Bosko Balaban zette in Brugge zijn handtekening onder een contract en vloog even terug naar Kroatië. Daar, in het prachtige Opatija aan de Adriatische kust, zochten wij hem op voor een exclusief gespek.

Opatija, idyllisch plaatsje aan de Adriatische kust. Rijeka ligt vlakbij, Zagreb, Ljubljana en Trieste op hooguit twee uur rijden. Grote schilders en componisten, onder wie Gustav Mahler, kwamen hier inspiratie opdoen. Bosko Balaban weet wel waarom.

“Ik vind dit echt het mooiste plaatsje op aarde”, zegt hij. “Heb ik zin om te skien, dan sta ik in minder dan een half uur op de piste. Vanop de besneeuwde bergtoppen heb je een prachtig uitzicht op de zee. Maar het meest hou ik van vissen. Dan denk je werkelijk aan niets en na enkele uren voel je je als herboren. Een vis die toehapt, dat geeft je een machtig gevoel. En echt genieten wordt het als je hem ’s avonds opeet bij een goed glas wijn.”

Kroatië en lekker eten gaan goed samen. Maar inzake culinaire genoegens is Opatija zonder meer het neusje van de zalm, verzekert Bosko Balaban ons. Ook de inwoners van Zagreb is dat bekend, weet hij, vandaar dat je ze vaak aantreft in Opatija. Om zijn lofzang kracht bij te zetten, voegt Balaban de daad bij het woord en neemt ons mee naar de Bevanda, het bekendste visrestaurant van Opatija. Zeevruchten, kreeften, garnalen, sint-jacobsschelpen, ansjovis, mosselen : het wordt allemaal op grote schotels aangedragen door kelners die er stuk voor stuk als onberispelijke marineofficieren uitzien. De witte wijn maakt het wonder compleet.

In dit aards paradijs is het dat Balaban een optrekje heeft met schitterend uitzicht op de Adriatische Zee. Dat levert hij nu in voor een contract van twee en een half jaar in Brugge, het Venetië van het Noorden. “Een prachtige stad”, is zijn besluit na de kleine rondleiding die hij er al kreeg. “Ik ben zeker dat ik me er heel goed thuis zal voelen. En dat ik er sterk zal spelen. In Kroatië konden sommige mensen een monkellachje niet verbergen toen ze van mijn transfer hoorden, maar Brugge is een grotere club dan Dynamo Zagreb. Het speelde toch lang niet onaardig tegen grootheden als Ajax en AC Milan. Toen ik van hun interesse vernam, heb ik mijn manager meteen carte blanche gegeven. Na drie weken trainen zal ik er helemaal klaar voor zijn.”

Je bent nog maar 25, maar toch heb je al behoorlijk wat rondgezworven : NK Rijeka, Dynamo Zagreb, Aston Villa, eventjes van de serie A geproefd bij Empoli en nu dus Brugge. Hoe is het eigenlijk allemaal begonnen ?

Bosko Balaban : “Mijn eerste voetbalschoenen versleet ik bij Lucki Radnik, een bescheiden derdeklasser. Toen mijn eerste jeugdtrainer naar NK Rijeka vertrok, de grote club uit mijn stad waar ook Zoran Ban speelde, vroeg hij me mee. Ik doorliep er alle jeugdcategorieën. Maar zoals op veel plaatsen zijn ook bij Rijeka de eigen jongeren geen sant in eigen land. Hoewel ik voor alle nationale jeugdelftallen werd geselecteerd, kreeg ik in mijn club niet altijd het vertrouwen. Diverse buitenlandse clubs hadden me al opgemerkt omdat ik gemakkelijk scoorde. Ik was nog maar zestien toen Fiorentina me vroeg om mee te doen aan een jeugdtoernooi in Düsseldorf. Ik speelde er vrij sterk en Rijeka reageerde door me een contract voor te stellen. Ik kon 400 euro per maand verdienen en ging akkoord. Ik vond het erg belangrijk dat ik me verder kon ontwikkelen in een vertrouwde omgeving.”

