‘Voortaan zullen ze mij zien als de jongen die voor Ajax tekende en niet langer als de jongen die weggepest werd bij Club Brugge’, aldus Nathan Leyder. De aanvoerder van de Belgische U16 trekt met zijn transfer naar Ajax een streep onder een turbulent seizoen.

De ellende begon in september van vorig jaar, toen Nathan Leyder – op dat moment vijftien – in een huis werd ondergebracht met zes andere (Franstalige) jeugdspelers van Club Brugge. Twee van hen afkomstig uit de Brusselse academie van Seth Nkandu, waar blauw-zwart sinds 2011 mee samenwerkt.

Het was voor Club een test case om de almaar groter wordende toestroom van talenten uit de verschillende uithoeken van ons land een betere structuur te kunnen aanbieden. Een project waarbij er privélessen voorzien werden, transport en een huis waarin een Clubbegeleider voor de goede zorgen instond. Maar daar liep het voor Nathan en twee andere jongens al na enkele dagen mis…

Nathan: “Wij waren de drie jongsten, de drie ‘slachtoffers’. Aan de andere kant stonden vier ouderen (die we bewust niet bij naam noemen, nvdr). Eentje van hen, de oudste, was de leider. De anderen waren bang van hem. Met twee van de vier kwam ik in feite best overeen, maar zodra ze in groep waren, gedroegen ze zich anders.”

Wat deden ze dan?

“Ze speelden spelletjes. Voor hen was het dat althans, een spel, voor ons niet. Na de eerste week begon dat. Ik weet nog altijd niet waarom.”

Wat voor spelletjes?

“Soms duwden ze ons in een hoekje en gaven ons dan klappen. Een van de slachtoffers heeft dat eens gefilmd met zijn smartphone, zijn vader trof dat filmpje aan en zo is de bal aan het rollen gegaan.”

Ervoer jij die spelletjes als pestgedrag?

(twijfelt) “Ik weet niet hoe ik dat moet uitleggen… Zij waren met vier, wij met drie. Bovendien waren ze ouder en sterker, we konden er dus weinig tegen beginnen.”

Was je bang van hen?

“Neen… enfin, misschien een beetje. We waren constant samen, vooral dat maakte het lastig.”

Wisten ze thuis iets van wat er gaande was op de club?

“Neen.”

Sandrina (moeder van Nathan): “Dat verraste me nog het meest: dat wij er niets van merkten en dat Nathan er niets van verteld heeft.”

Waarom vertelde je er thuis niets van of tegen mensen van de club?

“Ik weet het niet…”

Een kwestie van trots? Je staat immers gekend als een persoonlijkheid, niet voor niets ben je aanvoerder bij de nationale U16.

“Tja, wat had ik moeten zeggen? Wij waren gewoon de drie youngsters, die klappen kregen van de vier ouderen.”

Jimmy (oudere broer van Nathan): “Zoiets gebeurt eigenlijk in wel meer jeugdploegen, of op school.”

Philippe Coosemans (makelaar): “Misschien moet Club toch ook eens nadenken over die samenwerking met Seth Nkandu, want de jongens die hij bij Club binnenbrengt, zijn vaak jongens die bij Anderlecht eerder al afgeschreven werden. Meestal wegens slecht gedrag. Daar mag je toch een vraagteken bij plaatsen.”

Nathan, voordien heb je nooit problemen gekend bij Club?

“Pas du tout. Ik voetbalde al twee jaar bij Club Brugge, ik voelde mij daar goed. Toen ze met dat nieuwe project kwamen aanzetten, leek ons dat een goed idee: minder heen en weer pendelen tussen Moeskroen en Brugge, een privéschool – wat anders veel geld kost… Het enige probleem was dat het niet klikte tussen de jongens in dat huis. Een kwestie van te verschillende karakters.”

Had je dat al snel door?

“Bepaalde jongens kende ik van reputatie. Zoiets gaat snel rond in een club. Je weet wie les fous zijn.”

Bij Club beweren ze dat er niets te merken viel op trainingen of wedstrijden.

