In Brazilië weten ze het zeker: Neymar (19) is over drie jaar de wonderspits die Maracanã moet betoveren. In Europa is de excentrieke dribbelaar nog een onbeschreven blad. Portret van een superster in wording.
Een berichtje uit februari 2008: ” Neymar (16) kost voortaan 50 miljoen euro.” De begeleidende tekst: Santos dekt zich in tegen een snel vertrek van Neymar. De net zestien jaar geworden aanvaller, die nog geen minuut in het eerste elftal speelde, tekent een contract tot 31 december 2011. Die verbintenis kan nog eens automatisch met vier jaar worden verlengd door de Braziliaanse club. Bijkomend gevolg is dat het grote talent vijftig miljoen euro kost voor geïnteresseerde clubs uit het buitenland. De afkoopsom is een nationaal record. Nooit eerder hing er zo’n fors prijskaartje aan een Braziliaan uit de nationale competitie.
Zonder ook maar één officiële wedstrijd in de benen is Neymar da Silva Santos Júnior in São Paulo en omstreken al een beroemdheid. Hij wordt als jochie liefkozend de Koning van de Dribbels genoemd en bij Santos denken ze de opvolger van Pelé in huis te hebben. In de jeugdelftallen valt hij op met hallucinerende solo’s, flitsende schijn-, kap- en draaibewegingen, de typisch Braziliaanse versnellingen uit stilstand en een regen aan doelpunten. In de nationale jeugdploegen is Neymar telkens de grote blikvanger. Hij is misschien wel de nieuwe Garrincha, zo wordt gefluisterd. Santos herkent het potentieel, ruikt een grote zak met geld en gaat heel ver om het talent, en vooral zijn begeleiders, te behagen. Op veertienjarige leeftijd ligt een eerste contractje voor Neymar klaar met een maandsalaris van 10.000 euro. Ook bedoeld als signaal naar de buitenwereld. Want de interesse van Real Madrid in het toptalent heeft een voorgeschiedenis. Vijf jaar geleden liet de Spaanse grootmacht Neymar en zijn familie in het geheim overvliegen voor een rondleiding en een kennismaking met de selectie. Een effectieve methode om een speler emotioneel aan een club te binden. Real is bereid de afkoopsom in de verbintenis te betalen in de wetenschap dat de club hét nieuwe Braziliaanse fenomeen in huis haalt. Neymar is nu al veruit de populairste voetballer van Brazilië en brengt dus ook marketingtechnisch bijzonder veel geld in het laatje.
Flair
Net als veel andere Braziliaanse wonderkinderen vóór hem, debuteerde Neymar op jonge leeftijd in het profvoetbal. Op 7 maart 2009 krijgt hij als zeventienjarige speeltijd tegen Oeste in het Campeonato Paulista, het kampioenschap van de staat São Paulo. In het halfuurtje dat hij als invaller krijgt, scoort hij niet, maar Neymar valt wel op met een vlammend schot dat rakelings naast zeilt. Een week later schiet hij tegen Mogi Mirim wel raak. Ondanks zijn jeugdige leeftijd heeft Neymar al de flair van een vedette en trekt zich van niets of niemand iets aan. Hij weet dat hij meer talent heeft dan de rest en straalt dat ook uit. Pelé doet een maand na zijn eerste profoptreden de boude bewering dat hij een speler heeft gezien die zíjn prestaties weleens zou kunnen overtreffen. Wat de mediahype rond Neymar, naast de lovende woorden van Pelé, versterkt: hij debuteert op jongere leeftijd dan Garrincha, Romario, Rivaldo, Ronaldinho en Robinho.
In zijn eerste volledige jaar (2009) maakt Neymar 14 doelpunten in 48 wedstrijden. Tien daarvan in het Campeonato Brasileirão, de nationale competitie met alle grote clubs. Voor een zeventienjarige voetballer een prestatie van formaat. Met Neymar in de gelederen behoort Santos weer tot de titelfavorieten, menen de experts. De tiener is het klapstuk van een magisch kwartet dat verder bestaat uit spelverdeler Paulo Henrique Ganso (net als Neymar een van de nieuwe gezichten in het Braziliaanse elftal), de van Manchester City gehuurde Robinho en spits André(tegenwoordig Dynamo Kiev). Het viertal doet denken aan de gouden periode van Santos toen Pelé, Coutinho en Pepe de successen aaneenregen.
Met 14 treffers en 7 assists in 19 wedstrijden is hij de drijvende kracht achter het achttiende staatskampioenschap van Santos. In Brazilië wordt een gigantische mediacampagne op touw gezet om Neymar mee te krijgen naar het WK 2010 in Zuid-Afrika. Onder anderen Pelé en Romario oefenen druk uit op bondscoach Dunga om het jeugdige genie, achttien jaar pas, al op te nemen in de selectie, maar zelfs een petitie met 14.000 handtekeningen kan de norse keuzeheer niet overhalen. Terwijl de Brazilianen met de staart tussen de benen afscheid nemen – Brazilië verliest in de kwartfinale met 2-1 van Nederland – blijft Neymar schitteren voor Santos. Hij helpt zijn werkgever met 11 goals in 8 duels aan de Copa do Brasil en scoort bij zijn debuut voor de nationale ploeg, vorig jaar augustus in de oefeninterland tegen de Verenigde Staten. Uit een voorzet van linksback André Santos kopt Neymar hard binnen.
