‘Het is voetballen op een kerkhof’

Dit paasweekend gaat de reguliere competitie de laatste rechte lijn in. Hoe kijken Peter Vandenbempt, Nicolas De Brabander en Michael Van Vaerenbergh terug op een akelig stille competitie? Wie heeft hen verrast en ontgoocheld?

Nog drie speeldagen en de reguliere competitie zit erop. We verzamelden Peter Vandenbempt, Nicolas De Brabander en Michael Van Vaerenbergh rond de tafel. Alle drie geven ze commentaar bij Belgische voetbalwedstrijden op Eleven. In die hoedanigheid hebben ze dit seizoen tal van matchen in de Jupiler Pro League gezien. Vandenbempt, bekend van zijn radio- en tv-werk voor de VRT en van zijn gastbijdrage om de twee weken in dit blad, behoeft geen introductie. Nicolas De Brabander draait al jaren mee op de stoel van commentator. Voor en na de match stelt hij ook vaak scherpe vragen aan spelers en trainers langs de lijn. Van Vaerenbergh, ten slotte, is een man van het eerste uur bij Eleven. Vroeger voorzag hij vooral buitenlandse wedstrijden van commentaar, maar dit seizoen covert hij ook de Belgische competitie.

Voetballen in tijden van corona

Al meer dan een half jaar wordt er gevoetbald in quasi lege stadions. Valt dat een beetje mee qua beleving?

NICOLAS DE BRABANDER:‘Omdat ik vaak beneden sta tussen de spelers, hoor ik bijna alles wat wordt gezegd. Tijdens AA Gent-Club Brugge merkte je het verschil tussen de eerste en de tweede helft. Hoe Ruud Vormer na rust de rest op sleeptouw nam, aanmoedigde, zijn keel openzette. Maar een week later was er tijdens Club-Antwerp niemand die opstond. Alleen al het contrast in beleving tussen die twee matchen van Club zegt veel. Dat heeft ook te maken met een gebrek aan adrenaline. Club was na rust tegen Antwerp redelijk machteloos, en dat manco aan volume op het veld hoorde je. Als dat stadion vol zit, gaan ze er waarschijnlijk wél nog vol voor, opgezweept door het publiek.’

MICHAEL VAN VAERENBERGH: ‘Soms heb ik, nu we alles zo duidelijk waarnemen, een aha-erlebnis. Wat die mannen roepen, verschilt niet zoveel van de manier waarop wij ons in het cafévoetbal of bij de amateurs in het weekend ook uiten.’

PETER VANDENBEMPT: ‘Tijdens Atalanta-Real riep de Nederlandse scheidsrechter naar de Italianen: hé, Atalanta! Terwijl hij de spelers van Real met de voornaam aansprak.’

VAN VAERENBERGH: ‘In België spreken de scheidsrechters de spelers ook met de voornaam aan, horen we nu. Wat ik in het stadion hoor, geef ik mee. Je pikt veel meer op dan vroeger: ruzies, trainers die tegen mekaar te keer gaan, maar dat extra piment weegt niet op tegen het desolate kader waarin voetbal in coronatijden doorgaat. Spektakelrijke wedstrijden blijven niet hangen, door gebrek aan beleving. Mijn meest spectaculaire beleving dit seizoen was toen Waasland-Beveren tegen Genk in de laatste minuut 1-1 gelijkmaakte en in een stadion waar zo’n 500 man zat de Beverse spionkop uit zijn dak ging. Dat was de enige ontlading die ik dit seizoen meemaakte. De 5-5 van Beerschot op Kortrijk was ook sensationeel, maar in een vol stadion heeft dat een andere impact.’

VANDENBEMPT:‘Ik wou dat ik nooit had geweten wat een coach tegen zijn spelers zei. Dat had betekend dat we dit vermaledijde jaar niet hadden meegemaakt. Als je ons in april had voorspeld dat we een jaar in een leeg stadion commentaar zouden geven, had niemand dat geloofd. Ik hoed er mij voor om daarover te zeuren, maar nu we er toch over bezig zijn: ik vind het een nachtmerrie. Voor mij was het dieptepunt Real-Inter toen ik in de commentaarcabine het gepiep van een achteruit rijdende vrachtwagen hoorde. In een sport waar ik me laaf aan de sfeer en het kabaal in een stadion, moet het nu allemaal vanuit jezelf komen, en dat lukt maar moeilijk. De allereerste match live, de bekerfinale Antwerp-Club Brugge, was het achtergrondgeluid dat ik in mijn koptelefoon hoorde zo goed gemonteerd dat ik helemaal in die match zat. Tot ik die koptelefoon afzette en schrok hoe akelig stil het was.

