Elk jaar luidt dé vraag bij de start van de Bundesliga : wie wordt tweede, na Bayern München ? Afgelopen seizoen liep het mis voor de Beierse topclub. Nu nog eens falen mag niet.
Ook bij Bayern München scoort Luca Toni. Voorlopig nog naast het veld. Bij de eerste training begroette hij iedereen met een hartelijk ‘Grüss Gott’, het Beierse ‘Goedendag’. “Dat zijn al twee woorden Duits meer dan Giovanni Trapattoni op de dag dat die hier als trainer binnenkwam”, grijnsde voorzitter Karl-Heinz Rummenigge tevreden.
Verder gaat Toni’s kennis van het Duits voorlopig niet. Maar voor aanpassingsproblemen moet hij niet bang zijn. Bayern gaf hem een persoonlijke begeleider mee : Michel Zebouni.
Toni is nu al populair. Niet alleen omdat zijn vriendin een woning in het stadscentrum koos, maar ook door zijn flair. Toni is een vedette zonder vedetteallures. Na de eerste training bleef hij als enige van de kernspelers een halfuur aan de uitgang van het trainingscomplex aan de Säbener Strasse om handtekeningen uit te delen aan de fans. De persafdeling moest voor hem al een interviewstop afkondigen : Bayern werd bestookt met aanvragen van kranten, maar ook van vrouwenbladen en modemagazines. Laat hem eerst maar eens scoren op het veld, waarschuwde de perschef.
Dat lukte nog niet. In een oefenmatch tegen SC Albstadt half juli moest hij met een letsel dat te wijten was aan overbelasting, naar de kant : tien dagen rust. Dat Bayern zonder hem en zeven andere ‘vedetten’ makkelijk de Ligabeker won door in de finale titelconcurrent Schalke te kloppen, wil niets zeggen. In het systeem van trainer Ottmar Hitzfeld wordt de Italiaanse midvoor een belangrijke pion.
Recordtransfers
Op de vraag ‘Wie wordt dit jaar kampioen ?’ van het Duitse voetbalblad Kicker mikt liefst 53 procent van de respondenten op Bayern. Werder Bremen haalt 18 procent, kampioen Stuttgart 6,6 procent. Op de vraag waaróm Bayern dit seizoen kampioen wordt, heeft Karl-Heinz Wild, die voor Kicker het wel en wee bij de Beierse club al meer dan tien jaar volgt, het antwoord klaar : “Omdat ze de beste ploeg hebben, de beste spelers, omdat ze het meest investeerden en omdat de meeste voetballers een enorme drive en honger hebben na een mislukt seizoen.” Nooit investeerde een Duitse club meer dan Bayern de afgelopen maanden. Liefst voor 70 miljoen aan nieuwe spelers kocht het. Dat is meer dan de vier andere big spenders samen. Ter vergelijking : Werder Bremen gaf 16 miljoen uit, kampioen Stuttgart ‘slechts’ 11,3 miljoen. Alles samen investeerden de achttien eersteklassers deze zomer 168 miljoen, tegenover 117 miljoen vorig jaar. Het vorige uitgavenrecord dateert van 2001 (153 miljoen). Toch scoort de Bundesliga met het huidige bedrag lager dan de Franse (174,2 miljoen), Italiaanse (221 miljoen), Spaanse (278 miljoen) en Engelse (491 miljoen) competitie.
De duurste aankoop van Bayern is de Franse middenvelder Franck Ribéry (25 miljoen euro). Dan volgt international Miroslav Klose. De spits van Werder Bremen werd pas volgend seizoen verwacht, omdat hij dan transfervrij weg kon, maar Bayern had geen zin om te wachten. Het duwde Bremen even 12 miljoen in de hand. Dat een Italiaanse voetballer als Luca Toni (Fiorentina, kostprijs 11 miljoen) een vet contract in München verkoos boven een overstap naar Juventus, zegt ook iets.
In verdedigend opzicht gaf Bayern tien miljoen uit voor de jonge linksachter en international Marcell Jansen (21) en negen miljoen voor de Argentijn José Ernesto Sosa. Aanvaller Jan Schlau-draff – afgelopen seizoen een revelatie, bij neo-eersteklasser Aachen – kostte maar 1,2 miljoen. Zé Roberto keerde na één jaar bij FC Santos terug naar de club waar hij eerder al eens voetbalde, van 2002 tot 2006. Hamit Altintop kwam transfervrij over van Schalke.
