Dinsdag is het tien jaar geleden dat KV Mechelen nipt aan de dood ontsnapte dankzij een geldinzameling onder de supporters. Dit is het verhaal dat KV Mechelen maakte tot wat de club vandaag is.
Soms liggen in een succes al de eerste kiemen van een ondergang. Met ondernemer John Cordier als voorzitter en financier beleeft KV Mechelen eind de jaren tachtig hoogdagen. Geel-rood wordt één keer kampioen en drie keer vicekampioen. Nog straffer is dat Malinois ook in Europa prestaties neerzet. Tijdens zijn eerste deelname aan Europacup II, de beker voor bekerwinnaars, wint geel-rood in 1988 de finale tegen Ajax, het hoogtepunt uit de clubgeschiedenis.
Voor de enige andere glorieperiode van het in 1904 opgerichte KV Mechelen moeten we meer dan zestig jaar terug; tijdens de jaren veertig viert Malinois eens drie landstitels. In de rest van de clubgeschiedenis beschikt KV over een ploeg die pendelt tussen de eerste en de tweede klasse. Naar die status keert geel-rood ook terug na het vertrek van Cordier in 1992. Dat valt sommigen zwaar. “We zijn nooit voorbereid op wat komt na een succesperiode,” zegt tv-figuur en notoir KV-supporter Mark Uytterhoeven, “het is een verschijnsel dat zich niet beperkt tot KV of de sport. Zelf ging ik naar de Europabekerfinale in de overtuiging dat ik nooit meer zoiets zou meemaken. Er zijn dingen die eenmalig zijn. Hoe meer je dat beseft, hoe gelukkiger je daarvan wordt. Hoe minder je dat beseft, hoe ongelukkiger je nadien wordt.”
Intriges en zakkenvullers
Een van de mensen die in de jaren negentig blijven hunkeren naar de KV-successen van de jaren tachtig is Willy Van den Wijngaert, een kapitaalkrachtige koekjesfabrikant die in 1998 voorzitter wordt van de club. Hij wil de stunt van Cordier overdoen. Maar enerzijds liggen de financiële verhoudingen in het Europese voetbal inmiddels anders en anderzijds neemt Van den Wijngaert zijn vertrouwensmensen uit het bedrijfsleven niet mee naar KV. Zo gebeurt het dat hij veel geld in de club pompt, maar dat anderen – niet gehinderd door enige naïviteit van de koekjesfabrikant – die centen verspillen. Daarnaast vallen er lijken uit kasten, daar ingestopt door anderen die in buien van nostalgie ook gekke dingen deden. Keer op keer lost Van den Wijngaert het op met eigen kapitaal.
Dat gebeurt ook als KV in de eerste helft van 2002 op weg is naar de kampioenstitel in de tweede klasse. Er duiken licentieproblemen op, weer een financiële kwestie. Andermaal is Van den Wijngaert de redder in nood. KV speelt kampioen, Willy wordt met paard en koets door de stad gereden.
Na een totale injectie van naar eigen zeggen 11,6 miljoen euro is de koekjesfabrikant het bijpassen beu, temeer daar er geen noemenswaardige sportieve resultaten zijn. Integendeel, KV is een soap geworden van intriges en zakkenvullers. Van den Wijngaert draait de geldkraan dicht. Er volgen loonachterstallen, spelers verlaten de club.
Als Van den Wijngaert op 5 november 2002 ontslag neemt, is geen enkele andere financier happig om in KV te stappen, zeker omdat niemand nog weet hoe groot de schuldenberg is. Een crisiscomité van de club besluit op zaterdag 7 december 2002 in vereffening te gaan.
Bomma met poussette
Eén dag later is er AA Gent-KV Mechelen, aangekondigd als ‘de begrafenis van KV’. Het wordt 2-0. De Gazet van Antwerpen tekent die dag op dat de KV-fans tot een uur na het laatste fluitsignaal in het stadion blijven zingen. In de menigte staat ook Uytterhoeven. Tv-presentator Frank Raes belthem met de vraag of hij diezelfde dag nog studiogast wil zijn in het programma Sportweekend. In de studio krijgt Uytterhoeven een zinnetje voor de voeten geworpen dat iemand op een internetforum gepost heeft: ‘De enige die iets kan doen, is Uytterhoeven.’