‘Nee, ik wen er maar niet aan. Ook na pakweg 120 matchen vind ik het een drama. Het is doods, voetballen op een kerkhof. Heel anders dan met 28.000 man op de tribunes, betwisting bij elke fout, elke fase, een ploeg die in de slotfase lange ballen naar de zestien meter speelt. Het is als de Muur van Geraardsbergen op fietsen in je eentje. Als daar 5000 man staat, is dat toch iets anders.’

VAN VAERENBERGH: ‘Is er ook geen nivellering? Ik heb de indruk dat de kleintjes makkelijker winnen van de groten.’

VANDENBEMPT: ‘Er zijn met OHL en Beerschot betere ploegen bij, maar als de teams die normaal meestrijden voor play-off 1 al acht tot tien keer verloren, is dat geen teken van weelde. Dat wordt versterkt door de corona-omstandigheden. Met 28.000 man in de tribune voelt de tegenpartij veel meer druk. Als corona en lege stadions ons iets geleerd hebben, is het wel dat supporters niet kunnen gemist worden.’

Club domineert, Gent haakt af

Vorig jaar stond Club Brugge net als nu ruim op kop. Verrast dat jullie?

VANDENBEMPT: ‘Dat is het resultaat van zelf goed genoeg zijn, en de rest die veel minder goed is. Want Club heeft zelf al veel punten verloren. Vier thuisnederlagen, dat is al geleden van het seizoen 1998/99. Als je pretendeert ongenaakbaar te zijn in België, kan je niet thuis vier keer verliezen. Dan ben je toch kwetsbaar. Bij de andere grote clubs zijn er te veel ontgoochelingen, waardoor Club op kruissnelheid is geraakt. Niet onlogisch. In the long run komt het altijd aan op budgetten en dan steekt Club er wel boven uit.’

Welke spelers hebben voor Club het verschil gemaakt?

DE BRABANDER: ‘ Noa Lang. Ik had dat niet meteen verwacht, want die kwam hier aan zonder veel fysieke basis, maar eens dat oké was, werd het snel duidelijk dat hij een meerwaarde is. Als ik Bas Dost in de perszaal rustig zijn uitleg zie geven na Gent, en dat vergelijk met Mbaye Diagne: daar hangt veel van af. Transfers als Dost en Mignolet lonen. En dat achttien verschillende spelers doelpunten maakten, geeft aan hoe sterk ze zijn in de breedte. Club was goed, maar de rest heeft immens teleurgesteld. AA Gent vooral. Als je het vorige seizoen vice-kampioen werd en nu kilometers achter ligt, heb je het niet goed gedaan.’

VANDENBEMPT: ‘Als Gent goed is, zijn ze ook echt goed, maar bij het minste dat tegenzit, zakken ze direct door de bodem. Er is geen mentale weerbaarheid.’

Is dat Gents grootste probleem?

VANDENBEMPT: ‘Als je de individuele spelers bij Gent afgaat, zie je veel kwaliteit. Dus is het vooral een mentaal probleem. Ze moeten straks doorselecteren. Mannen die het spel vastpakken, vooral wanneer het moeilijk is. Goed spelen als het goed draait, kunnen er veel.’

VAN VAERENBERGH: ‘Niet meteen je coach doorsturen, als het even niet draait.’

VANDENBEMPT: ‘En maar blijven beweren dat Jess Thorup een catastrofe was, terwijl ze met hem mooi tweede waren en zich tegen AS Roma altijd hadden moeten plaatsen. Zowel AA Gent als RC Genk gaven dit jaar te veel blijk van te veel wispelturigheid in het beslissingsproces in de bestuurskamer. Iedereen weet dat John van den Brom vandaag niet meer bij RC Genk zit, als hij dit seizoen niet de derde of vierde trainer in de rij is.’

DE BRABANDER: ‘Ik zie nog altijd de vertwijfeling in de ogen van Ivan De Witte na een poll op Facebook die we organiseerden met de vraag of Bölöni een goeie trainerskeuze was. Hij schrok van de uitslag. Dat vond ik redelijk pijnlijk.’

