Twaalfde in de stand, 8 op 30, niet één stuntpunt tegen een topteam en geen enkele speler die de middelmaat overstijgt: KV Mechelen worstelt met zichzelf. En plots zijn er ook zorgen over het altijd zo geroemde transferbeleid van sportief directeur Fi Vanhoof.

Peter Maes heeft het mooi zien aankomen. Medio 2006 werd hij trainer van KV Mechelen, op dat moment een tweedeklasser. De club was drie jaar eerder door een vereffening naar de derde klasse gezakt. Met Maes promoveerde Malinois in 2007 weer naar het hoogste niveau. Daar parkeerde hij geel-rood in 2008 op de dertiende plaats. Een jaar later loodste hij KV naar de tiende stek en nog een jaar later naar de zevende. Daarmee was in de verouderde, uit haar voegen barstende infrastructuur van de club het sportieve plafond bereikt, voelde Maes aan, mede omdat KV niet alle inkomsten weer in het sportieve luik pompte maar een deel spaarde voor een stadionverbouwing. En dus vertrok de Limburger in mei 2010 naar Lokeren, waar hij met andere financiële middelen de poort van play-off 1 wél kon openbreken. Achter zijn rug voltrok zich in Mechelen de kroniek van een aangekondigde surplace. In 2011 zorgde Marc Brys, de opvolger van Maes, nog voor een knappe evenaring van de zevende plaats van 2010 en twee seizoenen geleden was er ook nog animo toen KV in augustus even leider was, maar nadien verdween Malinois in de bovenbuik van het klassement. In tegenstelling tot de jaren voordien kon de club niet meer écht meestrijden om een ticket voor play-off 1. Terwijl de stadionuitbreiding nu eindelijk dichterbij komt – de start staat nog altijd gepland voor mei 2014 – moet geel-rood alle zeilen bijzetten om niet vervaarlijk diep weg te zakken in de onderbuik van het klassement.

Dubben

Harm van Veldhoven, de in Nederland geboren Belg die sinds mei 2012 trainer is in Mechelen, dacht eind vorig seizoen een nieuwe manier gevonden te hebben om weer kleur te brengen in het spel en de resultaten van KV. Hij introduceerde tijdens play-off 2 een atypisch spelsysteem: een 4-2-2-2, met een centraal vierkant op het middenveld en twee spitsen ervoor. Hij kwam daarbij nadat hij had ondervonden dat er in zijn groep amper flankspelers zijn die langs de lijn het verschil kunnen maken, maar wel veel middenvelders die centraal het best tot hun recht komen. Zo’n 4-2-2-2 kan volgens de trainer voor veel beweging in het spel zorgen via een variatie aan loopacties vanuit het centrum naar de zijkanten.

Essentieel bij zo’n 4-2-2-2 is dat de spelers goed in functie van elkaar bewegen. Daar wrong het schoentje, zeker tijdens de zware beginweken van dit seizoen, toen er meer druk was dan in de play-off 2 van vorig seizoen. Gaandeweg bleken nogal wat spelers zich echt niet comfortabel te voelen in de 4-2-2-2. “Omdat erbij nagedacht moet worden”, legt Maxime Biset uit, de kapitein van de ploeg. “Een sportman moet zo weinig mogelijk nadenken. Als je een systeem aan het uitvoeren bent en je moet je constant afvragen wat je moet doen, zit het niet goed.”

Van Veldhoven: “Ik voelde na vijf à zes weken in de competitie dat wij veel moeite hadden met het nieuwe systeem. En dan zit je als trainer met de resultaten. Die tellen. Ik ben dan maar teruggevallen op de organisatie die mijn spelers gewend zijn. Voor veel spelers was dat een opluchting, voor mij een ontgoocheling. Ik sta nog altijd achter die 4-2-2-2. Ik vind het enorm jammer dat ik dat werk niet kan doen, omdat ik daarin veel creatiever kan zijn met deze groep. Ik blijf ervan overtuigd dat we daarmee op termijn veel meer ploegen in verlegenheid hadden kunnen brengen. Nu komt het beste in elke speler niet naar boven. Daar dub je dan als trainer wel wat over. Ik vind het ook wel typisch Belgisch om houvast te zoeken in zekerheden, om niet dat uitdagende aan te gaan. In Nederland is dat anders. Daar zijn spelers veel meer met tactiek bezig. Dat heeft met opleiding te maken.”