“We speelden ook niet allemaal in dezelfde ploeg. Met een van de vier ouderen speelde ik wel bij de U17 samen. Dat ging goed, we stonden beiden op het middenveld en verstonden mekaar. Zolang hij alleen was, was er geen probleem.”

Komt pestgedrag in het jeugdvoetbal vaak voor volgens jou?

“Op het veld in ieder geval niet. Ik denk dat het meer op school gebeurt dan in voetbalclubs. Tot voor dat incident had ik er nog nooit mee te maken gekregen en ik ken ook geen andere voorbeelden.”

Confrontatie

Uiteindelijk kwamen de pesterijen aan het licht door een filmpje dat door een van je huisgenoten opgenomen werd met zijn smartphone.

Sandrina: “Er is toen meteen overleg gepleegd tussen de ouders. Een video zien waarop je kind klappen krijgt, is behoorlijk schokkend. Ik kon niet begrijpen dat Nathan, alom omschreven als een open en aangenaam kind, zo gepest werd. We hebben met de andere ouders een gesprek gehad in het bijzijn van Pascal De Maesschalck, de jeugdverantwoordelijke bij Club Brugge. De afspraak was dat de vier ‘daders’ weg moesten. Uiteindelijk hebben ze enkel de oudste buitengezet en de anderen een tweede kans gegeven. Voor de ouders van de twee andere slachtoffers was dat voldoende, voor ons niet.”

Nathan, heb jij het bewuste filmpje ooit gezien?

“Neen, ik had daar geen behoefte aan. (verveeld) Eerlijk: voor mij is dat precies iets dat al heel lang geleden gebeurd is en waar ik niet meer aan terugdenk. Ik herinner me ook niet meer alle details.”

Sandrina: “Pascal stelde voor om in een persoonlijk gesprek een confrontatie met de ‘daders’ aan te gaan. Dat hebben we geweigerd.”

Nathan: “Ook de twee anderen zagen dat trouwens niet zitten.”

Waarom niet?

(stilte) “Je ne sais pas. Er werd ook een psycholoog bijgehaald, maar dat maakte voor mij geen verschil. Zelfs Vincent Mannaert heeft er zich op een bepaald moment mee gemoeid. Twee weken na het uitkomen van de feiten heb ik mijn trainer Carlo Van Grimberghe laten weten dat ik niet meer kwam trainen.”

Had de club volgens jou die penibele situatie kunnen vermijden?

“Misschien wel. Door meer aandacht te schenken aan wie ze samen in een huis onderbrengen. Je kunt bijvoorbeeld al iets leren uit de schoolresultaten. Je hebt jongens die het goed doen op school en je hebt jongens die niet eens hun rapport gaan afhalen. Dan weet je dat er problemen van kunnen komen.

“Er waren in augustus wel gesprekken met een psycholoog, vlak voor we in het huis ondergebracht werden, maar dat had weinig om het lijf. Dat was vooral om uit te leggen hoe alles praktisch in zijn werk zou gaan.”

Felicitaties

Hebben die pesterijen ooit je zelfvertrouwen aangetast?

“Neen. Ik wist dat het om een tijdelijke situatie ging. De lastigste periode was in feite de twee weken tussen het uitlekken van de video en mijn beslissing om Club te verlaten. De gesprekken met de gedragsthe- rapeut… ik heb daar weinig aan gehad. Het was vooral hij die praatte, ik zei weinig. Mijn besluit stond vast: ik wilde weg. Bij Club gebruikten ze de omgekeerde redenering. ‘Door te blijven toon je dat je mentaal sterk bent’, zegden ze. Ik vond net dat ik karakter toonde door bij mijn besluit te blijven. Dat vind ik nog steeds.”

Sandrina: “Het was de besluiteloosheid bij Club die ons stoorde. We hadden de ene vergadering na de andere, maar er werd niets beslist. Ik begrijp dat het voor hen ook een nieuw gegeven was en dat ze moesten bekijken hoe ze dat probleem zouden aanpakken, maar wij konden niet blijven wachten. We hebben een ultimatum gesteld: ofwel vertrekken die vier ouderen ofwel wij.”

