Jorge Messi, de vader van de beste speler ter wereld, spreekt over Lionels kindertijd in Argentinië en zijn verhuis naar Europa.

Het is al vele malen verteld: de kleine Lionel Messi speelde als peuter met alles wat als bal kon dienen. Ondertussen heeft hij als wereldvoetballer vier keer de Ballon d’Or gewonnen. Maar wie hem nu echt zijn allereerste bal cadeau heeft gedaan, dat herinnert Jorge Messi zich niet meer. “Waarschijnlijk waren wij dat zelf, mijn vrouw en ik. Maar ik zou het u echt niet met zekerheid kunnen zeggen.” Wat wel vaststaat, is dat Jorge de eerste trainer was van Lionel, bij Abanderado Grandoli, een kleine wijkploeg uit Rosario, 350 kilometer van Buenos Aires.

Wanneer merkte u dat uw zoon een bijzonder talent bezat?

Jorge Messi: “Ik was destijds toevallig juist de trainer van de lichting 1987, het geboortejaar van mijn zoon. Het klinkt misschien grappig dat ik dat nu zeg, maar bijna alle goeie acties van dat ploegje waren het werk van Leo of verliepen langs hem: doelpunten, doelkansen, alles. Als iemand in een wedstrijd het verschil maakte, dan was hij dat. Ik ben zijn vader, Leo is mijn zoon, maar dat is niet de reden waarom ik dat zeg, het was nu eenmaal zo.”

Over welk jaar spreken we dan?

“1994.”

Naar wie luisterde de speler Lionel het best? Naar zijn trainer Jorge, of naar zijn papa, voor wie hij misschien bang was dat die hem zou straffen?

“Ongeacht zijn klasse gehoorzaamde hij heel goed als het om voetballen ging. Hij hield zich aan de regels die ik als trainer oplegde en hij voerde zijn taken in dienst van het team goed uit. Dat doet hij nu nog altijd. Of ook toen Frank Rijkaard hem op rechts zette, zodat hij naar binnen kon komen en met zijn sterke linkervoet gevaarlijk kon zijn. Hij heeft altijd gespeeld waar de trainer hem neerzette, om het even wie die trainer was. Hij heeft daar nooit over gezeurd, zo is hij nu eenmaal.”

U was wel trainer bij Grandoli, maar het verhaal gaat dat het eigenlijk mevrouw Celia was, Lionels oma langs moederszijde, die hem mee naar de club nam en zo de aftrap gaf van zijn grote carrière. Hoe zit dat nu?

“Welja, zijn oudere broers Matías en Rodrigo speelden al bij Grandoli, Rodrigo tegelijk ook bij de junioren van eersteklasser Newell’s Old Boys. Oma Celia voerde de beide oudsten naar de club en omdat Leo aan haar rokken hing, nam ze hem ook mee. Vier jaar was hij toen. Daar komt dat verhaal vandaan dat zijn oma hem naar Grandoli gebracht heeft.”

Klinkt bijna als een sprookje… En dat de bal Leo’s beste vriend was, klopt dat?

“Absoluut. Sinds Leo kan denken, draait alles om de bal. Maar hij fietste ook graag en hij speelde met zijn vrienden ook graag met de knikkers. Eigenlijk was hij een heel normale jongen.”

En u bent blijkbaar ook een heel normale vader. Enrique Domínguez, Leo’s latere trainer bij Newell’s, vertelde ons dat u niet het soort fanatieke vader was dat langs de lijn naar zijn kind staat te roepen en al van jongs af een grote carrière uitstippelt. Heeft hij gelijk?

“Ik bekijk de wedstrijden van Leo nu nog altijd het liefst alleen en ver van iedereen. Vroeger, bij Newell’s, zaten mijn vrouw en ik rustig op een hoekje van de houten tribune of op een paar plastic tuinstoelen. Vandaag de dag ben ik veel emotioneler. Nu wil niemand nog samen met mij naar een wedstrijd kijken.”

Waarom niet?

“Omdat ik soms huil, of me opwind. Of begin te schelden.” (lacht)

Ook op Lionel?

“Onlangs vertelde een vriend van mijn zoon hem dat ik me opgewonden had over zijn match tegen Real Madrid – waarin hij nota bene scoorde! Toen Leo daarvan hoorde, belde hij me op en vroeg hij boos: ‘Wat nu, pa? Heb je mij uitgescholden?’ Maar het was voor de lol natuurlijk, hij speelde maar dat hij boos was.”