Niks fout doen

Na de 4-2-2-2 keerde KV niet helemaal terug naar het spelsysteem van vorig seizoen. Dat kon ook niet. Verdedigende middenvelder Steven De Petter en spits Nicklas Pedersen, twee sleutelfiguren van vorig seizoen, zijn respectievelijk geblesseerd en vertrokken. Van Veldhoven besloot enkele weken geleden dan maar om zijn twee voorste middenvelders uit de 4-2-2-2 toch weer wat naar de zijkanten te schuiven, zodat hij uitkwam bij een 4-4-2 zoals die van RC Genk.

Een kentering kwam er niet echt. Veel spelers blijven onder hun niveau en vooraan wordt Pedersen erg gemist. Vorig seizoen was hij ofwel de man die KV op voorsprong trapte, wat een stuk makkelijker voetbalt, ofwel de man die de juiste pass kon geven om gevaar te creëren voor doel. Nu overheerst op de helft van de tegenstrever een gebrek aan vista en de daarbij horende onmondigheid en slordigheid.

“Misschien spelen we van de groep uit te beredeneerd”, zegt Biset. “We doen de dingen die ons gevraagd worden, maar voetbal is nog iets meer. Het frivole is er te weinig. Mindere resultaten zorgen voor druk en die maakt het grote verschil tussen bevrijd spelen of er vooral op letten dat je niks fout doet.”

Lauwe sfeer

Het resultaat van dat alles is al een heel seizoen bleek voetbal. “Het grijzemuissyndroom is voor ons een realiteit geworden,” beaamt Johan Timmermans, voorzitter van KV Mechelen, “al is het een realiteit waar we ons niet bij neerleggen. Zoek ze maar eens, de clubs onder de top zes die in het afgelopen tussenseizoen 1,1 miljoen euro besteedden aan transfers. Maar ik heb het altijd gedacht, hoor, dat het seizoen vóór de verbouwingen ons moeilijkste zou worden, omdat je dan je aandacht moet verdelen tussen het sportieve en het extrasportieve. Ik voel dat ook bij mezelf, in andere periodes kan ik er korter op-zitten. Ik heb de indruk dat het bij de spelers invloed heeft als de voorzitter zich wat meer laat zien. Sinds enkele weken ben ik dat weer aan het aanschroeven.”

Naast de spelers probeert Timmermans ook de fans weer wat scherper te krijgen. “Ik vond dat de sfeer op KV heel lauw geworden was”, aldus de preses. “Het werd hier een dooie boel. De supportersraad pikte die bedenkingen op en kwam met een aantal acties naar voren.” Zo ontstond medio september ‘De Hel van Malinwa 2.0’, een reeks sfeeracties van de supportersraad (zie kader).

Geen golf meer

Een onderdeel van ‘De Hel van Malinwa 2.0’ is de ploegfoto ‘Passie en Strijd’. Vorig seizoen kwam er voor het eerst zo’n speciale foto die moet uitstralen waar KV Mechelen voor wil staan. Anderhalve week geleden werd bij de thuismatch tegen Cercle de nieuwe foto onthuld. Dat KV passie en strijd als basiswaarden heeft en moet tonen, is een kreet die de laatste jaren om de haverklap terugkeert. Enkele weken geleden was het de voorzitter nog eens die “een over-mijn-lijkmentaliteit” eiste. Toen Maes nog trainer was bij KV, moest er haast nooit op die nagel geklopt worden. “Peter had de context mee”, duidt Timmermans. “Het surfen op de golf van de promotie is nu weg. De volgende golf wordt de stadionvernieuwing. Als het in de tussentijd mijn rol is om bij de spelers op die passie en die strijd te hameren, doe ik dat maar. Misschien zijn dat de correcties die kleine kinderen nodig hebben.”

Die uithaal zegt veel. Timmermans viseert op dit moment veeleer de spelers dan de trainer. “Harm probeert verzorgd en aanvallend voetbal te brengen”, aldus de preses. “We konden hier nog niet zijn volle capaciteiten als trainer ervaren. Ik denk dat hij zich dikwijls ontgoocheld voelt, omdat hij week na week zaken moet herhalen. Ik denk dat we een te brave groep hebben, die heel moeilijk met druk om kan en te gemakkelijk het hoofd laat hangen.”

