‘Ik streef niet altijd perfectie na, dat zit niet in mij’

© koen bauters

Ze wil een vreemde taal leren, een muziekinstrument leren spelen, reizen. Ja, veel reizen. En tijd maken voor vrienden, wat ze eigenlijk te weinig deed. Maar voor ze de voetbalschoenen aan de haak hangt, heeft Imke Courtois (29) eerst nog een afspraak met de geschiedenis: het EK in Nederland.

Imke Courtois (29) heeft iets. Een je-ne-sais-quoi. Het was ook onze fotograaf opgevallen, hoe de Red Flame nogal snel afgeleid geraakt tijdens een fotoshoot, maar net in dat achteloze de lens bespeelt als een frivole Dries Mertens. Ze is echter verdediger bij Standard. Een botsing van stijlen die kenmerkend is voor haar. ‘Ik zit vol dualiteiten,’ lacht Imke, eraan toevoegend: ‘wat niet te verwarren is met twijfel.’ Gulzig naar het leven, nieuwsgierig en met een zekere aanleg voor nonchalance, zo omschrijft ze zichzelf. Het zit ook in die tred van haar: zelfverzekerd maar toch dat tikje slenterig. Al kan dat laatste evenveel te maken hebben met de zomerse loomheid die Leuven dezer dagen in de greep houdt.

Van de faculteit Psychologie en Wijsbegeerte in de Tiensestraat, waar ze aan een doctoraat voor de KU Leuven werkt, ‘slenteren’ we naar een terrasje op het nabijgelegen Hogeschoolplein. In dat kwartiertje tussen kennismaking en interview spuit ze al vrolijk meningen over haar meer dan gezonde eetlust -‘Ik kan altijd en overal pasta eten’-, de vleesindustrie -‘De mens mag toch vlees eten? Maar laat het dan bio zijn.’- of de voor- en nadelen van werken in een stadscentrum -‘Het is heerlijk om die vibe rond je te voelen, maar ik zou hier nooit kunnen wonen, thuis heb ik rust nodig.’

Geen wonder, bedenken we meteen, dat Sporza de Belgische international twee jaar geleden voor de interland van haar Belgische collega’s tegen Israël de kans gaf om zich te manifesteren als de eerste vrouwelijke voetbalanalist.

Je kondigde recent aan dat je na het komende EK in Nederland stopt met voetballen. Is dat om meer tijd te kunnen maken voor het analistenwerk?

Imke Courtois: ‘Neen. Dat heeft nooit meegespeeld in mijn afweging om te stoppen, ik wil niet afhankelijk zijn van mediaopdrachten. Ik denk dat ik die mediawereld vrij goed kan inschatten. Het is heel vluchtig: even snel als het komt, kan het ook weer gedaan zijn. Ik doe ook enkel dingen waar ik affiniteit mee heb. Ik weiger veel, hoor. Je moet mij niet vragen voor een kookprogramma bijvoorbeeld – ik ben geen keukenprinses.’

Voel je je gewaardeerd bínnen de televisiewereld?

Courtois: ‘Karl Vannieuwkerke stelde mij van bij het begin op het gemak. Hij is oprecht begaan met het vrouwenvoetbal, zijn dochtertje speelt ook voetbal. Anderen waren misschien iets meer afwachtend, maar ik begrijp dat: er waren niet echt voorbeelden van vrouwelijke analisten.

‘Ik heb nooit het gevoel gekregen dat ik getest werd. Ik zeg meestal wat ik denk, zeker in de ‘normale’ omgang. Het lijkt mij ook het makkelijkst om gewoon jezelf te zijn, anders maak je het jezelf moeilijk. In de tv-studio zal ik wel soms langer stil blijven omdat ik daar met experten aan de tafel zit.’

Je was niet geïntimideerd om naast Jan Mulder plaats te nemen?

Courtois: ‘Neen. Jan doet graag provocerende uitspraken, maar is iemand met een gouden hart. Helemaal niet zo macho als iedereen denkt. Hij zal me eerder beschermen.’

Wat was je eerste reactie toen ze je vroegen om in de studio te komen zitten?

Courtois: ‘Waarom niet?, dacht ik. Mij totaal niet bewust van de impact daarvan. Ik was niet iemand die de voetbaluitslagen structureel opvolgde. Ondertussen is dat toch een beetje veranderd: ik neem Match of the Day op en herbekijk beelden via Wyscout. Al zal ik nog steeds niet ingaan op een opdracht als ik daarvoor een leuke activiteit met de vrienden moet laten schieten.’

Doorstoten op het EK

Waarom zou je eigenlijk stoppen op een hoogtepunt? Net nu het Belgische vrouwenvoetbal wat meer aandacht genereert…

Courtois: ‘Ik voetbal al sinds mijn achtste en ik heb heel veel gekregen van het voetbal, maar ik ben op een punt gekomen dat ik een zekere saturatie voel. Ik ben altijd al iemand geweest die heel nieuwsgierig is naar het leven. Ik wil kunnen reizen, meer investeren in vriendschappen. De stomme, kleine dingen die ik nu mis. Een andere reden is dat ik eindelijk wat meer tijd en energie in mijn doctoraat wil steken. Elke dag rijd ik na mijn werk om 17 uur naar Luik, waar de training start om 19 uur. Dan train je tot 21 uur en ben je terug thuis tegen 22 uur. De vermoeidheid begint te wegen. Een laatste factor, eentje die uiteindelijk het definitieve duwtje gaf, is de achteruitgang van onze Belgische vrouwencompetitie. Sinds twee jaar geleden de BeNeLeague opgedoekt werd, merk je dat het niveau weer gedaald is. Er zijn maar een paar topmatchen per jaar en je speelt veel te vaak tegen dezelfde ploegen. Dan is het moeilijker om al die opofferingen te doen.

