In de top 500 van de rijkste Belgen staan een aantal Rode Duivels. Wat doen ze met hun geld, hoe worden ze begeleid en vooral, hoe kan het dat het soms toch nog hard fout gaat met hun kapitaal?
Een paar kilometer van het centrum van Luxemburg stad huist Lifecompass, de zaak van Alain Goblet. Goblet werkte 22 jaar bij BNP Paribas (vroeger Fortis) waar hij op een internationaal departement verantwoordelijk was voor de begeleiding van sporters en artiesten. Vermogensbeheerder, met als specialiteit fiscaliteit en portretrechten. Twee jaar geleden besloot hij zijn eigen business op te richten, getriggerd door een bericht dat één Engelse voetballer op drie vijf jaar nadat hij stopte met voetballen failliet werd verklaard.
Tweehonderd kilometer westelijker heeft Stijn Francis met Stirr Associates zijn bureau in een buurt waar Molenbeek en de Noordwijk mekaar raken. In een oud fabrieksgebouw heeft hij een smaakvol kantoor ingericht. In se deelt Francis, ex-voetballer van Westerlo, de bekommernis van Goblet: sporters hebben nood aan extra begeleiding. Het verschil tussen de twee is: Lifecompass houdt zich alleen bezig met living made easy. Je kan op het bureau, waar vijf mensen werken, voor alles terecht behalve het sportieve. Francis begeleidt ook sporters bij hun transfer. Tot de klanten van Goblet behoren Corentin Fiore, Axel Witsel, Nacer Chadli en de broers Lukaku. Francis geeft onder meer advies aan Toby Alderweireld, Paul-José Mpoku, Alexander Scholz en Dries Mertens.
Begeleiding
Voetballers maken al jaren gebruik van de diensten van een makelaar, die voor hen contracten met clubs onderhandelt. In ruil is er een vergoeding, doorgaans zo’n zeven procent, die ze factureren aan de club. Spelers hoeven zelf voor de bemiddeling niet te betalen. Of ze er voor zichzelf de beste deal hebben uitgehaald, weten ze anderzijds nooit voor honderd procent zeker.
De sportieve begeleiding is al jaren behoorlijk geregeld. Makelaars of hun vertegenwoordigers (vaak ex-voetballers) volgen spelers tijdens wedstrijden, bespreken die met hun cliënt, polsen eventueel bij een trainer naar wat al dan niet fout loopt, zijn steun en toeverlaat bij problemen, en contacteren desgevraagd een kinesist of een dokter bij een blessure.
Wil een sporter meer, dan spelen ze vaak tussenpersoon. Heeft een voetballer bijvoorbeeld nood heeft aan een verzekering, dan zorgen ze voor contact met een maatschappij. Heeft hij nood aan fiscaal advies, dan zorgen ze voor een boekhouder. Gaat het om veel centen, dan heeft elke spelersmakelaar wel het nummer van een privébankier. Maar vaak stopt het daar.
Goblet: ‘Wij proberen iets meer te zijn, helpen sporters ook om hun leven na de sport voor te bereiden, denken mee ook op de lange termijn. Er wordt een prognose gemaakt voor alles na hun 35e, die steevast uitgaat van het worstcasescenario: als je op die manier verder blijft leven, gaat dit of dat gebeuren.’
Francis: ‘De gemiddelde begeleiding van een voetballer kan beter. Veel makelaars zijn ex-spelers en die hebben niet altijd een uitgebreide opleiding gehad. Als een voetballer pakweg 1 miljoen euro heeft en wordt doorverwezen naar een zakenbankier, zal die 3 procent instapkosten aanrekenen. Op 1 miljoen is dat 30.000 euro. Dat is gezien het bedrag dat ik heb zeer weinig, denkt zo’n voetballer, en hij betaalt. Wij zullen proberen die 3 procent te reduceren tot 0,75 of 1 procent. Dan bespaar je toch al 20.000 euro. Idem met fiscaliteit. Die is ontzettend complex, afhankelijk van allerlei verdragen. De Rode Duivels die in Brazilië waren en in Italië voetbalden, vielen onder andere dubbelbelastingverdragen dan bijvoorbeeld de Rode Duivels die in Engeland wonen. Als je dan ook nog eens van het ene land naar het andere wordt getransfereerd, wordt het helemaal ingewikkeld. De boekhouder die hier in België je zaken doet, kent daarom het fiscale systeem in Duitsland of Italië niet. Als het gaat om kleine bedragen, lijkt dat niet zo erg, maar heb je gevallen als Messi of Ronaldo, dan kan de fiscus daar wél over struikelen en heb je grote problemen. Media, schandalen, … Als ik vader zou zijn van Messi en ik kom uit Argentinië en men zegt mij in een chique vergaderzaal met allemaal advocaten: richt maar in Belize een vennootschap op, Adidas stort daar wel de portretrechten en je betaalt er nul euro belastingen… Dan denk ik als vader Messi ook: die mensen zullen het wel weten. Maar als het dan niet in orde blijkt te zijn en de Spaanse fiscus valt erover, dan heb je een serieus probleem.’
