Zaterdag viert Club Brugge in de stadshallen van de hoofdstad van West-Vlaanderen zijn 125-jarige bestaan. Met dit eigenwijze alfabet fietsen we door de geschiedenis van blauw-zwart.
A
ALBERT DYSERYNCK
Deze industrieel werd in 1920 voorzitter van de FC Brugeois, het jaar waarin Club besloot om de Klokke, het veld waarop men toen speelde, niet langer te huren maar te kopen. Een aantal bestuursleden legde samen, maar Dyserynck betaalde hen het geld terug, deed er nog een som bovenop en schonk alles voor een symbolische frank aan de club. Dyserynck trad als agent op voor de Nederlandse gist- en spiritusfabriek, die in 1922 552 werknemers had en veel belang hechtte aan sport en een breed sociaal weefsel. De fabriek lag aan de Langerei, waar nu Michel D’Hooghe woont. Op maandag 9 februari 1931 stierf Dyserynck, 58 pas, in een auto-ongeval in Sijsele. Als eerbetoon werd ‘De Klokke’ omgedoopt tot ‘Albert Dyserynckstadion’.
B
FERNAND BOONE,
de doelman die de eerste blauw-zwarte Gouden Schoen werd. De eerste West-Vlaming ook op de erelijst van die trofee. Andere Gouden Schoenen in Brugse loondienst: Erwin Vandendaele, Julien Cools, Jan Ceulemans (3), Franky Van der Elst (2), Paul Okon en Timmy Simons. Opvallend: die laatste individuele trofee dateert al van 2002. Komt er in januari 2017 een vervolg?
C
COMMERCIE
Profvoetbal kan niet zonder sponsoring en de steun van grote bedrijven. In Brugge was dat gedachtegoed er al van in den beginne. Al in 1903 besliste het Comité Central dat het veld tijdens de zomer als weidegrond zou worden verhuurd. Tijdens het seizoen werd het ook verhuurd aan legereenheden die in het Brugse waren gekazerneerd. De helft van de recette van hun wedstrijden ging naar de club. Ballen in goeie staat werden doorverkocht aan andere clubs of aan particulieren en wie studeerde aan de Knokse Pembroke High School kon zich – tegen betaling – aansluiten en meetrainen. De ploeg kocht in kranten ook publicitaire ruimte om reclame te maken voor thuiswedstrijden en liet, om dezelfde redenen, in de stad twee sandwichmannen rondlopen. Voor ons nu opmerkelijk: alle advertenties, in West- én Oost-Vlaanderen, maar ook in Zeeuws-Vlaanderen, waren in het Frans… Vanaf 1919 kwamen er reclamepanelen rond het veld. Shirtreclame werd in België maar toegelaten vanaf 10 juni 1972, maar voordien al liet de FC Brugeois zijn spelers rondlopen in een trainingspak met publiciteit voor de nv Salami Imperial.
D
MARC DEGRYSE
Voetballer bij Club van 1980 tot 1989 en sportleider tussen 2003 en 2007. Was amper 19 toen Club Brugge in 1984 Europees speelde tegen Nottingham Forest. In Engeland werd het 0-0. De terugmatch won Club met 1-0 dankzij een doelpunt van Degryse, zijn eerste Europese goal. De voorzitter van de bezoekers kwam na de match in de kleedkamer de thuisploeg feliciteren. Opmerkelijk, want dat zou nooit meer gebeuren. Club Brugge debuteerde Europees in 1967 in de Jaarbeursstedenbeker (voorloper van de UEFA Cup), en is dit najaar bezig aan zijn 45e Europese campagne. De laatste keer dat Club niet Europees speelde, dateert van het seizoen 1993/94.
E
BJÖRN ENGELS
Op dit moment de vaandeldrager van de Brugse jeugd. Club besteedde al heel vroeg aandacht aan jeugdopleiding. In de jaren twintig werden de betere spelers bij school- of straatploegen weggehaald en werden steeds meer jeugdploegen in competitie ingeschreven. Ervaren spelers gaven jongeren training. Daarbij ook Louis Versyp, 34 caps voor de nationale ploeg tussen 1928 en 1936. Versyp, later ook trainer van Club, was de enige vertegenwoordiger van blauw-zwart op de Olympische Spelen van Amsterdam (1928) én het WK voetbal in Uruguay (1930). Jarenlang had Club ook een atletieksectie en jonge voetballers werden aangespoord om tijdens de zomer aan atletiek te doen. Wetenschappelijk innoveren stond ook altijd hoog op de agenda. In 1935 werd beslist dat twee dokters de spelers geregeld zouden opvolgen. De jeugd kreeg – onder toezicht van een militaire overste (!) – van twee monitoren lichamelijke opvoeding. Junioren kregen in de zomer van 1936 ook één uur… zwemmen per week.
