De VLD is de enige partij die wordt bestuurd door een andere partij. Zij haalde reclamegoeroe Noël Slangen binnen en kegelde dissidenten buiten: op aanraden van de SP.A-voorzitter! Nu de SP.A in reclameburgemeester Patrick Janssens een nieuwe icoon heeft, grijpt Guy Verhofstadt naar Slangen. Hij is tweede man, nooit verkozen, maar machtiger dan welk parlementslid ook. Zijn woord krijgt mythische waarde. Hij wordt de hofmaarschalk van het leugenpaleis, het hoofdkantoor van de VLD.

Het collectieve geheugen bij de VLD is kort. In 2004 werd Slangen door de strafrechtbank in Brussel veroordeeld tot twintig maanden gevangenisstraf met uitstel en een effectieve 2,4 miljoen euro boete wegens schriftvervalsing en bedrog. De rechter gaf hem onder uit de zak. Hij merkte op dat Slangen het goede voorbeeld moest geven in plaats van zijn zakken te vullen met opdrachten, verkregen door bedrog. Slangen beschuldigde de rechter daarop van een ‘politiek proces’. Enkele maanden later zou het Vlaams Blok datzelfde argument inroepen tegen de veroordeling wegens racisme.

Slangen tekende hoger beroep aan en kreeg ontslag van rechtsvervolging wegens verjaring. Zo ontsprong hij alsnog de dans. Uiteraard is de veroordeling geen bezwaar om tweede man van de VLD te worden. In een leugenpaleis is een schriftvervalser een grote aanwinst.

De zogenoemde liberalen trokken een goeroe aan die verantwoordelijk is voor de neergang van de VLD – niet voor haar opkomst. In 1999 kwam de VLD niet in de regering door een grote winst via Slangen, maar door het grote verlies van de CVP en SP. Vervolgens lanceerde hij het concept met de ‘Goed Nieuws Show’ die moest aantonen dat paars de toekomst was. De factor-Verhofstadt werd de Feel Good Factor. Er volgde een beloftecultuur: een modelstaat, lagere belastingen, de actieve welvaartsstaat, een functionerende justitie en een hervorming van de ambtenarij. Het goede nieuws zou de verzuurde oppositie vermurwen. De christendemocraten zouden eindigen op de mestvaalt van de geschiedenis en extreemrechts zou evaporeren.

Noël integreerde wonderwel in de partijcultuur. In het weekblad Bonanza, intussen ter ziele, schreef hij dat protesterende leraren niet moesten klagen over hun wedde. Hijzelf joeg er op een avond in een restaurant gemakkelijk een maandsalaris van een leraar door. VLD-leiders spiegelden zich aan Slangen. Ze werden als keizers in de laatste dagen van Rome. Keizers zonder kleren.

In 2003 geloofden kiezers de beloftecultuur omdat de media, aanhangers van paars, deel van de façade waren. De VLD won, maar zat op een luchtbel. De beloften waren onrealistisch en Verhofstadt II rammelde: DHL vertrok, BHV ingevroren, de belastingdruk steeg, de administratie van Financiën stortte in en criminelen wandelen de gevangenis uit. In feite kon die regering niet vallen omdat zij nooit van de grond kwam. Om het feest te laten voortduren werd de beloftecultuur omgezet in een leugencultuur. VLD en Verhofstadt mochten liegen tot ze erbij neervielen. Ze logen ’s morgens, ’s middag en ’s avonds. In zeven jaar paars regeerde de leugen en werd de waarheid een hoer. De begroting 2007 van de modelstaat is er een voorbeeld van: een gatenkaas met dure gaten.

Burgers voelden nattigheid. Kiezers kregen waardering voor zakelijkheid en betrouwbaarheid. De VLD werd ongeloofwaardig. Daarom verloor zij de verkiezingen van 2004 en 2006. Het was Slangen die de basis legde voor die nederlagen, niet de uitgedreven duivels. Maar Verhofstadt ziet dat niet en probeert met acteertalent leugens geloofwaardig te houden.

Zeven jaar Verhofstadt waren zeven vette jaren voor Slangen. Nu sloot hij een contract van zes jaar. Wie zegt dat de VLD in 2012 nog bestaat? De partij moet betalen, hoe dan ook. En zo wint Slangen altijd, althans zijn beurs.

de auteur is schrijver en publicist in BRUSSEL.

Derk Jan Eppink

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content