(Ex-)teamgenoten over Hans Vanaken: ‘Alle voetballers willen een Hans in hun ploeg hebben’

© BELGAIMAGE
Martin Grimberghs Medewerker van Sport/Voetbalmagazine

Met twee basisplaatsen op rij bij de Rode Duivels heeft Hans Vanaken een stap vooruitgezet als international en enkele criticasters de mond gesnoerd. Het verhaal van een speler die twee Gouden Schoenen won, maar over wie altijd wel twijfels rezen.

Je kunt tweemaal Gouden Schoen zijn en vier keer kampioen van België en toch in de tribune met de je duimen zitten draaien tijdens een EK. Je kunt iemand zijn met een portie ‘gezond verstand’ – dixit Clinton Mata – en toch het recept van tiramisu niet kennen. We weten uiteindelijk vrij weinig over Hans Vanaken, maar zijn verschijning in De Slimste Mens ter Wereld lichtte toch een tipje van de sluier. Bijvoorbeeld dat Vanaken, nogmaals volgens Clinton Mata, ‘geen dommerik’ is. De Angolese verdediger van Club Brugge vindt dat ‘een uitnodiging voor zo’n programma op zich al een vorm van erkenning is’.

Een zekere appreciatie van het grote publiek alleszins. Vanaken is in het Vlaams cultureel patrimonium opgenomen nog voor hij het hart kon veroveren van het kritische voetbalwereldje, Roberto Martínez op kop. Om wat krediet te krijgen van de Catalaan moest de Limburger wachten tot september 2021 en de afzeggingen van zowel Kevin De Bruyne als Jeremy Doku en Dries Mertens. Hij stond in Estland (2-5) in de basis als een van de twee centrale middenvelders voor de verdediging, naast Axel Witsel, en speelde tegen Tsjechië (3-0) in de rug van Romelu Lukaku. Zo werd hij samen met Alexis Saelemaekers de revelatie van de eerste interlands van het seizoen 2021/22.

Alleen is die laatste nog maar 22 en heeft hij nog een heel leven voor zich, terwijl Vanaken bijna een dertiger is. Met 32 selecties maar slechts 13 caps achter zijn naam kan je wel zeggen dat hij veel tijd verloren heeft. Het is het verhaal van een speler die op de onaantastbare generatie van de Rode Duivels gestoten is, maar ook dat van een artiest met de lichaamsbouw van een toeschouwer. Van iemand met te lange benen, die tot onder de klapstoel van zijn buurman reiken, en die we liever vaker op het podium zouden zien.

Hans is geen speelvogel. Hij heeft een nogal gesloten karakter. Soms denk ik dat dat hem afgeremd heeft.’

Benoît Poulain

‘Ik heb nooit zo’n grote speler ( 1m95, nvdr) gezien met zo’n techniek’, vertelt een bijna afgunstige Onur Kaya, zijn voormalige ploegmaat bij Lokeren. ‘Het bijzondere van Hans is dat hij het voetenspel heeft van een speler van 1m70. Je kunt zeggen dat het niet mooi is om naar te kijken, dat hij wat traag is, maar hij heeft een buitengewone spelintelligentie.’ Het zijn echter minder in het oog springende kwaliteiten dan die van de technische flankspelers die al van jongs af de Belgische nationale jeugdploegen bevolken.

