Nog niet zo lang geleden was Dietmar Hopp de meest gehate man in het Duitse voetbal. Nu de steenrijke eigenaar van Hoffenheim met de medische poot van zijn bedrijf snel een vaccin tegen het coronavirus hoopt te vinden, sloeg de stemming helemaal om.
Op 26 april wordt Dietmar Hopp 80. ‘Een vaccin vinden tegen Covid-19 zou het mooiste cadeau zijn waarop ik mag hopen’, zei hij. Op 29 februari vielen er in het stadion van Hoffenheim nog beledigende spandoeken te zien waarop Hopp door ultra’s van Bayern werd beledigd en beschimpt. Ook in andere stadions was de schatrijke Hopp een doelwit voor een aantal fans. Nu is de stemming helemaal omgeslagen, omdat Hopp in volle coronacrisis bekendmaakte dat hij met een van zijn firma’s bezig is met het ontwikkelen van een vaccin. Plots werd de uitgespuwde voetbalbestuurder de hoop van een hele natie.
Het profvoetbal is geprivilegieerd. Wij willen iedereen helpen die er zwaarder onder lijdt dan wij.’ Dietmar Hopp
Hoe realistisch is het dat er daadwerkelijk nog dit jaar een vaccin tegen het coronavirus beschikbaar wordt?
DIETMAR HOPP: ‘Als alles goed gaat, dan kan het vaccin al in de herfst beschikbaar zijn.’
Welke hindernissen kunnen nog opduiken?
HOPP: ‘Zo’n onderzoek kent altijd veel onzekerheden. Net dat maakt het zo ingewikkeld en duur. In dit geval kan er bijvoorbeeld vertraging optreden als de ontwikkelaars zichzelf zouden besmetten. Ook technische problemen vallen bij deze zeer gecompliceerde procedures niet uit te sluiten. En tot slot zijn er de goedkeuringsbewijzen die een snelle beschikbaarheid in de weg kunnen staan.’
Virologen en epidemiologen rekenen ten vroegste in 2021 op een vaccin.
HOPP: ‘Dat valt inderdaad niet uit te sluiten. Ik zeg herfst, als alles optimaal verloopt. Maar het blijft speculatie. Anderzijds is het duidelijk: januari 2021 zou nog draaglijk zijn, december 2021 zeker niet.’
Mocht alles optimaal verlopen, hoeveel vaccins zou de firma CureVac, waarvan u meerderheidsaandeelhouder bent, dan kunnen leveren?
HOPP: ‘Van zodra deel 4 van het bestaande productieproces klaar is, kan er geleverd worden. De financiële ondersteuning die de Europese Unie in het vooruitzicht gesteld heeft, zal het mogelijk maken om de productiecapaciteit te doen toenemen tot meerdere miljarden dosissen.’
Onlangs ging het gerucht dat de Amerikaanse regering de hand wou leggen op CureVac en een toekomstig vaccin. U reageerde direct en zei dat een in Duitsland ontworpen vaccin niet exclusief in de VS gebruikt kan worden. Hoe kwam dit nieuws dan tot stand?
HOPP: ‘Professor Hettich, een van de zaakvoerders van de Dievini Hopp BioTech Holding, werd afgelopen weekend door de Mannheimer Morgen aangesproken op een primeur van de Welt am Sonntag, die dit verhaal had onderzocht. Hij heeft dan onze houding uitgelegd, namelijk dat een vaccin in de gehele wereld en niet enkel in aparte landen verkrijgbaar moet zijn. Daarin zijn we heel duidelijk: we moeten solidair zijn en alle landen ter wereld bevoorraden, voor zover andere fabrikanten daar al niet voor gezorgd hebben.’
Weet u of er inderdaad zo’n vraag of zo’n aanbod van de Amerikaanse regering is gekomen, zoals enkele Duitse regeringsleden lieten verstaan?
HOPP: ‘Of en onder welke vorm, dat weten wij niet. De ondernemingsraad van CureVac gaf daar al antwoord op. Het is ook irrelevant voor onze houding. Wij hebben gewoon op een vraag van de media gereageerd en ons standpunt verduidelijkt.’
In enkele media werd die weigering aan Donald Trump gekoppeld aan de beledigingen die u in de Bundesligastadions te verduren krijgt.