F
CAFÉ FESTIVAL
Stadsderby’s tussen Club en Cercle waren al in het begin van de twintigste eeuw een probleem, net als toppers tegen Brusselse ploegen à la Union. Dan bestormden Brugse fans het veld en zaten ze bezoekers en scheidsrechters achterna. Na een match tegen Antwerp werd een van de bezoekers bewusteloos in een gracht teruggevonden. Een andere keer werd de dissel van de huifkar die bezoekers naar het station moest voeren, doorgezaagd, zodat die brak en de spelers een makkelijk doelwit waren. Een maatregel daarna was dat de bezoekende ploeg zich in een ander café moest omkleden dan de thuisploeg. Dat café was café Festival. Maar supporters waren dikwijls ook vredelievend. Mensen verplaatsten zich met de trein en waren vaak al ’s ochtends in de stad. Brugse supportersverenigingen ontvingen de bezoekers dan met een fanfare en boden hen voor de match een receptie aan.
G
GOEDENDAG,
de trofee van de Brugse Metten. Een beetje geschiedenis: tijdens de nacht van vrijdag 18 mei 1302 doodde een aantal Bruggelingen leden van het Franse garnizoen in hun stad. Om Fransen en leliaards (Fransgezinden) van de Vlamingen te onderscheiden, werd iedereen op straat gevraagd om ‘des gilden vriend’ uit te spreken. Bij Fransen klonk dat als ‘scilt ende vriend‘. Zij kregen daarop een slag met de goedendag, een steekwapen met een scherpe punt. Op de Markt van Brugge staan de standbeelden van Jan Breydel, een beenhouwer, en Pieter De Coninck, een wever. Symboolfiguren die geassocieerd werden met de opstand, maar historisch gezien is het zeer onwaarschijnlijk dat ze meededen. Na de verhuis naar Olympia organiseerde Club vanaf 1976 een jaarlijks toernooi in de zomer dat Brugse Metten heet. Inzet: een goedendag. In 1993 werd dat toernooi herleid tot één oefenwedstrijd, al valt die traditie de laatste jaren geregeld weg. Na de modernisering van Olympia voor EURO 2000 kreeg het stadion de naam van Jan Breydel.
H
ERNST HAPPEL
Werd op 21 januari 1974 trainer van Club Brugge. Was daar aanbevolen door Henk Houwaart, die van 1962 tot 1967 onder de Oostenrijker werkte bij ADO Den Haag. Happel werd van 1976 tot 1978 drie keer op rij kampioen met Club en haalde twee Europese finales, beide tegen Liverpool. Een keer in EC III, een keer in EC I. Andere trainers die Club Brugge in eerste klasse kampioen maakten waren: Leo Canjels (1973), Han Grijzenhout (1980), Henk Houwaart (1988), Georges Leekens (1990), Hugo Broos (1992 en 1996), Erik Gerets (1998), Trond Sollied (2003 en 2005) en Michel Preud’homme (2016). Club werd nog een veertiende keer kampioen, in 1920, maar toen werd de ploeg geleid door een sportief comité.
I
IPSWICH TOWN
Een van de tegenstanders in 45 seizoenen Europees voetbal. Naar aanleiding van de 250e Europese match, in 2011 tegen Maribor, haalde secretaris Jacques De Nolf voor dit blad Europese anekdotes op. Hem bleef onder meer bij: de wijn – Château Simone – die hij van Raymond Goethals kreeg tijdens de duels tegen Olympique Marseille en het gedrag van Bernard Tapie. Het officiële banket, traditioneel aangeboden door de thuisclub aan het bestuur van de bezoekende ploeg, was toen een bal populaire in de openlucht, waarbij Tapie meer bezig was met de Franse dan met de Belgische delegatie. Op het diner voor de terugwedstrijd in de loges van het stadion zag Tapie dat in de kantine voor de supporters een Europese wedstrijd van Bordeaux uitgezonden werd. Hij liet iedereen staan en ging op een bak bier zitten om de match te volgen.
