Met een jaar vertraging voetbalt Hans Vanaken (22) dan toch bij Club Brugge. Voor de helft van de prijs. En, zo klinkt het, na een minder seizoen. Maar is dat wel zo?

Lang moest Steve Bruce niet nadenken, toen hij eind augustus vorig jaar de vraag kreeg wie hij de beste speler van Sporting Lokeren vond. De manager van Hull City had de scoutingverslagen van de Oost-Vlamingen doorgenomen en was na de heenwedstrijd op Daknam (1-0) helemaal overtuigd. “Die nummer 20. Een jonge gast, van wie ik de naam niet kan uitspreken.” Hans Vanaken? “Ja, die. Balgevoel, vista en hij beweegt goed. Hoe oud is hij? Zondag 22 jaar geworden? Dan kan hij nog vooruitgang boeken.”

Een paar weken erna deed Bruce een bod: acht miljoen euro, het dubbele van wat Club Brugge in de zomer had geboden, en bovendien in één keer betaald. Een voorwaarde voor RogerLambrecht, zakenman van de oude stempel: geen betaling in schijven, alleen handje contantje. Maar de jonge Limburger had geen trek in het buitenland, had hij in januari al aan zijn management – GuyBonny en EvertMaeschalck van SportPlus – laten weten.

“Los van de vaststelling dat wij nooit rechtstreeks op de hoogte werden gebracht van een bod van Hull City of van een Russische club, was een transfer naar het buitenland op dat moment geen optie voor Hans. Er zijn genoeg voorbeelden van spelers die van een Belgische topclub naar het buitenland verkassen, maar er amper aan spelen toekomen”, zegt Maeschalck.

Te vroeg. Te snel. De weg van de duurzaamheid was uitgestippeld. Een jaar ervoor praatte Vanaken nog met Beerschot, Charleroi en Sporting Lokeren, dat hem uiteindelijk voor 175.000 euro bij Lommel United wegplukte. En nu plots naar de Premier League? Neen.

De doelstellingen in de zomer van 2013 – de helft van de wedstrijden de achttienkoppige selectie halen – waren bescheiden, maar in de voorbereiding is Vanaken een openbaring. Peter Maes probeert hem zowel op de zes, de acht en de tien. Dicht bij de zestien – links van Hamdi Harbaoui – is hij het gevaarlijkst: minder diep terugzakken dan in Lommel, ruimte zoeken, de bal eventjes bijhouden, anderen in positie brengen, voor doel opduiken, scoren.

Peter Maes dropt dejonge Limburger in het Constant Van den Stockstadion meteen in de basis. Van het gammele Soevereinstadion naar de Brusselse voetbaltempel. Andere wereld, andere wetten, maar Vanaken is niet onder de indruk. Wanneer de hymne van de Jupiler Pro League door de boksen schalt, speurt hij de tribunes af. Waar zit mijn vriendin? Normale jongen in de grote mensenwereld, vond ook Maes. “Zó ontspannen en toch een wereldmatch spelen.” 2-3! Twee goals! De T1 is overtuigd. Dit wordt een speler aan wie hij weinig energie moet verspillen.

Duurder dan Defour

De superlatieven worden de volgende maanden niet gespaard, acties en goals worden tot op het bot ontleed, analisten schrijven zélf zijn parcours. De familie Vanaken, vader Vital (op kop) en zoon, en het management blijven sereen. Maeschalck: “Tijdens de winterstop was er even belangstelling van Club Brugge, maar er was geen sprake van dat Hans midden in het seizoen al zou vertrekken.”

Na het seizoen liggen de kaarten anders en belandt Vanaken ongewild in een rollercoaster. Het bod van Club Brugge – vier miljoen euro – is voor Lokeren onbespreekbaar. “Hans was toen graag naar Club Brugge vertrokken, maar was anderzijds ook blij dat hij het jaar ervoor in Lokeren kon tekenen.”

