‘Ik ben liever eerlijk en gehaat dan geliefd en achterbaks’

© belgaimage

Afgelopen zomer betaalde Ajax zonder verpinken elf miljoen euro aan FC Twente voor Hakim Ziyech. Straks mag de 23-jarige stilist die Marokko verkoos boven Oranje zich opmaken voor de finale van de Europa League.

Vorige zomer had Anderlechtmanager Herman Van Holsbeeck twee interessante middenvelders op zijn verlanglijstje. Maar toen Ajax in de voorronde van de CL uitgeschakeld werd door Rostov (dezelfde club die een ronde eerder paars-wit wipte), betaalden de Amsterdammers prompt elf miljoen voor de 23-jarige stilist Hakim Ziyech van FC Twente, waarna Van Holsbeeck voluit ging voor Nicolae Stanciu.Terwijl die een moeilijke aanpassing doormaakt, ontwikkelde Ziyech zich bij Ajax tot de beste voetballer in Nederland.

‘Die twee jaar bij FC Twente hebben van mij een man gemaakt’, zegt Ziyech wanneer hij de balans maakt van waar hij vandaag staat. ‘Ik heb veel voor mijn kiezen gekregen, maar aan mijn spel heb je helemaal niets kunnen zien. Daar ben ik trots op.’

De voetballer begon 2016 met een spraakmakend interview in de Volkskrant. Ziyech hekelde de clubleiding van FC Twente, was kritisch voor zijn ploeggenoten, had geen goed woord over voor Marco van Basten, zijn voormalige trainer bij SC Heerenveen en hij gaf aan weg te willen uit Enschede.

‘In de derby tegen Heracles werd ik door een heel stadion uitgefloten’, blikt Ziyech terug. ‘Mijn eigen publiek, hè. Ik speelde goed, we wonnen met 4-0, ik scoorde en gaf een assist.’ Toch staat Ziyech nog steeds achter dat interview. ‘Er was geen woord van gelogen. Als je eerlijk bent, vinden veel mensen je lastig. Maar ik ben liever eerlijk en gehaat, dan geliefd en achterbaks.’

In Enschede legde Ziyech duizelingwekkende cijfers voor. In 68 competitiewedstrijden scoorde de middenvelder 30 keer en gaf hij 28 assists. Met die dadendrang hield Ziyech FC Twente bijna in zijn eentje in de Eredivisie. In zijn hoofd en hart had hij al afscheid van de club genomen. Dat hij het afgelopen seizoen toch weer bij Twente moest beginnen, was niet makkelijk. ‘Trainen boeide me niet, het enige wat ik dacht, was: ik wil hier zo snel mogelijk weg.’

Cirkel van goede mensen

Hakim Ziyech boeit, intrigeert. Niet alleen vanwege zijn genialiteit die hij wekelijks binnen de lijnen etaleert, maar ook vanwege zijn persoonlijkheid. Ziyech is onvoorspelbaar, zeker op het veld. Daarbuiten ook, maar dan alleen voor degenen die hem niet goed kennen. Ziyech zwijgt wanneer hij wil zwijgen en spreekt wanneer hij wil spreken. 2016 was zijn jaar van de grote stappen: Marokkaans voetballer van het jaar, Marokkaans international, en de transfer van Twente naar Ajax.

Op de vraag of hij het nu wel allemaal zelf kan, antwoordt Ziyech opnieuw ontwapenend puur: ‘Nee, ik zal het nooit helemaal alleen kunnen. Ik hou er van om een kleine cirkel van goede mensen om me heen te hebben. Als zij bij me zijn, voel ik me goed. Zij geven mij kracht en energie. Voor de rest sluit ik me af. Mensen zeggen dat ik chagrijnig ben, maar dat is niet zo. Ik ben heel blij met mijn leven, maar dat laat ik vooral zien bij de mensen die ik liefheb.’