J
JUAN SCHWANNER
In de zomer van 1963 kreeg de raad van bestuur de vraag van de Roemeen Norberto Höfling om zijn contract te ontbinden. Hij wilde naar Feyenoord. Het was de start van een heuse trainerscarrousel. De opvolger van Höfling kwam uit Hongarije: de in Boedapest geboren Chileen Juan Schwanner werd de nieuwe trainer. In november al werd hij aan de kant geschoven en vervangen door jeugdtrainer Lucien Masyn. Na weken had Schwanner nog geen enkele tactische les gegeven en op het oefenveld kwam hij zelden in de buurt van de bal. Toen de bestuursleden opmerkten dat hij tijdens de trainingen altijd aan het hoofd van een groepje spelers liep en alleen ‘hip-hop’ riep, informeerden ze naar zijn antecedenten. Na een paar weken arriveerde op De Klokke een telegram, waarin stond: ‘We hebben zijn identiteit achterhaald. Schwanner was gedurende twee jaar de hulp van de balletmeester aan de Opera van Wenen.’ Uiteindelijk redde Henri Dekens, oud-speler van Anderlecht en als assistent-bondscoach de man die de gewezen koningen Boudewijn en Albert nog leerde voetballen, de ploeg van degradatie.
K
WILLIAM LAING KENNEDY
Een Schot uit Glasgow, die nog voor Newcastle voetbalde en na zijn seizoen bij Club aan de slag ging bij Cercle. De FC Brugeois heeft veel banden met Engeland. Rond 1850 was de Engelse kolonie in Brugge zeer groot en in het begin speelde de Brugsche FC op het veld van het Engels college. In 1913 al trok de ploeg een Engelse coach (Tripp) en Engelse spelers aan. Roger Davies bezorgde Club in een zinderende bekerfinale tegen Anderlecht in 1976 de winst en in de jaren zestig voetbalde Brian Hill (rechtsachter, overgekomen van Sheffield Wednesday) ook even voor FCB. Een tragische zaak: Hill kwam in maart 1968 na een wanhoopsdaad om het leven, Fons Bastijns werd zijn opvolger. Vier jaar eerder had ook Sandor Baranyai (doelman) zich van het leven beroofd. Hij was een VN-vluchteling die nog in de VS voetbalde. Recenter, in 2013, stapte ook ex-speler Marek Spilar uit het leven.
L
LA CIVIÈRE D’OR
Het clublokaal op de Grote Markt van Brugge. Het restaurant bestaat nog steeds. Hier werden – in het Frans – jarenlang plaats- en prijsaanduidingen van de thuiswedstrijden geafficheerd.
M
MENS SANA IN CORPORE SANO
De kernspreuk bij de oprichting bleef doorheen de geschiedenis de baseline van de ploeg. Een opvallende rol speelde in de jaren twintig Clubdokter JulesWostyn, die de begeleiding fel verbeterde. Later zou Michel D’Hooghe als expert ook decennia bij de club betrokken blijven, terwijl het huidige bewind onder Bart Verhaeghe de werking fel verwetenschappelijkte en daarbij een aantal profs weghaalde aan de UGent.
N
NOTULEN
Geen ploeg die haar eigen geschiedenis beter in kaart bracht dan de FC Brugeois, die van alle vergaderingen notulen maakte en die bewaarde. Dankbaar voor Dries Vanysacker, die ze raadpleegde voor zijn boek over de geschiedenis van de club, een werk dat uitstekend hielp bij het samenstellen van dit historische alfabet.
O
OLYMPIA
Op 23 augustus 1975 speelde Club er zijn eerste wedstrijd. Blauw-zwart kwam uit een moeilijke periode, had het lastig om aangegane transfers in het begin van het profvoetbal af te betalen of leningen af te lossen. De raad van bestuur werd door elkaar geschud en onder impuls van burgemeester MichelVan Maele werden nieuwe geldschieters gevonden die 46 miljoen frank (nu ongeveer 1,2 miljoen euro) wilden inbrengen. De CVP-burgemeester liet een nieuw stadion bouwen en trad toe tot de raad van bestuur. Het was de start van een nieuw avontuur dat tot enorm succes zou leiden. 1975 was ook het jaar dat Antoine Vanhove, al twee jaar lid van de raad van bestuur, hoofd werd van het transfercomité.