Uytterhoeven: “Ik begon terug te denken aan onze verplaatsing naar Anderlecht en onze thuiswedstrijd tegen Standard van dat seizoen. Bij de eerste waren we door Anderlechtfans overgoten met bier, was er traangas aan te pas gekomen en brandende confetti. Bij de tweede zag ik in Mechelen een bomma naar de match komen, met haar kleinkind in een poussette. Ik dacht toen: je kunt toch veel beter supporter zijn van Malinois dan van Anderlecht? Ik zei tegen mezelf: dit mag niet verloren gaan.”
Blèten
Johan Timmermans volgt op 8 december 2002 de aflevering van Sportweekend vanuit zijn zetel. Timmermans, een advocaat, is op dat moment ondervoorzitter van Klub 25, de businessvereniging van Malinois. “Sportweekend”, vertelt hij, “toonde wenende fans. Ik zat zelf ook te blèten en Mark zag ik met tranen in de ogen zeggen: ‘Ik sta ter beschikking.’ Ik ben beginnen rond te bellen, om een werkgroep op te richten. Ik belde ook Mark en nam hem mee naar de vereffenaar.”
Advocaat Joan Dubaere is aangesteld als vereffenaar. Hij legt uit: “Aan de basis van een vereffening ligt een ontbindingsbeslissing. De vereffening is het gevolg. Een vereffening betekent: zaken te gelde maken om de opbrengsten uit te keren onder de schuldeisers. In het geval van KV waren er maar twee dingen die te gelde konden worden gemaakt: het stamnummer en het stadion, dat eigendom was van de club.”
Kast vol classeurs
Uytterhoeven: “Ik vroeg Dubaere naar het totale schuldenplaatje. Zijn assistent trok een kast open. Daarin lag een bérg classeurs. Die man zei: ‘Ik denk 20 miljoen euro, wat denk jij?’ (schatert) Er was geen flauw benul op dat ogenblik.” Wel is meteen duidelijk dat Uytterhoeven en co nooit genoeg geld kunnen bijeenkrijgen om alle schulden te betalen. Het stamnummer is wat ze in handen moeten krijgen. Dat bepaalt in welke afdeling een voetbalclub speelt. Als het stamnummer verloren gaat, blijft maar één optie over: herbeginnen in vierde provinciale.
De piste die naar voren komt, is die van een ‘sanctioneerbare overdracht’. Een vereniging kan het stamnummer van een andere vereniging overnemen zonder alle schulden van de oude vereniging te betalen, maar bij zo’n scenario hoort een degradatie als sanctie. Om zo’n sanctioneerbare overdracht te voltooien moet wel zeker een oplossing gevonden worden voor de bondsschulden. “Want”, zo zegt Dubaere, “iedereen die een aansluitingskaart heeft bij de voetbalbond en schuldeiser is van een club, kan die club ertoe dwingen om zijn schuld te betalen. Gebeurt dat niet, dan kan de schuldeiser die club in aanleg van schrapping laten plaatsen.”
De bondsschulden van KV zijn in 2002 vooral vergoedingen waar ex-spelers nog op wachten. Ook over de grootte van dat luik bestaat geen duidelijkheid. “De inschatting was”, aldus Uytterhoeven, “dat we met 2,5 miljoen euro al een heel eind zouden raken als we de bondsschulden wilden betalen én het stadion overnemen.”
‘Red KV’
Het idee ontstaat om drie bekende KV-mensen met een onbesproken reputatie een rekening te laten openen en een oproep te lanceren: als 2500 fans elk 1000 euro storten, kan de club met een propere lei herbeginnen. Ex-speler Piet den Boer, maker van de enige goal tegen Ajax, had Uytterhoeven al gezegd: “Als jij iets doet, doe ik mee.” Uytterhoeven belt vervolgens Fi Vanhoof, ex-speler en ex-trainer van KV. Uytterhoeven lacht: “Ik zei tegen Fi dat ik iets ging doen en dat ik het hem zou uitleggen. Hij antwoordde: ‘Nee, ’t is goed, ik doe mee.’ Ik zei: ‘Maar ik heb het nog niet uitgelegd.’ Fi antwoordde: ‘Dat kan mij niet schelen, ik doe mee.'” Zo worden Uytterhoeven, Den Boer en Vanhoof de gezichten van de actie ‘Red KV’, zoals ook de vzw gaat heten waarmee ze het stamnummer willen overnemen.
Het ingezamelde geld, zo wordt beloofd, zal enkel gebruikt worden voor het stamnummer en het stadion. Als er tegen Nieuwjaar geen 2.500.000 euro is, zo wordt ook nog gezegd, krijgt iedereen zijn geld terug.
