Al jaar en dag volgt sportjournalist Manu Salvé de gang van zaken in Charleroi. Hij legt uit waarom de Carolo’s als laatste eindigden in de reguliere competitie en na iets meer dan een kwarteeuw uit eerste klasse dreigen te vallen.

Le Royal Nord, op een zonnige dinsdagmorgen. Op vijf minuutjes wandelen van het Stade du Pays de Charleroi. Avenue de Waterloo, 71. Symbolischer kan moeilijk. Napoleon werd in Waterloo in 1815 definitief verslagen en diezelfde weg lijkt ook Abbas Bayat op te gaan. Hier in Le Royal Nord plegen de supporters van Sporting Charleroi te verzamelen voor thuiswedstrijden, maar er dagen er steeds minder op. Het gaat immers niet goed met de ploeg, die dit seizoen amper vier keer won en gedoemd is om de komende weken te strijden voor het behoud. Eerst in duels met Eupen, daarna, als alles goed gaat, met tweedeklassers.

De trots op Le Sporting is weg. Henegouwen staat op het punt om zijn laatste eersteklasser te verliezen, die met de grootste traditie. En het ergste is, het kan de mensen ogenschijnlijk amper wat schelen, zegt Manu Salvé, jarenlang volger van het voetbal in de stad. Salvé werkt voor La Dernière Heure en leeft op het ritme van het voetbal in de stad. Zijn analyse is open en hard: “Mirakels bestaan niet. Dit zijn de gevolgen van zaken die wij allemaal jaren hebben aangekondigd, ook uw blad. Je kan niets bouwen op permanente conflicten. Op processen en rechtbanken en het aanklagen van zaken binnen het sportcomité of een ander orgaan in de schoot van de Belgische voetbalbond, drie keer per maand. Je kan daar niks stabiels op bouwen. Vroeger werden geschillen bijgelegd tussen pot en pint, of op restaurant. Nu worden advocaten ingeschakeld en deurwaarders. Op een bepaald moment is iedereen dan tegen je: supporters, bond, scheidsrechters, media, tegenstanders. Ik ben ooit begonnen met het aanleggen van een lijstje met incidenten waar Charleroi de laatste tien jaar bij betrokken was. Wel, ik ben gestopt wegens onbegonnen werk. Sporting Charleroi was geen club meer die leefde in harmonie met zijn omgeving.”

Het systeem-Bayat

Salvé: “Ergens is dit het failliet van een systeem en draagt Abbas Bayat de verantwoordelijkheid. Of liever, dragen Abbas én zijn neef Mogi gedeeltelijk de verantwoordelijkheid. Beiden schuiven de schuld naar mekaar, maar ik denk dat het fiftyfifty is. De neef zegt dat de oom hem het geld niet wilde geven, de oom klaagt dat de neef slechte spelers leverde. De Franse bron van goeie spelers was de laatste tijd wel opgedroogd. Ze hebben dat een tijdje goed geëxploiteerd – tussen 2003 en 2008 – maar daarna werd het minder, en ze hebben het niet meer kunnen oplossen.

“De verkoop van Cyril Théréau in augustus is een detail in het hele verhaal, maar het heeft wel het lot van Jacky Mathijssen bezegeld. En tegelijk heeft de terugkeer van Mathijssen een definitieve wig gedreven tussen Abbas en Mogi en geleid tot de breuk en diens ontslag. In die zin was het wel belangrijk.

“Abbas Bayat heeft altijd autonoom beslist, zeker in de keuzes van de trainer, de laatste tijd met veel teleurstellingen. Over John Collins was hij tevreden, Tommy Craig was een ramp, samenwerken met Stéphane Demol lukte ook niet. Mogi, de baas van de dagelijkse werking, kwam met Jacky aandraven en Abbas heeft dat node geaccepteerd. Mathijssen, die het enthousiasme van de mensen weer even kon doen opveren, ging akkoord met de politiek bij de start van het seizoen, maar hij voegde eraan toe dat hij tijd nodig had. Dat het punt per punt zou gaan, en dat het hard zou zijn. Hij heeft geduld gehad tot Théréau vertrok. Toen zei hij dat het niet meer zou lukken. Toen is hij kritiek beginnen te geven, op de verkoop en de manier waarop. Abbas, die wachtte op een kans, heeft toegeslagen. Jacky ging eruit. Tegelijk nam hij het Mogi kwalijk. Er kwam een interne oorlog, die leidde tot een ontslag en een proces. Ik heb altijd gedacht: het is familie, eigen bloed, dat komt op een of andere manier wel in orde. Ook intern binnen de club geloofde men dat. Maar het werd anders. Mehdi bleef, maar die heeft een heel ander profiel. Sterk commercieel en in de communicatie, maar hij noemt zichzelf geen voetbalkenner. Ik zeg wel: gelukkig bleef Mehdi, zodat de lijn met Brussel behouden bleef. Anders zou Abbas helemaal geïsoleerd zijn van de club.”

