René Weiler vertrok vorige week zoals hij was aangekomen: omgeven door een waas van mysterie. Reconstructie van een week waarin de naar respect hunkerende Weiler vervangen werd door een ambitieuze Nicolás Frutos.
Bedrijf 1 Het ontslag
Het is iets na vier uur wanneer in de Theo Verbeecklaan enkele supporters van Anderlecht postvatten voor het gesloten rolluik van de ticketingdienst. Met één hand wordt angstvallig de klok op de smartphone in de gaten gehouden, de andere hand veegt het prut weg dat zich tijdens de veel te korte nacht in de ogen heeft opgehoopt. De verkoop van mini-abonnementen voor de Champions League gaat pas om tien uur van start, maar wie er niet vroeg bij is mag fluiten naar een zitje voor de matchen tegen Celtic, PSG en Bayern München. Even verderop, in de Neerpedestraat, moeten ze bekomen van de shock. Eerder op de dag heeft René Weiler zijn vertrek aangekondigd. Ook perschef David Steegen is verrast. In het kantoor van Weiler volgt de complete ontnuchtering. ‘Voilà David, het is gedaan.’ Weiler zit al enkele weken op zijn tandvlees. Aan enkele medewerkers vertrouwt hij toe dat hij het gevoel heeft niets goeds meer te kunnen doen voor de club. Er wordt een perscommuniqué opgesteld en dan nemen Weiler en Steegen afscheid van elkaar. ‘Het vertrek van Weiler heeft mij héél fel aangegrepen, maar op emotioneel vlak had ik het zaterdag moeilijker’, vertelt Steegen. ‘Een ontslag voel je aankomen, maar de eigen aanhang die zich zo gedraagt in Kortrijk… De supporters hebben ons pijn gedaan. Het incident in het lokaaltje van Kortrijk heeft natuurlijk niet geholpen. Toen ik de beelden zag, wist ik: hier zal een zaak van gemaakt worden. Terwijl Herman en Roger na élke wedstrijd een praatje komen slaan met de coach.’
Zondag had Steegen, in overleg met Herman Van Holsbeeck en Roger Vanden Stock, een strategie uitgewerkt om de putsch van enkele tientallen supporters in Kortrijk te counteren. Met productiehuis De Mensen wordt overeengekomen om enkele filmpjes met spelers in te blikken en die op de clubwebsite te gooien. Er wordt bovendien een optreden bij Extra Time geboekt om het standpunt van de club te bekrachtigen: we blijven achter Weiler staan. De VRT wrijft zich in de handen, want de komst Van Holsbeeck valt samen met de 300e aflevering van Extra Time. De timing kon niet beter.
Het originele plan van Steegen – Weiler verdedigen – mag een dag later de papierversnipperaar in. Aangezien de audiovisuele media de grootste impact hebben, worden naast de VRT ook televisiezenders VTM, RTL-TVI en RTBF gecontacteerd. De commerciële zenders mogen Van Holsbeeck opvoeren tijdens hun journaals, de RTBF en de VRT zullen de algemeen manager over de vloer krijgen in de praatprogramma’s La Tribune en Extra Time. De verwachte krachtmeting aan de Reyerslaan valt tegen. Op de Franstalige openbare zender wordt hij nauwelijks verbaal belaagd. De 62-jarige Brusselaar klinkt strijdvaardig en haalt zijn favoriete adagium boven: ‘De moeilijkheid is niet aan de top te geraken, maar er te blijven.’ Ook bij de Vlaamse collega’s blijft Van Holsbeeck makkelijk overeind. Mission accomplished.
