Er doemt een doemscenario op: opwarming van de aardbol. De voormalige Amerikaanse vicepresident Al Gore maakte er met zijn documentaire An Inconvenient Truth een hot issue van. Ook VLD-leider Guy Verhofstadt sprong op de wagen en besteedt er zijn vierde manifest aan. Ik ben sceptisch.

De documentaire doet me denken aan het rapport aan de Club van Rome in 1972, onder de titel Grenzen aan de Groei. Het rapport was een klapstuk: twaalf miljoen exemplaren werden verkocht. Volgens de prognoses zou het Westen (Europa en de VS) in het magische jaar 2000 ten onder gaan aan vervuiling van rivieren, lucht en bodem. Bovendien zouden de grondstoffen in het rampjaar 2000 zijn uitgeput. De socialistische staten zouden het beter doen door de sterke rol van de overheid. Na de oliecrisis van 1973 geloofde iedereen de voorspelling. Het rapport werd de groene bijbel.

Maar alle prognoses zaten ernaast. In 2000 waren de rivieren schoner dan ooit. Uitgerekend socialistische systemen gingen aan vervuiling ten gronde. Olie was er in overvloed en de economie groeide als kool. De Club van Rome had geen rekening gehouden met technologische vooruitgang.

Maar goed, milieu stond hoog op de agenda dankzij het doemscenario. Rampverhalen over het milieu hielden niet meer op. In de jaren zeventig voorspelden wetenschappers een nieuwe ijstijd, maar er volgden zo veel hete zomers dat niemand het nog geloofde. In de jaren tachtig dook de zure regen op. In enkele jaren zouden de Europese bossen verdwijnen. Maar ze zijn er nog. Milieuactivisten hadden onheilsprofetieën nodig, zoals generaals vijanden.

Global warming is de nieuwe versie. Die opwarming wordt als stellige waarheid verkondigd sinds het Intergouvernmental Panel on Climate Change (IPCC) bij meerderheid van stemmen de theorie van het broeikaseffect omhelsde. Niemand ontkent dat het klimaat verandert. Maar dat verandert al 4,5 miljard jaar, zolang de aarde bestaat. Ooit was Groenland groen, maar door een ijstijd werd het wit: toen waren er geen vervuilende auto’s! De kernvraag is: leidt menselijk gedrag (de uitstoot van kooldioxide) tot een temperatuurstijging op aarde? Metingen met weersatellieten laten amper een stijging zien. Komt dat door menselijke activiteit? Een veranderende zonactiviteit is ook mogelijk en daar kan de mens niets aan doen. Knack liet in november twee deskundigen aan het woord. Hun betoog bestaat uit ‘zou’, ‘misschien’, ‘kan’. Maar wie hun opwarmingstheorie betwijfelt, is ongelovig zo niet crimineel.

Klimatologen spreken in termen van honderden en duizenden jaren. Voor politici is dat te lang. Zij denken maximaal in vier jaar. Ziedaar, de angel. Gore en global warming zijn sinds kort één geheel. Het is zijn comeback na de verloren presidentsverkiezingen van 2000. Het Kyoto-protocol van 1997 probeert het vermeende broeikaseffect te bedwingen, maar de VS ratificeerden het niet. In 1997 was Gore vicepresident van de VS: hij legde het niet ter ratificatie voor aan het Congres. De Senaat was unaniem tegen. Gore kon dus zelfs zijn partijgenoten niet overtuigen. Ook de Britse premier Tony Blair ontdekte global warming en komt met het doemscenario. Maar Blair heeft na Irak dringend een ander thema nodig: een onderwerp dat Labour verenigt. Ook Verhofstadt kwam het goed van pas. De btw op verpakking werd verhoogd, met verwijzing naar opwarming van de aarde. Het effect van die maatregel op de temperatuur is nihil. Global warming is een prachtig masker voor een belastingverhoging die een begrotingsgat moet dichten.

Ik ben voor lagere emissies kool-dioxide omdat het de lucht schoner houdt, zeker in grote steden. Maar is die paniekzaaierij over het klimaat nu echt nodig? Je kunt burgers toch aanspreken op gezond verstand. Gore, Blair en Verhofstadt zijn geen debatleiders van global warming, maar verkopers van gebakken lucht voor eigen consumptie.

DE AUTEUR IS SCHRIJVER IN BRUSSEL.

Derk Jan Eppink

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content