Bordelen
Welke investeringsvoorstellen krijgen voetballers? Een keer hoorden we het zelf uit de mond van een ex-speler van Anderlecht. Of investeren in een hoerenkot een goed idee was? We slikten even.
Goblet: ‘Als een sporter wil investeren in een bedrijf, gaan wij eerst dat bedrijf screenen.’ Zo heeft Goblet geregeld contact met de CEO van LindSky, waar Witsel voor één derde in participeert. Frédérik Stojovic, zijn financieel adviseur: ‘Participaties in bedrijven gaan nooit boven de tien procent van de investeringen. Veel sporters verkiezen immobiliën, omdat ze dat veilige beleggingen vinden. Over het algemeen zit twee derde van hun patrimonium in immo. Bankproducten zijn vooral obligaties en spaarrekeningen.’
Toch zijn er excessen. Francis: ‘Crypto 888 was iets dat een tijdje heel fel circuleerde in het voetbal. Je moest 100 euro inleggen, en kreeg elke maand naar verluidt vijftien euro en blijkbaar een bonus als je mensen aanbracht. Je reinste piramidespel. Twee jaar geleden was Get Easy in Wallonië heel populair. Iets vergelijkbaars. Die mensen zijn bij een aantal spelers van Standard gewoon een presentatie komen geven. Verschillende spelers van Standard gaven elke maand 1000 euro. Een van onze cliënten heeft ooit een voorstel gehad om bordelen over te nemen. Gewoon residentieel vastgoed of de klassieke beleggingen ogen misschien saai, maar zijn voor de gemiddelde voetballer vaak voldoende. Keep it simple, is een uitstekend motto.’
Goblet: ‘Een profvoetballer traint gemiddeld één keer per dag en is de rest vrij. Wij begeleiden ook tennissers, maar die reizen meer. Hij die het meeste ter plaatse blijft, is ook het meeste vatbaar voor wat ik ‘parasieten’ noem. Ik ken het voorbeeld van een sportadvocaat. Toen het niet lukte om geld van mijn cliënt af te luizen, ging hij de emotionele toer op. Zeggen dat hij kanker had, dat soort dingen. Ik heb me toen geïnformeerd en zijn enig diploma was dat van taxichauffeur. Toen heb ik er met mijn speler over gesproken, hem gezegd dat zijn ‘vriend’ hem beloog en hem de bewijzen geleverd. Vastgoedmakelaars weten dat de huidige Rode Duivels veel verdienen en stellen hen soms verdachte aankopen voor. Appartementen die amper wat opbrengen in de verhuur, maar waar grote renovatiekosten aan zijn. Of garageboxen op het platteland… Een van de Rode Duivels kocht fictief vastgoed. De valse makelaar verdween en hij was één miljoen euro kwijt.’
Budgetbeheer
Stel: u won vorige week Euromillions. Dan zal u allicht hebben gejuicht, want er viel 152 miljoen euro te winnen. Een beetje vergelijkbaar met de jackpot van de betere Rode Duivel. Eden Hazard heeft een weeksalaris van zo’n 200.000 pond, schatten Britse media. Zelfs met een Brexittegenslag nog goed voor ongeveer 230.000 euro per week. Maal 52 kom je uit bij zo’n 12 miljoen euro per jaar. Alleen aan loon van Chelsea, sponsorcontracten en inkomsten uit investeringen niet meegerekend.
