zou mogen volgen, die dragen sowieso al een microfoontje. Of refs kunnen uitgerust worden met een goprocamera. Mosselmans: ‘Wij hebben vijf jaar om te evolueren, maar het is de bedoeling dat we om de zes maanden vernieuwen, we gaan niet een seizoen lang hetzelfde doen.’

Op zaterdag mogen jonge leeuwen in de studio in Brussel de drie matchen aan mekaar lijmen. Voor de Nederlandstaligen wordt dat Aster Nzeyimana, in het Frans krijgt Jérémie Baise die rol. Twee jonge ankers bij respectievelijk VRT en RTBF. Omdat de wedstrijden mekaar kort opvolgen, zullen hun interventies gebald zijn, gelardeerd met veel statistieken. Eleven Sports sloot op dat vlak een deal met Opta, om in real time waardevolle details te geven. Krijgt Antwerp een strafschop en wordt die genomen door Didier Lamkel Zé – we zeggen maar wat – dan zal snel worden getoond waar de Kameroener zijn vorige elfmeters plaatste. Dat soort dingen. Lange analyses in de studio zoals we die kennen van de voorbije jaren, met trainers of andere kenners, komen er niet. Eleven wil vernieuwen en heeft het gevoel dat kijkers dat soort voor- en nababbels een beetje beu zijn.

Een nieuw voetbalhuis

Op zondag is er het hoofdmenu, met vier wedstrijden op rij. In de kalender zal ritme zitten, twee topaffiches (13.30 en 18.15 uur), afgewisseld met twee andere wedstrijden. In de uitzending ook.

De taak van een geoefend regisseur. Vandaar ook de samenwerking met Woestijnvis, de voorbije jaren al actief op het vlak van productie. De rode draad is veel meer dan tot nu de animatie ín het stadion meegeven aan de kijker. Eleven wil daarom een mobiele studio kort bij de hoofdingang zetten, in de lobby of vlakbij, om de beleving die drie kwartier voor de match begint, te capteren. Alles veel korter bij de echte liefhebber, is de bedoeling.

Weekplanning

Een heuse Belgian Pro Leaguevoetbalzender moet uiteraard meer brengen dan livewedstrijden of herhalingen.

Elke week 20 uur eigen reportages, dat is het opzet. De voorbije maanden dacht de redactie daar hard over na en werkte ze die ideeën uit in, een aantal vaste formats.

Maandag wordt een recapdag, om in te halen wat je nog niet zag. Of om nog eens terug te kijken op een mooi moment. Er komt een highlightmagazine van de vrouwen, eentje van 1B, eentje van 1A en de Eleven Gazet met een eigen kijk op het weekend. Daarin wil men onder meer het officiële standpunt van de scheidsrechterscommissie in beeld brengen. Met de VRT en RTBF is er een deal om die clip ’s avonds ook in Extra Time en La Tribune te brengen, zodat we ook daar het officiële standpunt van de refs rond een eventuele VAR-discussie gaan kunnen zien. Die twee nababbelprogramma’s blijven.

Op andere dagen krijgen we documentaires, interviews en reportages. Soms zelf gemaakt, soms aangeleverd door de clubs. Elk tijdsblok van twee uur met nieuwe content begint ’s avonds in primetime (19u45) met A day at the club. Dat is echte clubcontent. Eleven Sports sloot onlangs een akkoord met Club Brugge en dat moet het eerste in een lange rij worden.

Journalistiek is hier de grens tussen promo en een kritische aanpak dun. Dat beseft men. Interviews met trainers of voorzitters, rond wedstrijden, zal Eleven altijd zelf doen, maar als Sven Kums een communityproject van KAA Gent bezoekt kan de eigen clubmedia dat perfect doen. Mosselmans: ‘Het is de bedoeling dat elke club in deze rubriek aan bod komt. Ook die in 1B. Overal vallen mooie verhalen te rapen, van Oostende tot Eupen.’

De kijker kan ook inspraak krijgen in de programmatie. Tijdens de lockdown gaf Eleven Sports thematisch reruns van wedstrijden. De strafste matchen van Dries Mertens, het seizoen van Simon Mignolet,… straks kan het allemaal. Mosselmans: ‘De kijker kunnen we laten kiezen. Teasen op social door te verwijzen naar het lineaire, is bij ons standaard. Op het Belgisch kanaal blijven wel de Belgische wedstrijden aan bod komen, maar de content kan internationaal zijn. Een reportage zoals we die vorig jaar maakten, op bezoek bij Wesley in Aston Villa, is ook bruikbaar voor een reportage tijdens de rust van een wedstrijd van Club Brugge. En die reportage kunnen zij dan weer gebruiken op hun kanalen, in een uitgebreidere versie. Zo zien wij die deals met de clubs: effectief samen werken.’

De namen

Wie zijn de smoelen van Eleven Sports?

Aan Nederlandstalige kant: Filip Joos met twee matchen per weekend, Peter Vandenbempt en Aster Nzeyimana geven bij een wedstrijd commentaar, Nzeyimana presenteert ook vanuit de studio. Verder herkennen we straks ook de stemmen van onder meer Nicolas De Brabander en Michael Van Vaerenbergh. Cocommentatoren worden Gert Verheyen, Wesley Sonck en Gilles De Bilde. Reporter langs de lijn wordt Gunter Van Handenhoven.

Aan Franstalige kant zijn Benjamin Deceuninck, Marc Delire, Vincenzo Ciuro, Mathieu Stas en Jérémie Baise de voornaamste gezichten. Reporter langs de zijlijn daar is de Fransman Swann Borsellino, ook columnist bij Sport/Footmagazine.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content