Over het falen van de 4-2-2-2 zegt Timmermans: “De spelers wilden terug naar een systeem waarbij ze minder bezig moeten zijn met wisselende posities. Zij maakten zich er gemakkelijk vanaf. Ik neem mijn trainer in bescherming.” Zelfs de 5-0-blamage op Anderlecht wrijft Timmermans zijn trainer niet aan, terwijl verdediger Sheldon Bateau de tactiek van Van Veldhoven wél op de korrel nam. “In het verleden zijn we in Anderlecht gaan spelen met een systeem waarbij de supporter niks te zien kreeg”, zegt Timmermans. “Ik kon me er perfect in vinden dat we nu met ten minste twee en soms zelfs drie mensen in de spits speelden. Maar in een situatie zoals die van vandaag kies ik natuurlijk voor het resultaat.”

Nood aan hulp

De houding van Timmermans ten opzichte van Harm van Veldhoven is voor een deel ook te verklaren door de bedenkingen die de laatste tijd in de club leven over het functioneren van Fi Vanhoof. Nu hij 72 geworden is, kruipt de sportief directeur van KV niet vaak meer in een vliegtuig om spelers te gaan scouten. De Poolse verdediger Seweryn Michalski en de Zweedse spits Viktor Prodell werden aangeboden door makelaars en zijn niet bijzonder grondig gescreend vooraleer ze een contract kregen, hoewel zij samen met spits Benjamin Mokulu de jongens zijn aan wie KV in het afgelopen tussenseizoen 1,1 miljoen euro besteedde. “Michalski heb ik zelf vooraf niet gezien,” zegt Vanhoof, “en Prodell alleen op beelden. Maar andere mensen van de scouting zijn hen wel gaan bekijken. Ik heb vertrouwen in die mensen.”

De zorgen om Fi vormen het meest heikele probleem van KV. Dankzij zijn kennersoog haalde KV de afgelopen jaren spelers voor weinig of geen geld die de club eerst op sportief en later op financieel vlak veel bijbrachten. Dat proces lijkt nu te gaan stilvallen. Vorig seizoen was Pedersen nog een schot in de roos, maar die was aangebracht door Van Veldhoven. Timmermans zegt: “Ik ben mij ervan bewust dat Fi dringend nood heeft aan hulp. We willen en kunnen een monument als hij niet zomaar vervangen. Maar we moeten wel waakzaam zijn en het probleem begrijpen. Ik denk dat we eerst iemand moeten halen die Fi helpt bij de scouting en dan bekijken hoe we verder gaan.” Vanhoof reageert: “Daar moet de voorzitter over beslissen. Ik sta open voor iedereen die een meerwaarde kan betekenen.”

Wonderen verrichten

Mede gezien de context rond Fi lijkt een trainersontslag op dit moment niet wenselijk. Maar dé vraag is wat er gaat gebeuren als een slechte prestatie in Oostende zaterdag ervoor zorgt dat de druk om iets te doen te groot wordt om te negeren. “Stel dat we verliezen,” zegt Timmermans, “dan vliegt de trainer voor mij niet noodzakelijk buiten. Stel dat we winnen maar dat ik tegen dan een signaal krijg uit de spelersgroep dat het niet gaat met deze trainer, dan zal ik hem daar wél op aanspreken en eventueel afrekenen.” Zo’n signaal heeft de voorzitter nog niet gekregen. Dat veel spelers niet meegingen in het 4-2-2-2-verhaal, was geen manier om te laten blijken dat ze niet meer met Van Veldhoven voort wilden, zegt Timmermans: “Daar is tussen de spelersgroep en de trainer open over gepraat. De toon was net: laat ons overleggen, dan kunnen we samen verder.” Biset zegt: “De chemie tussen de trainer en de groep is nog altijd in orde.”

Ook voor de voorzitter van de supportersfederatie hoeft de trainer niet weg. “Als je kijkt naar wat Lokeren en Zulte Waregem presteren en als je daar de topclubs bijtelt, weet je dat we dit seizoen alleen play-off 2 kunnen halen”, aldus Gert Van Dyck. “Welke andere trainer gaat hier wonderen komen verrichten?”

DOOR KRISTOF DE RYCK – BEELDEN: IMAGEGLOBE

“Ik ben mij ervan bewust dat Fi Vanhoof dringend nood heeft aan hulp.” Johan Timmermans