Showvoetballer
Brazilianen zijn gek op getructe aanvallers, helemaal nu er de laatste jaren bar weinig te genieten viel bij wedstrijden van De Goddelijke Kanaries. Onder de conservatieve Dunga werd betonvoetbal gespeeld. Neymar staat voor spektakel. “Dribbelen is mijn sterkste punt”, zegt hij zelf. “Dribbelen op hoge snelheid. Ik denk dat ik qua stijl nog het meest lijk op Robinho.” Opvallend is daarnaast zijn doeltreffendheid. In tweeënhalf jaar scoorde hij 66 keer in 132 officiële wedstrijden. “Ik lonk voortdurend naar het doel. Als ik de ruimte krijg, schiet ik. Ik sta niet op het veld voor de show, ik wil scoren. Dat is het instinct van de pure aanvaller.”
Maar Neymar is wel degelijk een showvoetballer. Het publiek komt voor hem naar het stadion. In eigen land wordt hem nog wel eens verweten dat hij zijn acties te ver doordrijft. Een pirouette op een moment dat het niet nodig is. De bal nog een keer terughalen terwijl de voorzet al gegeven had kunnen worden. Kortom, laten zien hoe goed je bent. “Hij speelt meer voor het publiek en de televisiekijkers dan voor de ploeg”, orakelde Pelé onlangs. “Neymar gebruikt te veel onnodige bewegingen en valt veel te makkelijk.” Een ander negatief aspect is zijn wispelturige karakter. Neymar is een eigenzinnige voetballer die lak heeft aan de ploegdiscipline. Vorig jaar september liet hij in het duel met Goianiense in woord en gebaar merken dat een beslissing van trainer Dorival Júnior hem niet zinde. Neymar was het er niet mee eens dat hij de toegekende strafschop niet mocht nemen. Dorival had overigens duidelijke motieven: Neymar had een maand eerder een Panenkapenalty verprutst. Het incident was live te zien op televisie en werd in de dagen erna breed uitgemeten in de Braziliaanse pers en leidde uiteindelijk tot het ontslag van Dorival. De oefenmeester had Neymar tegen de zin van het clubbestuur voor vijftien dagen geschorst. “Zijn ontslag heeft me ontzettend veel pijn gedaan”, meent Neymar. “Acht maanden lang was hij praktisch mijn vader. Hij nam me in bescherming, gaf me de kans in het profvoetbal en bezorgde me veel plezier. Na de wedstrijd tegen Goianiense durfde ik me niet te vertonen. Ik schaamde me voor mijn eigen gedrag. Het ergste van alles was nog de reactie van mijn familie. Mijn moeder vertelde me huilend dat ik haar zoon niet meer was. Dat ik niet de jongen was die zij had opgevoed. Ze wilde de echte Neymar weer terug, of Juninho zoals ze me thuis noemen.”
Reeks incidenten
Veel lijkt hij niet te leren van het voorval. Later dat jaar is hij nogmaals betrokken bij een reeks incidenten, laat hij zich opvallen in het uitgaanscircuit van São Paulo en wordt hij samen met een aantal ploeggenoten betrapt als hij prostituees de hotelkamer probeert binnen te smokkelen. De frivole levenshouding blijkt een valkuil van veel Braziliaanse profs. Een voetballer moet heel goed omringd zijn en een sterk karakter hebben om aan alle verleidingen te weerstaan. Hij is de nieuwe superster die Brazilië in 2014 naar de wereldtitel moet loodsen. Daar komen vrouwen en profiteurs op af. Het is zijn vader Neymar Silva die hem zo goed mogelijk in het gareel probeert te houden. Pa heeft de controle over de bankrekening, doet het woord bij de contractbesprekingen en geldt als zijn belangrijkste adviseur. “Mijn vader is mijn spiegel. We praten, we lachen, hij geeft me kracht. Iedereen ziet mij als een idool, maar voor mijn vader en moeder ben ik de junior in huis.”
Neymar kan in Brazilië niet meer ongestoord over straat. Bij de lancering van zijn lookalike poppetje in een warenhuis in São Paulo dit jaar werd hij opgewacht door duizend gillende bakvissen. “Ik geniet van die aandacht”, lacht Neymar. Als liefhebber van uiterlijk vertoon is het misschien niet zo vreemd dat Neymars grote idool luistert naar de naam David Beckham. Zijn karakteristieke hanenkam blijkt geïnspireerd op de Engelsman. “Hij is altijd een groot bewonderaar van David geweest”, aldus Neymar senior. “Niet alleen vanwege zijn kwaliteiten als voetballer, maar ook vanwege zijn imago. Bij zijn bezoek aan Madrid een paar jaar geleden wilde hij speciaal met hem op de foto.” Neymar is hard op weg dezelfde status te bereiken als zijn grote voorbeeld. Z’n routines op het gebied van uiterlijke verzorging zijn vermaard in heel Brazilië. Meest opmerkelijke detail: Neymar scheert zijn benen … “Klopt, ik probeer ook naast het veld goed voor de dag te komen. Net als Beckham wil ik er goed uitzien. Niks mis mee, toch?”
DOOR SÜLEYMAN ÖZTÜRK – BEELDEN REPORTERS
Op veertienjarige leeftijd ligt een eerste contractje voor Neymar klaar met een maandsalaris van 10.000 euro.