Bedrijf 2 Frutos
De nacht voor zijn aanstelling kruipt Nicolás Frutos pas om drie uur in bed. Of liever gezegd: hij valt op dat moment als een blok in slaap. Daardoor komt hij voor het eerst in twee jaar te laat aan op de club. Ondanks de vermoeidheid palmt Frutos met zijn aura en ontwapenende eerlijkheid de hele zaal in tijdens zijn eerste persconferentie als hoofdtrainer van Anderlecht. ‘Je zult het aan mij zien wanneer ik geïrriteerd, blij of verdrietig ben’, aldus Frutos. ‘Ik weet dat ik op een dag kwaad zal zijn op een journalist. Maar ik zal hem dat meteen in zijn gezicht zeggen. Ik heb geleerd uit mijn fouten. Als voetballer heb ik veel stommiteiten begaan. Soms negeerde ik de pers en ik wilde ook niet dat mijn ploegmaats een interview gaven. Nu ik kinderen heb, weet ik dat communicatie belangrijk is. Ik zal niet alles zeggen, soms zal ik zelfs liegen, maar zo wordt het spel nu eenmaal gespeeld. ‘
Dat hij ad interim in dienst werd genomen, lijkt niet helemaal door te dringen bij Frutos. Het bestuur geeft hem vier matchen om zich te bewijzen. Het antwoord van Frutos? ‘Ik hoop de directie binnen de twintig minuten te overtuigen.’ De perschef geeft geen kick. Hij weet dat hij Frutos niet in een keurslijf moet stoppen. Frutos: ‘Sinds mijn terugkeer naar Anderlecht, nu twee jaar geleden, heb ik nooit gelogen over mijn ambities. Ik heb altijd gezegd dat ik hier op een dag trainer wilde worden. De meeste spelers die ik nu onder mij hoede heb, kennen mijn parcours niet. Ze mogen het gerust weten: ik heb in mijn carrière geen cadeaus gekregen. Zeker niet op het einde. Ik speelde alsof mijn leven ervan afhing, alsof het elk moment gedaan kon zijn.’
Het altruïsme van de Reiger is alom bekend op Neerpede. Toen Anthony Vanden Borre al met één been buiten lag, was Frutos de enige die geloofde dat hij het EK van 2016 nog kon halen. Hij ging ook af op zijn buikgevoel toen hij beslisten om Fede Vico niet op te geven. Maar Frutos is bovenal een voetbalfanaticus – hij bekijkt naar eigen zeggen elk weekend acht tot tien matchen – en een bolleboos die weet waarmee hij bezig is. Daarom laat hij in zijn eerste werkweek op dinsdag, donderdag en vrijdag een tiental spelers van de belofteploeg opdraven als sparringpartner om zijn type-elftal voor te bereiden op de matchen tegen Westerlo en Waasland-Beveren. Onder hen vier Afrikaanse testers die niet speelgerechtigd zijn en hun kans schoon zien om de trainers te charmeren. Bij de beloften leeft plots het gevoel: wij tellen weer mee. Al zullen ze niet alles in de schoot geworpen krijgen. Vraag maar aan Mile Svilar. Hij werd door Frutos ooit op de bank gezet na een match waarin hij geflaterd had. Papa Ratko Svilar was ziedend en Van Holsbeeck liet aan Frutos verstaan dat Svilar niet op de bank hoorde te zitten. Het heeft toen niet veel gescheeld of Frutos had definitief de deur van Neerpede dichtgetrokken. Van Wout Faes vond de Argentijn dan weer dat hij te veel op een piëde-stal werd geplaatst. Jean Kindermans, verantwoordelijk voor de jeugdopleiding, ontbood Frutos op een dag in zijn bureau. Hij toonde Frutos achtereenvolgens een foto van Vincent Kompany, Romelu Lukaku en Youri Tielemans. En daarna het portret van Faes. Waarmee Kindermans wilde aangeven dat Faes in dezelfde categorie thuishoorde als zijn voorgangers. Na twee blunders tegen Dinamo Zagreb in de Youth League mocht Faes van Frutos een match op de bank bezinnen.
Bedrijf 3 De eerste expeditie
Woensdag is het D-Day voor Frutos. Ruim anderhalf uur voor de aftrap van de bekermatch in Westerlo staat de spelersbus van Anderlecht al te pitten aan het Kuipje. Het is ooit anders geweest onder Weiler. De sfeer is, zoals vaak, gemoedelijk. Op het ritme van de krachtige rapmuziek die uit de kleedkamer van Westerlo komt, wandelen de stafleden van Anderlecht de perszaal binnen om kaasblokjes achterover te drukken. Een kine bestelt zelfs een koffie voor een speler. Daarna is het bittere ernst. De camera’s willen een eerste glimp opvangen van de nieuwe nummer één bij Anderlecht. Nico stelt hen niet teleur. Hij verschijnt in een kraaknet maatpak op de bühne. Met zijn man bun en stoppelbaard kan hij zo de catwalk van Karl Lagerfeld bestijgen. Het decor, een halfleeg stadion, is minder glamoureus. Frutos trekt er zich niets van aan. Hij schreeuwt, geeft aanwijzingen, monstert zijn troepen, moedigt aan, balt zijn vuisten… En hij laat zijn ploeg voetballen. Tot grote voldoening van de fans. Vier dagen na het kwetsende gedrag van sommige supporters is het tijd voor dé grote verzoening. Emo-tv van de bovenste plank. ‘We hebben geprobeerd om op te bouwen, te controleren, balbezit te hebbben’, vertelt Frutos na de nipte 0-1. ‘Ik wil dat mijn spelers het gevoel krijgen dat ze grip hebben op de wedstrijd.’
