Het gevecht van de beer van breda

© BELGAIMAGE

Vorige maand werd hij gebombardeerd tot aanvoerder van Oranje, vanavond moet hij de armada van Pep Guardiola afhouden in de Champions League. Het verhaal van Virgil van Dijk, de duurste verdediger aller tijden.

‘Marc, dit is jullie laatste kans. Het is nu of nooit.’ Op het kantoor van Marc Overmars, directeur voetbalzaken bij Ajax, komt in de lente van 2013 een telefoontje binnen. FC Groningen aan de lijn. Of de club uit Amsterdam de 21-jarige verdediger Virgil van Dijk wil kopen, ja of neen? In feite heeft Groningen dan al een akkoord met het Schotse Celtic, maar Van Dijk zelf geeft aan dat hij liever eerst naar een Nederlandse topclub zou gaan alvorens de stap naar het buitenland, en dan nog het liefst de Premier League, te zetten. Feyenoord, PSV en ook AZ tonen geen enkele interesse. In Amsterdam zijn er twijfels. Grote twijfels. Er moet die zomer een verdediger bijkomen, maar is Van Dijk de juiste man? Hij heeft er dan wel een sterk seizoen bij de Trots van het Noorden opzitten, maar hij oogt af en toe wel heel nonchalant. Overmars zegt uiteindelijk neen en haalt Mike van der Hoorn bij FC Utrecht.

Ik weet nog dat ik in dat bed lag. Het enige wat ik nog zag waren buisjes en slangetjes. Mijn lichaam was gebroken, ik kon helemaal niks.’ Virgil van Dijk

Van der Hoorn zette in 2016 de stap naar Swansea City voor naar verluidt 2,5 miljoen euro. Van Dijk verhuisde in januari van dit jaar van Southampton naar Liverpool voor 85 miljoen euro. Daarmee werd hij in één klap de duurste Nederlander én de duurste verdediger aller tijden.

Zelfverzekerd

Nochtans is de carrière van Van Dijk redelijk atypisch. Waar hij ook kwam, overal moest hij de twijfels overwinnen. Het begon al bij Willem II, de club waar hij de jeugdopleiding doorliep. Toen FC Groningen zich in 2009 in Tilburg meldde voor Van Dijk, was het verbaasd te horen dat de boomlange zeventienjarige verdediger nog geen contract had. Vreemd voor een speler die al tien jaar bij de club zat en toch beschouwd werd als een van de allergrootste talenten. Jaren later zei Van Dijk daar zelf over: ‘Blijkbaar hadden ze niet het gevoel dat andere clubs zich voor me zouden melden. Ja, natuurlijk voelde dat als wantrouwen. Alsof ze niet echt toekomst voor me in het profvoetbal zagen. Voor mij was het wel duidelijk…Willem II was gewoon erg laks.’

In Tilburg beweren ze tot op de dag van vandaag dat ze Van Dijk wel degelijk een aanbieding hebben gedaan. Navraag leert dat dit pas gebeurde nadat FC Groningen zich officieel had gemeld. ‘Het was een aanbieding’, aldus Van Dijk. ‘Maar het was take it or leave it, van onderhandelen kon wat hen betreft geen sprake zijn.’

En zo laat Willem II een toekomstige international gratis de deur uitlopen. In 2010 tekent Van Dijk een contract voor twee seizoenen bij FC Groningen. Er is niet direct sprake van een goed huwelijk. Van Dijk belandt op de bank en niet bij het eerste elftal, maar bij de beloften. De verdediger is in de ogen van de medische staf oververmoeid. Bij Willem II speelde hij vaak bij zowel de A-junioren als de beloften. Twee wedstrijden in een week was zelfs voor de fysiek sterke verdediger wat veel. Wat rest is een apart trainingsschema. Het eerste halfjaar maakte hij nauwelijks minuten. Had Willem II het dan toch goed gezien?

‘Virgil was behoorlijk misbruikt, we moesten wel op de rem trappen’, weet Dick Lukkien nog. De huidige trainer van FC Emmen was destijds trainer van de Groningse beloften. Hij bouwde een bijzondere band op met Van Dijk. ‘Bij hem moet je vertrouwen winnen. Het is een imposante verschijning maar tegelijkertijd iemand die de kat uit de boom kijkt. Hij was erg op zijn hoede.’ Lukkien herinnert zich ook een zelfbewuste tiener. Eentje die de top wilde halen en zo snel mogelijk ook. ‘Maar de eerste maanden stond hij voornamelijk op het trainingsveld. Daar was hij op z’n zachtst gezegd niet blij mee. Hij wilde spelen. Virgil was zelfverzekerd. ‘Ik ben er eigenlijk wel klaar voor’, zei hij dan.’