Vertrek Ballack onderschat
Met zijn forse investeringen wil Bayern zich rehabiliteren na een mislukt seizoen. Nochtans lieten ook vorig jaar de prognoses van de kenners geen twijfel : Bayern zou opnieuw deutscher Meister worden. De uiteindelijke kampioen, Stuttgart, werd een tiende plaats voorspeld.
Bayernmanager Uli Hoeness toonde zich vooraf een stuk voorzichtiger. “Dit keer wordt het moeilijker om kampioen te worden”, meende hij. Met een stek tussen plaatsen één en drie zou hij al tevreden zijn, “omdat we een paar belangrijke spelers kwijt zijn en veel jonge voetballers hebben die zich nog moeten ontwikkelen.” Het bleek geen valse bescheidenheid.
Volgens Daniel Van Buyten lag de kiem voor het mislukte seizoen bij het voorbije WK. De internationals keerden moe en leeg terug en hadden alle moeite om zich weer op te laden. Volgens Karl-Heinz Wild was dat slechts één van de redenen. Lukas Podolski en Bastian Schweinsteiger waren tijdens en na het WK door de Duitse media en het publiek doodgeknuffeld en konden de lof en roem niet goed verwerken. De sfeer in de kleedkamer was niet goed. Het hele team was slecht, de ploeg op het veld was dood. Bayern had het vertrek van spelmaker Michael Ballack (naar Chelsea) onderschat. In zijn laatste jaar in München kreeg Ballack veel kritiek. Maar pas toen hij weg was, merkte iedereen hoe belangrijk hij was geweest als leider op en naast het veld. Niemand kon hem vervangen. Omdat het middenveld zwalpte, kwam de verdediging extra onder druk. Daniel van Buyten presteerde nog sterk in de heenronde, maar liet het volgens de Münchense analisten na een paar zwakke matchen net als de rest van de verdediging afweten in de terugronde.
Het keerpunt bij Bayern was de 2-0-nederlaag op 21 april op het veld van de latere kampioen VfB Stuttgart. Toen besliste Hoeness de grove borstel te hanteren. Na die match stond het zo goed als vast dat Bayern zich niet zou plaatsen voor de Champions League. Uiteindelijk werd München vierde, op tien punten van Stuttgart, en na Bremen en Schalke. Het was al van 1995 geleden dat nog eens zo’n slecht resultaat werd gehaald. Toen eindigde het slechts zesde. Door die vierde plaats moet Bayern genoegen nemen met de UEFA Cup, de ’tweede klasse’ van de Europabeker.
Hitzfelds comeback
Om een nieuwe trainer te halen werd niet gewacht tot het einde van het seizoen. Begin februari verving Ottmar Hitzfeld Felix Magath, die hem tweeënhalf jaar eerder was opgevolgd. Op 18 mei 2004 had Hitzfeld nochtans aangekondigd dat hij het als trainer voor bekeken hield. De stress werd de succestrainer (Hitzfeld won twee keer de Champions League en werd acht keer kampioen, met drie clubs : Grasshoppers, Dortmund en Bayern) te veel : hij had geen zin meer in slapeloze nachten, trok zich terug in de gezonde berglucht van het Zwitserse Engelberg. Zijn opvolger Felix Magath won nog twee titels, maar toen vorig seizoen de motor begon te sputteren, kreeg hij die niet meer in orde. Pas op dat moment merkte iedereen hoe ouderwets Magath te werk ging. Fysiek zware trainingen waren zijn handelsmerk, voor wetenschappelijk verantwoorde methodes had hij geen interesse en ook in de omgang met de spelers blonk hij niet uit.
In december 2006 liet Hitzfeld zich vanuit Engelberg ontvallen dat hij weer trainer wilde worden. Aanbiedingen van Dortmund en HSV wimpelde hij nog af, maar toen Bayern één dag na het ontslag van Magath aanklopte, aarzelde hij niet.
