In Nederland begint Bryan Ruiz (24) zich te ontpoppen als een waar fenomeen. Met zijn goals houdt hij FC Twente al weken achtereen op poleposition in de titelrace. Over de barometer van Twents geluk.

FC Twente legde afgelopen zomer de recordtransfersom van vier miljoen euro op tafel voor Bryan Ruiz. De Buffalo’s krijgen straks ook nog eens twintig procent van de meerwaarde van de transfersom indien Ruiz vóór het einde van zijn contract bij FC Twente in 2013 wordt doorverkocht.

Anders dan Nashat Akram en Bernard Parker, die uit het netwerk kwamen van Steve McClaren, is Bryan Ruiz aangedragen door de scouting van FC Twente. In het seizoen 2007/08 zaten de Enschedescouts al voor hem in Gent op de tribune en observeerden ze in het geheim zijn houding en gedrag tijdens trainingen. “Naar een wedstrijd gaan en kijken wie de beste speler van het veld is, is niet zo moeilijk”, zegt Evert Bleuming, hoofd profscouting van FC Twente. “Maar in de top gaat het vooral ook om het gevoel dat een speler oproept. Ik ga ook wel eens naar goede voetballers kijken die me uiteindelijk niets doen. Maar ik ben zelf een zijspits geweest en Ruiz raakte me met alles wat hij deed. Als hij aan de bal kwam, voelde je direct: hier gaat iets gebeuren.”

Dat zag het meesteroog van Riemer van der Velde ook, die Ruiz in die dagen namens SC Heerenveen regelmatig volgde. Trainer Trond Sollied had de spits een jaar lang meegemaakt bij AA Gent en wilde hem dolgraag meenemen naar Friesland. SC Heerenveen liet echter twee zomers lang de kans onbenut het goudhaantje in te lijven. “Ik vond Ruiz een heel interessante speler”, reconstrueert Van der Velde. “Technisch zeer vaardig, heel sterk aan de bal en hij kan links, rechts en rondom de spits spelen. Daarnaast zag ik bij hem ook nog eens mogelijkheden om fysiek door te groeien. Alleen: er hingen een heel dikke prijs en een stevig salaris aan hem. Bovendien hadden wij met Tarik Elyounoussi al een van de grootste talenten van Noorwegen in huis en zat Paulo Henrique eraan te komen. In overleg met directie, trainers en scouting hebben we daarom besloten Ruiz niet te halen. Als Paulo Henrique dit seizoen wél goed bezig was geweest en de volgende stap had gemaakt, was dat een goede beslissing geweest, nu misschien een slechte. Maar spijt moeten we er nooit van hebben. Wij hebben in het verleden zo vaak een goede speler gehaald zoals FC Twente nu heeft gedaan. Dat lukt je nooit voor alle elf posities.”

Iedereen verrast

Waar SC Heerenveen de hand op de knip hield, liet FC Twente de euro’s afgelopen zomer wel rollen. Na een eerste gesprek van Ruiz met Steve McClaren in mei vroeg AA Gent nog tien miljoen euro voor zijn sterspeler. Twee maanden later, toen de vraagprijs gehalveerd was en Eljero Elia was getransfereerd naar Hamburger SV, hapten de Enschedeërs wel toe. “Voor FC Twente was de transfersom van Ruiz een behoorlijke investering”, weet Bleuming. “Maar op een gegeven moment moet je als club ook een keer ja of nee zeggen als de scouting met een advies komt. Met spelers als Edson Braafheid, Douglas, Eljero Elia, Ronnie Stam en Miroslav Stoch hebben we er de laatste jaren niet vaak naast gezeten. Die wetenschap gaf de leiding wel vertrouwen.”