Dan heb je een levenwaarin al wat geld mag rollen. Je familie kan je laten overkomen in goeie omstandigheden. Business. Jij betaalt wel, uiteraard. Als je vrouw wil shoppen, is er bij Harrods op de bovenste verdieping een lokaaltje te reserveren, waar de personal shopper ongestoord advies kan geven. Vier dagen vrij? Snel even richting Dubai, met een privévlucht, uiteraard. Op de terugvlucht naar België na de interland tegen Cyprus zaten nog twee (!) internationals. De rest was afgehaald met privévliegtuigen. In dit geval geregeld door hun clubs, die de kosten deelden, maar het geeft aan hoe ze vaak reizen. Privé kost Brussel-Manchester zo’n 7000 euro. Op zich niks, maar doe het twee à drie keer per maand en je hebt 20.000 euro uitgegeven. En dan is er nog de nieuwste auto, een Rolex, …
Francis: ‘Je staat versteld hoe snel dat kan gaan: 15.000 euro per maand uitgeven zonder zotte dingen te doen voor jezelf. Een etentje betalen voor familie of vrienden, wat gaan shoppen met hen en het snel zelf betalen, want ze zijn toch op bezoek en ze hebben jou zo geholpen, … Als je 120.000 euro per maand verdient, is 20.000 euro uitgeven niet erg. Maar als je dat wil blijven doen van je 35e tot je 85e, ga je heel veel nodig hebben. Want dan ineens terugvallen op 3 à 4000 euro, dat is bijna onmogelijk.’
Spelers, vindt hij, moeten al tijdens hun carrière discipline leren opbrengen en streven naar een uitgavenpatroon dat min of meer hetzelfde kan blijven voor de rest van hun leven. Iemand moet dan de boze man of vrouw spelen. Als een reisje naar Dubai 15.000 euro kost voor vier dagen, moet iemand hen zeggen dat dat wel heel veel is. Het probleem van vele topvoetballers is: ze zitten in een wereld van jaknikkers. Met een salaris van pakweg zes miljoen netto is zo’n reisje uiteraard geen probleem. Maar als je geregeld wat gek doet en pakweg 240.000 euro door deuren en ramen gooit tijdens één jaar, dan kom je er na je carrière niet met die 600 euro huurinkomsten per maand van dat appartement in Leuven dat je tijdens je carrière gekocht hebt.
Het duurt gemiddeld zo’n twee jaar voor voetballers dat inzien, leert de ervaring van Francis. Goblet: ‘Tegen een van onze cliënten die failliet leek te gaan, zijn we zeer hard moeten zijn, om een soort shock teweeg te brengen. In de financiële projectie die we voor hem maakten, had hij op zijn veertigste geen cent meer. Toen we hem zegden dat hij niet eens de studies van zijn dochter zou kunnen betalen als ze achttien werd, begon hij te wenen. Een van onze principes is dat een vrijgezel maar 10 procent van zijn inkomsten mag uitgeven aan lifestyle (Goblet verstaat daaronder auto, horloge, kleren, vakantie, nvdr). Als je trouwt en een familie hebt, mag dat naar 15 procent gaan.’
Francis: ‘Als je 100.000 euro verdient, zeggen wij na een analyse: dit is het bedrag voor uw vaste uitgaven. Om te leven – feestjes, cadeautjes, kleren – spreken we een vast bedrag af, bijvoorbeeld 3000 euro per maand. Hier is de bankkaart waarop dat geld staat. Daarmee betaal je alles. Huur, auto en verzekeringen gaat van een andere rekening.’
De voetballer moet zorgen dat hij binnen die 3000 euro blijft. Lukt dat om een of andere reden niet – die nieuwste Rolex van 10.000 euro is zo mooi – dan kunnen ze geld ‘lenen’van een andere rekening van zichzelf. Op voorwaarde dat ze dat bedrag op termijn terugbetalen en pakweg tien maanden leven van 2000 euro… Francis: ‘In het begin beseffen spelers niet dat ze 15.000, soms zelfs 30 tot 40.000 euro uitgeven. Dat is echt opvoeden. Maar na een tijd hebben ze wel die winnaarsspirit die hen als voetballer grootmaakte en blijven ze binnen hun budget.’
Onder druk
Het advies van Johan Museeuw aan Tom Boonen vond Francis heel slim: ‘Laat ze u betalen om uw naam te gebruiken, maar laat ze nooit uw geld gebruiken om te investeren.’ Francis: ‘Voetballers krijgen vaak voorstellen van vrienden die eerder al naar de bank gingen met hun project, maar daar een njet kregen. Waarom zouden zij er dan wél op ingaan?’
