Bayern München wil zich niet alleen op, maar ook naast het veld op de internationale voetbalkaart zetten en zo het imago verstevigen. Daarom inviteerde het vorige week 53 journalisten uit 53 Europese landen. Sport/Voetbalmagazine was erbij en voelde twee dagen lang de polsslag van de club.
Met veel professionalisme en klasse ontving Bayern München vorige week de 53 Europese journalisten die hun stem uitbrengen voor de Europese Voetballer van het Jaar om ze van nabij kennis te laten maken met de club. Het was een vorm van public rela- tions die kaderde in de marketingstrategie van de club. Vandaar dat er kosten noch moeite werden gespaard. Het gezelschap werd ondergebracht in het statige vijfsterrenhotel Bayerischer Hof, gelegen pal achter de gotische en in rode baksteen opgetrokken kathedraal, een van de vele pronkstukken van de Beierse hoofdstad. ’s Avonds stond de wedstrijd voor de Champions League tussen Bayern München en het Tsjechische Viktoria Pilsen op het programma, de dag nadien een collectieve persconferentie met eerst CEO Karl-Heinz Rummenigge, dan Franck Ribéry en uiteindelijk ook trainer Pep Guardiola. Zo moest de internationale persmeute een inkijk krijgen in de ziel van de club. Zo’n dikke 50.000 euro moet dat de club hebben gekost, maar voor Bayern is dat een peulschil.
Bayern München wil zich wereldwijd goed verkopen, zijn draagvlak vergroten en zo nieuwe commerciële mogelijkheden aanboren. Eén uur voor de wedstrijd tegen Viktoria Pilsen begroet communicatiedirecteur Markus Hörwick de naar München gereisde journalisten. Hij zegt dat er binnen een paar maanden een soortgelijke ontmoeting volgt met mediavertegenwoordigers uit Azië en Amerika. “Wij willen de naam van Bayern in de hele wereld uitdragen en zo ook als merk beter worden, maar wij willen u vooral laten proeven van de familiale sfeer die er in deze club hangt”, zegt Hörwick.
Dat laatste is niet overdreven. Bayern mag dan een mastodont zijn die soms kil overkomt, de ontvangst is hartelijk, de pers wordt niet gezien als een vijand, integendeel zelfs: alles wordt gedaan om het de media naar hun zin te maken. Op de persdienst van Bayern werken negen mensen, Markus Hörwick leidt zijn dienst met een mengeling van vriendelijkheid en gemoedelijkheid en valt, zo weten de plaatselijke scribenten, nooit uit zijn rol: geen emotionele oprispingen, geen telefoons naar kranten, geen humeurigheid of kribbigheid. “Met betrekking tot de media hebben wij een aparte cultuur”, zegt Hörwick. “Gesloten trainingen bestaan wel voor de supporters, maar nauwelijks voor de pers. Omdat wij vinden: journalisten moeten de mogelijkheid hebben om naar een training te kijken, anders weten ze niet wat er gebeurt. Wij willen ook dat er contact is met de spelers. Na iedere training stellen wij drie spelers ter beschikking voor de geschreven pers en drie voor radio en televisie. Dat duurt telkens twintig minuten en nadien wordt er gewisseld. Dat betekent: een journalist die naar de training komt, kan dagelijks met zes spelers praten. Dat typeert Bayern München: wij zijn een club met open deuren en open ramen. Maar we willen wel de sleutel in handen houden.”
Meer dan 400 miljoen euro
Bayern München is een machine. De club speelt voor het achtste seizoen in de Allianz Arena, alle officiële wedstrijden waren uitverkocht. Dat betekent tegenwoordig 71.000 toeschouwers. In de Bundesliga heeft Bayern al 229 wedstijden na elkaar gespeeld in een vol stadion, uit en thuis. Iedereen wil Bayern zien, iedereen wil zich ergens met Bayern associëren. Daar wordt door de club handig op ingespeeld: begin volgende maand zal bekend worden gemaakt dat het budget van Bayern een recordhoogte heeft bereikt en boven de 400 miljoen euro zal klimmen.
Die rijkdom staat ook op het veld. Voor de wedstrijd tegen Viktoria Pilsen dollen vier ‘invallers’aan de rand van het veld. Het zijn Thomas Müller, de voor 37 miljoen euro aangetrokken en na een blessure weer fitte Mario Götze,de Peruaanse international Claudio Pizarro en de vorig seizoen voor 40 miljoen euro bij Athletic Bilbao weggehaalde Spaanse middenvelder Javi Martínez. En omdat de centrale verdedigers Dante (blessure) en Jérôme Boateng (schorsing) ontbreken, wordt het hart van de defensie gevormd door Daniel Van Buyten en Diego Contento,een geschoolde flankverdediger die tot veler verbazing naar binnen schuift.
