Voorzitter van Internationaal Olympisch Comité Jacques Rogge wil de Olympische Spelen slanker en properder maken. Een gesprek aan de boorden van het Lac Léman in Lausanne.

Het kader is majestueus : de zaal van het uitvoerend comité van het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Hier worden de belangrijkste beslissingen in verband met de wereldsport genomen. De Belg Jacques Rogge (60), IOC-voorzitter sinds juli 2001, installeert zich aan een eindeloze tafel. Soms dwalen zijn ogen af naar buiten, klikt hij zijn blik vast aan een jogger die kilometers trekt langs de rand van het onvergelijkbare lac Léman. De hoofdzetel van de olympische beweging is neergepoot in een oase van groen en rust. Men kan vermoeden dat Rogge de behoefte aan heen-en-terugs naar Gent met de dag voelt verminderen.

Zijn persattaché houdt zijn agenda minutieus bij. In dat agenda staat voor 26 en 27 november een belangrijke afspraak ingeschreven. Dan verzamelt het uitvoerend comité van het IOC in Mexico om er te debatteren over de hervormingen van Jacques Mr Propre Rogge. Onder meer komt daar de opname van een aantal sportdisciplines in het olympisch programma ter sprake. Rugby, de sport waarin Rogge het tot Belgisch international schopte, zou een goede kans maken.

Wat verwacht u van de top in Mexico ?

Jacques Rogge : Wij vervolgen de hervormingen die we in 1999 hebben ingezet. In de tussentijd zijn onze doelstellingen niet veranderd. Dus behouden we de ambitie om de kosten van de Olympische Spelen te drukken, zodat ze in financieel opzicht productiever worden. Die kostenvermindering realiseren we via een afslanking van de Spelen. Het is te laat om op dat vlak nog belangrijke beslissingen te nemen voor de Spelen van 2004 in Athene, maar ik heb goede hoop dat er al bepaalde dingen veranderd zullen zijn tegen Peking 2008.

Hoe zal het sportief programma er dan uitzien ?

Eén zaak is zeker : het aantal olympische sportdisciplines zal niet toenemen. Er zijn momenteel 28 olympische sporten en dat cijfer kan onder geen beding nog stijgen – alleen al vanwege het aantal atleten dat we met die 28 sporten bijeenbrengen. Sommige sportdisciplines zijn bedreigd, andere kloppen aan de deur van het IOC. Maar er komen geen nieuwe olympische sporten zonder dat er andere verdwijnen. Sinds 1948 heeft het aantal sporten niet opgehouden te stijgen. Zodanig zelfs dat nu zesduizend atleten aan de Olympische Spelen deelnemen. Op zich waren al die toevoegingen van sporten aan het olympisch programma misschien wel te verantwoorden omdat er meer en meer geld mee gemoeid was, maar nu is de tijd aangebroken om die wildgroei te stoppen.

Welke sporten hebben uitzicht op een promotie tot het olympisch programma ?

Golf en rugby lijken me bovenaan de lijst te staan.

Aan welke criteria moet een sport voldoen om op de Spelen te geraken ?

Een sport die de Spelen haalt, moet populair en universeel zijn. Er bestaat een genuanceerd verschil tussen die twee termen. Bijvoorbeeld : voetbal is populairder dan atletiek, maar het is minder universeel omdat het in sommige grote landen, zoals de Verenigde Staten, relatief weinig wordt beoefend. De toegankelijkheid voor zowel mannen als vrouwen is een ander criterium. Voorts willen we de sporten die hoge infrastructurele kosten vergen, in aantal beperken.

Een andere voorwaarde betreft het aspect doping : een kandidaat olympische sportdiscipline moet een duidelijk dopingreglement hebben. We wensen op de Spelen geen atleten te verwelkomen, die hun gezondheid in gevaar brengen. Waar we verder nog over waken is het evenwicht tussen individuele en collectieve sporten, tussen gevechtssporten en watersporten, enzovoort. En nog iets : we willen een olympisch programma vermijden dat te eenzijdig bestaat uit disciplines die de Engelsen hebben uitgevonden ( lacht).

Toegankelijk voor mannen en vrouwen, zegt u. Wat doet u dan met het synchroon zwemmen en het sportief ritmisch turnen ?

U heeft gelijk, en u kan er ook nog het boksen aan toevoegen. We streven naar sporten die de beide seksen beoefenen, maar enkele uitzonderingen zullen we altijd blijven tolereren.

Zou u graag de beste boksers ter wereld op de Spelen verwelkomen ? Tyson in Athene ?

Allereerst zou Tyson opnieuw het statuut van amateur moeten aannemen en aan de voorwaarden van de boksfederaties moeten beantwoorden – bijvoorbeeld, aan de dopingreglementen. En dan nog moet zijn deelname door het Internationaal Olympisch Comité worden aanvaard. Wat dat betreft kan ik niet bijster optimistisch over de kansen van Tyson zijn. Daar speelt namelijk het ethische aspect mee, het IOC houdt daar altijd rekening mee. En men kan bezwaarlijk zeggen dat Tyson een goed voorbeeld aan de jongeren geeft.