Hans Vanaken stond altijd in de schaduw. Dat bewijst onder meer het feit dat hij bij de U21 van Johan Walem slechts één keer titularis was. Dat was in augustus 2013 tegen Israël, toen de kern helemaal werd herzien. Een one shot als beloning voor zijn transfer naar Lokeren en eerste klasse enkele weken eerder. Hij had er toen nochtans een seizoen met elf goals en drie assists opzitten bij Lommel in tweede klasse, maar vanuit eerste klasse was er maar weinig belangstelling. ‘Er zaten zoveel scouts in de tribune. Ik dacht bij mezelf: enfin, hebben jullie zand in je ogen?’, vroeg zijn trainer van toen, Philip Haagdoren, zich in mei 2019 af in dit blad. ‘De opmerking die altijd terugkwam, was dat hij startsnelheid miste’, weet Stefan Cuypers nog, die toen sportief directeur was bij Lommel. ‘Terwijl hij een van die zeldzame spelers was die sneller zijn met de bal aan de voet dan zonder de bal.’ Naast Leandro Trossard maakte Vanaken het mooie weer op het middenveld van de Limburgers, maar hij oogstte toch kritiek. ‘Sommigen bleven hem ondanks alles te traag vinden’, schuddebolt Haagdoren. ‘Ze dachten dat hij speelde omdat zijn vader lid was van de club…’

Bij de Rode Duivels kreeg Vanaken in de WK-kwalificatie- wedstrijden tegen Estland en Tsjechië zijn kans.
Bij de Rode Duivels kreeg Vanaken in de WK-kwalificatie- wedstrijden tegen Estland en Tsjechië zijn kans.© Belga Image

Zijn eerste seizoen in de Pro League maakt snel een einde aan dat soort discussies. In mei 2014 mag Vanaken de beker van België omhoogsteken en wist hij heel wat twijfels weg. Nog niet genoeg evenwel voor het bestuur van Genk, dat in de slungelachtige middenvelder wel een begaafde speler ziet, maar ook iemand die niet in staat is om het ritme van een wedstrijd om te keren. Een jaar later mag hij dan toch aansluiten bij het Club Brugge van Michel Preud’homme.

‘Ik ben zes maanden na hem in de kleedkamer gekomen ( in januari 2016, nvdr), maar dat veranderde uiteindelijk niet veel’, herinnert Benoît Poulain zich. ‘Hans was immers nog niet helemaal geïntegreerd. Hans is geen speelvogel. Hij heeft een nogal gesloten karakter. Soms denk ik dat dat hem afgeremd heeft. Gasten die heel erg op hun gemak zijn in een groep, zullen er makkelijker door aanvaard worden. In Brugge heeft hij duidelijk twee periodes gehad, die van aanpassing en die van ontbolstering na het vertrek van Víctor Vázquez. ‘

Die tweede periode levert hem twee Gouden Schoenen op en de nodige erkenning. Sinds hij begin 2016 zijn stempel ging drukken op het Brugse spel, liet deze spelmaker, die te traag werd geacht voor de elite en te introvert voor een topclub, al 85 goals en 52 assists optekenen, alle competities bij elkaar geteld. Twee periodes, maar een hoop vormpieken, af en toe afgewisseld met enkele dipjes. Zoals vorig seizoen in de loop van play-off 1, toen hij even op de bank verzeilde. ‘Hans is een ongelooflijke speler, maar je weet dat er in een seizoen onvermijdelijk hoogtes en laagtes zijn’, zo probeert iemand die destijds dicht bij de speler stond dat te duiden. ‘Hij kan onweerstaanbaar zijn gedurende een maand en dan twee maanden niet meer vooruit geraken. Je moet eerlijk zijn: zijn niveau schommelt heel erg binnen een seizoen.’

Een eerlijke analyse die zou kunnen verklaren waarom er altijd twijfels blijven of Vanaken zou meekunnen in een topcompetitie. ‘Ik denk dat dat een verkeerde discussie is’, beweert Jelle Vossen, een van zijn beste vrienden, die vaak gaat tennissen met zijn provinciegenoot. ‘Ik denk zelfs dat hij, ook wanneer hij niet top is, heel erg belangrijk blijft. Alle voetballers willen een Hans in hun ploeg hebben, want hij ziet alles op het veld en hij is altijd aanspeelbaar. Zijn imago van nonchalante speler, die niet explosief zou zijn en die niet wil werken of zijn voetje zetten, is gewoon een vooroordeel, een negatieve perceptie.’