Maradona

Twintig jaar geleden, in 1993, stelde Newell’s in Rosario zijn nieuwe aanwinst voor: Diego Maradona. De kleine Leo maakte toen deel uit van de festiviteiten, hij trad op als baljongleur. Op zijn zesde. Was hij niet nerveus?

“Helemaal niet. Hij was niet zenuwachtig en hij voelde geen druk. Hij was dolblij toen we het hem vroegen en zei: ‘Geen probleem, ik doe dat graag.’ Hij toonde zijn kunstjes ook bij andere competitiematchen, zoals tegen Santa Fe en Belgrano. Dan riepen de mensen: Maradooo! Maradooo!”

Maradona… De fans wisten toen al hoe het verder zou gaan…

“Dat zegt u.”

Dat zeggen ze ook bij FC Barcelona. Belangrijke mensen uit zijn beginperiode bij Barça, zoals toenmalig sportief directeur Carles Rexach en jeugdtrainer Albert Benaiges zeiden dat de kleine Leo nooit druk ervaarde. Waar komt die onaantastbaarheid vandaan?

“Dat heeft hij altijd gehad. Leo ondervond nooit enige druk om een wedstrijd te winnen of goed te moeten spelen, hoe hoog de inzet ook was. Elke uitdaging was voor hem iets heel normaals.”

Wat normaal is voor een jongen van zijn leeftijd toen, dat is naar school gaan. Waren er periodes dat zijn hoofd daar niet naar stond? Men kan zich voorstellen dat hij in de klas al aan de speeltijd dacht.

“Eerlijk gezegd was hij niet de beste leerling. Maar het ging wel. Soms moest je hem wat aanporren, maar de basisschool is hij goed doorgekomen en ook zijn latere school in Barcelona.”

Verhuis naar Spanje

Barcelona. In 2001 legt Barça de dertienjarige Lionel vast en betaalt het ook voor de noodzakelijke hormoonbehandeling, zowat 900 dollar per maand. Was zijn groeistoornis, waarvoor die behandeling nodig was, in zeker zin niet zijn grote geluk? Anders was u met uw dertienjarige zoon allicht niet naar Barcelona gevlogen en was hij daar niet de beste voetballer ter wereld geworden?

“Wie zal het zeggen? Het klopt wel dat we zonder de noodzaak van die hormoonbehandeling niet naar een club hadden moeten zoeken die de kosten daarvan wou dragen. Zo zijn we inderdaad na wat omwegen in Barcelona beland.”

Wie nam de beslissing om het geluk te zoeken in Barcelona? U, of Leo die nog een kind was, of de hele familie samen?”

“We stelden ons allemaal de vraag: wat gaan we doen? We dachten eigenlijk eerst aan Italië, maar toen kwam al snel Spanje en Barcelona in beeld. Het hele gezin mocht zijn zegje doen. Ik zie ons nog met z’n allen rond de tafel zitten om samen te beslissen. Het hele gezin, ook de kinderen.”

En wat vond Leo ervan?

“Gelukkig wilde hij graag gaan.”

Waren jullie niet nerveus of bang voor wat de toekomst zou brengen?

“Goh, ik had een goede job bij metaalreus Acindar, daar zat ik vrij safe. Ik mocht een loopbaanonderbreking nemen om met Lionel naar Barcelona te reizen. In die tijd was de peso één op één gekoppeld aan de dollar en mijn salaris van 1600 pesos per maand was lang niet slecht. Alleen: die hormoonbehandeling kostte zo’n 900 pesos of dollar per maand en dus ruim de helft van dat salaris. De ziekteverzekering betaalde de behandeling maar gedurende twee jaar. Het derde jaar konden ze niet meer dekken, zeiden ze.”

Terwijl Lionel een behandeling van vier jaar nodig had, zo vertelde ons de behandelende arts Diego Schwarzstein.

“Inderdaad, en het klopt niet wat sommigen nu zeggen, dat de staat wel betaald zou hebben zoals altijd. Ik vernam niks van de officiële instanties en ik kreeg er ook geen gehoor. Het had misschien anders kunnen lopen als we onze verzuchtingen kenbaar hadden kunnen maken bij enkele belangrijke verantwoordelijken, maar destijds kende niemand mij, ik was een onbekende burger…”

U hebt sindsdien eens gezegd: ‘Vandaag zou ik niet meer met mijn zoon naar Spanje reizen en een deel van het gezin in Argentinië laten.’