De aanpak krijgt de goedkeuring van Sven Kums, die na het vertrek van Weiler gerehabiliteerd wordt. ‘Frutos is gedreven en hamert erop dat we van achteren uit voetballen. Het is nog niet perfect – iedereen heeft nog wat tijd nodig – maar we hebben het tenminste geprobeerd. Dit systeem ligt mij, bij Gent speelden we op dezelfde manier. Ik moest veel ballen vragen, de opbouw verzorgen en het spel verdelen. Of Frutos op mij rekent? Dat lijkt mij wel, ja… Het is te zeggen: hij rekent op iedereen.’
Op Westerlo wordt duidelijk dat het voetbal van Frutos mijlenver af staat van de Weilerdoctrine. Al beweert hij in eerste instantie het tegendeel: ‘Ik heb een idee over hoe voetbal gespeeld moet worden en dat vloekt niet helemaal met de opvattingen van Weiler. Net als hij geloof ik dat een trainer zich moet aanpassen aan de kwaliteiten van zijn spelers.’ Maar met een anekdote veegt Frutos alle verdachtmakingen weg als zou hij een aanhanger zijn van defensief voetbal: ‘Ik moest ooit kiezen tussen Anderlecht en een Italiaanse club. Ik heb de statistieken van beide clubs naast elkaar gelegd en ik heb gekeken wie het meeste doelpunten had gemaakt. Ik heb gekozen voor de ploeg met de beste aanval. Want daar zou ik ook meer geld verdienen.’
In zijn eerste post-matchanalyse laat Frutos geen enkele keer de woorden ‘lopen’, ‘werken’ of ‘strijden’ vallen. Hij heeft het vooral over de manier waarop zijn team de volgende matchen moet voetballen. Nu en dan nipt hij met een gelukzalige blik van zijn glas water – de flesjes Tongerlo die de tafel sieren laat hij voor wat ze zijn. Frutos straalt. ‘Ik ben gelukkig. Maar ik besef nog niet dat ik trainer ben van Anderlecht.’
Bedrijf 4 Het schimmenspel
‘Deshalb musste Weiler bei Anderlecht gehen!’ Daarom moest Weiler vertrekken bij Anderlecht. Op woensdag verschijnt die schreeuwerige kop boven een artikel van het Zwitserse pulpblad Blick. Getekend: David Sesa, ex-assistent van Weiler. In het bewuste interview laat Sesa uitschijnen dat Weiler niet zelf is opgestapt, maar ontslagen werd door Anderlecht. Sesa beweert dat zijn woorden verkeerd werden opgetekend door de journalist. ‘Als iemand een interview wil geven aan een buitenlands medium is dat zijn zaak’, zegt Steegen. ‘Als ze onverstandige dingen zeggen en hun positie hiermee bemoeilijken is dat ook voor hun rekening. Ik heb tegen Sesa gezegd: trek het je niet aan, het zal snel overwaaien. Voor ons is dat geen issue. We zullen het zo laten.’
Donderdag zet Sporza een deel van het interview online, andere media doen er niets mee. De ambigue verklaringen van Sesa zorgen voor onrust in medialand. De ‘affaire-Weiler’ is losgebarsten. Van Holsbeeck valt compleet uit de lucht en vraagt meteen toelichting bij Steegen. De algemeen manager beslist zijn trots in te slikken en niet te reageren. Anderlecht doet het af als een fait divers. Ze willen zich niet laten leiden door de waan van de dag. ‘Dat is nu eigen aan Anderlecht: door één verkeerd woord kan ik een paar uur van mijn dag kwijt zijn. Het persbericht dat we maandag rondstuurden was nochtans duidelijk. Het is niet altijd makkelijk om kalm te blijven in zulke situaties. Ik heb ook een mening, maar die moet ik voor mezelf houden omdat het er niet toe doet. Zelfs aan mijn vrienden kan ik niets kwijt.’
