Geen titel.

© GETTY

Hij is niet de eerste coach die sterk start bij Chelsea, maar Thomas Tuchel zette de Blues wel heel snel naar zijn hand. De Duister ligt op clubrecordkoers in de Premier League en kan vandaag in de Champions League Atlético Madrid wippen.

Het is nog geen Pep Guardiola met zijn lange serie zonder nederlaag, maar Thomas Tuchel (47) is aan een opgemerkte start bij Chelsea bezig. Daar werd icoon Frank Lampard half januari de wacht aangezegd na de 2-0 tegen Leicester City. Lampard zat op 24 januari, vijf dagen later, nog wel op de bank voor het bekerduel tegen Luton Town, maar nam na de winst afscheid van zijn spelers. Hij wist dan wat de dag erna officieel werd: zijn ontslag. Niet Ralf Rangnick, die een interim van zes maanden niet zag zitten, noch Julian Nagelsmann, die Leipzig niet halverwege het seizoen wilde ruilen voor Londen, maar Thomas Tuchel, met de kerst opzijgeschoven bij PSG, werd zijn opvolger.

Spelers zeggen nu op het veld te komen met een veel beter idee over hun eigen taken, en over de aanpak van de tegenstander.

Diens start was aarzelend – een 0-0 tegen de Wolves – nog wat verder bordurend op het tactische schema van zijn voorganger. De weken daarna zette de coach een en ander op scherp. Het schema ging op de schop, vier verdedigers werden er drie, al scheelt dat voor Tuchel maar een paar meter, daar ligt het niet aan. Ook kwamen een paar door Lampard afgeschreven figuren terug op niveau: Marco Alonso, Antonio Rüdiger, César Azpilicueta. Tuchel begon met te doen wat coaches die overnemen vaak doen: de defensieve organisatie op punt stellen.

Dat was te merken in de serie die volgde, de openingsmatch zette de toon: twaalf wedstrijden zonder nederlaag (competitie, beker en Champions League door mekaar), met een doelpuntenverhouding van 13-2. Atlético Madrid staat vanavond dus voor een gigantische taak, want ook dit valt op: in de vijf duels op Stamford Bridge onder Tuchel viel tot dusver nog geen enkel tegendoelpunt.

Nu is een goeie start voor een coach van Chelsea op zich niet uitzonderlijk. Maurizio Sarri, de voorganger van Frank Lampard, startte met een reeks van twaalf competitiewedstrijden zonder nederlaag. Toen José Mourinho een eerste keer aan de slag ging bij de Londense club, bleef hij van begin oktober tot 12 december 2004 dertien wedstrijden ongeslagen, competitie en Europees door mekaar. Avram Grant deed het in het seizoen 2007/08 ook fantastisch: slechts twee keer verloren in een zijn eerste 34 wedstrijden. Dat werd toen wel overschaduwd door een tweede plaats in de Premier League en het verlies van de finale van de Champions League. Carlo Ancelotti (negen overwinningen op rij), Felipe Scolari, (12 matchen zonder nederlaag) en Guus Hiddink tenslotte (1 nederlaag in zijn eerste 22 wedstrijden) deden het ook uitstekend.

Olivier Giroud scoort met een spectaculaire omhaal tegen Atlético Madrid.
Olivier Giroud scoort met een spectaculaire omhaal tegen Atlético Madrid.© GETTY

Kortom: Tuchel zit nog steeds in zijn wittebroodsweken. Dit zegt niks over de rest van zijn verhaal.

Declan Rice

Toen The Athletic een achtergrondverhaal maakte rond het ontslag van clubicoon Frank Lampard, gaf de gereputeerde sportsite aan niet verrast te zijn. Lampard, van 2001 tot 2014 speler van de Blues en een belangrijke figuur in het succesverhaal dat eigenaar Abramovitsj schreef, was al sinds eind vorig seizoen a dead man walking. Hij wilde in de zomer een aantal in zijn ogen ‘gearriveerde’ voetballers aan de kant schuiven en gretige nieuwelingen binnenhalen. Declan Rice was een van de namen die hij erbij wilde. Voor wie het succes van West Ham dit (en vorig) seizoen volgt: Rice heeft er als centrale pion op het middenveld een groot aandeel in. Hij is meer waard dan 100 miljoen, liet David Moyes zich onlangs nog ontvallen. De Schot kreeg daarvoor meteen de wind van voor ( overpriced English player), maar voor Chelsea is het toch pijnlijk: het liet jeugdproduct Rice in 2014 gratis naar West Ham overstappen. Je had al de kwestie rond het succes van Kevin De Bruyne bij City en dat van Romelu Lukaku in Inter en nu ook nog eens Rice. Hoe vaker Lampard diens naam liet vallen, hoe moeilijker zijn relatie met de top werd.