Vanaken zal nog één seizoen op Daknam blijven. Met volle goesting, maar de vraagprijs van acht miljoen vindt hij zelf óók belachelijk hoog. “Twee miljoen duurder dan Steven Defour?” Een terechte opmerking. Wat kon hij voorleggen? Een sterk debuutseizoen in de Jupiler Pro League en bekerwinst met Lokeren. Punt. Defour kwam net terug van het WK, won de Gouden Schoen (2007), en werd twee keer kampioen met Standard (2008, 2009) en Porto (2012, 2013). En toch is hij twee miljoen goedkoper dan de Lommelnaar, die dan al beseft dat alle ogen op hem gericht zullen zijn.

Strenge analisten

Nieuw seizoen, ander statuut. Tegenstanders die wekelijks een speler opofferen, pitbulls die de Limburger het voetballen moeten beletten en zijn statistieken – elf goals, elf assists – naar beneden moeten halen. In zijn eerste wedstrijden krijgt Vanaken geen meter ruimte en moet hij terugzakken of uitwijken naar de flanken, in de hoop dat ploegmaats daarvan kunnen profiteren. “Een slimme voetballer. Hij kreeg veel minder vrijheid dan het seizoen ervoor, zodat hij wat inzakte om meer ruimte te krijgen, ook al zag Peter hem liever in de zestien opduiken”, zegt Rudi Cossey, vorig seizoen T2 in Lokeren.

Hard werkend, maar minder beslissend. Suggestieve verhalen in de media: minder rendement door de transferperikelen. Cossey: “Hans hoopte op een transfer, absoluut, maar hij kon dat van zich afzetten. Het liet hem natuurlijk niet onverschillig, maar binnen de groep heeft hij op geen enkel problemen gemaakt.”

Ook Killian Overmeire, de kapitein, merkt geen verschil. “Hij is nog steeds zijn coole zelve”, klinkt het in de aanloop naar het duel tegen Hull City, wanneer Vanaken voor het eerst op afzondering moet. Een nieuwe ervaring. De tijd proberen te doden met spelletjes die op zijn iPhone staan, in de koffer zit een dvd-box van… FC De Kampioenen. Cossey: “Een nuchtere jongen, ook wanneer het op het veld iets minder liep.”

Maar de analisten zijn streng. Wat het seizoen ervoor nog een acht of negen was, wordt nu een zesje. Overmeire, in augustus in Sport/Voetbalmagazine. “Hij wordt kritischer beoordeeld, maar ik merk geen verschil met de Vanaken van in zijn eerste seizoen. Als hij geen goal maakt of een assist geeft, zegt iedereen dat hij slecht speelt. Terwijl Hans op vele andere vlakken nuttig is: bijna altijd aanspeelbaar en een veilige haven voor de bal.”

En, niet onbelangrijk, vindt Cossey: na het vertrek van Hamdi Harbaoui naar Al Qatar Sports Club is het ook voor Vanaken zoeken naar automatismen. “Zonder Hamdi moesten we anders voetballen. Hij kan zich nochtans gemakkelijk aanpassen, maar het probleem was ook dat Junior Dutra, Mbaye Leye en Cyriel Dessers totaal andere types waren. En toch bleef Hans altijd voor de ploeg voetballen, zonder zelf in de belangstelling te willen staan.”

Lokeren wil Vanakens contract, dat loopt tot juni 2016 met optie voor een bijkomend seizoen (door de club te lichten), openbreken en opwaarderen, maar vangt twee keer bot. “Hans zegt misschien niet zo veel, maar hij weet heel goed waar hij naartoe wil. Een stabiele jongen”, zegt zijn zaakwaarnemer. “Toen ik hem vertelde dat er nog andere clubs geïnteresseerd waren, zei hij altijd hetzelfde: ‘Dat is leuk om te horen, Evert, maar je weet wat ik echt wil.'”