Wat er was gebeurd als Ziyech zijn cirkel niet om zich heen had gehad, laat zich niet moeilijk raden. Dan had hij nu niet geëxcelleerd in volle stadions. Geboren in Dronten als benjamin in een gezin met vijf broers en drie zussen had hij het leven van een klein prinsje. Ziyech werd verwend en vertroeteld en mocht bepalen wat voor eten er op tafel kwam. Het leven was mooi totdat hij zijn vader Mohamed zag aftakelen door een spierziekte. Hij overleed toen Ziyech tien was. Hij mocht niet mee naar de begrafenis in Marokko. Te jong. Toen hij veertien was, ging hij met zijn moeder alsnog. Op de begraafplaats kwam het harde besef. ‘Daar ligt mijn vader en daar blijft hij liggen. Voor een jongen van tien jaar oud is er niets ergers dan je vader te verliezen. In het begin was het voetbal bij SC Heerenveen nog een uitlaatklep en een afleiding. Maar vanaf mijn vijftiende kwam de klap alsnog. Toen wist ik hoe het gemis aan een vader voelde. Voetbal kon me niet meer helpen. Ik had er geen zin meer in en wilde ermee stoppen. Ik had alles voor het voetbal ingeleverd, de prijs betaald en het voelde alsof het voor niets was geweest.’

Dat Ziyech met problemen worstelde, bleef eerst onzichtbaar. Zeker voor het gastgezin in Heerenveen waar hij toen al zat. ‘Mensen hoeven niet te weten hoe het met me gaat en hoe ik me voel’, zegt Ziyech. ‘Het gastgezin was een topfamilie, maar het is niet hetzelfde als het hebben van een eigen vader. Zij konden mij ook niet helpen. Ik was gesloten, in mezelf gekeerd en bij Heerenveen had ik dagen dat ik er met de pet naar gooide. Ik was op straat bij vrienden. Ik kwam met bepaalde zaken in aanraking en kwam erachter dat het niet goed was. Ook daar heb ik hulp bij gehad. Als er één ding belangrijk is in het leven, is het wel dat je goede mensen om je heen hebt.’

Ziyech voerde een lang en allesbepalend gesprek met zijn broer Faouzi en met zijn moeder. ‘Faouzi zei tegen me: ‘Luister, we zijn nu al zover gekomen, je hebt er zoveel voor gedaan, jij gaat niet stoppen.”

De knop ging om. Wat daarbij ook een rol speelde, is dat twee broers van Ziyech net als hem heel talentvol waren, maar het niet redden omdat ze niet de juiste keuzes maakten. ‘Ik was de laatste kans van de familie’, zegt Ziyech. ‘Ik voetbalde niet alleen voor mezelf, maar ook voor hen. Ik haal de kracht uit mijn familie en voor hen wil ik slagen. En weet je wat het allemaal zo mooi maakt? Mijn moeder heeft helemaal niets met voetbal. Ze heeft nog nooit een wedstrijd in het stadion gezien. Zij wil maar één ding: dat ik gelukkig ben.’

SC Heerenveen

De weg naar succes en zelfontplooiing was lang en moeilijk. Niet in de laatste plaats door Ziyech zelf. Hij beseft het als geen ander.

‘In mijn jeugd was ik voor de trainers van SC Heerenveen geen lief jongetje’, herinnert de voetballer zich. ‘Als mij iets niet aanstond, ging ik door het lint. Vloeken, schelden, het maakte dan echt niet uit wie er voor mijn neus stond. Als ik daar nu aan terugdenk, is dat niet goed geweest. Was ik een vervelend mannetje. Maar ik ben wel blij dat ik al die fouten toen heb gemaakt. Dat betekent dat ik ze nu niet meer maak. Goed was het zeker niet, maar de oorzaak is bekend. Het overlijden van mijn vader en het gebrek aan sturing. Het is ook zeker niet de makkelijkste weg die ik afleg. Maar die kies ik nooit. Waarom niet? De makkelijkste weg is geen uitdaging. Hoe moeilijker het is, hoe liever ik het heb, want dan word ik sneller beter.’

Twee dingen vallen op in het leven en de carrière van Hakim Ziyech. Wat er ook gebeurt, hij blijft altijd zichzelf en hoe moeilijk het ook wordt, Ziyech presteert. Hij levert op het veld, iedere keer opnieuw. En het verdriet om zijn vader, de frustraties van het uitblijven van een contract bij SC Heerenveen, de teleurstelling dat Marco van Basten een andere nummer 10 wilde en de woede om de valse beloftes bij FC Twente, Ziyech gebruikt het steevast als brandstof. Tart hem en Ziyech antwoordt met doelpunten en beslissende acties.