Het rugby dat desgevallend in het olympisch programma zal worden opgenomen, wordt met zeven spelers gespeeld. De versie met vijftien spelers is nochtans een pak populairder.

Dat klopt, maar het rugby met vijftien kan moeilijk in het olympisch programma worden geïntegreerd. Rugby is een intense contactsport, waardoor spelers na een wedstrijd veel recuperatietijd nodig hebben. Dat is minder het geval voor het rugby met zeven, of voor bijvoorbeeld voetbal, waarbij de spelers het gewoon zijn om acht tot tien wedstrijden per maand af te handelen. Er is nog een andere reden om veeleer het rugby met zeven dan wel dat met vijftien in te voeren : het rugby met zeven is universeler. En er zijn meer evenwaardige ploegen. Bij het rugby met vijftien heb je zes, zeven landen die domineren en daarachter gaapt een groot gat.

Wat vindt u van de aanwezigheid van voetbal op de Olympische Spelen ?

Voetbal is vanzelfsprekend een belangrijke sport voor het IOC, aangezien het de populairste sport ter wereld is. Voetbal is ook de discipline die het grootst aantal atleten naar de Spelen stuurt. Maar voetbal is niet de belangrijkste sport van de Spelen. Dat is en blijft namelijk de atletiek. In de context van de Olympische Spelen blijft atletiek belangrijker dan voetbal.

Op het gebied van ticketting brengt voetbal nochtans het meest op.

Wel, qua recette via toeschouwers liggen voetbal en atletiek zij aan zij. Maar voor ons is dat geen prioritair argument, omdat ticketting in het budget van de Olympische Spelen slechts een kleine post vormt. In vergelijking met het geld dat we putten uit televisierechten en sponsoring, is het zelfs onbeduidend.

Betreurt u het niet dat de beste voetballers ter wereld afwezig blijven op de Olympische Spelen ?

In mijn ogen is dat niet zo belangrijk. Er zal zich hoe dan ook altijd een zekere clash voordoen tussen enerzijds de Olympische Spelen en anderzijds de nationale en internationale competities. Op het moment van de Spelen hebben de Europese voetballers net een EK achter de rug. Ze zijn vermoeid of geblesseerd, en hebben op dat ogenblik vooral rust nodig. Sommigen moeten zich zelfs meteen voorbereiden op de voorronden van de Europabekers.

Mijn voorganger Juan Antonio Samaranch droomde ervan om de beste voetballers ter wereld naar de Spelen te halen. En het zou me uiteraard wel bevallen om op de Spelen een voetbaltoernooi te organiseren van het niveau van een WK voetbal. Maar ik blijf realistisch. Het olympisch voetbaltoernooi heeft andere aantrekkelijke punten dan een wereldbeker. Het geeft bijvoorbeeld aan landen uit andere continenten dan Europa en Zuid-Amerika de gelegenheid om een gooi naar de zege te doen. Kameroen heeft dat bewezen door op de Olympische Spelen van 2000 in Sydney de gouden medaille te veroveren. De Spelen zetten ook het vrouwenvoetbal extra in de verf, en dat past perfect bij de olympische filosofie.

Wat denkt u over de dopingbestrijding door de Fifa ?

We hebben de bazen van het wereldvoetbal gevraagd om terzake hun reglementen aan te passen. Tijdens een vergadering met Sepp Blatter en Michel D’Hooghe heb ik gesignaleerd dat de Fifa op het gebied van dopingbestrijding fouten maakte. We hadden daarover een constructief gesprek en ik denk dat de situatie in het voetbal gunstig zal evolueren.

Laatst werd de Fifa door een ware machtsstrijd dooreen geschud. Hoe hebt u dat beleefd ?

Het Internationaal Olympisch Comité heeft in het verleden dezelfde problemen gekend. Op het einde van dergelijke discussies slaagde Juan Antonio Samaranch er altijd in alle IOC-leden weer op dezelfde golflengte te zetten. Op het moment dat de mensen de tafel verlieten, was de vrede hersteld en had het IOC in haar algemene functioneren geen enkel schade opgelopen. Binnen de Fifa heeft een oorlog tussen twee clans gewoed, maar ik ben ervan overtuigd dat Sepp Blatter al zijn energie zal aanwenden om die twee bewegingen weer dichter bij elkaar te brengen.

De geruchten gaan dat Athene aanzienlijke vertragingen oploopt in de voorbereiding op de organisatie van de Olympische Spelen van 2004.

Er zijn problemen in Athene zoals er overal problemen zijn wanneer de Spelen naderen. En ze zijn daar in Griekenland niet ongeruster over dan in andere organiserende landen. Momenteel blijven er twee knelpunten : het transport en de hotelinfrastructuur voor de toeschouwers. Maar de Grieken werken daar keihard aan.

In Athene zal u uw eerste Olympische Spelen als IOC-voorzitter meemaken. Wil u een persoonlijke stempel op die Spelen drukken ?