Goblet: ‘Wij hadden een cliënt die zich slecht in zijn vel voelde, schuldig dat hij het wél had gemaakt en, vergeleken met de rest van zijn familie, zeer veel verdiende. Al moet je ook nuanceren als ze het hebben over familie. Daar zaten mensen tussen die hij niet eens kende. Hij zei in het begin altijd neen, maar kraakte. En eens gekraakt, is de doos van Pandora open.’
Francis: ‘Ik zat eens op een vlucht met Dries Mertens vanuit Napels en hoorde mensen zeggen: hoe kan dat nu dat die met easyJet vliegt? Letterlijk zo. Spelers nemen wel privévluchten, maar het is niet altijd nuttig of nodig.’
Ook een kleedkamer kan druk zetten. Je hebt toch een nieuw contract getekend, waarom rijd je nog altijd met die auto? Francis: ‘Je moet eens in de Engelse tweede klasse kijken. Een goeie speler verdient daar één miljoen euro netto per jaar, een gewone ergens tussen de 300.000 en 400.000 euro. Dat is veel geld, maar meestal onvoldoende om thuis op je oprit een Bentley te zetten of in een chique villa te wonen. Maar als je in de kleedkamer komt met een gewone auto, krijg je ook opmerkingen. Dan denk je: ach, waarom zou ik ook geen nieuwe kopen? Of je vrouw wil iets, je ouders misschien, … Ik snap volledig dat iemand die onder zo’n druk leeft, er af en toe uit moet. Het is een mooi leven, maar wel gigantisch zwaar. Iedereen wil iets van je, iedereen zaagt, heeft een mening, … Ze klampen je aan… Je hebt elke dag wel ergens pijn, je neemt altijd die ontstekingsremmers, soms voel je je slecht maar moet je toch spelen, … Dan ben je ineens 35 en zeg je: dju. De Engelse cijfers zijn ook: één op de drie zijn gescheiden binnen een jaar na hun carrière. Dat wil zeggen dat je op je 35e plots ook de helft van je geld kwijt bent indien je geen goed huwelijkscontract hebt afgesloten. Als je dan te hard hebt geleefd en je levensstandaard te hoog is, kan het snel gaan. Ik begrijp dat voetballers dan in een zwart gat vallen. Je bekendheid neemt af en je krijgt minder aandacht dan je gewend was. Als je dan niet begeleid wordt of je hebt daar niet over nagedacht, wordt het verhaal zeer moeilijk.’
Nazorg
Is er veel nazorg voor voetballers na hun 35e? Neen. Stijn Francis maakt deel uit van het team dat Vic Alderweireld, vader van Toby, rond zijn zoon uitbouwde. Hij vroeg zich al af of er geen cursussen moesten worden georganiseerd, zodat voetballers een idee hebben hoe een bedrijf werkt: het abc van boekhouden, contracten, … Het leven stopt immers niet op je 35e. Francis: ‘Het lijkt me zelfs gezonder dat je aan de slag blijft.’
Een gevaar is het pensioengeld dat ze in één keer krijgen doorgestort op die leeftijd. Francis: ‘Voor sommige spelers kan dat tot anderhalf miljoen bedragen. In Nederland komt dat geld geleidelijk vrij, dat vind ik beter. Bij geleidelijkheid kunnen voetballers er geen zotte dingen mee doen. Elke maand gedurende een periode 10.000 euro of in een keer één miljoen, dat scheelt. Want het is allemaal menselijk. Veel mensen zeggen: voetballers zijn te dom. Dat is echt niet waar. Alles wat bij hen gebeurt op financieel vlak is puur menselijk. Als jij morgen tien keer zoveel verdient als nu, ga je de maand erna ook dubbel zoveel uitgeven. Maar als dat contract vervolgens wegvalt, zit je met je verhoogde levensstandaard en zeg je: ‘En nu?’
door Thomas Bricmont, Arne Blomme en Peter T’Kint – foto’s Belgaimage
‘Een van de Rode Duivels kocht fictief vastgoed. De valse makelaar verdween en hij was één miljoen euro kwijt.’ Alain Goblet
Op de terugvlucht naar België na de interland tegen Cyprus zaten nog twee internationals. De rest was afgehaald met privévliegtuigen.
‘Je staat versteld hoe snel dat kan gaan: 15.000 euro per maand uitgeven zonder zotte dingen te doen.’ Stijn Francis
‘Een van onze principes is dat een vrijgezel maar 10 procent van zijn inkomsten mag uitgeven aan lifestyle.’ Alain Goblet