Naar Club Brugge dus, herhaalt Vanaken midden december, wanneer hij tegelijk toegeeft dat hij een vormdipje kent. Veel meer wedstrijden dan in zijn eerste seizoen – 33 tot aan de winterstop -, Europese verplaatsingen, de ploeg die iets stroever voetbalt, hoger verwachtingspatroon. En toch: de statistieken (vier goals, zes assists) zijn vergelijkbaar.

Metronoom

Nog voor de wintermercato op gang schiet, laat Club Brugge weten dat Vanaken geen optie is en mag Víctor Vázquez – bezig aan zijn beste seizoen sinds 2011 – zijn contract tot medio 2018 verlengen. Maar, zegt Michel Preud’homme: “Ik hoop dat onze wegen zich op een dag zullen kruisen.” Maar Vázquez én Vanaken samen in een ploeg, kan dat wel?

Ja, zegt de jonge Limburger. “Vázquez is eigenlijk wat hetzelfde type als ik, maar dit seizoen speelde ik ook al vaker op de acht, een positie die me steeds beter begint te liggen.” Dat had ook Ivan Leko al opgemerkt. “Een nummer acht, een type als FrankLampard of StevenGerrard.”

Oh ironie: op het Gala van de Gouden Schoen in Lint mogen Vázquez (2e) en Vanaken (3e) met Dennis Praet op het podium. Eerste stemronde met 122 punten gewonnen, 111 en… 122 meer dan Praet en Vázquez, maar genekt door de mindere november- en decembermaand. Van de top drie kan hij in 2014 nochtans de beste cijfers voorleggen: 9 goals en 11 assists, net iets beter dan de Anderlechtmiddenvelder (7 goals, 11 assist) en de Catalaanse draaischijf (6 en 8).

Talent en techniek genoeg om op de tien – zijn favoriete positie – te spelen, maar ook voor Peter Maes ligt Vanakens toekomst op de acht. Tackelen, verdelen en scoren. Iets minder vrijheid dan op de tien, de ballen naar links of rechts tikken, niet afhankelijk van flitsen, als een metronoom negentig minuten mee het tempo bepalen en op zijn best met spelers die mee opkomen.

“Ik kan Peter daarin volgen”, weet Cossey. “Op de acht kan hij zelf het spel op gang brengen, want hij kan snel beslissingen nemen. En: het is geen luierik. Als er minder ruimte was, dan begon hij over het hele veld te zwerven. Hans heeft het verdedigend werk op geen enkel moment geschuwd.”

Een moderne acht, volgens Cossey, die weinig minpunten ziet: “Niet supersnel, maar ook niet traag. En: Hans is geen krachtpatser, waardoor hij bij voorkeur uit het duel voetbalt.” Niet schoffelen of bikkelen. Wel: positioneel verdedigen, passlijnen afsnijden en de bal afschermen. Een minpuntje: zeven gele kaarten in het eerste seizoen, negen (en dubbel geel in de laatste wedstrijd van het seizoen tegen KV Mechelen) in zijn tweede. Geen schopper, maar bij onrecht moet de scheidsrechter het meestal bekopen. Zijn verklaring? Een winnaarsmentaliteit.

Zelden geblesseerd

Midden mei zet Roger Lambrecht, out of the blue, de deur open voor een vertrek. Met vijf, zes miljoen – misschien zelfs iets minder – is de bandenmagnaat tevreden, klinkt het. De onderhandelingen met Club Brugge worden hervat. Anderlecht is, net als enkele Duitse clubs, ook gecharmeerd, maar Vanaken wil naar West-Vlaanderen. Maeschalck: “Hans zei: ‘Club Brugge is al anderhalf jaar geïnteresseerd. Dat ben ik niet vergeten.’ We hadden voor onszelf een deadline – 1 juli – gesteld, maar het ging veel sneller.”