De as Brussel-Charleroi

“Het beslissingscentrum van de club ligt in Brussel. Daar werkt en leeft Abbas Bayat. De buitenlandse spelers gaan daar in de buurt wonen, of in de richting van Nijvel. Stelselmatig is de club zich gaan afsluiten van de Carolo, van het lokale gebeuren. Er is geen Carolo meer in het elftal, geen regionale identificatie. Het amalgaam van Vlamingen, Walen en buitenlanders – de mix van vroeger – is weg. De club investeert niet in jeugd, ook dat geeft aan dat Sporting niet meer in het hart, het centrum van zijn regio staat. Hier heb je een potentieel van 200.000 inwoners en 500.000 als je groot-Charleroi bekijkt, met alle gemeenten eromheen. Van dat potentieel krijg je er geen 10.000 meer richting voetbal. De malaise zit diep.

“Het probleem zijn niet die 200 Ultra’s die zich manifesteren en die Bayat verbaal aanvallen, die manifestaties houden en tennisballen op het veld gooien. Zij zijn de zichtbare vuist. Het echte probleem zijn zij die zich afkeren van de club. Sporting kan hen nog maar amper wat schelen. Zij die vroeger nooit een match zouden hebben gemist, zeggen nu: ach, we zullen de score morgen wel lezen.

“Het ís ook niet meer Sporting Charleroi, maar de nv Sporting Pays de Charleroi. Dat zegt alles. Zakelijk. Abbas Bayat praat over een nv, met kapitaal en een omzetcijfer.

“De mensen hier willen geen kampioen worden. Ik heb dat vaak genoeg aan Abbas gezegd. De mensen hier willen een ploeg die zich in eerste klasse kan handhaven, op het veld voor de bal vecht en elk jaar thuis Standard klopt. Daar zit een groot verschil tussen de zakenman en zijn publiek. Tenzij je er de middelen tegenaan gooit, maar de laatste paar jaar hadden de mensen vooral de indruk dat er met hen werd gelachen. Er was een project in woorden, maar niet in daden. Toen ik vroeger op een wedstrijd zat, kreeg ik gemiddeld tien sms’jes met de vraag: ik ben op vakantie, wat is het resultaat? Nu maximaal eentje. Vroeger werd op huwelijksfeesten de muziek afgezet om het resultaat van Sporting om te roepen. Dat doet niemand nog.”

Beledigingen

“Sinds 2005 zag je elk jaar het publiek minder worden. De laatste drie, vier jaar groeide ook het idee: laat ons maar terugkeren naar tweede klasse en herbronnen. Vroeger dacht een minderheid zo. Loop hier nu in de stad rond en 1 op 2 is gewonnen voor dat idee. Bangelijk vind ik dat. Als je mensen zegt: hé pas op, daar is een risico aan verbonden, zowel financieel als sportief, antwoorden ze: dat is niet erg, nog liever dat dan verder op deze manier.

“Er zijn te veel verklaringen geweest die ze niet konden smaken, onder meer over de mentaliteit en de mensen. Dat ze geen studies hebben gedaan, niet gecultiveerd genoeg waren. Verklaringen van Abbas Bayat op de RTBf. Misschien is dat voor een stuk waar, maar anderzijds maakt het wel deel uit van de charme van het voetbal. Mensen die niet veel geld hebben, maar in hun maandbudget toch een som opzijleggen voor Sporting. Zij hebben het recht om gerespecteerd te worden.