P
JEAN-PIERRE PAPIN
Iemand die amper een seizoen bij Club speelde, maar daarin een onvergetelijke indruk naliet. Liefst 32 doelpunten in 43 matchen. Na dat knalseizoen vloog Bernard Tapie, voorzitter van Olympique Marseille, naar België om over een transfer van Papin te onderhandelen. Hij landde met zijn privéjet in Oostende en zei dat hij slechts drie uur tijd had. Michel D’Hooghe en Michel Van Maele voerden toen een toneeltje op. Van Maele verstond zogezegd geen Frans, maar dat was om Tapie op de zenuwen te werken en de prijs op te drijven. Uiteindelijk ging hij akkoord met een som van 86 miljoen frank (2,13 miljoen euro).
Q
PETER QUIJO
Een Brugse juwelier die in de jaren zeventig de erkentelijkheidsmedaille ontwierp die uittredend voorzitter André De Clerck kreeg. De familie De Clerck (Emile, André en Fernand) leidde van 1937 tot 1999 de club. De familie had een blikslagerij en stelde vroeger vaak spelers van blauw-zwart te werk. Ze mochten voor trainingen afwezig zijn tijdens de werkuren maar moesten dat later inhalen.
Ook de Q van Alex Querter die zowel voor Club als voor Cercle voetbalde. Dat deed ook Roger Simoens. Een speciaal manneke. Amper 18 toen hij op de openingsspeeldag van het seizoen 1964/65 op Sclessin debuteerde met… Cercle Brugge. Tot de ijverige secretaris van blauw-zwart zich herinnerde dat Simoens ooit een aansluitingskaart bij… FCB had getekend. Simoens wilde bij Cercle blijven, maar Club diende klacht in. Cercle verloor de match met 5-0 en Simoens moest naar de provinciale junioren van Club. Twee jaar erna debuteerde hij in het eerste elftal. Door een getroebleerde relatie met Norberto Höfling zette hij echter al op zijn 22e een punt achter zijn carrière en richtte met zijn broer een transportfirma op.
R
RATTENPLEIN
Eerste veld van Club, vlak buiten de Smedenpoort, op het grondgebied van Sint-Andries. Op dit terrein werd later de Sint-Baafskerk gebouwd. Het veld moest men delen met de Vlaamsche FC en de Fox Terriër Club, die eigenaar was en de helft van de recettes van de thuiswedstrijden van de twee voetbalploegen opstreek. Die club liet hier haar honden racen achter ratten, vandaar de naam.
S
SOUPE!
Deze verjaardagsuitnodiging uit 1901 willen we u niet onthouden.
Soupe!
Voor de smeerbolgen van deFOET-BOLL CLUB van Brugge. Omdat ze nog een kèr een joör oekder zin
(24 november 1901)
MENU
Rosbif A La Zardininère
Mé patatten d’r bi
Gestoofd ‘OOZEN
Met Appeltjis (ook gestoofd zeu…)
(Gusten, gò nog un kèr un kakstji gon doen!)
Jen koas moe je zalve meeï brin’en
Kremtartjis… Frut
En olle soörte van fine Koekstjis
Die gald hee’t kan bier krigen
De krotzakken zuppen Z…??…!!!
T
TAK
(Taal Aktie Komitee). Nu is Club Brugge Vlaanderens trots, maar schrik niet: pas op 27 februari 1972 werd die historische beslissing genomen. Toen riep voorzitter André De Clerck alle leden van de vzw Royal Football Club Brugeois bij elkaar voor een bijzondere vergadering met slechts één thema: de vervlaamsing van de naam. De Vlaamse Toeristenbond had daar verscheidene keren op aangedrongen, net als het TAK, in die periode zeer actief ijverend voor Vlaams zelfbestuur. Ook supporters hadden in een petitie om die naamswijziging gevraagd. Nochtans was de eerste naam een Vlaams-Engelse, in 1890 werd de Brugsche Football Club opgericht. Een jaar later een tweede keer, het is die datum, 13 november 1891, die als officiële stichtingsdatum wordt erkend. Maar al in 1894 raakten volks-Vlaams en elitair-Franstalig het oneens en er kwam een afsplitsing: de FC Brugeois. Het is die ploeg, die blauw en zwart als kleuren aannam, die zich bij de Belgische voetbalbond aansloot en in 1895 deelnam aan de eerste nationale voetbalcompetitie.