“We hebben grote risico’s genomen, ook al gunde mijn werkgever mij de tijd om te zien hoe het ons in Barcelona zou vergaan. Maar al dat heen-en-weerreizen, die onzekerheid, het was echt niet gemakkelijk.”

Maar uiteindelijk betekende het toch de grote ommekeer in positieve zin. Had uw zoon het bij de Argentijnse recordkampioen River Plate ook zover geschopt?

“Het was misschien moeilijker geweest, maar ik geloof wel dat hij het daar ook gemaakt zou hebben, gezien zijn kwaliteiten. Zijn technische vaardigheden had hij al toen hij vier, vijf jaar was. Hij deed tik, tik, tik en hij stond al voor de goal. Maar bij Barça hebben ze hem een spelcultuur bijgebracht, tactisch inzicht, een heel aparte voetbalfilosofie. Dat heeft er allemaal toe bijgedragen dat Lionel de voetballer werd die hij vandaag is.”

Weinig veranderd

In december 2000 werd op een ondertussen beroemd servet een soort voor- contract gepend. De voormalige Barçadirecteur Rexach vertelde ons dat hij bang was dat u Lionel bij Real Madrid zou onderbrengen. Was Real echt een optie?

“Neen, neen. Ik heb dat beruchte servet nog nooit gezien… Maar het klopt dat ik aandrong bij Barça en hen vroeg hoe het nu zat. U moet weten: ik had maar een bepaalde tijd vrij gekregen op mijn werk, idem voor Lionel op school. Er viel dus van alles te regelen en daarom wou ik weten of Barça nu echt interesse had of niet. Anders had het geen zin om verder te praten.”

Hoe was hun reactie?

“Rexach stuurde me meteen een brief waarin hij mij geruststelde en zei dat alles in orde zou komen.”

Het kwam ook goed, en hoe! Is er binnen het gezin Messi iets veranderd nu er een viervoudige Wereldvoetballer van het Jaar in de familie is?

“Eigenlijk niet veel, we gaan hetzelfde met elkaar om als vroeger. Ja, we hebben onze oude wijk in Rosario verlaten. En zelfs dat klopt niet helemaal, want onze dochter María Sol woont daar ondertussen.”

Er werd weleens gezegd dat het een erg gevaarlijke wijk is, maar objectief gezien doet het eerder als een gewone arbeiderswijk aan.

“Ja, er woont veel werkvolk. Dat er af en toe wat kleine criminaliteit is, ja, dat is in heel wat buurten zo.”

U was Lionels trainer, maar bovenal zijn vader. Nu hij ondertussen de beste ter wereld is, foetert u nu nog op hem?

“Maar natuurlijk. En hij heeft mij nog nooit gezegd: ‘Ik ben nu de beste van de wereld, ik ben 25 jaar en zelf vader, je hebt niks meer aan mij te zeggen.’ Zoals ik al aangaf, had ik nogal wat kritiek op zijn wedstrijd tegen Real. Ik ben nog altijd dezelfde vader als toen ik jeugdtrainer was bij Grandoli.”

Koude rillingen

Probeert u zich soms voor te stellen hoe het over een paar jaar met uw zoon zal zijn, wanneer hij niet meer zo snel is als nu?

“Hij zal dan wat lager gaan voetballen, meer als spelverdeler. Dat doet hij nu ook al vaak.”

U hebt ook ooit als spelverdeler gespeeld.

“Ik heb gespeeld, ja, maar dat kun je niet vergelijken…”

Van wie heeft hij zijn gave dan?

“Tja, wat moet ik daarop zeggen…” (lacht)

Uw zoon speelt nu al ruim acht jaar in het eerste elftal van FC Barcelona en hij is nog altijd maar 25. Denkt u soms al aan de dag dat hij niet meer zal voetballen?

“Dat is nu wel heel toevallig: daarover sprak ik pas nog met mijn vrouw.”

En wat zeiden jullie?

“Dat op de dag dat Leo niet meer speelt, een grote droom vervliegt. Waarschijnlijk kijk ik dan niet meer naar voetbal. Begrijp me niet verkeerd: ik hou van voetbal, maar het idee dat Leo op een dag niet meer zal spelen, bezorgt me koude rillingen. Ik wil me nu niet inbeelden hoe dat zal zijn.”

DOOR JÖRG WOLFRUM

“Leo ondervond nooit enige druk om een wedstrijd te winnen of goed te moeten spelen, hoe hoog de inzet ook was.”

“Sinds Leo kan denken, draait alles om de bal.”

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content