Ronald Koeman wees Van Dijk aan als zijn nieuwe aanvoerder. Hier ontzet hij de bal voor Danny Welbeck in de oefenmatch tegen Engeland.
Ronald Koeman wees Van Dijk aan als zijn nieuwe aanvoerder. Hier ontzet hij de bal voor Danny Welbeck in de oefenmatch tegen Engeland.© BELGAIMAGE

Maar Van Dijk moest geduld oefenen. Na lang wachten werd hij een vaste waarde bij de beloften én mocht hij meetrainen bij het eerste elftal. Vervolgens ging het snel. Veertien maanden nadat hij zijn handtekening had gezet onder zijn eerste profcontract, debuteerde Van Dijk in het eerste elftal van FC Groningen. Op 1 mei 2011 maakte het thuispubliek kennis met de dan negentienjarige verdediger, die achttien minuten voor tijd Petter Andersson verving. Naam maakte hij niet veel later in de play-offs. In de kraker tegen ADO Den Haag, die werd beslist na strafschoppen, was Van Dijk een van de hoofdpersonen. Hij ging in de fout bij de 1-1 van Lex Immers, maar scoorde vervolgens twee keer. De Noorderlingen verloren de penaltyreeks, maar over die Van Dijk gingen ze nog veel horen, zo was de verwachting.

Bijna-doodervaring

Het is het begin van een aangekondigde opmars. In zijn eerste volledige seizoen bij FC Groningen speelt hij 23 wedstrijden. Het slot van de competitie mist hij, want, zo meldt FC Groningen op 1 april op zijn website, Van Dijk is geopereerd aan een blindedarmontsteking. Het is een berichtje dat niet eens alle kranten haalt. Niemand die weet dat Van Dijk voor zijn leven vecht.

Het begint op het Groningse trainingsveld. De verdediger klaagt op een maandag over ernstige buikpijn. De medische staf houdt hem in de gaten, maar hij kan gewoon blijven trainen. Op donderdagavond wordt de pijn hem te veel. Om drie uur ’s nachts brengt een ploegmaat hem naar het ziekenhuis. Er worden wat testjes gedaan en er wordt bloed afgenomen. De artsen hebben goed nieuws: er is niks te zien. Hij wordt met wat pijnstillers naar huis gestuurd.

Zijn moeder vertrouwt het niet en stapt in de auto. Ze doet er ruim twee uur over om van Breda in Groningen te komen. Eenmaal gearriveerd ziet ze haar zoon creperen van de pijn. Ze schrikt en voert hem meteen naar een ander ziekenhuis. Hoog tijd voor een second opinion. Daar blijkt dat Van Dijk een buikvliesontsteking én een niervergiftiging heeft. Volgens de dokters heeft hij geluk gehad. ‘Een niet fitte of oudere persoon had dit niet overleefd. Ook nu bestond er nog de kans dat het fout zou gaan. Drie dagen na de operatie sloeg de schrik pas echt toe’, vertelt de verdediger. ‘Ik weet nog dat ik in dat bed lag. Het enige wat ik nog zag waren buisjes en slangetjes. Mijn lichaam was gebroken, ik kon helemaal niks. Op zo’n moment spoken de ergste dingen door je hoofd. Voetbal was voor het eerst in mijn leven bijzaak. Het ging om mijn leven. Mijn moeder en ik baden tot God en spraken over mogelijke scenario’s. Op een gegeven moment moest ik papieren tekenen. Het was een soort testament. Als ik zou overlijden zou een deel van mijn geld naar mijn moeder gaan. Natuurlijk wilde niemand het daarover hebben, maar het moest wel gebeuren. Het had zo maar over kunnen zijn… Ik heb de dood in de ogen gekeken en dat was geen pretje.’

Een paar kilo lichter maar niet minder gedreven begint Van Dijk aan zijn tweede volledige seizoen in de Groningse hoofdmacht. Hij vormt er een interessant duo met routinier Kees Kwakman. Van Dijk wordt ook steeds vaker onderwerp van gesprek. In positieve zin. Hoe goed is hij eigenlijk? De zogenaamde kenners vinden hem te licht. Door zijn lengte (1,93 meter) wordt hij weggezet als traag en weinig wendbaar. Lukkien begint te lachen. ‘Virgil is ontzettend snel. Man, hij overtuigde mij keer op keer op training. Als we één tegen één speelden, zette ik hem het liefste tegenover Petter Andersson. Geweldige duels waren dat. Virgil kwam eigenlijk nooit in de problemen. De rest van Nederland mocht denken wat het wilde, wij wisten allang wat Vigil kon. In zijn eerste maanden zag ik dat hij een talent was, maar na verloop van tijd kreeg ik pas door hoe goed hij écht was. Zijn top? De absolute.’

Hij ziet eruit als een leider, een krijger op het veld. Zijn lichaamstaal is fantastisch.’ Jürgen Klopp

Nee tegen Krasnodar

In zijn tweede seizoen speelt Van Dijk 32 wedstrijden namens FC Groningen. Waar andere spelers de tijd zouden nemen, wil de man uit Breda meer. Hij droomt van de Premier League, FC Barcelona en het Nederlands elftal. Elke twee seizoenen wil hij een volgende stap maken. In zijn hoofd is de volgende halte de vaderlandse top. Twee jaar Ajax, Feyenoord of PSV en dan door naar een grote Europese club. Maar het blijft stil. Opvallend stil. Van Dijk is een on-Hollandse verdediger en dat lijkt af te schrikken. Zijn nonchalante houding werkt tegen hem, bovendien heeft hij nog te vaak een slippertje, bij FC Groningen maar ook bij Jong Oranje. Tegen de Italiaanse leeftijdsgenootjes levert hij een wanprestatie. Alle scouts hebben hem op een lijstje staan maar niemand durft hem nog te nemen.

