Vier dagen lang was de informatie van het ’treintje’ van Wales op spelhervattingen beschikbaar. Niet één keer werd er op geoefend. Dat soort – helaas niet vermakelijke – stoten leidde tot de uitschakeling van de Belgen.

Een paar weken na de uitschakeling op het WK in Brazilië vroeg Paul Allaerts, toenmalig technisch directeur van de KBVB, aan zijn baas Steven Martens of hij geen bezoekje aan Londen moest brengen. Allaerts was bezig met de sportieve en organisatorische evaluatie van het WK en dacht dat het wel eens opportuun kon zijn om met wat Rode Duivels in de stad te gaan praten, om uit te vissen hoe zij het toernooi hadden beleefd.

Het hoefde niet, alles ging goed, signaleerde Philippe Collin, de baas van de technische commissie en in die functie de sportieve baas van Marc Wilmots. Alles liep naar wens, er moest niet veel veranderen.

Twee jaar later zit de KBVB met de gebakken peren. Een nieuwe uitschakeling in de kwartfinales van een groot toernooi, en dit keer eentje die harder aankwam dan die tegen Argentinië. Voorbij Wales komen, was voor de bond en zijn bondscoach zo’n beetje de kaap ronden van niet geslaagd naar geslaagd, hoorden we woensdag, een dag of twee voor de match, van een bondsofficial. Aan de einder wenkte zelfs een mogelijke finale. ‘Liefst eentje tegen Frankrijk’, lachte Wilmots op een van zijn laatste persoptredens in Le Haillan. Ook de spelers spraken steeds vaker over een mogelijke finale en winnen. Luider en luider.

Toen twee Franse voetballers – Morgan Schneiderlin en Bacary Sagna – twee jaar geleden hetzelfde deden in Brazilië, wees Didier Deschamps, aanvoerder van de Franse elftallen die in 1998 wereld- en in 2000 Europees kampioen werden, hen onmiddellijk terecht. Je mag dat denken en je mag het als persoonlijke ambitie hebben, maar je mag dat niet zeggen tegenover de buitenwereld, want het creëert een druk waar maar één team in de wereld mee omkan: Duitsland. De reactie gezien van Joachim Löw na de beslissende strafschop zaterdag? Een glimlach en hop naar binnen, naar de volgende wedstrijd, alsof hij zeker was van de winst. Zelfvertrouwen te koop, die man.

Marc Wilmots en zijn staf gingen na Toulouse mee in de euforie van de spelers. Mee in hun enthousiasme over een finale, ook al noemde hij België steevast ‘een outsider’. Hij liet hen transfers afhandelen, accepteerde zelfs dat er eentje elders overnachtte, liet de spelers in de namiddag trainen, omdat de boys van vandaag een ander leefritme hebben dan hij in zijn tijd. Ze gaan laat slapen en staan laat op. Hij staat er het liefst tussen, in korte broek. Tous ensemble. Net als zijn assistent, ook een van de boys.

SAAIE TRAININGEN

Niet dat de spelers altijd hun zin kunnen doen, zo mogen we het ook niet interpreteren. In Brazilië wilden ze er graag de vrouwen bij, maar het mocht niet van de baas die af en toe wordt gehekeld vanwege zijn ‘schoolreglement’. De stage in Knokke zag niemand zitten, mentaal waren ze moe na een lang seizoen, wat bezigheidstherapie in een poepchique hotel konden ze missen. Zulke hotels zien ze al dag in dag uit van binnen. Maar de coach wilde hen toch in Knokke en ze kwamen. Het is geen lastige groep, deze 23.

Zelfs als de training bezigheidstherapie is, morren ze niet. Het was al hun conclusie na Brazilië en dat is het ook weer deze keer. Saaie trainingen, weinig variatie, niks dat wordt aangeleerd.

Toen Raymond Domenech, een van de voorgangers van Didier Deschamps bij Frankrijk, in 2009 vlak voor een beslissende kwalificatiewedstrijd klaagde over de inzet van zijn spelers op training de dag voordien en zei dat hij ‘een andere ingesteldheid wilde’, stond Thierry Henry, toen nog bij Barça en aanvoerder van Les Bleus, recht. Hij zei: ‘Coach, wij hebben ook iets te zeggen. En nu praat ik in naam van de hele groep. Wij blijven ook op onze honger zitten. Wij vervelen ons tijdens uw trainingen.’