Geen spelers meer
Een bijkomend probleem is dat KV na de match tegen Gent geen A-kern meer heeft. De spelers zijn ontslagen door de vereffenaar. “Ik kon niet anders”, aldus Dubaere. “In een situatie zoals die bij KV toen probeert een vereffenaar voor een scenario te gaan waarbij de continuïteit in stand gehouden wordt. Maar een vereffenaar mag geen extra schulden maken. Het eerste wat hij doet, is nagaan of de lopende verbintenissen nog kunnen nagekomen worden. Dat bleek niet het geval.”
Het scenario waar Uytterhoeven, Timmermans en co naartoe beginnen te werken, is er een waarbij KV erin zou slagen om het seizoen uit te spelen maar gezien de situatie waarschijnlijk als laatste zou eindigen in het klassement. Dat zou voor een sportieve degradatie zorgen. Daarbovenop zou de extra degradatie komen van de sanctioneerbare overdracht.
De eerste zorg van Uytterhoeven en co is om de resterende matchen van dat seizoen te laten doorgaan. “Het probleem van de spelers”, vertelt Dubaere, “loste Fi op. Hij stelde een ploeg samen van jeugdspelers en voetballers die hij links en rechts kon losweken. Die boden we minimumcontracten aan. Dat ik die kon betalen, daar zorgden in eerste instantie Timmermans en zijn entourage voor.” Timmermans: “Ik betaalde de vereffenaar 12.500 euro uit eigen zak. Anderen zorgden daarnaast nog voor een waarborg van 12.500 euro.”
Babeskalender
Op 14 december, de dag van de volgende thuismatch, tegen Antwerp, wordt een ‘Mars van de Hoop’ georganiseerd, om te laten zien dat KV nog niet dood is. Er stappen ook fans van andere clubs mee. De eerste echo’s over inzamelacties van supporters weerklinken. Zo worden er kandidates geronseld voor een babeskalender.
Net voor de aftrap spreekt Uytterhoeven de fans toe. Er zit volgens de kranten 7000 tot 9000 man in het stadion. Uytterhoeven verontschuldigt zich voor het hoge bedrag van 1000 euro. Dat is gekozen omdat de actie anders niet opschiet en een eventuele terugbetaling overzichtelijk moet kunnen gebeuren. Bij de plaatselijke Radio Reflex, legt hij uit, kunnen fans eender welk bedrag binnenbrengen. Reflex zal de administratie van die sommen verzorgen. Uytterhoeven: “Ik riep ook nog: ‘Reken niet op een ander!’ En dan een zinnetje dat ik niet had voorbereid: ‘We doen het gewoon zelf!’ Dat groeide uit tot de slagzin van de campagne.”
De wedstrijd tegen Antwerp wordt verloren met 0-2, maar de sfeer is geweldig. Uytterhoeven: “Het enthousiasme was niet te schatten.”
De obliclub
De grote opkomst zorgt voor inkomsten voor de vereffenaar. “Daardoor”, aldus Dubaere, “kwam ik in een roulement dat mij toeliet om het seizoen uit te spelen zonder de geboden garanties aan te spreken.”
Op 20 december 2002, als de reddingsactie zo’n week oud is, checkt Uytterhoeven voor het eerst de rekening. Hij ziet: 210.000 euro.
Intussen stapt Timmermans met enkele mensen naar de obliclub. “In 1993”, aldus Timmermans, “was door toenmalig voorzitter Willy Dussart een obligatielening uitgeschreven. In 2003 zouden de intekenaars, waaronder veel bedrijven, hun geld terugkrijgen. Wij gingen bij zowat iedereen langs om te vragen of ze hun centen wilden afstaan. Dat bracht heel wat op.” Voor de rest komt er van bedrijven niet veel steun, KV had rond de eeuwwisseling een reputatie die velen afschrikte.
J’aime, j’aime KV
31 december 2002, de aanvankelijke deadline van de actie verstrijkt. Er staat 356.000 euro op de rekening. Wie dat wil, kan zijn geld terugvragen. Maar de actie komt eigenlijk pas op kruissnelheid en de oorspronkelijke deadline en het doelbedrag zijn in feite vergeten. De enige datum die nog telt, is 1 maart 2003. Dan moet de sanctioneerbare overdracht rond zijn om KV het volgende seizoen in derde klasse te laten herbeginnen.
