Met minder Nederlanders dan gebruikelijk en met een duidelijke Braziliaanse stempel begon het nieuwe Barça aan een seizoen waarin het een prijs moét winnen.

Het nieuwe Barcelona gaat deze zomer zijn tweede seizoen in. De revolutie, die vorig jaar werd ingezet met het aantreden van voorzitter Joan Laporta, moet nu een vervolg krijgen in de vorm van nieuwe successen. Te lang hebben de Catalanen zich tevreden moeten stellen met een bijrol in de Primera División en in Europa. Het is immers alweer vijf jaar geleden dat Barcelona zijn laatste hoofdprijs won : onder coach Louis van Gaal werd het in 1999 kampioen van Spanje. Sindsdien bleef Barça met lege handen. Vijf lange seizoenen zonder prijzen, het was nooit eerder vertoond in de 105-jarige clubhistorie.

Wel werkte er in die relatief korte periode een eindeloze reeks trainers en kende de club zelfs meerdere voorzitters. Bovendien was er sprake van een structureel wanbeleid, dat zich leek te richten op het aantrekken van de verkeerde spelers voor veel te veel geld. Barcelona, ooit de rijkste club ter wereld, bouwde onder de falende voorzitter Joan Gaspart een schuld van meer dan honderd miljoen euro op.

In de zomer van 2003 volgt de kentering in Camp Nou. Gaspart treedt terug en de jonge advocaat Joan Laporta wint de presidentsverkiezingen. Onder zijn impuls krijgt de club een ware facelift. Ingefluisterd door adviseur-op-de-achtergrond Johan Cruijff voert Laporta een ware revolutie door. Tal van oud-spelers krijgen cruciale functies in de organisatie. Zo wordt Aitor Txiki Be- giristain technisch directeur. Hij was linksbuiten in het Dream Team waarmee Cruijff als trainer in het begin van de jaren negentig immens succesvol was. Ook het nieuwe hoofd opleidingen, Guillermo Amor, en assistent-trainer Eusebio Sacristán maakten deel uit van dat elftal.

De opzet van Laporta is het verwaterde clubgevoel terug te brengen. De preses laat in interviews ook niet na de Catalaanse identiteit van Barcelona te benadrukken. Terug naar de wortels als opmaat voor een succesvolle toekomst. Maar er verandert meer. Laporta laat eerst nauwkeurig in kaart brengen hoe slecht de financiële situatie van de club is. In de tijden van Gaspart werd daarover vooral schimmig gedaan. Laporta weet vervolgens La Caixa, de grootste Catalaanse bank, zover te krijgen in te stemmen met een herstructurering van de schuld. Daarmee verschaft hij zich financiële ruimte.

Die ontstaat ook doordat de club een nieuw salarisbeleid invoert, dat voorziet in lagere basislonen en een groter aandeel voor prestatiepremies. Barcelona wil op die manier de voetballers extra prikkelen om goed te presteren. Alle nieuwe contracten worden op die manier opgesteld en alle bestaande verbintenissen zoveel mogelijk aangepast. Het is voorbij met de almaar exploderende spelerssalarissen.

Intussen kan coach Frank Rijkaard in alle rust werken aan een nieuw elftal. In de rug gesteund door Laporta en Cruijff krijgt de oud-international zelfs voldoende krediet om een matige eerste competitiehelft te overleven. Langzaam maar zeker vinden Rijkaard en zijn (ook al Nederlandse) assistent Henk ten Cate de juiste formule om het immense talent van Ronaldinho rendabel voor het elftal te laten zijn. Een cruciale rol speelt daarbij de van Juventus gehuurde Edgar Davids, die achter de Braziliaan komt te spelen. De ploeg begint te draaien en speelt bij vlagen voetbal dat doet denken aan het legendarische Dream Team. Een enorme inhaalrace, met een reeks van zeventien duels zonder nederlaag, zorgt ervoor dat de Catalanen de tweede plaats opeisen. Laporta is zeer tevreden : “We zijn op de goede weg. Je kunt voelen dat de mensen steeds meer vertrouwen hebben in ons. Dit is het project dat de club nodig had.”

De tweede fase van de revolutie van Barcelona heeft deze zomer plaats. Rijkaard blijft en de selectie wordt grondig gerenoveerd. Tal van oudgedienden en dure krachten moeten vertrekken of kunnen alleen tegen verlaagde financiële voorwaarden blijven. Het gevolg is dat liefst veertien spelers Camp Nou verlaten. Onder hen bijna alle Nederlanders. Alleen Giovanni van Bronckhorst blijft. De goed presterende linkspoot wordt zelfs definitief overgenomen van Arsenal.