U
URBAIN LAMBERT
De oudere broer van Raoul en Eric – die laatste maakte naam bij AA Gent. Urbain was een van de bewerkers van de promotie vanuit tweede klasse naar eerste. Een van zijn ploegmaats in die periode was Fernand Goyvaerts, die in 1961 zijn trainer een vuistslag in het gezicht gaf. Daarop schorste de ploeg hem. Een en ander mondde uit in een zware ruzie, waarna Goyvaerts in 1962 naar FC Barcelona verhuisde. Met de transfersom (75.000 euro) betaalde Club een deel van zijn schuldeisers terug. Fernando zou vanaf 1965 ook nog voor Real Madrid voetballen, wat Club nog eens 25.000 euro opleverde.
V
FRANKY VAN DER ELST (van 1984 tot 1999), DANY VERLINDEN (1988-2004) en GERT VERHEYEN (1992-2006).
Drie iconen van clubliefde die anderhalf decennium en meer in de kleedkamer zaten en prijs na prijs pakten. Alle drie gingen ze nadien ook aan de slag als trainer. Van der Elst was assistent van Ceulemans, Verheyen coachte een tijdje de Brugse beloften, terwijl Verlinden zich tot 2012 om de doelmannen bekommerde.
W
WESTERLO
Een paar dagen na zijn dood bij een auto-ongeval nam Club Brugge afscheid van François Sterchele tijdens een match tegen Westerlo. Voor de aftrap droegen de spelers van Club een grote foto van de spits het veld op. In een grote cirkel stonden ze arm in arm rond de foto, terwijl supporters You’ll never walk alone zongen. Iedere speler mocht zelf kiezen of hij zou spelen en ook opwarmen was voor één keer niet verplicht. Club, waar alle spelers het rugnummer 23 (dat van Sterchele) droegen, won met 4-0. Ivan Leko en Wesley Sonck keken, toen ze scoorden, naar de hemel en lieten hun tranen lopen. Na het eindsignaal droegen spelers en trainer Jacky Mathijssen de foto van Sterchele rond in het stadion. Supporters wisselden toen applaus af met momenten van stilte en bezinning.
X
XAVERIUSCOLLEGE
Home van de grote concurrent in de stad, Cercle. De voetballers van Club liepen meestal school in het atheneum, die van Cercle in het college. Al in 1868 kochten de broeders een buitengoed op Sint-Michiels, het Kasteeltje. Daar legden ze sportvelden aan, in 1891 drie voetbalvelden. Vanwege de felle schoolstrijd tussen katholiek en officieel onderwijs speelden beide scholen in die tijd nooit tegen elkaar.
Y
JEANVION YULU-MATONDO
Belg van Congolese afkomst. In 125 jaar hebben de fans van blauw-zwart al heel wat nationaliteiten zien passeren. Maar de kleurrijkste waren allicht de eerste twee Congolezen, die in 1963 op De Klokke neerstreken. Een grote indruk lieten Alphonse Kabeya en Alphonse Bolemba niet. De eerste wedstrijd van Bolemba, in oktober 1963 op het veld van de Gantoise, was meteen ook de laatste. Zijn landgenoot hield het twee seizoenen uit, tot het bestuur ontdekte dat hij in zijn appartement… een bordeel uitbaatte.
Z
ANTE ZANETIC–ZALANTE
In 1962 de eerste naoorlogse buitenlander van Club Brugge. Hij was opgeleid bij Hajduk Split en ontsnapte aan het communistische regime in Joegoslavië toen hij met Hajduk in 1961 in West-Duitsland speelde. Na amper een jaar, waarin hij sukkelde met een rugblessure, werd hij op De Klokke doorgestuurd.
DOOR DE REDACTIE – FOTO’S BELGAIMAGE