Afgezien van zijn gevoel liet Bleuming zich in het geval Ruiz ook leiden door de statistieken. “Die liegen namelijk nooit. En als je naar de statistieken kijkt, zie je dat Ruiz altíjd al veel heeft gescoord. In zijn laatste jaar bij Alajualense maakte hij al dertien goals in 25 wedstrijden. De laatste twee seizoenen bij Gent was hij goed voor respectievelijk elf en twaalf doelpunten. Voor een zijspits is dat bijzonder veel. Wij hebben met McClaren een Engelse coach voor wie het eindproduct heel belangrijk is. Het gaat bij spitsen om doelpunten en assists. Vorig seizoen waren Eljero Elia, Marko Arnautovic, Blaise Nkufo en Kenneth Perez in de competitie samen goed voor 43 goals. Het uitgangspunt was: Ruiz kan ons helpen om dat aantal opnieuw te halen of te verbeteren.”

De miljoenenaankoop was voor dit seizoen in Enschede ingeschaald op een aantal tussen vijf en tien goals. Bleuming: “Ruiz heeft iedereen verrast, mij ook. In het begin van het seizoen vond ik hem te veel balverlies lijden, maar daarna is hij alleen maar beter en beter geworden. Hij heeft een geweldige touch aan de bal, heeft een versnelling en passeert heel gemakkelijk. Eenmaal voor de goal wordt hij dodelijk, een klein kansje is voldoende. Want vergis je niet: tot ADO nam hij bij FC Twente niet eens de penalty’s. Anders had hij nu nog meer goals achter zijn naam gehad.”

In de statistieken

Ruiz’ natuurlijke instinct voor het maken van doelpunten valt ook op tijdens de training. Toen we eens een oefensessie bijwoonden, zagen we hoe linkerspits Miroslav Stoch verbeten, tevergeefs en met steeds meer misbaar een doelpunt najoeg. Ondertussen liet Bryan Ruiz de ene na de andere bal tegen het net ploffen. Haast achteloos. De mooiste goal bewaarde hij voor het laatst. Cheick Tioté zette voor vanaf rechts en Ruiz joeg de bal met een onbedaarlijke volley in de bovenhoek. Uitbundig juichend liep hij weg.

“Dat is volgens mij de kern van alles”, zegt assistent-trainer Alfred Schreuder van FC Twente. “Bryan is een ouderwetse liefhebber. Bij alles wat hij doet, straalt hij het plezier uit dat voor ons allen de reden was om ooit met voetballen te beginnen. Die insteek heb je nodig als je elke dag beter wilt worden. Bryan is zó leergierig en als je hem iets uitlegt over bijvoorbeeld standaardsituaties toont hij veel respect richting de technische staf. Ik vind het mooi dat dat bij zo’n grote speler nog vanzelfsprekend is.”

De oud-prof van onder meer Feyenoord, RKC, NAC en FC Twente kenschetst Bryan Ruiz als ‘een superintelligente’ voetballer. Schreuder: “Bij Feyenoord speelde ik een paar jaar geleden met Salomon Kalou en Dirk Kuijt, en bij hen kon je aan alles zien dat ze op weg waren richting de top. Bij Ruiz zie je die dingen ook. Hij ruikt waar het gevaar kan ontstaan, waar hij moet lopen en waar voor hem de ruimte ontstaat. Dat geeft hem een ongekend gevoel voor timing. Daarnaast weet hij in balbezit precies wat hij gaat doen en hij heeft het vermogen om dat niet te laten zien aan de tegenstander. Bryan kan zijn bedoelingen camoufleren. Aan de bal heeft hij inderdaad een bepaalde nonchalance over zich, maar tegelijkertijd beschikt hij over de onverstoorbaarheid die een topspeler moet hebben. Hij kan vier keer op rij de bal verliezen, maar zal de vijfde keer evengoed zijn actie maken of proberen de bal terug te veroveren. Luis Suárez heeft die eigenschap ook.”

Zijn doorzettingsvermogen en tomeloze wil bleken vooral in de thuiswedstrijden tegen FC Utrecht en Vitesse. In beide gevallen was Ruiz daags ervoor in Enschede teruggekeerd van een slopende interland met Costa Rica. Bij de aftrap stond hij nog te tollen op de benen, tijdens de wedstrijden was McClaren voortdurend aan het dubben of hij Ruiz moest wisselen omdat hij eigenlijk geen bal goed raakte, maar bij het eindsignaal had de spits twee keer de winnende goal op het scorebord bij laten zetten.