HOPP: ‘Maar het ene heeft helemaal niks te maken met het andere! Het bericht ging namelijk niet van mij of van de onderneming uit. Wij hebben gewoon geantwoord op een mediavraag. En dan werd dat citaat via de gebruikelijke weg naar de persagentschappen verzonden. Ook al storen die beschimpingen, tot zelfs doodsbedreigingen, me heel erg, ik zou het nooit in mijn hoofd halen om het ene aan het andere te koppelen. Het gaat hier om twee volledig verschillende engagementen. Ik heb van buitenaf geen bijkomende motivatie nodig om mij voor het welzijn van de mensen in te zetten.’
Creatief
Welke gevolgen verwacht u voor de Duitse economie, met haar sterke afhankelijkheid van de export, en voor de totale wereldeconomie door de coronacrisis?
HOPP: ‘Ik ben te weinig een deskundige om dat in al zijn details te beoordelen. Maar je moet slechts naar de ontwikkelingen op de beurzen wereldwijd kijken om te kunnen inschatten dat het echt wel dramatisch wordt.’
Hoe reageert u als investeerder en meerderheidsaandeelhouder?
HOPP: ‘Door de rust te bewaren en geconcentreerd aan die zaken te werken die voor mij en mijn instituut belangrijk zijn. De CureVacmedewerkers doen er alles aan om zo snel mogelijk een krachtig en veilig vaccin beschikbaar te hebben.’
In een crisis is er hoop door de solidariteit. Hoe kunnen of moeten bedrijven in deze periode die solidariteit tonen?
HOPP: ‘Niemand weet hoe lang de crisis zal duren. Daarom kan ik daarover geen uitsluitsel geven. Er bestaan talrijke manieren, om zich met zijn personeel, partners, klanten en vestigingsplaats solidair te tonen. Het is niet aan mij om daarover aanbevelingen te geven of advies te verlenen. We beschikken in Duitsland over heel slimme en vooruitziende ondernemers. Die zullen wel wat bedenken. En juist in crisistijden zijn mensen vaak bijzonder creatief en vol empathie.’
Respect en steun
Over naar de sport en het voetbal. U drukte uw sympathie uit voor een solidariteitsfonds in het profvoetbal. Heeft men daar oren naar?
HOPP: ‘Ik hoop het alleszins. Het is bij het brede publiek bekendgemaakt en daar ook goed onthaald. Heel wat mensen denken zo, niet alleen ik. Ik heb het gewoon uitgesproken. Uli Hoeness uitte zich ook al in die richting, las ik.’
Welke bijdrage kan en wil u met TSG 1899 Hoffenheim leveren?
HOPP: ‘Daarop gaven we al een antwoord, door het lanceren van een hulpfonds. De weerklank was enorm. We dienen de mensen te helpen die plots in een noodsituatie terechtkomen en van wie het leven in gevaar is. Sinds het begin van zijn opgang in het profvoetbal heeft TSG zich geprofileerd als een club voor de gehele regio. Nu is het ook onze taak om dit op een ander niveau te bewijzen. Ik ben bijzonder blij dat ons team zich zo sterk engageerde en zich met veel enthousiasme achter het idee schaarde. Ook de buren van SV Waldhof Mannheim hebben zich meteen gemeld. Dat is geweldig. In vele facetten is het profvoetbal geprivilegieerd. De huidige crisis stelt ook een voetbalclub voor een nog nooit geziene uitdaging. Wij willen, binnen het kader van onze mogelijkheden, iedereen helpen die er nog harder onder lijdt.
‘De club plant ook een speciale actiespeeldag. Daarvan gaan de inkomsten naar instellingen die in deze hachelijke tijd bijna bovenmenselijke zaken realiseren. Medisch personeel, hulpverleners en vele andere beroepsgroepen gaan vandaag boven hun krachten om ons allen te helpen. Die mensen willen wij graag ons respect betuigen en onze steun geven.’
Wat verwacht u in dit verband van de Duitse profliga DFL en de Duitse voetbalbond DFB?
HOPP: ‘Door het businessmodel is er voor een voetbalprofliga nauwelijks iets weg te geven. Maar we stellen alleszins vast dat zowel de DFL als de DFB verantwoordelijk optreden, want ze trachten voor de clubs het spel aan de gang te houden zodat die ten minste de gebudgetteerde inkomsten uit het tv-contract krijgen. Toen ik eerder aangaf dat ik wedstrijden zonder toeschouwers niet goed vond, was ik me niet bewust van de relatie tussen de afgewerkte speeldagen en de uitbetaling van de tv-gelden. Daarom heb ik me ook achteraf zelf wat gecorrigeerd. De DFL en de DFB torsen vandaag een enorm hoge verantwoordelijkheid, ook voor ongeveer 60.000 banen. Ze zien zich, zoals wij allemaal, in een situatie geduwd waarmee nog nooit iemand moest omgaan. Noch professioneel, noch privé. Daarom volgen we alle ontwikkelingen en situaties goed op. Ook geneeskundespecialisten moeten telkens bijsturen. En het pleit voor hun verantwoordelijkheidsgevoel dat ze dat openlijk toegeven. Dat schept vertrouwen, in een veeleisende periode voor ieder van ons.’