Hoe verging het je bij NK Rijeka ?

“Er was niet zoveel druk als bij Dynamo Zagreb of Hajduk Split. Rijeka is een degelijke eersteklasser, maar niets meer. Mijn loon was natuurlijk laag, maar dankzij een zakenman kreeg ik op het einde van het seizoen een mooie premie. Ik deed het goed als diepe spits en tegen Slovakije, in een wedstrijd die eindigde op 1-1, maakte ik mijn debuut voor de nationale ploeg. Op het einde van mijn vierjarig contract aarzelde Rijeka om me een nieuw voorstel te doen. Daardoor kon ik gratis weg en ik ging in op een voorstel van Dynamo Zagreb. Op slag ging er een andere wereld voor me open. Zagreb is de hoofdstad van het land, een kwart van de 4,5 miljoen Kroaten leeft er en Dynamo heeft altijd wel een tiental internationals in de rangen. Maar ik trok me erg goed uit de slag. Bij Rijeka had ik in 98 wedstrijden 21 doelpunten gemaakt en bij Dynamo scoorde ik in het seizoen 2000/01 veertien keer. Ivica Olic, die samen met mij in de spits speelde, en ik vonden elkaar wonderwel.”

Je prestaties waren ook Aston Villa niet ontgaan. Je trok naar Engeland, maar daar liep het mis. Waarom ?

“Aston Villa bood 10 miljoen euro voor mij. Dat viel gewoon niet te weigeren. Om redenen die ik nog niet ken, is het er slecht voor me afgelopen. Maar ik blijf een onvoorwaardelijke fan van het Britse voetbal : niets zo mooi als een wedstrijd in de Premier League. De sfeer in de stadions is met geen woorden te beschrijven en veel van de beste spelers ter wereld zijn in Engeland actief. Van John Gregory, die toen de manager (trainer, nvdr) was, mocht ik af en toe meespelen : het was de bedoeling dat ik zo de tijd zou krijgen om me geleidelijk aan te passen aan het Britse voetbal. Ik ben van mening dat ik er ook zeker mijn weg zou hebben gevonden, maar toen Graham Taylor de nieuwe manager werd, bracht hij een pak nieuwe spelers mee. Toen kon ik het schudden.”

Deed indertijd niet het gerucht de ronde dat je 22.300 euro per week verdiende en dat Scotland Yard de financiële modaliteiten van je transfer wilde uitpluizen ?

“Ik werd zoals andere spelers in de Premier League niet slecht betaald, maar mijn loon lag toch wel lager dan het bedrag dat je citeert. Ik wil ook niet ontkennen dat er bepaalde spanningen waren tussen de clubleiding van Aston Villa en iemand die bij mijn transfer als tussenpersoon is opgetreden. Maar dat is uiteindelijk niet mijn probleem. Op een gegeven ogenblik heb ik voorgesteld om twintig wedstrijden te spelen en om, als de club niet tevreden was over mijn rendement, alles terug te betalen wat ik ooit bij Aston Villa verdiend had. Ik was zeker van mijn stuk, maar Aston Villa ging jammer genoeg niet in op mijn voorstel. Ik werd dus betaald om niets te doen, maar als je het allemaal eens uitrekent, dan hebben die seizoenen in Birmingham, onderbroken door een terugkeer op huurbasis naar Dynamo Zagreb, me toch veel geld gekost. Een carrière is zeer vlug voorbij. Het is dan ook erg om twee seizoenen te verliezen. Ik was erbij met Kroatië op het WK 2002 in Japan en Zuid-Korea, maar kwam niet van de bank omdat ik op dat ogenblik ook bij mijn club niet speelde. Nochtans was ik topschutter geworden tijdens de kwalificatieronde, waarin we België achter ons lieten. Ook tijdens de kwalificaties voor Euro 2004 in Portugal was ik er niet meer bij. Als ik het EK wil meemaken, moet ik dus zeker spelen bij Brugge.”