VANDENBEMPT: ‘Vorig jaar waren we toch overtuigd dat Elisha Owusu een goeie was. Hoeveel wedstrijden heeft die dit seizoen al gespeeld? En Michael Ngadeu, wat een kanjer! Waar zit die nu? En Sinan Bolat is ook niet de Bolat van bij Antwerp. Ook die keeperssaga was onwaarschijnlijk. Als je je hoofd durfde te draaien, stond plots een andere doelman tussen de palen. Daar begint het altijd: als helemaal achteraan iemand staat zonder vertrouwen…’

VAN VAERENBERGH: ‘Dat Alessio Castro Montes dit seizoen de beste Gentenaar is, zegt alles.’

Antwerp speelt anders

Wat vonden jullie van Antwerp?

VAN VAERENBERGH: ‘De soap van het jaar is toch Didier Lamkel Zé die zijn middelvinger opsteekt naar de harde kern, maar wel blijft.’

VANDENBEMPT: ‘Ik zeg: goed gedaan. Je moet niet altijd je hoofd laten hangen naar wat de fans zeggen. Dat hebben ze in Genk ook altijd gedaan: zeer veel belang hechten aan de fans. Maar het is wel het bestuur dat beslissingen moet nemen. Als men dan beslist, om sportieve en economische redenen, om Lamkel Zé niet aan een spotprijs te verkopen, zeg ik: goed gedaan, bestuur. Voer je eigen beleid. Ze hebben die beslissing genomen in de context van het moment, wetende dat er toch geen supporters in het stadion zaten. Ondertussen zien we dat hij zich ook wel gedraagt, al heeft Club Brugge hard zijn best gedaan om hem uit zijn tent te lokken. Ik vond het een knap statement van het Antwerpbestuur. Dat soort beslissingen kan Genk of Gent niet nemen. Antwerp wel, want Luciano D’Onofrio heeft nog nooit met een supporter van Antwerp gesproken. Genk had af en toe een beetje meer Antwerp mogen zijn in de bestuurskamer.’

DE BRABANDER: ‘Heeft het behouden van Lamkel Zé ook niet te maken met het feit dat Dieumerci Mbokani voor langere tijd geblesseerd was?’

VANDENBEMPT: ‘Hoe je het ook draait of keert: er was een periode waarin hij alleen maar fratsen uithaalde, maar als je presteert zoals nu, mag je je al eens een frats permitteren.’

Heeft Vercauteren daar een rol in gespeeld?

VANDENBEMPT: ‘ Vercauteren is een pragmatische coach, die heeft geluisterd naar het bestuur. Terwijl een trainer van pakweg 37 jaar zich in zijn ego gepakt voelt als men hem zoiets voorstelt. Ik meen me te herinneren dat Bölöni, nog zo’n gelouterde trainer, ook geen problemen had met Lamkel Zé. ‘

Werden jullie warm van Antwerp, de laatste maanden?

VANDENBEMPT: ‘Als je een topclub wil zijn, moet je toch leuker voetbal brengen en gedurende een groter deel van de match proberen de betere ploeg te zijn. Ik heb genoten van het Antwerp van Leko. Ik vond dat geweldig, vrank en vrij voetballend, zelfs tegen Tottenham. Even later ontmoette ik Jan Vertonghen. Die zei me dat hij onder de indruk was van Antwerp. ‘Wij hebben echt een goeie ploeg.’ Wij, zei hij ( lacht), over Tottenham, terwijl hij op dat moment al bij Benfica zat. Maar Ivan is natuurlijk wel een dwarskop. Dat was hij in Brugge ook, waar hij ook al de wenkbrauwen fronste wanneer hij af en toe eens moest luisteren naar wat Vincent Mannaert ervan vond. Terwijl Vercauteren diplomaat genoeg is om D’Onofrio even te aanhoren.’

Andere kandidaten voor play-off 1?

Is Paul Onuachu, al goed voor 25 goals, de beste spits in België?

VANDENBEMPT: ‘In elk geval de beste afwerker, al vond ik hem ook veel kansen missen. Als hij zich verder ontwikkelt, kan hij ook in een grotere competitie bij een betere ploeg mee, met zijn werkkracht, fysiek, goeie techniek en zijn loopvermogen.’

DE BRABANDER: ‘Ik ben toch meer onder de indruk van Thomas Henry van OHL, die niet alleen 20 goals maakte maar ook in het spel goed meedoet. Die komt wel vanuit tweede klasse en staat mee bovenin.’

VAN VAERENBERGH: ‘Hij kan een bal bijhouden, kijken, combineren, afwerken.’