(Ex-)teamgenoten over Hans Vanaken: 'Alle voetballers willen een Hans in hun ploeg hebben'
© Belga Image

Sterker dan Dele Alli?

Onur Kaya vindt dat ook. ‘Eerlijk gezegd denk ik dat hij sterker is dan een Dele Alli bij Tottenham. Hij is magerder en minder mooi om te zien, maar voor mij heeft hij zijn plaats bij zestien van de twintig Premier Leagueclubs. Zijn creativiteitspiek schommelt nogal, maar hij loopt wel voortdurend als een gek. Het is zonneklaar, in elke wedstrijd maalt hij de meeste kilometers af.’

Een constante in zijn inspanningen die uiteindelijk de vraagtekens wegwerkt of hij de Rode Duivels van Roberto Martínez een dient kan bewijzen in wedstrijden met inzet. Vanaken is minder geniaal dan De Bruyne is minder kwiek dan Mertens, maar zijn tactische intelligentie pleit voor hem. Dat is nuttig wanneer het, zoals tegen de Tsjechen begin september of tegen eender welke waardevolle tegenstander, erom gaat om het middenveld te versterken of een creatieve toets te brengen in steun van een diepe spits.

Men dacht nochtans lange tijd dat het 3-4-2-1-systeem van de Rode Duivels de voornaamste reden was dat Vanaken er niet aan de bak kwam. Men zei dat Vanaken niet paste in het schema van Martínez omdat het, in tegenstelling tot dat van Ivan Leko of Philippe Clement, niet ontworpen is om hem in de schijnwerpers te zetten.

‘Ik ben blij dat hij zich in zijn huidige vormpiek heeft kunnen tonen aan de Rode Duivels’, benadrukt die mysterieuze ex-ploegmaat. ‘En ik denk dat het geen toeval is dat het nu gebeurt, nu hij al 29 jaar is. Aangezien hij geen speler is die het moet hebben van zijn explosiviteit, is er geen reden waarom de tijd vat op hem zou hebben. Hij zal niet minder goed worden na zijn dertigste. Integendeel, elk jaar krijgt hij er maturiteit bij. Ik denk dat hij volgend seizoen nog sterker gaat zijn.’

Hans heeft zijn plaats bij zestien van de twintig Premier Leagueclubs.’

Onur Kaya

Dan mag Vanaken dromen van het WK 2022 in Qatar en beetje bij beetje zijn revanche voorbereiden op het EK 2020. ‘Op dat EK hebben er veel met hem gelachen, omdat hij in de tribune bleef’, zegt Jelle Vossen, van wiens dochter Vanaken peter is. ‘Zoiets raakt Hans niet. We hebben eens goed gelachen om al die commentaren van haters aan zijn adres. Ik stuurde hem memes en screenshots door. Ik heb tijdens dat EK trouwens filmpjes gekregen van Dries Mertens en Jan Vertonghen die met hem dolden. De mensen denken dat hij niet geïntegreerd is in die groep, maar hij voelt zich er erg goed.’

‘De mensen’ praten graag over wat ze niet kennen. Of slecht kennen. En er zijn er nu eenmaal weinig die de speler goed kennen. Clinton Mata, die in 2018 in de Brugse kleedkamer arriveerde, is een van degenen die naast de Rode Duivel spelen zonder er privé contact mee te hebben. ‘We zijn geen vrienden, maar we komen goed overeen. Genoeg alleszins om het er moeilijk mee te hebben dat hij vorig jaar een lastige periode doormaakte. Hans is iemand van wie je graag wil houden. Als je de mensen hoort praten over een ’tweederangs Gouden Schoen’ terwijl hij ons negen op de tien wedstrijden doet winnen, dan vraag je je weleens af of die mensen naar matchen kijken voor ze iets zeggen.’ Ze zouden op zijn minst naar de afleveringen van De Slimste Mens ter Wereld moeten kijken en daarbij een tiramisu eten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content