De achtergrondidee van Lampard was, ingegeven door een transferverbod van oorspronkelijk twee en later in beroep herleid tot één window: talent uit de eigen jeugdopleiding halen en dat goed omringen. Tammy Abraham, Mason Mount, Callum Hudson-Odoi, Reece James,… Dat moesten de jongeren van de toekomst worden. Jongens doordrenkt van de Engelse voetbalcultuur. Rüdiger, Alonso, Azpilicueta, Pedro, Willian,… Die mochten wat Lampard betreft allemaal vertrekken. De coach dacht sterk te staan vanwege zijn status als cultheld bij de fans en door zijn prestaties vorig seizoen.

Helaas: Chelsea is een vreemde club, en Lampards positie was lang niet zo stevig als hij dacht. Dat bleek al in de transferperiode. Hij wilde Pierre-Emerick Aubameyang, maar kreeg Timo Werner. Hij wilde Rice, maar kreeg Thiago Silva. Van de zes dikke zomertransfers – Chelsea investeerde ruim 200 miljoen euro in nieuwe spelers – zou alleen Ben Chilwell (Leicester City) echt zijn man zijn geweest, vernam The Athletic. Dan weet je dat in het geval van slechte resultaten het zwaard boven je hoofd hangt. Zeker als gevestigde waarden als Alonso of Rüdiger, in wie de directie wél vertrouwen had, of een dure aankoop als Kepa Arrizabalaga ook nog eens beginnen te morren.

Roman Abramovitsj investeerde niet voor niets zwaar afgelopen zomer.
Roman Abramovitsj investeerde niet voor niets zwaar afgelopen zomer.© GETTY

Petr Cech, sinds oktober vijfde doelman en vooral actief als raadgever van de directie, had in het najaar dan ook handenvol werk met het spreken van spelers die niet zo blij waren met hun manager – Lampard bleek niet al te communicatief – en met het sussen van hun zaakwaarnemers. Kepa schoof de schuld van zijn falen in de schoenen van de trainer: ‘Ik weet niet wat hij van me vraagt.’ Toen Alonso eind september aan de rust bij West Brom werd vervangen – het stond toen 3-0 voor de thuisploeg, Chelsea kwam achteraf nog wel terug tot 3-3 – liet die de remontada aan zich voorbijgaan. Zo waren er tal van brandjes die Cech moest blussen.

Resultaten hielden Lampard lang in het zadel. Hij won zijn groep in de Champions League, en de 3-1-winst op 5 december tegen Leeds leverde zelfs een eerste plaats op in de stand. Dan ontsla je geen coach. Maar vier nederlagen, één keer winst en twee draws in de rest van december, bezegelden het lot. De bijl lag al sinds de zomer klaar, nu kon hij vallen. Dat PSG Tuchel in diezelfde donkere periode liet gaan, versnelde het proces.

De werven van Tuchel

De goeie serie van Tuchel moet dus nog eens extra worden genuanceerd: ook onder Lampard presteerde Chelsea al goed, zij het dat de ploeg defensief kwetsbaar was. Tuchel loste dat op door met drie – vijf in balverlies – achterin te spelen, en door voor die verdediging ook nog eens twee kuitenbijters op te stellen: Jorginho, Mateo Kovacic en N’Golo Kanté strijden er voor de plaatsen.

En zo is het overal: strijden voor een plaatsje. Tuchel heeft geen vaste elf. Goed gekeken naar Lampard en diens problemen met een deel van de kern uitstekend geanalyseerd, zou je kunnen zeggen: op die manier blijft iedereen je vriend, want elke wedstrijd weer kan je worden ingezet. Never change a winning team? Niet voor Tuchel. In zijn eerste negen wedstrijden gebruikte hij 19 spelers en niet één keer was de startende elf dezelfde als de match voordien. Zelfs niet na een spraakmakende zege.