Bij Anderlecht zijn ze er zich van bewust dat hun doen en laten met een vergrootglas bekeken wordt. Maar het verschil in behandeling door de media wekt af en toe irritaties op. Steegen: ‘Je hebt trainers die na een reeks slechte resultaten wél de steun krijgen van de media – wij weten welke lijntjes daarachter schuilen. Ik heb tweets zien passeren van analisten, vaak ex-voetballers, ten koste van Weiler waar ik mij voor zou schamen. Ik bel geen journalisten op die schrijven dat we slecht gespeeld hebben, maar ik aanvaard niet dat er rekeningen worden vereffend. Weet dat je een gigantische verantwoordelijkheid hebt met een pen in de hand. Ik geef een concreet voorbeeld: voor de match tegen Kortrijk werd er een persbabbel georganiseerd met Adrien Trebel. Weet je hoeveel vragen er gesteld werden over de tegenstander? Geen enkele. Het ging over Kums, over Weiler… Ik ben voor een goede verstandhouding met de media. Uiteindelijk hebben we elkaar nodig.’
Voor Steegen was het niet de fijnste week, geeft hij toe. ‘Een journalist beschreef mij ooit als de slippendrager van de trainer. Ik heb hem geantwoord dat ik de slippendrager ben van heel de club. Ik ben een spons, een soort buffer tegen de buitenwereld’.
In de vooravond wordt Van Holsbeeck in een Aalsters restaurant gespot met Francky Dury, die met Zulte Waregem opnieuw een topseizoen draait. Zou het gesprek over Anderlechthuurlingen Doumbia of Leya Iseka gaan? Wellicht niet, want in dat geval had een telefonisch onderhoud volstaan. Het spreekt voor zich dat Van Holsbeeck ook Belgische pistes bewandelt in zijn zoektocht naar een nieuwe trainer.
Bedrijf 5 De quasitriomf
De Freethiel moet een triomf worden voor Frutos. Het wordt bijna een roemloze aftocht. Er blijft maar weinig over van de hoopgevende prestatie in Westerlo. Met Sven Kums, Matz Sels, Henry Onyekuru, Robert Beric, Pieter Gerkens en Josué Sá verwijst hij zes nieuwkomers – en niet van de minste – naar de bank. Enkel zijn keuze voor Frank Boeckx draait goed uit. Anderlecht is, hoe raar het ook mag klinken, een maatje te klein voor Waasland-Beveren. Voetballend lukt het niet en dus doet Frutos het op zijn Weilers: met powerplay en hopen dat de bal eens goed valt. En het leer valt twee keer goed voor de Brusselaars. De aanhang van de Waaslanders heeft het niet begrepen op de boerse manier waarop de landskampioen de drie punten pakt en heeft een boodschap voor Sofiane Hanni en co: ‘Shame on you, shame on you.’
Achteraf omschrijft Philippe Clement de overwinning van Anderlecht als een hold-up en hij verdenkt Frutos ervan een konijnenpoot in zijn broekzak te hebben verstopt. Frutos probeert zich vrij te pleiten, maar zijn pleidooi vertoont veel hiaten. Zware benen door de midweekmatch. Check. Een collectief trauma opgelopen door de scheiding met Weiler. Check. Gebrek aan automatismen. Check. Voor het eerst deze week mist Frutos inspriatie bij zijn uiteenzetting. Gelukkig vervalt hij niet in het allergrootste cliché: ik onthoud vooral de drie punten. ‘Dit was niet het voetbal dat mijn spelers wilden zien en dat ik wilde zien’, aldus Frutos. ‘Het komt er voorlopig niet uit. Ik heb het gevoel dat er iets scheelt. Maar van nature ben ik positief ingesteld. Zelfs uit iets negatiefs probeer ik iets positiefs te halen.’
Frutos weet dat zijn deadline nadert. ‘Waasland-Beveren was mijn kwartfinale, woensdag volgt mijn halve finale. Toch voel ik geen enkele druk. Nooit. Dat is de manier waarop ik in het leven sta. Een vriend heeft mij eens gevraagd of ik ooit trainer zou worden van Anderlecht. Ik heb hem gezegd: ik wil trainer worden van Anderlecht. Want ik geloof dat ik het kan worden.’
DOOR ALAIN ELIASY – FOTO’S BELGAIMAGE
Op Westerlo laat Frutos zijn ploeg voetballen. Tot grote voldoening van de fans.
Op de Freethiel blijft maar weinig over van de hoopgevende prestatie in Westerlo.
‘Ik moest ooit kiezen tussen Anderlecht en een Italiaanse club. Ik heb gekozen voor de ploeg met de beste aanval.’ – Nicolás Frutos
