Maandag begint de US Open. Na haar zege op Wimbledon behoort Angelique Kerber bij de vrouwen tot de favorieten. De Duitse won het toernooi in 2016 toen ze een echt droomjaar kende.
A ngelique Kerber bezit naast de Duitse ook de Poolse nationaliteit omdat haar vader van Poolse afkomst is. De linkshandige Kerber, die met Wim Fissette een Belgische coach heeft, traint in Polen waar haar grootvader speciaal voor haar een trainingscentrum bouwde. Kerber begon op driejarige leeftijd met tennis en dook op 21 mei 2012 de top-tien van de WTA-ranglijst binnen. Vier jaar later won ze de Australian open en vervolgens ook de US Open. Ze klom naar de eerste plaats op de wereldranglijst.
De op een groot loopvermogen terende Kerber kan zowel defensief als agressief spelen. Het laat haar toe zich aan te passen aan de tactiek van haar tegenstanders. Hoewel Kerber (30) mentaal ijzersterk is, kampt ze met mindere periodes. Zo viel ze bijvoorbeeld na een sterk 2016 vorig jaar fors terug. De zege in Wimbledon kwam enkele weken geleden als een bevrijding. ‘Het was goed voor mijn zelfvertrouwen’, zegt Kerber die twee jaar eerder op Wimbedon de finale van Serena Williams verloor. Nu klopte ze de Amerikaanse. Veel is er sindsdien veranderd.
ANGELIQUE KERBER: ‘Toen, in 2016, was alles nieuw voor mij. De gang naar het Center Court, de bloemen die je voor de wedstrijd overhandigd krijgt… Die atmosfeer bracht me een beetje uit mijn evenwicht. Nu was ik in de voorbereiding veel meer ontspannen. De dag voordien had ik nog 40 minuten getraind. In zo’n finale geeft het mentale de doorslag, gaat het er vooral om niet zenuwachtig te zijn. Ook de dag voordien. We hebben dan met de kaarten gespeeld en ik heb even met mijn zuster gebeld. Door de loop van de jaren leer je je door zo’n toernooi bewegen. Hoe organiseer je de dag? Wanneer zorg je voor een rustmoment? Het klinkt simpel maar het zijn puzzelstukken die je in die twee weken in elkaar moet schuiven. Dat is eigenlijk de kunst.’
Plots kende iedereen me. En ik wist niet hoe ik daarmee moest omgaan.’ – Angelique Kerber
Puzzelt u alleen?
KERBER: ‘Ja. Niemand kan je daarbij helpen. Zoals ook die motivatie uit jezelf moet komen. Er zijn miljoenen mensen die tennis spelen. Maar er zijn er niet veel die met druk kunnen omgaan.’
Het heet dat kampioenen vaak ten prooi vallen aan zelftwijfel.
KERBER: ‘Kampioenen leren uit nederlagen. En klauteren vervolgens weer recht. Natuurlijk twijfel je vaak aan jezelf. Je weet wat je kan en je voelt dat je op training alles beheerst. Maar dat allemaal in een wedstrijd omzetten blijft moeilijk. Vaak beslissen één of twee punten over een match. Kampioenen winnen toernooien omdat ze op die momenten weten wat ze moeten doen.’
MENTAAL LEEG
Uw carrière verloopt in golfbewegingen. In 2016 bracht u droomtennis maar in 2017 bleef daar niet veel van over.
KERBER: ‘Toen ik met tennis begon, had ik bepaalde doelen: een grandslamtoernooi winnen, nummer één van de wereld worden. In 2016 kon ik dat realiseren. Er waren niet alleen de successen in Australië en bij de US Open, ik won ook nog eens zilver op de Olympische Spelen in Rio en stond op Wimbledon in de finale. Het was het jaar van mijn leven. Maar dat er nadien zoveel op me zou afkomen, dat had ik niet ingecalculeerd.’
Hoe bedoelt u?
KERBER: ‘Er ontstond een hype. Plots kende iedereen me en ik wist niet hoe ik daarmee moest omgaan. Eind 2016 viel ik in een gat. Op het moment dat ik voor het eerst nadacht wat er allemaal was gebeurd, begon het nieuwe seizoen al. De break was veel te kort, ik had slechts twee weken vakantie en geen tijd om het jaar eens in alle rust de revue te laten passeren. Ik was helemaal leeg. Fysisch en psychisch.’
Hoe bleek dat?
KERBER: ‘Ik merkte dat er iets niet klopte. Ik reisde naar toernooien, maar met mijn gedachten was ik bij dat wat er twee, drie maanden geleden was gebeurd. Ik had die overwinningen gewoon niet verwerkt. Ik was niet geconcentreerd en werd snel moe. De spelvreugde was weg.’
In 2017 verloor u in tien toernooien de eerste wedstrijd. Hoe bent u met deze nederlagen omgegaan?
KERBER: ‘Je begint dan snel te twijfelen. Ik ben heel kritisch op mezelf, ik wilde alles perfect doen en nog beter presteren dan in 2016. Dat was een fout. Ik wist dat ik uit dat dal diende te geraken, maar het ging steeds verder bergaf. Ik experimenteerde en wilde mezelf als speelster opnieuw uitvinden. Midden 2017 nam ik bijvoorbeeld meer tijd voor mezelf, ik liet al eens een toernooi schieten. En na een toernooi begon ik pas weer te trainen als ik me daar klaar voor voelde, ook als dat twee dagen later was dan gewoonlijk.’
NIEUWE START
Bent u als persoon veranderd?