( lacht) Ik ben geen providentieel personage of een leider, ik ben maar een lid van de ploeg. Het is mijn stijl niet om een rol op het voorplan op te eisen. Ik heb talrijke jaren aan de zijde van Juan Antonio Samaranch gewerkt en ik doe mijn best om zijn werk voort te zetten. Wat niet belet dat ik in de loop van mijn voorzitterschap al een paar spectaculaire maatregelen nam. Op de Winterspelen van Salt Lake City, bijvoorbeeld, heb ik het aantal dopingcontroles verdrievoudigd.

Met die maatregelen heeft u zeker niet alleen vrienden gemaakt.

Ik werd niet tot IOC-voorzitter gekozen om uit te blinken in conservatisme en immobilisme. Toen ik me kandidaat voor het voorzitterschap stelde, had ik een programma en men heeft me verkozen om dat programma om te zetten in een beleid. Ik had aangekondigd dat ik in het geval van een verkiezing zou ijveren voor kleinere Spelen en een herziening van het olympisch programma, en dat ik zou strijden tegen doping. En dat is wat ik sinds mijn verkiezing doe. Indien ik uit was op een rustig leven, had ik alle delicate dossiers in de prullenmand gekieperd. Ik weet dat sommigen me volgen in de strijd die ik voer en dat er anderen zijn die mijn ideeën niet geweldig waarderen. Daar heb ik mee leren leven.

De strijd tegen doping lijkt zo uitzichtloos.

Ik weet dat we die oorlog nooit zullen winnen. Doping in de sport zal altijd bestaan, zoals er in de samenleving altijd criminaliteit zal zijn. Maar ik wil het aantal bedriegers zo drastisch mogelijk inperken. Het huidig percentage valsspelers vind ik onaanvaardbaar. En dus voeren we een hevige strijd op het vlak van preventie, wetenschappelijk onderzoek, repressie en de harmonisering van de wetgevingen. Indien we niks zouden ondernemen, zou dat twee ernstige effecten sorteren : een verlies van geloofwaardigheid en een aantal doden.

De keuze voor Peking als organisator van de Olympische Spelen van 2008 werd op kritiek onthaald omdat China mensenrechten zou schenden.

Ik ben optimistisch. Ik weet dat Chinezen redelijke mensen zijn. Ze willen dat hun Olympische Spelen op een succes uitdraaien en ze weten dat ze de steun van de hele wereld genieten wanneer ze acties ondernemen om het respect voor de mensenrechten op hun territorium te vergroten. Het is in ieder geval te vroeg om hen te veroordelen. Laten we 2008 afwachten.

China heeft een miljard inwoners en dus evenveel potentiële supporters. Vreest u niet dat dit hoge aantal de scheidsrechters op de Spelen onder druk zal zetten en tot verkeerde beslissingen zal leiden ?

Daar maak ik me geen zorgen over. Herinner u Moskou 1980. Vanwege de boycot zat er negentig procent Russische supporters in de tribunes. Dat is allemaal vlot verlopen. Natuurlijk maken die mensen meer lawaai wanneer er een Rus leidt dan wanneer een Belg voorop ligt ( (lacht). Ik weet dat de Chinezen hoog oplopen met fair play. En ze mogen dan al met een miljard zijn, in een atletiekstadion kunnen er nog altijd maar tachtigduizend binnen. Plus, een percentage van de tickets is voor buitenlandse toeschouwers voorbehouden.

Maar tijdens het WK voetbal heeft iedereen kunnen vaststellen dat het Zuid-Koreaanse publiek de scheidsrechters heeft beïnvloed.

Daar kan ik niet over oordelen, ik was niet in Zuid-Korea.

Welke landen zijn favoriet voor de organisatie van de Spelen van 2012 ?

Een land als Duitsland heeft een goede kans omdat het aan alle voorwaarden beantwoordt : een groot territorium, een solide economie, een stabiel politiek systeem, een goede infrastructuur. Maar nog andere landen kunnen dezelfde troeven uitspelen : Spanje, de Verenigde Staten, Rusland…

Kunnen de Spelen amper acht jaar na Athene wel opnieuw in Europa worden gehouden ?

Dat zou geen enkel probleem zijn.

Afrika valt er nog altijd naast ?

Olympische Spelen in Afrika, dat zou sympathiek zijn, maar Afrika is er nog niet klaar voor. Misschien heeft Afrika wel al het potentieel om een WK te organiseren. Het WK voetbal, dat is : 600 atleten, 64 wedstrijden, 1 discipline. Voor Olympische Spelen moet je die cijfers grondig vermenigvuldigen : veel meer atleten, toeschouwers, journalisten, competities, en zo verder. Ik wil de Spelen laten afslanken en dat speelt in het voordeel van Afrika, dat over almaar betere infrastructuren beschikt. De mogelijkheid dat er ooit Olympische Spelen worden georganiseerd, valt dus zeker niet uit te sluiten. Zonder twijfel nog niet tijdens mijn mandaat maar wellicht wel tijdens mijn leven. Dat hoop ik toch ( lacht).

door Pierre Danvoye

‘Afrika kan misschien al een WK voetbal organiseren, maar nog geen Olympische Spelen.’

‘Ik heb Michel D’Hooghe gesignaleerd dat de Fifa qua dopingbestrijding fouten maakte.’