Hoe reageerde je toen Graham Taylor je opzij schoof en nieuwe spelers binnenhaalde ?

“Ik ben nooit bang geweest van concurrentie, maar in Engeland zijn er heel veel goede spelers. Dit seizoen moeten onder meer Dion Dublin, Peter Crouch, Juan Pablo, Marcus Allback, Angel en Stefan Moore strijden voor een plaats in de basis bij Aston Villa. Vorig seizoen moest ik met de invallers spelen en kreeg ik geen kans om de uitdaging aan te gaan. Toen Dynamo Zagreb zich meldde, werd ik aan mijn vroegere club verhuurd.”

En daar ging het bijna vanzelf weer als vroeger : je scoorde 15 doelpunten in 18 wedstrijden. Zag je dat als een revanche tegenover Aston Villa ?

“Het was alleszins leuk. Onder leiding van Ciro Blazevic wonnen we met Dynamo de landstitel, maar ik keerde terug naar Aston Villa. En voor mijn situatie daar veranderde het allemaal niet veel.”

Hoezo ?

” David O’Leary was ondertussen manager geworden, maar ook hij wilde mij niet gebruiken. Ik trainde mee met de eerste ploeg, maar kreeg nooit een speelkans. Zo kon het echt niet blijven duren. Op een gegeven ogenblik deed de clubleiding mij het voorstel om mijn contract te ontbinden. Ze zette daar een aardig bedrag tegenover zodat ik, van zodra ik mijn handtekening had gezet, zo vrij was als een vogel.”

Vervolgens contracteerde Empoli je voor twee en een half jaar.

“Klopt. Empoli volgde me al een paar maanden. Ik tekende een contract, maar dat ging pas in zodra de club een andere speler had getransfereerd. De voorzitter legde me ook keurig uit waarom het onmogelijk was om onze overeenkomst te officialiseren. Ik moest het wel aanvaarden, maar na de moeilijke periode bij Aston Villa en het verlies van mijn plaats in de nationale ploeg was het wel opnieuw een harde klap. Ik reisde voortdurend heen en weer tussen Engeland, Kroatië en Italië. In de nieuwjaarsperiode ben ik met mijn vrouw en mijn dochter enkele dagen de batterijen gaan opladen in Maleisië en dat heeft ons geweldig deugd gedaan. Iets later dan verscheen Club Brugge op het toneel en de rest van het verhaal is bekend.”

Had je contact met Mario Stanic voor je een beslissing nam ?

“Neen. Ik kreeg hem aan de telefoon nadat ik al getekend had. Hij verzekerde me dat ik de juiste keuze had gemaakt. Ik ken Brugge wel een beetje, hoor. Zowel Mario Stanic als Robert Spehar hebben er mooie tijden beleefd. Ik heb voldoende gelezen om te weten dat Brugge een heel ernstige club is met bijzonder veel kwaliteiten. De organisatie is er bijzonder sterk. Daar ben ik na enkele gesprekken met de leiding en de coach van overtuigd. Ook de trainingsaccommodatie is uitstekend, kon ik zien. Ik zie het zo : de komende twee en een half jaar moet ik erin slagen om in Brugge mijn ambities waar te maken.

“Diverse vroegere ploegmaats van bij Dynamo zijn momenteel actief in België. Niet alleen Tomislav Butina, die echt een heel grote keeper is, maar ook Miljenko Mumlek van Standard. Eén van de redenen waarom ik er veel vertrouwen in heb, is dat in België het voetbal nog centraal staat en dat het niet zoals in Kroatië en vooral in Engeland een stuk show business is geworden. Het deert me niet dat men toont op televisie met welke wagen ik rij, maar het belangrijkste is en blijft toch wat er op het veld gebeurt. Jammer genoeg heeft men steeds meer de neiging om dat te vergeten.”