Was je opgelucht of eerder beschaamd toen het hele incident naar buiten kwam?

“Een beetje beide… bizar.” (zwijgt)

Sandrina: “Wij waren wel verbaasd dat het ineens in de kranten stond, vier weken na de feiten dan nog. Daar hadden wij niets mee te maken.”

Was je bang voor die stempel ‘het weggepeste talent van Club’?

“Neen. Dat is allemaal voorbij. Vanaf nu ben ik ‘de jongen die bij Ajax tekende’. Die déclic heb ik snel gemaakt, zelfs al vond ik het jammer dat ik Club moest verlaten. Ik had er in die twee jaar toch vrienden gemaakt.”

Wat is er in de weken na je vertrek bij Club Brugge nog allemaal op je afgekomen? Hoe moest het bijvoorbeeld verder met de studie?

“Na het incident ben ik twee maanden van school weggebleven en deed ik allerlei stages. Twee weken bij Aston Villa, een week bij Valenciennes, een week bij Zulte Waregem, een week met Anderlecht in Qatar… en dan was er ook nog de nationale ploeg waarmee ik trainde. In januari sloot ik me aan bij Zulte Waregem, waar een ex-trainer van me de beloften coacht, en ben ik teruggekeerd naar de middelbare school in Dottenijs, waar ik vorig jaar zat. Binnenkort heb ik daar mijn examens.”

Heb je de jongens van het Clubproject intussen nog teruggezien?

“Bij de nationale U16 speel ik samen met een van de andere slachtoffers. Hij vertelde dat alles weer zijn normale gangetje gaat bij Club: ze hebben iedereen uit dat huis elders geplaatst. En met Zulte Waregem heb ik enkele weken geleden nog tegen Club Brugge gespeeld, zonder problemen. De oudste van de ‘pesters’ zit ondertussen bij Bergen, ook tegen hem heb ik met Zulte Waregem gespeeld. Hij zat op de bank en toen hij inviel, werd hij mijn rechtstreekse tegenstander…. maar we hebben niet tegen elkaar gesproken.”

Ben je door deze ervaring voorzichtiger geworden, bijvoorbeeld in de keuze van je gastgezin in Amsterdam?

Sandrine: “Ik was alvast opgelucht toen ik vernam dat hij in een gezin terechtkwam met maximaal één andere jeugdspeler. Geen zeven of acht meer afgezonderd in een huis. Het was voor Club een nieuw project, ze misten ervaring. Die heeft Ajax wel. De jeugdspelers die een kans krijgen, worden er veel beter gescreend op hun gedrag.”

In Amsterdam kan het er nochtans eveneens best hard aan toegaan. Voor elke geslaagde Belg is er ook een talent van wie we nooit meer gehoord hebben.

“Ik kan heus wel mijn mannetje staan. Ik kom er in hetzelfde gastgezin terecht waar Jan Vertonghen zat. Ik zal les volgen in het Nederlands, geen probleem. Het belangrijkste is dat daar een cultuur van professionalisme heerst, zowel bij de jongeren als in de omkadering.”

En hoe ga je reageren als je ooit ziet dat er in je ploeg iemand gepest wordt?

“Ik zou er niet meteen tegenin gaan, maar zorgen dat de sfeer in de groep positief blijft. Ik ben door mijn ervaring bij Club niet plots gefixeerd op pestgedrag. Het heeft mij mentaal alleen maar rijper gemaakt.”

Welke reacties heb je gekregen nadat je transfer naar Ajax bekend raakte?

“Ik heb veel felicitaties ontvangen, ook van vroegere trainers. Dat deed deugd.”

DOOR MATTHIAS STOCKMANS – BEELDEN: CHRISTOPHE KETELS/ IMAGEGLOBE

“Een video zien waarop je kind klappen krijgt, is behoorlijk schokkend.” Sandrina, mama van Nathan

“Ze speelden spelletjes. Voor hen was het dat althans, een spel, voor ons niet.” Nathan Leyder