VANDENBEMPT: ‘Wat Leuven brengt, is het resultaat van een onwaarschijnlijke symbiose tussen die drie voorin: Henry, Mercier en Sowah. Interessant wordt wat die individueel in andere ploegen doen, als dat trio uit elkaar valt.’

Wie had de grootste impact op deze competitie, Mercier of Holzhauser?

VANDENBEMPT: ‘Wat Raphael Holzhauser deed was spectaculairder, en de prestaties van Beerschot werden meer belicht dan die van Leuven. Het is niet voor niets dat men er alles aan gedaan heeft om die twee sterke ploegen zo lang mogelijk uit 1A te houden. Omdat men wist: die komen niet om weer te zakken. Dat zal ook met Union straks zo zijn. Die nieuwkomers zijn clubs met financieel veel meer mogelijkheden dan een aantal huidige eersteklassers.’

VAN VAERENBERGH: ‘Wat bij Beerschot nu opvalt, is hoe belangrijk Tarik Tissoudali was. Holzhauser zie je ook niet de kilometers maken die Mercier nu bij OHL aflegt.’

VANDENBEMPT: ‘Maar Holzhauser heeft wel een goeie vista, en zijn traptechniek is van het beste wat we in dit land hebben. Al kan ik me inbeelden dat de scouts van grote competities denken: toch maar niet. Maar moet dat? Hij heeft intussen bij Beerschot een nieuw, goed contract gekregen. Dat is toch ook mooi?’

Wie is voor jullie de trainer van het jaar?

VANDENBEMPT: ‘ Alexander Blessin. Ik heb daar nog cynisch over gedaan, toen Oostende zo’n onbekende Duitser haalde die geen enkele Belgische match had bekeken. Ik dacht: dat gaan we nog eens zien. Wel: we hébben het gezien. Ik ben onder de indruk. De vraag is alleen of ze standhouden bij het ingaan van de laatste rechte lijn. Heel het seizoen speelden ze zonder enige druk, en nu moet het ineens. Kunnen ze daarmee om, of heb je de angst om te winnen?’

VAN VAERENBERGH: ‘Blessin is ongelofelijk charismatisch. Er zouden al een paar grotere clubs naar hem geïnformeerd hebben.’

VANDENBEMPT: ‘De vraag is of hij straks de pseudovedetten van een betere ploeg kan laten doen wat die jonge, onbekende jongens van Oostende doen.’

VAN VAERENBERGH: ‘Straf dat een bosloop zo’n impact heeft op een seizoen. Jelle Bataille geeft dat ook toe: wij zijn echt gedrild door een Duitse militair.’

DE BRABANDER: ‘ Hjulsager was vorig jaar altijd geblesseerd, nu is die topfit. Sakala kon in de winterstop naar Antwerp, voor een veelvoud van zijn salaris, maar is gebleven. Dat vind ik heel straf.’

Zullen we het eens over Anderlecht hebben?

DE BRABANDER: ‘Ik vind dat Kompany veel te veel gewisseld heeft wanneer het niet nodig was, en ik heb zijn keuzes niet altijd goed begrepen. Hij zei vaak dat de gekozen spelers zich op training hadden getoond, maar ik vond dat je dat niet altijd zag in de wedstrijden.’

VAN VAERENBERGH: ‘Het is zo moeilijk om vat te krijgen op Anderlecht. Soms zit je met open mond te kijken: wauw, wat een prachtig voetbal. De volgende keer denk je: die gaan hier nooit nog een goal maken. Thuis tegen Eupen bijvoorbeeld voelde je dat ze die wedstrijd niet dood konden maken, dat er angst in dat team sloop. De prioriteit van Vincent Kompany moet zijn: die angst uit die ploeg halen, toch de jongste in eerste klasse. Misschien is een mental coach wel nodig.’

VANDENBEMPT: ‘Wat Anderlecht nu meemaakt, is gewoon de combinatie van een jonge ploeg en een onervaren trainer. Het wegsturen van Vercauteren was een keuze die Anderlechts seizoen heeft bepaald. Het was in feite geen keuze, want het was niet meer werkbaar tussen die twee. Ze hebben een ploeg die presteert met vallen en opstaan, en een trainer die alle fouten van een beginnende coach moet maken op korte termijn. Als je dat optelt, plus veel spelers wisselen, weet ik niet of je straks als Anderlecht vijfde eindigt, kan concluderen dat ze het hebben laten afweten. Ik hoorde analisten al zeggen dat als Anderlecht bij de laatste vier eindigt, dat best een prestatie is. Ik heb ook altijd de indruk dat Kompany moet overtuigd geraken van een aantal beslissingen die hij een paar weken eerder al had kunnen doen, zoals het zetten van Adrien Trebel. Er moet in zijn hoofd eerst een soort rijping plaatsvinden.