Wist u dat Club Brugge de club is waar de aanmoedigingen van de fans het meest gelijken op die van de typisch Engelse ‘kops’ ?

“Ja, dat heb ik al gehoord. Maar zoals gezegd : ik heb alleen problemen gehad met Aston Villa, niet met de fans. Die bladzijde is nu omgedraaid. Ik beschouw mijn verblijf in Birmingham niet als een mislukking : ze hebben me er gewoon niet de kans gegeven om te laten zien wat ik in mijn mars heb.”

Sommige van je landgenoten voorspellen je al een Gouden Schoen, zoals Branko Strupar er een won. Zorgt dat niet voor druk ?

“Neen. Ik weet wat men van me verwacht en ik heb alle vertrouwen in mezelf. Ik ben een spits en als spits leef je van doelpunten. Scoren zorgt nog altijd voor een explosie van enorme vreugde. Niet alleen bij de spitsen zelf, maar bij de hele ploeg.”

Wat weet je van het tactische systeem dat Brugge hanteert ?

“Bij Dynamo varieerde het van 4-4-2 tot 3-5-2. Brugge zweert bijna altijd bij 4-3-3, een systeem dat er door de trainer goed in is gehamerd. Mij is het om het even. Ik zal me zeker aanpassen.”

Zal je als diepe spits spelen, de positie waarnaar je voorkeur gaat, of iets meer uitvallend naar links of rechts ?

“Dat moet de trainer beslissen, niet ik.”

Brugge zit nu met een groot aantal aanvallers, misschien zelfs meer dan Aston Villa…

“Daar ben ik niet bang van. Ik heb er alle vertrouwen in dat het zal lukken in Brugge. Belgische ploegen spelen niet alleen tactisch, maar ook met veel engagement en inzet. Hard werken is altijd een beetje de hoeksteen van het Belgische voetbal geweest. Dat zie je ook bij de nationale ploeg. Met Kroatië halen we wel altijd een goed resultaat tegen België, maar ik heb toch kunnen vaststellen dat het heel veel karakter heeft. De ploeg is wat vernieuwd nu, net als die van Kroatië. De generatie vedetten die zo sterk presteerde op de Mondial in Frankrijk heeft afgehaakt. De jonge generatie moet het meer van het collectief hebben dan van individuele huzarenstukjes, maar precies daarom heb ik volgens mij ook een plaats in de nationale ploeg. En die wil ik zo snel mogelijk heroveren.”

Maakt het taalprobleem je niet wat onzeker ?

“In het begin zal ik me wel met het Engels uit de slag trekken, maar ik ben van plan om zo vlug mogelijk Nederlands te leren. Dat Tomislav Butina ook in Brugge is, zal mijn integratie ongetwijfeld vergemakkelijken, maar ik probeer in ieder geval ook van deze stap in mijn carrière gebruik te maken om mezelf verder te ontwikkelen. Als ik in een ander land ben, wil ik zoveel mogelijk opsteken van zijn cultuur. De taal leren is dan ook erg belangrijk. Maar de afstanden zijn klein in België en ik heb begrepen dat de ploeg weinig op afzondering gaat. Daardoor zal ik meer tijd hebben om de taal te studeren en om met mijn familie bezig te zijn – want ook dat is erg belangrijk in het jachtige leven dat we met zijn allen leiden.”

Komen je vrouw Iva en je veertien maanden jonge dochtertje Tasha ook naar België ?

“Normaal wel. Ze komen in ieder geval over zodra ik een geschikt huis of appartement heb gevonden. Ik wil niet te lang op hotel blijven wonen.”

door Pierre Bilic

‘Ik ben een spits en een spits leeft van doelpunten.’

‘Na drie weken trainen zal ik er helemaal klaar voor zijn.”Als ik naar het EK in Portugal wil, moet ik zeker spelen bij Brugge.’