Ongeveer 40 procent van de kosten bij een voetbalclub zijn salariskosten. Vraagt u, net als de Beierse minister-president Markus Söder, dat de goedbetaalde profs aan hun loon verzaken?
HOPP: ‘Ik verwacht solidariteit en gevoeligheid voor de omstandigheden. Die brengen bijvoorbeeld onze spelers wel op, aangezien ze deelnemen aan ons hulpfonds. Daarvoor zijn we in permanent contact met onze aanvoerder Benjamin Hübner. Dat is een heel slimme en nadenkende man, die verder kijkt dan zijn neus lang is. Ik ben heel zeker dat veel van onze profs beseffen in wat voor situatie we verkeren. In het verleden handelden voetballers vaak bijzonder gevoelig en sociaal. Ook de Mannschaft kondigde al een miljoenenschenking aan. Ik ben ervan overtuigd dat dit zeker niet de laatste actie was.’
Verantwoordelijkheid
Het EK werd verschoven naar de zomer van 2021, wanneer eigenlijk een WK voor 24 clubteams was voorzien. Beleven we het einde van de grootheidswaanzin en de expansiedrang van het profvoetbal met zijn telkens nieuwe en opgeblazen competities?
HOPP: ‘Wat betreft het voetbal zou dat het enige positieve zijn aan deze verschrikkelijke pandemie.’
Welke verwachtingen hebt u in deze crisis voor de internationale organisaties?
HOPP: ‘Ik ben niet in een positie om daar iets van te verwachten. Ik kan enkel terugvallen op mijn eigen waarden. Ik pleit ervoor dat iedereen zelf zijn verantwoordelijkheid neemt, bescheiden is en met verstand en vooruitziendheid voor het welzijn van de sport de taken aanpakt die we aan deze bonden hebben toevertrouwd.’
Hoe kan of zal het profvoetbal van de toekomst eruitzien? Wat moet volgens u prioriteit hebben?
HOPP: ‘Ik hou van kindsbeen af van deze sport. Iedereen die zich in deze branche beweegt, moet weten waar hij vandaan komt en welke verplichtingen hij heeft tegenover dit fantastische spel en zijn fans.’
Protest tegen Hopp door de 50+1-regel
De Deutsche Fussball Liga (DFL) creëerde de ’50+1-regel’ om de authentieke eigen voetbalcultuur te garanderen. Om te vermijden dat exotische geldschieters alles voor het zeggen krijgen, moet minstens 51 procent van de aandelen in handen zijn van de club, zodat supporters altijd een meerderheid hebben bij eventuele stemmingen, over bijvoorbeeld het beleid.
Alleen, en daar situeert zich vooral de woede bij de fanatieke aanhang van de meeste profclubs, werden rond 2000 door de Duitse voetbalbond DFB voor het eerst uitzonderingen toegestaan. Een investeerder die kon bewijzen al twintig jaar met succes en op een verantwoorde manier geld te pompen in een club – met de steun van de fans – mocht wel de volledige controle krijgen. Zo gebeurde het lang met Bayer bij Leverkusen en Volkswagen in Wolfsburg.
In 2015 kreeg ook Hopp, die 96 procent van de clubaandelen bezit bij TSG 1899 Hoffenheim, een afwijking toegestaan. De gefortuneerde zakenman maakt sinds 2008 deel uit van de Bundesliga, maar geldt voor velen als symbool voor de commercialisering van het topvoetbal, waar rijke clubeigenaars zich almaar minder bekommeren om de eigen supporters. ‘Ik moest vaak lezen: ‘Die oude blanke miljardair krijgt een speciale behandeling.’ Ik zeg jullie: neen, ik wil dat niet’, verklaarde Hopp in Kicker. ‘Maar ik wil ook niet gestraft worden omdat ik bijna tachtig jaar en rijk ben. Ik wil gewoon worden beschouwd en behandeld als een normaal persoon.’
