Zo snel kan het in het voetbal allemaal veranderen. Vorige week werd er nog volop gezocht naar de oorzaken van de plotse bloei van het Zuid-Amerikaanse voetbal. Vier ploegen in de kwartfinale en Chili dat verraste met fris en onbevangen voetbal, was dat een samenloop van omstandigheden, een stroming van de tijd? Of zat daar een duidelijke filosofie achter? En dus mocht Diego Maradona vertellen dat de kwalificatiewedstrijden in Zuid-Amerika van een veel hoger niveau zijn dan in Europa en werd in tal van analyses de opleiding in die landen geïdealiseerd. Het ging daar uitsluitend om techniek en snelheid, zo viel te horen. En het gegeven dat de beste voetballers naar Europa uitwaaiden en die componenten konden overgieten met realisme en zelfs cynisme. Zo ontstond een ideale mengeling.
En er werd ook gepraat over een ongelooflijke teamspirit, over het brandend verlangen om via het voetbal iets voor hun land te doen, zoals bijvoorbeeld de Chileense voetballers benadrukten: na de aardbeving wilden ze hun land weer op een positieve manier op de kaart zetten.
Helemaal niets blijft dus van die bedenkingen over. De grootmachten Brazilië en Argentinië tuimelden van hun voetstuk. Duidelijk werd dat zij in de problemen komen als ze op achterstand geraken, dat de rust, het overleg en de tactische geslepenheid dan ontbreekt om terug te slaan. Onbegrijpelijk was de manier waarop de vijfvoudige wereldkampioen zich tegen Nederland uit het toernooi liet kegelen. Brazilië overklaste Oranje in de eerste helft op alle domeinen, maar stuikte in elkaar vanaf het moment dat de gelijkmaker viel. Ofschoon er op dat moment geen enkele reden was voor paniek.
Argentinië werd tegen Duitsland al na drie minuten koud gepakt. Het had de verdienste na die treffer te blijven voetballen maar miste de sleutel om de Duitse defensie te ontgrendelen. En het was niet Diego Maradona die zijn ploeg in het bedenken van een oplossing kon helpen. Zo redde uiteindelijk alleen het onverwachte Uruguay de Zuid-Amerikaanse eer.
Uiteindelijk bleef alles dus bij het oude en greep Europa weer de macht. Het is verheugend dat landen met een duidelijk jeugdplan daar op het WK de vruchten van plukken. In Spanje wordt er al jaren gewerkt in de diepte en kwam het er alleen op aan alle tegenstrijdige clubbelangen te bundelen. De manier waarop het Duitse voetbal werd hervormd en gemoderniseerd wordt dezer dagen overal uitvoerig belicht en bejubeld. Zowel Spanje als Duitsland, de EK-finalisten die woensdag de halve finale van het WK spelen, brengt een ode aan de jeugd.
Het komt er op een gegeven moment op aan om die sterke persoonlijkheden te vinden die anderen overtuigen om knopen door te hakken. In België wordt er steeds weer gepraat over het belang van een goede jeugdopleiding, maar al even snel waaien die woorden weg met de wind. Georges Leekens wil nu een en ander veranderen, net zoals hij dat ook bij zijn vorige ambtsperiode zou doen. Helemaal niets kwam daar toen van terecht. Het is een illusie te geloven dat het nu anders wordt. Tot verder dan kortzichtigheid en holle teksten zijn ze aan de Brusselse Houba de Strooperlaan nog nooit gekomen.
Binnen vier dagen valt het doek over dit WK. Op enkele haperingen na was de organisatie vlekkeloos. Een volle maand lang straalde Zuid-Afrika vrijheid en blijheid uit. Geen onveiligheid, geen bedreigingen, geen incidenten. Uiteindelijk moest de politie bij wijze van test zelf een bom laten ontploffen om voor commotie te zorgen. Journalisten die toen op de bus stonden te wachten die hen van het centrum van Johannesburg naar Soccer City moest brengen, hadden het over een explosie in het perscentrum.
Heel snel wordt er altijd geoordeeld en veroordeeld. Ook Zuid-Afrika mocht het ervaren. Hoeveel keren werd er vooraf niet via ronkende titels benadrukt dat Zuid-Afrika het land van de onveiligheid was? En iedereen praatte elkaar na. Zonder er ooit te zijn geweest. Ook de journalistiek doet er soms goed aan zichzelf in vraag te stellen.
door JACQUES SYS
“Zuid-Amerikaanse ploegen missen rust en overleg.”