‘Ze hebben ook een onwaarschijnlijk gebrek aan scorend vermogen, met maar twee kopbaldoelpunten, van spelers die al weg zijn. In de periode met Roland Juhász en Marcin Wasilewski konden ze in de laatste periode druk ontwikkelen in de zestien, met voorzetten en corners. Ze kunnen nu wel de bal voorzetten, maar er is niemand om hem in te koppen.

‘Anderlecht zit in een louteringsfase die een paar jaar zal duren. Jonge spelers brengen, is fijn, maar die moeten ingebracht worden in een goed draaiend elftal. Nu moeten te veel jonge spelers ingepast worden in een team dat niet draait. Waar de paar oudere spelers te vaak hun niveau niet halen, die twee backs bijvoorbeeld. De spelers op wie je zou moeten bouwen en vertrouwen zijn te wisselvallig. Verdedigend staat het nu wel goed, ondanks het feit dat Kompany al vijftig verdedigers heeft gebruikt. Meer zelfs: hadden ze de voorbije maanden kunnen spelen met Hendrik Van Crombrugge in doel, stonden ze nu al in de top vier, zonder dat die mirakels had moeten doen. Het had volstaan dat hij geen fouten maakte.’

De Waalse tegenvallers

Stelt Standard teleur of hadden jullie zo’n seizoen verwacht?

VANDENBEMPT: ‘Ze hebben geen spitsen. Mehdi Carcela krijgt nu een nieuw, veel kleiner contract, maar alle pogingen om hem te reanimeren, ook door Mbaye Leye, zijn mislukt. Arnaud Bodart is wel uitgegroeid tot een goeie keeper, João Klauss is dé wintertransfer, nog meer dan Dost bij Club. Maar in een ploeg die niet draait, heeft hij als aanvaller minder impact dan de Nederlander.’

Hadden jullie Charleroi zo’n forse terugval zien maken?

VANDENBEMPT: ‘Als je wedstrijden wint zoals zij toen deden bij die 18 op 18, blijft dat niet duren. Elke match maar twee kansen krijgen en er één benutten. Ook toen ze veel punten pakten, waren ze niet goed of dominant.’

DE BRABANDER: ‘Er was geen ander plan dan wat ze de eerste zes weken toonden. Dan mag je ook naar de coach kijken, vind ik. Want ik meen dat ze wel kwaliteit hebben om tussen plaats vier en zes te eindigen. Op basis van hun kwaliteiten moeten Charleroi en Standard altijd meedingen met OHL en Beerschot.’

De degradatie

Wie zakt straks?

MICHAEL VAN VAERENBERGH: ‘Waasland-Beveren en Mouscron. Jammer voor Beveren, want ik vind het knap dat het bestuur een heel seizoen het vertrouwen in Nicky Hayen heeft behouden. Waasland-Beveren is een aantal wedstrijden, tegen Mechelen en Antwerp, vol en enthousiast voor de drie punten gegaan. Dat is romantisch en leuk om naar te kijken, nog een spits erbij, terwijl ze daar misschien beter voor een punt waren gegaan.’

PETERVANDENBEMPT: ‘Op basis van wat ze getoond hebben, vond ik Mouscron als ploeg zwakker dan Waasland-Beveren, al hebben ze wel een paar goeie spelers.’

NICOLAS DE BRABANDER: ‘ Yves Vanderhaeghe heeft in Cercle wel schwung gebracht. Misschien heeft Cercle iets te lang gewacht om die beslissing te nemen. Paul Clement was een vriendelijke gentleman, de ideale assistent van Ancelotti. ‘

VANDENBEMPT: ‘Als je het hebt over kwaliteit, is Cercle wel een ploeg die ver onder zijn niveau staat, qua intrinsieke waarde van de spelers. Dat is niet de schuld van Vanderhaeghe.’

DE BRABANDER: ‘Leiderschap misten ze. Gianni Bruno, Stef Peeters, Xavier Mercier: allemaal spelers die Cercle de voorbije jaren heeft laten gaan. Ik zie goeie voetballers, maar niemand die de ploeg op sleeptouw neemt.’