Een grote innovator was ook Hitzfeld nooit geweest, maar als gentleman-trainer lag hij altijd goed bij spelers, publiek, bestuur en pers. Als geen ander kan Hitzfeld spelers motiveren. Magath communiceerde niet met zijn spelers, Hitzfeld wel. Vooral met zijn vedetten. Weinig trainers kunnen toonaangevende spelers zo het gevoel geven dat ze belangrijk zijn als hij. Zo is Hitzfeld nu de juiste man op de juiste plaats.
Grote honger
Nu moet de trainer met de verzameling vedetten een team smeden. Keuzes maken in zo’n selectie wordt geen makkelijke opgave. Voorin lijken Toni en Klose zeker van een plaats. Op het middenveld ziet het ernaar uit dat Zé Roberto en Mark van Bommel het team zullen dragen, met Ribéry op de linkerflank en Sosa op rechts. Van Bommel zou dan in de basis de enige overlevende van vorig jaar zijn, op de verdediging na. Podolski – weer fit na een blessure – lijkt naast een basisplaats te grijpen. Schwein- steiger moet na een tegenvallend seizoen uitwijken naar de flank, waar hij zal moeten optornen tegen Ribéry. Achterin centraal lijken Lucio en Ismael eerste keus, tenzij Van Buyten zich toch doorzet.
Niemand gelooft dat het team dit jaar ten onder gaat aan interne verdeeldheid. Signalen uit de kleedkamer wijzen erop dat de sportieve honger en de zin voor revanche groot zijn. Natuurlijk willen alle sterren spelen, maar Van Bommel gaf al aan dat de spelers dit jaar de kleedkamer zelf zullen besturen en mogelijke problemen in de kiem zullen smoren. Niemand heeft zin in een nieuwe versie van FC Hollywood, de naam die Bayern halfweg de jaren negentig kreeg, op een moment dat de toenmalige sterren en ego’s meer aanwezig waren in de boulevardpers dan op het veld. Maar als de resultaten uitblijven, is in München FC Hollywood nooit veraf.
Sportieve knowhow
Met tegenvallende resultaten omgaan, dat lukt in München niet. Een winnende cultuur maakt, net als het vedettedom, deel uit van de clubcultuur. Nochtans zat Bayern (opgericht in 1900) niet in de Bundesliga toen die in 1963 opgestart werd. Het hoorde niet bij de negen clubs die meteen een licentie kregen : FC Köln, Dortmund, Schalke, FC Nürnberg, Frankfurt, HSV, Werder Bremen, Hertha BSC en FC Saarbrücken. Na de kampioenschappen in de Regionalliga werden zeven clubs toegevoegd : VfB Stuttgart, Karlsruhe, FC Kaiserslautern, Eintracht Braun- schweig, Preussen Münster, Meidericher SV (nu MSV Duisburg) en 1860 München. Bayern München was er niet bij. Het bleef in de Regionalliga Süd op een derde plaats steken, terwijl 1860 München eerste werd en de licentie kreeg voor de Bundesliga. Een jaar later sneed Borussia Neunkirchen Bayern de pas af.
Pas in 1965 belandde Bayern in de hoogste voetbalklasse en het ging er niet meer uit. Het eerste jaar eindigde de club derde. Dat jaar pakte stadsgenoot 1860 München zijn enige titel in de Bundesliga. Een jaar later eindigde blauw-wit voor het laatst voor Bayern. Na vier jaar Bundesliga vierde Bayern zijn eerste titel in de profcompetitie.
Sindsdien won de club haast om de twee jaar een titel. De kampioenenlijst (zie kader) toont aan hoe dominant de topclub uit Beieren in Duitsland is. De Bundesligaclub die na Bayern de meeste titels won, Werder Bremen, werd slechts vier keer kampioen.
Sportieve knowhow is in de bestuurskamer ruim aanwezig. Voorzitter van de raad van bestuur Franz Beckenbauer (twaalf), manager Uli Hoeness (zeven) en voorzitter Karl-Heinz Rummenigge (zes) voetbalden jaren op het hoogste niveau voor Bayern. Als spelers verzamelden ze samen 25 prijzen (titels, Europabekers, bekers). Als bestuurders hebben ze een niet te stillen honger naar meer. Met minder dan de kampioenstitel wordt dit jaar geen genoegen genomen. Concurrent Bremen is door het verlies van Klose aan Bayern niet versterkt. De grootste concurrent van Bayern wordt Bayern zelf.
door Geert Foutré