Op 29 mei, rond vijf uur ’s avonds, belt Maeschalck naar zijn cliënt: er is een akkoord met Club, waar hij een overeenkomst voor vijf seizoenen kan tekenen. Verrassend: voor iets meer dan de helft van de vraagprijs van een jaar ervoor. Ten huize Vanaken, waar vader en moeder, vriendin Lauren en de toekomstige schoonouders zijn samengekomen, wordt een flesje ontkurkt. Maeschalck: “’s Avonds stuurde Hans nog een sms’je: ‘Bedankt voor alles.’ Een dankbare gast, want uiteindelijk mag je niet vergeten welke impact zo’n transfer heeft. Twee jaar ervoor voetbalde hij nog bij Lommel, voor een paar honderd toeschouwers.”

Een grote stap. Afscheid nemen van de gemoedelijke spelersgroep, waarin hij zich heel low profile kan bewegen, en vrienden, die zelden hard voor elkaar zijn. Van een rustige club waar niets moest, naar het Jan Breydelstadion, waar hij ook in de kleedkamer respect zal moeten afdwingen.

“Het voordeel is dat hij bij Club met meer getalenteerde jongens én met Timmy Simons in zijn rug zal spelen”, zegt Cossey, die niet van een minder seizoen wil horen. In zijn eerste jaar 11 goals en evenveel assists, vorig seizoen 10 doelpunten en 9 assists. Cossey: “Er was meer druk van de media en de supporters. Zijn seizoen was misschien niet uitzonderlijk, maar gewoon goed.” En: Vanaken is zelden geblesseerd.

Dankbare familie

Flashback naar de zomer van 2007, naar 19 juli om precies te zijn. François Sterchele (25) tekent na weken van besluiteloosheid, en onderhandelingen met Standard, Anderlecht en Heerenveen, een contract voor vijf seizoenen bij Club. Kostprijs: drie miljoen euro. Sterchele, de spits van Germinal Beerschot die op de afspraak met sportleider Luc Devroe in het Conrad Hotel op de Avenue Louise in een Rolls Royce met nummerplaat KISS M werd voorgereden. Sterchele, die ooit poseerde met de kledinglijn van Dirk Bikkembergs en pronkt met exclusieve stukken van Roberto Cavalli, Gucci en Dolce & Gabbana. On-Brugs patserig en poenerig. Maar wanneer hij drie dagen later tijdens de fandag officieel zal worden voorgesteld, gaan de shirtjes met rugnummer 23 vlotjes over de toonbank en zitten er 14.000 fans in de tribune. Applausmeter in overdrive.

Groter kan het contrast met de intrede van Hans Vanaken niet zijn. Op 30 mei een droge mededeling op de website van Club Brugge: Hans Vanaken legde vandaag met succes zijn tests af bij Club. De transfer is nu definitief afgerond! Welkom Hans! Einde bericht. Op een filmpje is nog te zien hoe hij met zijn ouders, vriendin en zaakwaarnemer door de Brugse kleedkamer wandelt. Maeschalck: “De avond ervoor belde Hans om te vragen of ik eens wilde informeren of ze allemaal mochten meekomen, maar het was al geregeld.” (lacht)

Hans Vanaken, voetballer van de oude stempel. Net zo eighties als vol-au-vent of een fondueavondje. “Achteraf zijn we met ons vijven nog iets gaan eten, ’s avonds werden hij en zijn vriendin door zijn ouders naar de luchthaven van Amsterdam gebracht.” Een dankbare familie. “Zijn vader zei: ‘Ik ben blij dat de wens van mijn zoon uitgekomen is. Het wordt voor Hans een veel rustigere zomer dan vorig jaar.’ Mooi.”

DOOR CHRIS TETAERT – FOTO BELGAIMAGE / CHRISTOPHE KETELS

“Een slimme voetballer. Hij kreeg veel minder vrijheid dan het seizoen ervoor, zodat hij wat inzakte om meer ruimte te krijgen.” Rudi Cossey