Het heeft allemaal geen invloed op het spel, het stokt het raderwerk niet. Viktoria is geen partij voor Bayern. Met een budget van vier miljoen euro haalt de kampioen van Tsjechië amper één procent van de omzet van de winnaar van de Champions League. Bayern hoeft het gaspedaal amper in te drukken om met 5-0 te winnen. Achteraf zijn de cijfers indrukwekkend: Bayern had 74 procent balbezit, 91 procent van de voorzetten kwamen aan. Het is de stempel die Pep Guardiola heeft gedrukt: het percentage balbezit ligt veel hoger dan onder Jupp Heynckes, in de competitiewedstrijd tegen FC Nürnberg was dat zelfs 81 procent, een absoluut record. De Spanjaard doceert ook een ander voetbal, vol positiewisselingen, dat is volgens hem de ziel van het spel. Voor de loopwegen van de spelers bestaan er geen grenzen: backs schuiven door, middenvelders trekken naar binnen, buitenspelers komen daardoor vrij. Het oogt soms chaotisch, maar de tegenstander wordt bij de keel gegrepen, het voetbal is voor hen verstikkend. De afwisseling van het bespelen van ruimtes maakt de ploeg sterk en onvoorspelbaar.
Ook tegen Viktoria Pilsen wordt er op die manier gevoetbald. Met veel spel in de breedte en plotse ritmeveranderingen. Met Franck Ribéry in een glansrol en Philipp Lahm als uitmuntende verdedigende middenvelder, een briljante solist voor de defensie. Pep Guardiola staat voortdurend langs de lijn en coacht driftig. Later op de persconferentie zal hij benadrukken dat veel nog beter moet. “Dat is normaal”, zegt hij in steeds beter Duits. “Als mijn werk midden oktober al af zou zijn, dan zou het hier zeer saai worden. Voor mij en voor de spelers.” Wat er dan moet gebeuren om de ploeg verder te laten groeien, wil iemand weten. “Heel simpel,” antwoordt Guardiola, “veel trainingen op een zo goed mogelijke grasmat. En bij voorkeur onder een stralende zon.”
‘Schneller, schneller’
Eén dag later zijn de temperaturen in München zomers. In het trainingscomplex langs de Säbener Strasse, midden in een woonwijk aan de rand van de stad, trainen alleen degenen die de dag voordien niet aan de aftrap stonden. Guardiola is tijdens die oefensessie nadrukkelijk aanwezig. Hij laat zes tegen zes spelen en holt constant tussen zijn spelers. “Schneller, schneller“, galmt het over het veld. Zijn assistenten kijken toe. Het is in vergelijking met vorig seizoen de omgekeerde wereld: toen beperkte Jupp Heynckes zich tot observeren en liet het werk over aan zijn adjuncten.
Het is precies elf uur in de ochtend als CEO Karl-Heinz Rummenigge aanschuift voor de eerste persbabbel. Hij heet het gezelschap van harte welkom en vraagt of iedereen al heeft kunnen proeven van de familiale sfeer van Bayern. Hij zegt hoe gelukkig iedereen is met de komst van Guardiola en vindt dat een nieuwe trainer altijd voor een ander elan kan zorgen. Op de vraag of het dan onmogelijk was om met Heynckes door te gaan, antwoordt hij dat iedereen bij Bayern met het aantrekken van Guardiola de juiste beslissing heeft genomen en dat Heynckes dat ook zelf toegeeft: “Ik had Jupp nog een paar weken geleden aan de telefoon en hij zei dat we goed hadden gehandeld.”
Over Guardiola is Rummenigge erg enthousiast: “Zelden een trainer gezien die zo veel ontzag afdwingt bij de spelers. Ze geloven hem op zijn woord. Als hij Philipp Lahm vanuit de verdediging in het middenveld zet, zegt iedereen: hij zal wel weten waarom hij dat doet. Terwijl er in het bestuur toch wat verbazing was.”
Veel vragen waren er over de maatregelen van de UEFA om vanaf 2014 het financieel wanbeheer aan te pakken, maar Rummenigge hield zich over die Financial Fair Play op de vlakte. Hij zei wel benieuwd te zijn naar de manier waarop een en ander aangepakt gaat worden, maar voegde er snel aan toe dat ze zich bij Bayern geen zorgen hoeven te maken: “Wij zijn financieel supergezond. Net zoals de meeste Duitse clubs. Uiteindelijk hebben we hier op al deze ontwikkelingen geanticipeerd.”
Toch vergeet de club haar basis niet: “Wij hebben een sociale verantwoordelijkheid tegenover de supporters. Dat betekent dat we de ticketprijzen zo democratisch mogelijk proberen te houden.”
Karl-Heinz Rummenigge dankt voor de aandacht en belooft het gezelschap dat hij de uitnodiging volgend jaar wil overdoen: “Het is belangrijk dat u onze club leert kennen. Schönen Tag noch. Und gute Heimreise.”
Veel spelvreugde
Het is twaalf uur en Franck Ribéry schuift aan. Communicatiedirecteur Markus Hörwick geeft hem de Europese beker en zegt: “Toen we de Champions League wonnen, heeft Franck die beker mee naar zijn hotelkamer genomen. Hij heeft der Pokal naast hem in bed gelegd. Zijn vrouw moest elders slapen.”