Het gevecht van de beer van breda

In de lente van 2013 staat FC Groningen welwillend tegenover een vertrek, mits het juiste bedrag op tafel komt. In de winter werd Brighton & Hove Albion nog afgezegd. Niet door de Noorderlingen maar door de verdediger: hij wil enkel naar de top. Wanneer het Schotse Celtic zich aanmeldt, ziet Van Dijk dat als een goed alternatief. Celtic speelt om de landstitel, komt uit in de Champions League én is in het verleden een goede springplank geweest naar de Premier League.

Naast dat van de Schotse club is er maar één echt concreet voorstel: het Russische Krasnodar is bereid om een veelvoud van de 2,5 miljoen euro op tafel te leggen die Celtic wil betalen. Met één krabbel is Van Dijk financieel onafhankelijk en heeft FC Groningen de begroting voor 2013/14 rond. Hoe lucratief het aanbod ook is, de verdediger zegt neen. Het past niet bij zijn plannen om de absolute top te bereiken. Het wordt dus Celtic.

In Glasgow groeit hij al snel uit tot een vaste waarde. In zijn tweede seizoen vormt hij er centraal in de verdediging een koppel met onze landgenoot Jason Denayer. De Nederlander werpt zich op als zijn mentor. Denayer: ‘Hij is erg rustig. Als hij iets zegt, is dat nooit agressief. Hij praat vaak met mij, het voelt heel goed aan om naast hem te spelen.’ Twee jaar later, zoals in zijn carrièreplanning voorzien, maakt Van Dijk de overstap naar Southampton. De club van manager Ronald Koeman betaalt zo’n 16 miljoen euro voor de Beer van Breda. De Nederlander groeit er uit tot een van de beste verdedigers in de Premier League.

Lof van Klopp

Toch blijft hij steevast genegeerd worden door de Nederlandse bondscoaches. Opvallend is ook dat hij amper werd opgeroepen voor de nationale jeugdelftallen. Zijn teller beperkt zich tot één interland bij de U19 en drie schamele potjes voor Jong Oranje. Op het WK 2014 in Brazilië had Louis van Gaal hem ook niet nodig. Maar het is als een rode draad door zijn carrière: Van Dijk vocht terug en nu is de waardering er wél. Zoals onlangs, toen zijn trainer Jürgen Klopp zich in de Engelse media nog maar eens vol superlatieven uitsprak over de inbreng van zijn speler. ‘Hij ziet eruit als een leider, een krijger op het veld’, aldus Klopp. ‘Zijn lichaamstaal is fantastisch. Ik vind hem nu al een echte Liverpoolspeler. Virgil is een goeie jongen. Dat helpt om snel een plek in de groep te krijgen. Maar we hebben hem niet gekocht omdat hij zo sympathiek is, maar omdat hij een heel goede voetballer is.’

Met het etiket van duurste verdediger ter wereld heeft Van Dijk naar eigen zeggen geen moeite. ‘Het kan invloed op je hebben, omdat veel mensen erover praten, maar zelf kan ik me daar heel makkelijk van afsluiten. Ik weet dat er in het leven heel veel dingen veel belangrijker zijn dan zo’n bedrag. Dat houd ik in mijn hoofd, dat maakt het ook allemaal een stuk makkelijker om te relativeren. Je moet gewoon jezelf zijn.’

Kapitein van Koeman

Vorige week speelde Nederland twee oefenwedstrijden, tegen Engeland (0-1-verlies) en Portugal (0-3-winst). Het waren de eerste interlands onder leiding van de nieuwe bondscoach Ronald Koeman. Oranje, dat de afgelopen maanden afscheid nam van Arjen Robben en Wesley Sneijder, had een nieuwe kapitein nodig. De keuze van Koeman viel op de 26-jarige Virgil van Dijk. ‘Een aanvoerder moet in mijn ogen iemand zijn die overwicht heeft in een groep’, zei Koeman daarover. ‘De positie speelt daarbij ook een rol. Ik ben niet iemand die een keeper of een spits aanvoerder maakt. Een aanvoerder moet in allerlei opzichten een voorbeeld zijn voor zijn team.’

De keuze van Koeman is uiteindelijk niet zo verrassend. Hij maakte Van Dijk hoogstpersoonlijk dag in dag uit mee bij Southampton, ook in de rol als aanvoerder, en die betrouwbaarheid staat de bondscoach aan. Van Dijk zelf zegt dat de band rond zijn arm hem niet zal veranderen. ‘Dat maakt voor mij als persoon op het veld niet echt uit. Ik zal altijd mezelf zijn en niet opeens anders gaan doen. Ik sta ook op een positie in het veld waarbij je altijd leiding moet geven. Dan maak je het voor jezelf makkelijker, maar ook voor de rest van het team. Je moet doen waar je goed in bent, en bij mij zit dat ook in de coaching van mijn omgeving.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content