Barça laat Patrick Kluivert en Marc Overmars weten dat zij ondanks hun doorlopende contract sowieso geen plaats zullen krijgen in de selectie voor het nieuwe seizoen. Kluivert zoekt zijn heil bij Newcastle United, Overmars besluit te stoppen omdat zijn knieproblemen prestaties op topniveau onmogelijk maken. Voor Phillip Cocu en Michael Reiziger ligt de situatie anders. Zij kunnen wel blijven, maar moeten financieel dan wel inleveren. Dat willen zij niet, waardoor na respectievelijk zes en zeven seizoenen een einde komt aan hun verblijf in Camp Nou. Cocu verhuist naar PSV, Reiziger naar Middlesbrough.

De situatie rond Davids zorgt intussen in Barcelona voor de nodige irritaties. De technische staf wil de middenvelder graag behouden en de clubleiding lijkt lange tijd dicht bij een akkoord met de Nederlander, die echter niet tekent. Uiteindelijk trekt Barcelona het aangeboden contract voor drie seizoenen in. Davids zet niet lang daarna zijn handtekening onder een verbintenis met Inter Milaan.

De spelersgroep van Barcelona krijgt een nieuw gezicht, met een frisse uit- straling. En met een Braziliaanse look, want de club zoekt het vooral in voetballers uit het land van de vijfvoudige wereldkampioen. Met de nieuwe rechtsback Belletti, centrumverdediger Edmilson en linksback Silvinho melden zich drie nieuwe Brazilianen. Tevens komt de tot Portugees genaturaliseerde Deco. Zij voegen zich bij superster Ronaldinho en de jeugdige middenvelder Thiago Motta. De oranje-enclave bestaat niet meer, de Catalaanse media spreken zelfs van Sambarça.

Met verder aanwinsten zoals Henrik Larsson, Ludovic Giuly en Samuel Eto’o beschikt Rijkaard over een kwalitatief sterke selectie, die in staat moet worden geacht voor de hoofdprijzen te spelen. “We hebben deze zomer fors geïnvesteerd”, weet financieel vice-voorzitter Ferrán Soriano. “We hopen daardoor een positieve cirkel te hebben ingezet. Je hebt kwaliteit nodig om te winnen en als je wint, groeien de inkomsten. Als het lukt, hoeven we volgend jaar niet zoveel uit te geven.”

Frank Rijkaard is alvast zeer te spreken over zijn materiaal. “De selectie biedt veel mogelijkheden en varianten qua speelwijze en opstelling”, stelt hij. “Iedere supporter zal uiteraard wel zijn eigen droomelftal hebben, maar ik ben als trainer vooral erg tevreden over de hele groep. We hebben veel kwaliteit in de breedte, waardoor er veel verschillende opties zijn.”

Tijdens de voorbereiding maakt Barcelona een commercieel zeer interessante trip naar Azië, met oefenduels in Japan, Zuid-Korea en China. De resultaten en het vertoonde spel geven volop aanleiding tot optimisme. Net als de uitslagen in de weken daarna, als Barcelona onder meer Parma verslaat (1-0). Rijkaard : “We hebben goed kunnen werken. De spelers hebben bewezen dat ze er klaar voor zijn als er een beroep op hen wordt gedaan. Er zat ook een duidelijk stijgende lijn in de prestaties.”

De oefenmeester ziet zijn aanvallende mogelijkheden danig verruimd door het aantrekken van de Kameroense spits Eto’o. Diens kwaliteiten waren al bekend, maar Rijkaard viel nog iets anders op : “Het straalt van zijn gezicht af dat hij blij is voor Barcelona te kunnen spelen. Hij werkt, net als bijvoorbeeld Deco, enorm hard voor het team. Dat is geweldig om te zien. Barcelona heeft alleen behoefte aan voetballers die hier graag willen spelen. En die hard willen werken voor het elftal.”

Ook Rijkaard weet dat Barça deze jaargang weer iets moet zien te winnen. “Daar werken we met z’n allen erg hard aan. Dat we vorig seizoen alsnog tweede werden, was prachtig. Maar het betekende wel weer een jaar zonder titel, terwijl het winnen van prijzen eigenlijk normaal is voor een club van het kaliber van Barcelona. Het zou een mooi geschenk aan de supporters zijn als het dit seizoen lukt.”

door Tiemen van der Laan

‘Barcelona heeft alleen behoefte aan voetballers die hier graag willen spelen.’ (Frank Rijkaard)

De oranje-enclave bestaat niet meer, de Catalaanse media spreken zelfs van Sambarça.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content