“Abbas Bayat is wel altijd consequent gebleven: hij geeft geen zier om het sociale of het regionale, hij is hier om geld te verdienen. Zij die het anders zeggen, vergissen zich, je moet er maar zijn verklaringen op nalezen toen hij de club overnam. En dan heb ik het gevoel dat Maged Samy de geest van Lierse veel beter heeft begrepen. Ik zie hem met sjaal, tussen de supporters. De uitdrukking: aller au charbon, zoals ze die in Limburg ook kennen, de mouwen opstropen. Die moet je hier nog letterlijk nemen. Voor die inspanningen willen de mensen gerespecteerd worden. De arbeider uit de staalindustrie, die op zaterdagavond naar het voetbal komt, wil niet beledigd worden omdat hij dat doet. Die wil respect.”

Abbas de trainer

“Let op, ik heb voldoende met Abbas gesproken, die man wil het echt wel goed doen, hij is een supporter van de ploeg geworden. Misschien te veel. Maar ongelukkig genoeg wordt hij niet goed omringd, of omringt hij zich niet goed. Wat hij in Westerlo deed, op een briefje de wissels doorgeven, voor het oog van iedereen, drie keer. Dat is je trainer afmaken. Welk gezag heeft die nog, als die dertig seconden later de wissels doorvoert? Dat is provinciale. Ga dan liever zelf op de bank zitten en zeggen dat je de trainer bent.

“Een vertrek? Hij alludeert er soms op. Zei al: alles is te koop, bij het goede bod. Maar wat is een goed bod en wat is de club op dit moment waard? Uit de contacten die er al zijn geweest, blijkt dat hij het dubbele vraagt van wat mensen bieden. Er was een regionale piste, nog ten tijde van Mogi, met transportfirma’s en andere, maar of zij bij machte zijn om de prijs die Abbas vraagt op tafel te leggen, betwijfel ik. Anderzijds heeft Abbas ook al gezegd dat hij blijft bij een eventuele degradatie. Dat hij dan direct een team maakt om weer te stijgen.

“Jaren werd hier vooral naar de politiek gekeken om in de club te investeren, maar de stad kan dat niet meer doen. Er zijn andere dringende noden: scholen, ziekenhuizen, sociaal budget. Je kan niet van de burger verlangen dat hij accepteert dat er geld naar het voetbal gaat, terwijl de verwarming op school defect is en het zwembad dicht moet blijven. Dus moet het via meneer Bayat of een meneer Bayat bis, of die nu Rus is dan wel Chinees. Of via een regionale economische verankering. De toekomst zal het uitwijzen.

Airbus

“Economisch gezien lijdt de regio nog steeds. In tegenstelling tot in Rijsel en Nord Pas de Calais is de reconversie naar de tertiaire sector te laat gebeurd. De Aéropole, de economische zone rond de luchthaven, heeft wel wat losgemaakt, je voelt daar een vernieuwing en veel beweging. Alvast in de statistieken, op dit moment minder in de zakken van de Carolo. Zij die arm zijn en hun brandstofrekeningen met moeite kunnen betalen, voelen het nog niet. Misschien wel over twintig of dertig jaar. Maar de dynamiek is er, dat merk je. Het probleem is dat we het nog niet voldoende luid verkondigen. Hier worden onderdelen voor de Airbus gemaakt, maar niemand weet het. Misschien kan een sportploeg die fierheid uitdragen.

“Ik ben wel blij dat het komend weekend Eupen is, de tegenstander, en niet Lierse. Aan verplaatsingen naar Lier hebben de Carolo’s slechte herinneringen. Een veel warmer, directer publiek, dat de scheidsrechter kan beïnvloeden. Dan is Eupen de minst slechte tegenstander. Anderzijds vraag ik me af of ze zich er hier wel van bewust zijn dat straks een heel nieuw kampioenschap start. Elf wedstrijden, een seizoen dat tot begin juni kan duren. Ik vraag me af of ze dat aan de buitenlanders hebben gezegd. En ten tweede: of ze wel beseffen wat het is, tegen OHL, Waasland-Beveren of Bergen strijden in een eindronde? Ik ben niet al te optimistisch, het zal moeilijk worden …”

DOOR PETER T’KINT – BEELDEN: REPORTERS

“Vroeger werd op huwelijksfeesten de muziek afgezet om het resultaat van Sporting om te roepen. Dat doet niemand nog.””De mensen hier willen geen kampioen worden. Ik heb dat vaak genoeg aan Abbas gezegd.”