Ajax

De moeilijke weg dus. Maar heeft Ziyech met zijn keuze voor Ajax in plaats van een club in het buitenland dan nu juist niet voor de makkelijkste weg gekozen?

‘Om eerlijk te zijn, vind ik Ajax een moeilijke club’, pareert Ziyech. ‘Je moet er altijd presteren, iedere training, iedere wedstrijd. Je moet altijd winnen. Die druk is er continu en dat maakt Ajax moeilijk, maar ook een heel mooie club. Bij Ajax zijn ze nooit tevreden en daarom past de club zo goed bij mij. Ik ben ook nooit tevreden.’

Ziyech had zich na het afgelopen seizoen gericht op een transfer naar het buitenland. Hij kon heel veel geld gaan verdienen in Duitsland, Spanje, Italië, Engeland of Turkije. Maar daar kijkt de rasvoetballer niet naar. Waar krijg ik de meeste speeltijd en waar kan ik me het best ontwikkelen? Dat is in deze fase van zijn carrière voor Ziyech het enige dat telt.

‘Ik weet dat ik steeds heb gezegd dat ik naar het buitenland wilde, in de Champions League wilde voetballen. Maar toen het moment dichterbij kwam, begon ik te twijfelen’, zegt Ziyech. ‘Niet aan of ik het voetballend aankan, dat mag geen probleem zijn. Maar ik ben graag in de buurt van mijn familie. Dat heeft een belangrijke rol gespeeld. Ik stelde mezelf de vraag: ben ik er als mens klaar voor in het buitenland te wonen en te voetballen? Helemaal alleen. Bij zulke belangrijke beslissingen moet je zo eerlijk mogelijk naar jezelf zijn. Het antwoord was nee.’

In het geval van Ajax geldt: vier keer is scheepsrecht. Voordat Ziyech op elfjarige leeftijd naar SC Heerenveen ging, werd hij in Amsterdam afgetest. Later bood zijn manager het talent aan bij Ajax, maar vond voormalig hoofdscout Hans van der Zee Ziyech geen Ajaxvoetballer en voordat de speler naar FC Twente ging, twijfelde Marc Overmars te zeer.

Ziyech zelf was niet zo onder de indruk van het statement van Overmars. ‘Ik kom graag naar Ajax, maar als ze niet willen, ga ik ergens anders heen. Ik ben natuurlijk wel heel blij dat ik er nu toch zit. Er waren grote clubs, maar Ajax is op dit moment in mijn carrière de beste stap. Voetballen bij Ajax is leuk. Ik wil beter worden en als ik plezier heb dan gaat het bij mij vanzelf.’ De statistieken wijzen uit dat Ziyech dit seizoen, meer dan bij FC Twente het geval was, een teamspeler is. Daar waar de voetballer in Enschede als een individualist werd gezien, iemand die met doelpunten en assists wedstrijden beslist, verzet hij in Amsterdam meer werk. Ziyech loopt meer, verzendt meer passes, en is belangrijk in het druk zetten.

‘Bij Ajax groei ik weer, heb ik een volgende stap gezet naar volwassenheid in het veld. Dat was een van de doelen die ik mezelf heb gesteld. Het klopt dat ik meer werk verzet en het kost me geen enkele moeite. Als ik het team zo kan helpen, moet ik het ook doen.’

De toekomst

De vraag is wat Ziyech nog moet doen om de stap naar een Europese topclub te maken. Moet hij niet meer aan zijn kracht werken om de top te halen? ‘Kijk naar Mesut Özil bij Arsenal, naar David Silva bij Manchester City. De top halen zonder er als een kleerkast uit te zien, kan echt nog wel. Özil is een groot voorbeeld voor me. Een toptechniek, een enorme handelingssnelheid en hij denkt heel snel. Hij kan daardoor makkelijker uit de duels blijven en is daardoor minder afhankelijk van kracht. Zo zie ik het ook wel voor me. Maar eerst rijpen bij Ajax. Groeien als voetballer en als mens en dan in de Europese top als een somebody binnenkomen. Dat is het plan.’

door Marco Timmer – foto’s Belgaimage

‘Bij Ajax zijn ze nooit tevreden. Daarom past de club zo goed bij mij.’ – Hakim Ziyech

‘Ik stelde mezelf de vraag: ben ik er als mens klaar voor in het buitenland te wonen en te voetballen? Het antwoord was nee.’ – Hakim Ziyech

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content