Het idee om naast het betalen van de bondsschulden ook het stadion over te nemen sneuvelt. Daarvoor zal er niet genoeg geld zijn en de vereffenaar kan het stadion na een sanctioneerbare overdracht ook verhuren.
Op 10 januari is er ‘De Nacht van Malinwa’ in de Nekkerhal, een fuif met optredens van Sam Gooris, Günther Neefs, Sofie en Boogie Boy, die gratis optreden. Tv-figuur Rob Vanoudenhoven zingt het nummer ‘J’aime, j’aime KV‘. De kranten noemen een opbrengst van 40.000 euro. De krant Het Nieuwsblad spreekt van dik 3000 aanwezigen, die de biervoorraad zo snel soldaat maken dat er inderhaast bier geleend moet worden bij de organisatoren van de Eroticabeurs, die de dagen nadien plaatsvindt op dezelfde locatie.
Telefoon van Roger
Maar niet alles loopt zoals gehoopt. Medio januari belt Lokerenvoorzitter Roger Lambrecht naar Uytterhoeven. Hij begint over de transfer van Jean-Paul Boeka Lisasi. “Roger had gelezen”, aldus Uytterhoeven, “dat wij genoeg geld op onze rekening hadden om die transfer te betalen, een achterstal van KV van zo’n vijf miljoen Belgische frank. Hij zei dat hij dat geld verwachtte. Als ik hem al wilde betalen, kon ik dat wettelijk niet eens. Ik antwoordde: ‘Ons geld staat op een verzamelrekening en dient voor het stamnummer.’ Lambrecht zei: ‘Dat interesseert mij voor geen meter. Als ge niet betaalt, laat ik u in aanleg van schrapping plaatsen!'” Timmermans zegt: “Mark zag lijkbleek. Lambrecht kón ons laten schrappen, KV was al eens veroordeeld tot het betalen van dat bedrag.”
Redder in nood op dat moment wordt het bedrijf NetNet. “Dat plande een naamsverandering”, aldus Uytterhoeven. “Dat zou Scarlet worden. Zij zochten naamsbekendheid. Als we het stadion zouden omdopen tot het Scarletstadion, gingen zij die som aan Lokeren betalen. Uytterhoeven: “Ik antwoordde die man van Scarlet dat hij z’n geld kwijt zou zijn als de redding niet lukte. Hij zei: ‘Ik geloof erin.'”
Veulen van 7500 euro
In de terugronde zorgt Uytterhoeven voor de aftrap van elke thuismatch voor een kleine show. Op 25 januari 2003 kan hij meegeven dat er 7500 euro is dankzij de veiling van een veulen op de Mechelse kerstjumping. Wie dat wil, kan ook bieden op een 2pk’tje. Op het internet worden allerhande prullaria verkocht, van een KV-truitje dat Uytterhoeven in zijn jeugd droeg tot geboortekaartjes van het zoontje van ex-keeper Michel Preud’homme.
Als er eind januari 464.000 euro op de rekening staat, doen Timmermans en co een eerste bod op het stamnummer. Omdat er niet genoeg geld is om alle bondsschulden terug te betalen, moet een regeling getroffen worden. De ex-werknemers moeten bereid gevonden worden om in ruil voor een deel van hun schuldvordering een overeenkomst te tekenen waarin staat dat ze geen initiatieven zullen nemen om de overnemende vzw in aanleg van schrapping te plaatsen. Het bod blijkt niet toereikend. Sammy Greven, een ex-speler, spreekt in de Gazet van Antwerpen van “een belachelijk voorstel”. Uytterhoeven: “Toen waren de supporters kwaad. Zij spaarden bij wijze van spreken het brood uit hun mond.” Volgens Gazet van Antwerpen komt het bod neer op drie procent van de schuldvordering. “Door de opzegging van alle contracten”, aldus Uytterhoeven, “waren er ook zware verbrekingsvergoedingen. Als je die meetelde, én geschatte winstpremies, had je een zwak percentage. Maar de meeste jongens konden direct na hun ontslag bij KV ergens anders aan de slag. Als je louter keek naar datgene waar ze al voor gewerkt hadden, kwam je al aan een heel ander percentage.”
Cluppie houden
Afgesproken wordt dat er op 26 februari 2003 een tweede en laatste bod komt.