Thibaut Courtois trok hier ook twee keer aan de alarmbel, over de gebrekkige tactische voorbereiding. De facto de inhoud van de trainingen. Vrijdag deed hij het weer, na de uitschakeling. Voor de hele groep, de hele staf. Niemand van de spelers reageerde, niemand die hem steunde. Ook de aanwezige Vincent Kompany niet. Die nam achteraf, wanneer de staf alweer buiten was, wél het woord, maar vroeg vooral om de rangen te sluiten bij het buiten gaan. Kompany heeft persoonlijkheid, maar soms werkt ze ook verlammend.

Een gemiste kans.

COACHING

Dat was ook de wedstrijd tegen Wales. Een grote gemiste kans. Wilmots laat de analyse van de tegenstander over aan zijn videoanalist Herman De Landtsheer. Op zich is dat vreemd. Hoofdcoaches laten zich bij de presentatie doorgaans wel bijstaan door hun videoman, maar doen de bespreking zelf. Nog vreemder is evenwel dat met de informatie amper wat wordt gedaan. Wales organiseerde eerder al treintjes bij spelhervattingen. Die informatie was aangegeven, vier dagen voor de wedstrijd.

Groot was onze verbazing toen we hoorden dat daar geen enkele keer op was getraind. Het treintje werd niet nagebootst op training, er werden geen oplossingen aangereikt. Het werd gezegd, meer niet. Resultaat: Wales scoorde er een keer uit, en bijna een tweede keer. Waarna Wilmots en Jason Denayer druk gesticuleerden naar elkaar, dat de dekking beter moest.

Tot drie uur voor de wedstrijd wisten niet alle spelers hoe de verdediging er zou uitzien. Om lekken naar buiten te vermijden. So what? Denayer wist het wel in de vroege namiddag, maar de mensen rond hem niet. Terwijl een verdediging juist zo belangrijk is. Spanje (2x) en Griekenland, de voorbije Europese kampioenen, pakten in de knock-outfase niet één goal. Eén speler zei na de uitschakeling: er is niet één keer tactisch getraind. Wellicht in de ontgoocheling, maar het zegt veel over de manier waarop deze groep werd voorbereid. Al even erg als Roy Hodgson, die liever met zijn assistent een boottocht op de Seine maakte dan naar de wedstrijd van IJsland te kijken.

Erg, want net nu, nu er veel jongeren in de ploeg kwamen, was voorbereiding cruciaal om het gebrek aan ervaring te compenseren. Toen Wilmots na de rust Marouane Fellaini inbracht, ontspoorde het treintje van Wales op corner. Axel Witsel, Fellaini, wellicht ook ThomasVermaelen en Jan Vertonghen, die hebben ervaring genoeg om zich niet te makkelijk laten afblokken. De rest moest worden voorbereid. Jordan Lukaku wist pas in extremis dat hij zou spelen, maar dat er voor Vermaelen een vervanger nodig was, was bekend. Werk daar dan mee.

Voorbereiding, coaching, nabespreking, collectief, niet individueel… Een zeer goeie veldtrainer had de nationale ploeg de voorbije twee jaar een heel eind kunnen verder helpen. Buitenlandse waarnemers noemden de Belgen hier ‘aantrekkelijk, maar naïef. Veel individuen, geen ploeg.’

Een goeie trainer had geholpen, veel meer dan Nicolas Lombaerts, die, in het geval Wilmots hem toch in de groep had gehouden, tegen Wales wellicht zijn eerste wedstrijd in drie (!) maanden zou hebben afgewerkt. Hem in Frankrijk houden en de medische staf met zijn revalidatie belasten, had – hoe jammer ook voor de Bruggeling – geen enkele zin. De Fransen hebben het met Raphaël Varane evenmin gedaan, ook al was hij voor hen ook een sleutelspeler en zijn de problemen centraal achterin daar nog niet opgelost. Let morgen maar op tegen de Duitsers.