Toen Chelsea onlangs met 0-1 won op Anfield tegen kampioen Liverpool, dacht iedereen: dat team blijft staan. Neen dus. Tuchel zette vijf andere spelers en gaf Werner een nieuwe rol. ‘Ik wilde beweging’, legde de Duitse trainer achteraf uit. Beweging kreeg hij, gretigheid ook. Chelsea won met 2-0 en gaf de bezoekers amper een doelkans.

Na goed twee maanden moet je dus concluderen dat Tuchel met het helse ritme van een Engelse topclub omkan, iets waar hij daarvoor een beetje beducht voor was. De match in de Champions League vanavond is al de dertiende in de reeks. Rotatie is het codewoord, de kern is breed genoeg. Daarbij wordt niet alleen teruggegrepen naar de buitenlanders, ook de door Lampard gelanceerde jeugdproducten blijven minuten maken.

Rotatie, veel meer communicatie, en tactisch meer duidelijkheid: dat zijn de grote werven waarop Tuchel werkt. Spelers zeggen nu op het veld te komen met een veel beter idee over hun eigen taken, en over de aanpak van de tegenstander. En als ze die niet uitvoeren zoals gewenst, vliegen ze desnoods na een half uur weer naar de kant, zoals Hudson-Odoi bij Southampton overkwam. Voor de hele groep werd daarna zijn proces gemaakt en verduidelijkt waar hij in de fout ging.

Tuchel kan daarbij rekenen op een kwalitatief sterke kern. In deze tijden van Covid-19 en de opeenvolging van wedstrijden is dat een grote luxe. Blessurelast in vooral het defensieve compartiment sloeg Liverpool uit de titelrace, terwijl ook Leicester City merkte dat te veel afwezigen op hetzelfde moment de regelmaat schaadt. Die luxe heeft Tuchel: Chelsea stelde een brede kern samen. Ook de schuld van Covid, want zoals gezegd: Lampard wilde wel met de borstel door die selectie, maar diverse spelers raakten niet verkocht.

Het kan nu een voordeel zijn. Chelsea is nog actief op drie fronten, al kan het er deze week twee kwijtspelen: vandaag staat een kwartfinale in de Champions League op het spel, zondag een halve finale in de FA Cup (Sheffield United komt dan naar Londen). Dat is de volgende stap voor Tuchel, want Roman Abramovitsj investeerde niet voor niks zwaar vorige zomer. Niet om nog een keer vierde te worden in de competitie. Of het bereiken van een finale in de beker. De Rus en zijn entourage willen prijzen. Het materiaal is er alvast.

Maar, zoals gezegd, het zijn nog wittebroodsweken. Het is wat daarna komt, eens het stof van de nieuwe wind is gaan liggen. Bij PSG vonden de spelers zijn communicatie op de duur vermoeiend. Ziyech en Chilwell spelen onder hem veel minder, Abraham amper, de eventuele komst van Erling Haaland is voer voor veel speculatie. Ook Havertz komt van ver en loste de beloften in de Premier League nog niet in. En Kepa blijft onder Tuchel de bank verwarmen. Over anderhalf jaar zijn Rüdiger en Andreas Christensen einde contract. Er moeten knopen worden doorgehakt. Ook over de duur van het contract van de coach. Die gaf bij BT Sport al aan dat hij dat voorstel van anderhalf jaar, niet langer dan 72 uur bediscussieerd, vreemd vond. Uiteindelijk tekende hij het toch, want: ‘Ik kan ook voor vijf jaar tekenen, maar als ze dat willen, ontslaan ze me toch.’ Misschien komt straks snel een nieuw contract op tafel.

Minder op hotel

Met één ding zijn de spelers heel blij: meer tijd voor de familie. In Engeland zijn coaches gewoon om daags voor de wedstrijd op hotel te gaan met de ploeg. Thomas Tuchel doet dat niet. Bij uitwedstrijden tegen Barnsley (beker) en Sheffield United nam Chelsea de ochtend van de match gewoon het vliegtuig. Voor de thuiswedstrijd tegen Newcastle mocht iedereen zelf naar het stadion komen, een paar uur voor de match. En tijdens de rust beloofde Tuchel twee vrije dagen als de winst – het stond toen al 2-0 – bleef. Ze kregen die ook.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content