Enkele dagen voor het verdict, op 22 februari, speelt KV thuis tegen Sint-Truiden. Het blijft 0-0, het eerste punt van de noodploeg. Please don’t take my KV away, galmt door het stadion, aldus De Standaard. Timmermans zegt in dezelfde krant dat het nieuwe bod bijna volledig de achterstallige lonen zal dekken. 660.000 euro is er bijeengehaald, schrijft Het Nieuwsblad.
De finale besprekingen gaan door in Elewijt. Buiten wachten honderden fans. De onderhandelingen slepen uren aan. Dubaere: “De ex-werknemers vroegen zich af of zij wel moesten meewerken aan een scenario om een club te redden die hen in een situatie gebracht had waar ze niet om gevraagd hadden. Het was niet hún fout dat de club haar engagementen niet kon nakomen. Ik zei: ‘Als ik het stamnummer kan overdragen, heb je hier nieuwe mensen die óók geen schuld treft, maar die er wel weer voor willen gaan. En dan recupereren jullie niet alles waar jullie recht op hebben, maar wel zeker een deel van jullie achterstallige lonen. Het alternatief is een scenario waar niks uit voortvloeit. Gaan jullie je daar beter bij voelen?”
Uytterhoeven: “Toen vroegen de ex-spelers: ‘Kun je niet nog een benefiet organiseren?’ Ik vroeg: ‘Tekenen jullie dan?’ Ze zeiden ja. Uiteindelijk hadden ze dan nog één voorwaarde. Zíj wilden het nieuws meedelen aan de fans. Het is toen dat Eric Viscaal, een van de onderhandelaars namens de ex-werknemers, zei: ‘Jullie mogen jullie cluppie houden.'”
Timmermans: “Mark en ik vielen elkaar in de armen, ik krijg het er nog koud van. De redding was de meest intense periode van mijn leven.”
Feestend naar derde
De eerste thuismatch na het akkoord is die tegen Germinal Beerschot. “Dat was niet te schatten”, zegt Uytterhoeven, terwijl hij tranen in de ogen krijgt. “We wonnen met 2-0.”
In april 2003 wordt de overdracht van het stamnummer goedgekeurd. Omdat Uytterhoeven voorzitter is van Red KV, wordt hij de nieuwe voorzitter van de club, zij het maar voor 12 dagen. Uytterhoeven heeft niet de ambitie om voorzitter te zijn, Timmermans neemt zijn plaats in. De naam van de vzw wordt Yellow Red KV Mechelen, zoals de club nu nog altijd heet.
Op 24 mei 2003 neemt KV afscheid van de eerste klasse, bij de thuismatch tegen Moeskroen. “Toen had ik een groot spandoek voor de fans”, zegt Uytterhoeven, “waarop stond: ‘Jullie zijn de besten’. We wonnen weer, met 3-2. De titel in de krant was: ‘KV feestend naar derde’.”
Geen rode cijfers
Medio 2003 begint KV opnieuw, met een bestuur dat vooral bestaat uit mensen die betrokken waren bij de redding. In 2005 volgt de promotie naar de tweede klasse, in 2007 die naar de eerste klasse. Inmiddels is KV weer bijna zes jaar een vaste waarde op het hoogste niveau. Kenmerkend voor de club nu is de beleving bij de fans. “Sinds de redding”, zegt Uytterhoeven, “is er een nieuw KV. De verbondenheid onder en met de fans is veel groter dan voorheen.”
De raad van bestuur bestaat nu ook voor een derde uit supporters. Zij zien er mee op toe dat er geen gekke dingen meer gebeuren, wat leidt naar nog een kenmerk van het huidige KV: zijn gezonde beleid. Het verleden is niet vergeten. Nog altijd hangt in het stadion een bord waarop staat: ‘REMEMBER 2002-2003‘, met ‘REMEMBER’ in de clubkleuren; rode letters op een gele achtergrond, en ‘2002-2003′ in het zwart op het geel. “Het kostte ons zo’n moeite om uit de rode cijfers te raken”, aldus Uytterhoeven. “We wilden er geen meer zien.”
DOOR KRISTOF DE RYCK – BEELDEN: JONAS HAMERS/ IMAGEGLOBE
“Ik zei tegen Roger Lambrecht: ‘Het geld op onze rekening dient voor het stamnummer.’ Hij antwoordde: ‘Dat interesseert mij voor geen meter.'” Mark Uytterhoeven
“De redding was de meest intense periode van mijn leven.” Johan Timmermans
Tijdens de nacht van Malinwa maken de aanwezigen de biervoorraad zo snel soldaat dat er bier geleend moet worden bij de organisatoren van de Eroticabeurs.