“Dat zegt iets over zijn sterke fysieke gestel en over zijn karakter”, constateert Schreuder. “Ruiz blijft maar doorgaan. Dat is de kwaliteit van een grote speler: in de wedstrijd kan hij heel lang niet aanwezig zijn, maar uiteindelijk komt hij met die ene actie of assist wél in de statistieken terecht. Zijn medespelers herkennen die extra gave ook. Ze accepteren het als Bryan een keer een bal verliest en blijven voor hem werken. Bryan voelt dat er hier waardering en respect voor hem is en is daardoor dit seizoen ook gegroeid als persoonlijkheid. Met FC Twente heeft hij duidelijk zijn club gevonden. Hij doet dingen met de bal die hij in het begin van het seizoen nog niet durfde. In Bremen ( Twente werd uitgeschakeld door Werder Bremen in de Europa League, nvdr) vond ik hem zelfs de beste speler op het veld. En dan praat je toch over een tegenstander die tot de Europese top behoort.”

Tough kid

Bryan Ruiz dartelde tijdens het met 4-1 verloren Europa Leagueduel in Duitsland vooral aan de rechterkant van het veld. Vanuit die zone heeft hij ook verreweg de meeste van zijn doelpunten gemaakt. En dat terwijl hij afgelopen zomer werd gehaald als de beoogde opvolger van Eljero Elia en zijn eerste wedstrijden voor FC Twente ook als linkerspits speelde. Totdat er eind augustus, in de rust van het Europa Leagueduel met FK Qarabagh, een klikje in het hoofd van Steve McClaren kwam. Hij besloot Ruiz in de tweede helft als rechterspits uit te proberen. “Soms krijg je als trainer a lightbulb“, verklaart de Engelsman. “Een ingeving waardoor dingen als het ware bij toeval ontstaan. Het idee was Ruiz met zijn linkerbeen gevaarlijker voor de goal te krijgen en vanaf rechts zou hij ook makkelijker in de rug van de centrumspits kunnen komen. Met twee goals won Ruiz voor ons de wedstrijd tegen Qarabagh.”

En kwam er een ongekende scoringsdrift op gang die FC Twente nog steeds in de titelrace houdt. De Enschedeërs slagen er na de winterpauze maar niet in tot sprankelend en vloeiend voetbal te komen en werden al een handvol wedstrijden in leven gehouden door de goals en assists van Ruiz. Alsof hij de barometer is van Twents geluk. Gaat het Ruiz goed, dan gaat het FC Twente goed.

“In het voetbal draait alles om the endproduct“, weet Steve McClaren. “Als spits moet je goals en assists leveren. Wat dat betreft is Ruiz een grote speler. Maar voetbal is ook a package deal. De saves van Sander Boschker hebben ons eerder op de been gehouden tegen FC Utrecht, FC Groningen en Roda JC. De assists van Mi- roslav Stoch, Kenneth Perez en Theo Janssen zijn belangrijk geweest. Toen Blaise Nkufo geblesseerd raakte, kwam Luuk de Jong voor de keuze te staan: zwemmen of verdrinken. Hij deed het eerste. Je bent dus nooit afhankelijk van één speler. En over Ruiz maak ik me al helemaal geen zorgen. He’s a tough kid. Tegen Werder Bremen schoot hij in een een-tegen-eensituatie met de keeper tegen de paal. Drie dagen later tegen NEC kwam hij bij een 1-1-stand vlak voor tijd in precies dezelfde situatie terecht. Ik dacht nog: oei, nu krijg je dus een echte test. Maar wat deed Bryan? Koel als altijd omspeelde hij de keeper. Die jongen heeft gewoon een ijzersterke mentaliteit.” Of dat de mentaliteit van een topvoetballer is? McClaren: “Bryan mag nog wel wat minder vaak balverlies lijden en meer tempo in zijn spel leggen. Maar dat hij goed onderweg is, is duidelijk.”

door steve van herpe, ellen voorspoels & peter wekking – beelden: proshots

“Hij heeft een ongekend gevoel voor timing.

Alfred Schreuder”

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content