KERBER: ‘In 2017 kwam er een moment dat ik dacht: je moet de tennisspeelster van de persoon scheiden. Ik moest leren trots te zijn op mezelf. Uiteindelijk had ik al veel bereikt.’
Zijn uw concurrenten anders met u omgegaan toen het niet liep?
KERBER: ‘Er is altijd een bepaald respect gebleven. Uiteindelijk had ik iedereen al eens verslagen. Maar het was me ook duidelijk dat iemand die tegen de nummer 1 van de wereld speelt in feite niets te verliezen heeft. Als je wint, is dat een sensatie. Ik ken dat van vroeger.’
Eind 2017 beëindigde u na lange jaren de samenwerking met uw trainer Torben Beltz.
KERBER: ‘Ik wist dat ik een nieuwe start moest nemen, een nieuwe motivatie. Ik had in dit hele plan nood aan een nieuwe structuur, een nieuwe stem, nieuwe impulsen. Na het laatste toernooi in 2017 heb ik gezegd: ik wil nog eens alles uit mezelf halen en in 2018 bij nul herbeginnen. Ik heb tijdens mijn vakantie nagedacht over de manier waarop het verder moest gaan. Nadien heb ik met Torben Beltz gepraat. Op een open en eerlijke manier, zoals we dat altijd hebben gedaan. Het was geen beslissing tegen hem, maar voor mij. Wij zijn nog altijd vrienden.’
Is het niet moeilijk om je trainer aan de deur te zetten?
KERBER: ‘Natuurlijk is dat niet gemakkelijk, het was een emotionele beslissing. Ik ken Torben Beltz al meer dan tien jaar, ik was zestien toen we voor het eerst samen op een tennisveld stonden.’
Met uw nieuwe trainer Wim Fissette is uw spel veranderd.
KERBER: ‘Dat gaat natuurlijk niet van vandaag op morgen. Alle trainers met wie ik werkte hebben een aandeel in de speelster die ik geworden ben. Met Wim heb ik verder aan mijn ontwikkeling gewerkt. De meeste tegenstandsters kennen mijn spel en hebben dat geanalyseerd. Ook daarom probeer ik om dingen te veranderen en ze te verrassen.’
Wat betekent dat precies?
KERBER: ‘Ik heb bijvoorbeeld mijn voethouding bij het serveren veranderd. Ik sta nu iets meer open, waardoor ik bij mijn opslag een grotere spreidingshoek heb. Dat leidt tot een andere beweging en meer dynamiek in mijn spel. Daarom speel ik nu met meer agressiviteit dan vroeger.’
Welke doelen hebt u nu nog?
KERBER: ‘Wimbledon stond bovenaan mijn lijst. Nu wil ik natuurlijk zoveel mogelijk grote wedstijden winnen. Ik denk wel dat ik in de toekomst minder ga spelen en mijn kalender ga herstructureren. Met de focus op de grand slams en andere grote toernooien zoals Indian Wells en Miami. Tussendoor zal ik meer rustperiodes inlassen.’
Wat doet u dan?
KERBER: ‘Ik speel dan zeker geen tennis. Ik ga lopen en ik doe fitness om een beetje te zweten. En ik probeer lang te slapen, goed te eten en af en toe naar de bioscoop te gaan.’
Andere Duitse tennissers die op Wimbledon wonnen, zoals Boris Becker, werden in hun stad op het balkon van het stadhuis ontvangen. Maar bij u gebeurde dat niet.
KERBER: ‘Ik heb een weg gevonden waarbij ik me het beste voel. Ik weet dat mijn prestaties gevolgd worden, dat veel mensen voor hun televisietoestel zaten, ook nu, tijdens Wimbledon. En dat die mensen tevreden zijn als ik win. Daar ben ik heel blij om. Maar je moet grenzen trekken, om in alle rust verder te kunnen werken en nieuwe doelen na te jagen. Je moet ook eens nee kunnen zeggen. Dat heb ik in 2017 geleerd.’
STER ZONDER GLAMOUR
U leeft in het Poolse Puszczykowo, bij uw grootouders. Hoe verliep de terugkeer na uw zege in Londen?
KERBER: ‘Ze zijn me maandagavond op de luchthaven komen ophalen, vervolgens hebben we nog een kleinigheid gegeten, want het was al laat. Dinsdag was er dan een grillavond. Dat vond ik prima, zo had ik het ook gewild.’
Het ligt u duidelijk niet om op tal van evenementen op te treden. In de media wordt u een ster zonder glamour genoemd. Stoort u dat?
KERBER: ‘Het klopt dat je me niet elke dag op het rode tapijt zal zien. Desondanks hou ik van glamour. Ik trek me echt niet helemaal terug, ik zoek dat uit wat me het best ligt, waaraan ik plezier beleef. Het gaat me daarbij om kwaliteit. Niet om kwantiteit.’
Desondanks hebt u na uw zege op de Australian Open, in 2016, in een sfeer van uitgelatenheid gedronken. Dat was de dag nadien te zien. Hebt u ook wat het feesten aangaat bijgeleerd?
KERBER: ‘Ik wist dat ik na die zege in Australië nog 24 uren moest vliegen. En dat ik dan best wat zou slapen. Dat is gelukt. Uiteindelijk duurde die vlucht voor mij maar twee uur.’
PRIJZENGELD
Angelique Kerber is de eerste Duitse die na Steffi Graf op Wimbledon won. Het is een vaststelling die ze na iedere zege in een grandslamtoernooi te horen krijgt. In een snel veranderend tijdsbeeld heeft ze al aanzienlijk meer aan prijzengeld gewonnen dan Graf in haar gloriejaren.