Er wordt gelachen en Ribéry, die niet weet wat hem overkomt, bloost. Hij neemt niettemin de tijd om op de vragen te antwoorden. Het frustrerende van dat soort persconferenties is dat veel journalisten niet verder kijken dan hun eigen land. Of hij het niet jammer vindt nooit in het Hampden Park van Glasgow te hebben gespeeld, wil een Schot weten. Ja, natuurlijk, zegt Ribéry. Of hij denkt dat IJsland een kans heeft in de barragewedstrijden voor het WK, vraagt een IJslandse mediaman. Tja, wat moet Ribéry daarop antwoorden? Hij blijft beleefd (“ik ken de ploeg van IJsland niet zo goed”) en vertelt later dat hij nooit had durven dromen dit niveau te bereiken, dat hij daarom een tijdje ging werken voor hij aan de slag ging bij Brest, dat hij onder Guardiola efficiënter voetbalt omdat die hem verplicht constant naar de goal te schieten en dat het voor hem belangrijk is een trainer te hebben die geregeld met hem praat: “Daarom kon ik het niet vinden met Louis van Gaal, het klikte absoluut niet. Terwijl ik wel zag dat het een vakman is.”
Franck Ribéry steekt in de vorm van zijn leven, hoopt in januari tot FIFA-speler van het Jaar te worden uitgeroepen en hoopt zijn carrière bij Bayern te kunnen beëindigen: “Ik ben hier aan mijn zevende seizoen bezig, ik kan nergens beter zijn. Omdat ik me niet kan voorstellen dat er in een andere club van dat niveau zo veel spelvreugde is. Dat blijft me frapperen bij Bayern: het plezier druipt er bij iedereen van af.” Wat hij na zijn carrière wil doen? “Misschien is er voor mij wel een functie bij de club”, hoopt Ribéry.
Een oplossing bieden
Pep Guardiola sluit de rij. De graatmagere en schichtig kijkende Spanjaard heeft 20 minuten tijd, want hij heeft nog veel te doen. De openingsvraag mag er zijn: wat Guardiola vindt van het voetbal in… Bosnië-Herzegovina? Tja… Hij antwoordt dat hij nooit over andere ploegen praat, omdat het van weinig respect getuigt voor de andere trainer. Interessanter wordt het als hij het spel van Bayern analyseert. Guardiola stelt vast dat Bayern in de Champions League beter speelt dan in de Bundesliga en roemt wat dat betreft vooral de wedstrijd op Manchester City, toen hij in zijn twaalfde officiële wedstrijd de ploeg voor de elfde keer had veranderd. “Dat niveau kunnen we nog niet elke week brengen”, stelt Guardiola vast. “Soms spelen we de bal iets te lang in de breedte. We moeten beter de momenten kunnen kiezen om te versnellen. Daar werken we aan.”
Of het niet moeilijk was om na zo’n verguld seizoen het vertrouwen van de spelers te winnen, wil iemand weten. Guardiola vindt dat best een goeie vraag: “Het vertrouwen winnen, dat is een proces waar ik nog altijd mee bezig ben. Wat is belangrijk? Dat je spelers een oplossing biedt als ze iets vragen. En dat je plots iets doet waarvan ze denken: wat gebeurt er nu? En iedereen vervolgens merkt dat je een goede ingreep hebt gedaan.” Of hij daarmee de positiewissel van Philipp Lahm bedoelt, de rechtsachter die als buffer voor de verdediging staat? Guardiola glipt langs de vraag heen, hij wil zichzelf niet te nadrukkelijk op de borst kloppen: “Ik heb nooit met zo’n intelligente voetballer gewerkt als Lahm. Dan lijkt het me niet onlogisch dat je hem op een positie zet waarin hij die intelligentie beter kan gebruiken.”
En weg is hij dan, Pep Guardiola. Een vakman, weten ze allemaal bij Bayern. Ook Franz Beckenbauer,die niettemin af en toe nog roept verbaasd te zijn over sommige wissels. “Dat is Franz”, lacht Markus Hörwick. “Als hij iets zegt, zal niemand hem tegenspreken. Het is nu uitstekend weer, maar als Franz zou roepen dat het regent, dan zal iedereen knikken.”
Er wordt nog een Beierse maaltijd aangeboden en vervolgens staat de eerste van twee ritten naar de luchthaven geprogrammeerd. Nina Aigner, een van de twee assistenten van Hörwick, overloopt de lijst met namen, er mag niets mis gaan, Ordnung muss sein. Of ze zich voor voetbal interesseert, vraagt iemand. Nina Aigner knikt. En zegt niet dat ze tien jaar voor de dames van Bayern München voetbalde en dat er veertig interlands achter haar naam staan. Voor Oostenrijk.
Het is Bayern München ten voeten uit: in alle geledingen van de club zit voetbalkennis. ?
DOOR JACQUES SYS IN MÜNCHEN
In de Bundesliga speelde Bayern 229 wedstrijden na elkaar in een vol stadion. Uit en thuis.
“Natuurlijk is mijn werk hier niet af. Anders zou het wel heel saai worden.” Pep Guardiola