Tegen Wales zakte de ploeg terug, na de voorsprong. Zwaaiend met de armen stond Wilmots zijn mannen naar voor te jagen, maar het hielp niet. Nu zijn spelers, met al dat lawaai, wel vaker moeilijk te bereiken voor een coach. Meestal is het dan wachten tot de rust, vooraleer er kan worden omgezet. Maar daar vallen de praatjes van Wilmots tegen. ‘Meer agressiviteit’, klinkt het dan als advies. Tegen Ierland, met 0-0 aan de rust, klonk het geruststellend: ‘Het komt wel goed, mannen.’

GEEN LEIDER

Rebellie kwam er niet, niet één keer in vier jaar. Ze komen allemaal graag naar de nationale ploeg, het is een bende vrienden. De meesten hebben hun kritiek op de aanpak en de selecties, maar ze hebben het opgegeven om hun bedenkingen te uiten. In het vliegtuig op de weg terug naar Bordeaux zaten ze gewoon te kaarten. Ze hebben hun eergevoel en hun ambities, maar ook hun familie, hun kinderen, hun club, waar het zelf, stuk voor stuk, ook geen leiders zijn. EdenHazard niet, KevinDe Bruyne niet, Witsel evenmin, laat staan Fellaini.

Dat mist deze groep, een groep waarin slechts weinigen het belang van de ploeg boven het individuele kunnen plaatsen. Maar die zelf ook goed genoeg besefte dat ze niet hebben gebracht wat van hen werd verwacht. Dus namen ze mee de verantwoordelijkheid, zoals Kevin De Bruyne. Een Roy Keane kan België gebruiken, noemde Thomas Meunier het. Iemand die op het (midden-)veld de boel trekt, zoals Wilmots indertijd als speler. Iemand die komst blussen als het brandt en die de beuk erin kan gooien. In Brazilië bleek dat Kompany dat vanuit zijn verdediging niet kon. Hier stelde Witsel zich ten dienste van de ploeg, maar hij geeft zelf toe dat de boel leiden zijn ding niet is.

Als het niveau van de tegenstand hoog is, lukt het niet (meer). Niet tegen Argentinië, niet tegen Italië, niet tegen Wales. In de kwalificaties is het individuele talent voldoende om het verschil te maken, in het begin op toernooien ook. Later niet meer, dan moet de coach zijn creatieve spelers ook een houvast geven als het eens wat minder gaat. ‘Ik moet gokken’, zei Romelu Lukaku op een gegeven moment. Gokken… Als ze dat in de toekomst niet oplossen, blijven we met deze generatie steken op het niveau van de kwartfinales.

De bond gaat nu opnieuw evalueren, net als twee jaar geleden. Met dat verschil: Bart Verhaeghe gaat de technische commissie leiden. Hij zal Wilmots niet beschermen zoals Collin. Verhaeghe vindt dat deze generatie toevertrouwen aan een trainer die al eerder op zijn limieten botste verspilling van talent is. De bondscoach gaf de voorbije weken de indruk door te willen gaan en sprak al een njet uit tegen een mogelijke vriendschappelijke tegenstander deze zomer. Maar of hij dan nog de sleutel heeft… Doorgaan op deze weg lijkt hoogst onwaarschijnlijk. Kunnen Courtois en Wilmots nog in één kamer, na wat hier gebeurde? Moeilijk. Er waren verzachtende omstandigheden – de vele blessures – maar er zat veel meer in.

De kaap van Wales besliste over geslaagd of niet, zei iemand van de bond vorige week woensdag.

Ze is niet gerond. Dus: niet geslaagd.

Op naar het WK in Rusland. Met dat goeie nieuws: als we Jean-François Gillet even buiten beschouwing laten, zijn alleen Kompany, Vermaelen en Laurent Ciman nu al 30. Er komt nog een kans en bijna iedereen kan meedoen aan het herexamen.

DOOR THOMAS BRICMONT, PIERRE DANVOYE EN PETER T’KINT IN LILLE – FOTO’S BELGAIMAGE

In de groep kunnen slechts weinigen het belang van de ploeg boven het individuele plaatsen.

Bart Verhaeghe zal Wilmots niet beschermen zoals Philippe Collin twee jaar geleden deed.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content