‘Het klopt wel, net nu het makkelijker wordt bij de Red Flames, stop ik. Ik ben er wel trots op dat ik de hele evolutie naar het huidige succes van het Belgische vrouwenvoetbal heb meegemaakt. Ik herinner me nog goed de periode dat ik met Rapide Wezemaal voorrondes van de Champions League speelde: wij hoorden toen tot de top van het Belgische vrouwenvoetbal en wij zaten in kleedkamers met amper drie douches, die enkel werkten als je aan een touwtje trok, en waar de verf van de muren bladderde. Van zover komen we dus. Het onderweg zijn is soms even mooi als je bestemming bereiken, denk ik dan maar.’

Je bent met je 29 jaar een van de ouderdomsdekens bij de Red Flames, toch heb je slechts 18 caps voor de nationale ploeg. Hoe komt dat?

Courtois: ‘Omdat ik zeven jaar niet beschikbaar was. Mijn studies primeerden. Ik zat bij de U19, kwam van de topsportschool in Leuven en ik wilde universitaire studies doen. Ik zag het niet zitten om weken weg te zijn en examens te verzetten. Ik heb drie jaar ergotherapie gestudeerd en vervolgens vier jaar kinesitherapie. Er werd lange tijd beweerd dat ik stopte omdat ik ruzie had met toenmalig bondscoach Anne Noë, maar voor eens en voor altijd: dat was totaal niet het geval.’

Wat maakt Ives Serneels zo een goede bondscoach? Zijn voorganger, Anne Noë, heeft meer dan tien jaar in de marge moeten ploeteren.

Courtois: ‘Wat veel mensen vergeten, is dat Noë de fundamenten heeft gelegd van dit succes. Zij heeft zo hard moeten strijden, met veel minder middelen dan nu, maar ze werd nooit gehoord in de bestuurskamers. Serneels is zeker een goede coach, maar hij heeft ook geprofiteerd van de oprichting van de BeNeLeague (in 2012, nvdr), die het Belgische vrouwenvoetbal wakker schudde. Opeens moesten Belgische clubs voldoen aan bepaalde voorwaarden op vlak van jeugdopleiding en infrastructuur. Dat heeft drie jaar geduurd en de vruchten daarvan zien we nu. Maar vervolgens werd de klok teruggedraaid en daarvan zullen we het gevolg binnenkort ook te zien krijgen: het feit dat zoveel jonge meisjes nu al naar het buitenland vertrekken, is een eerste signaal.’

Niettemin: op 16 juli zal er voor het eerst een Belgische vrouwenploeg aan de aftrap staan op een Europees Kampioenschap. Wat mogen we verwachten?

Courtois: ‘Veel zal afhangen van die eerste wedstrijd tegen Denemarken, dat wordt de belangrijkste. Met ook nog Noorwegen en Nederland treffen we drie topploegen, die ervaring hebben met toernooisituaties. Dat is nog iets anders dan wanneer je ze treft in een oefenmatch. De eerste twee van elke groep gaan door, als we de groepsfase overleven zou dat een geslaagd EK zijn. Ik kijk er enorm naar uit. Daar mogen zijn, dat beleven, als team naar één doel werken. Dat maakt sport zo mooi. Jezelf kunnen verliezen in een groep en in die negentig minuten is voetbal het belangrijkste ter wereld. Al is dat een minuut na het laatste fluitsignaal ook meteen weer weg bij mij, hoor.’

Ben jij een leider in het team?

Courtois: ‘Op mijn manier, ik zal vooral proberen om de jongeren op hun gemak te stellen. Ik praat voortdurend op een veld, maar ik word zelden kwaad. Tenzij ik voel dat iemand er zijn voeten aan veegt. Aline Zeler is een betere kapitein dan ik dat zou zijn. Ik zoek iets te veel de grenzen op om een voorbeeld te zijn. Ik streef niet altijd perfectie na, dat zit niet in mij. Aline heeft dat wel. Zij kan op één lijn lopen, ik kan daar wel eens op zigzaggen.’

Wat voor verdediger ben je?

Courtois: ‘Ik moet het van mijn snelheid en speldoorzicht hebben. Mijn zwakte: koppen! Ik doe dat echt niet graag en probeer kopduels meestal te vermijden. Met mijn snelheid kan ik toch nog iets rechtzetten. Maar misschien moet ik dat niet zeggen: wie weet lezen de Nederlanders mee. (lacht) Bij Standard heb ik de laatste tijd wel extra getraind op koppen: op een EK sta je tegen sterkere spitsen, daar zal ik het met snelheid alleen niet halen.’

Je bent dus echt al met dat EK bezig?

Courtois: ‘Absoluut. Ik verzorg me nu veel beter: loslopen, voeding, slapen… vroeger kon ik daar nogal nonchalant mee omspringen. Het is logisch: als de context professioneler wordt, ga je daar vanzelf in mee. We hebben met de Red Flames testen gedaan in de Bakala Academy bijvoorbeeld. Je voelt dat alles beter opgevolgd wordt. Maar wij kennen elkaars resultaten niet. Bij vrouwen blijven parameters zoals vetpercentage toch een gevoelig thema.’

Je ziet er goed uit en je bent het gezicht van deze Red Flames, voel je soms jaloezie binnen het vrouwenvoetbal?

Courtois: ‘In bepaalde situaties voel ik dat wel. Maar als ik gevraagd word in verband met de Red Flames, dan zit ik daar om het grotere geheel te verdedigen, niet om mijn persoontje in de aandacht te plaatsen. Ik hoop dat de anderen dat zien. Bij bepaalde activiteiten met de Red Flames blijf ik zelfs bewust op de achtergrond.’

Femke Maes, icoon van de vorige generatie internationals, zegt dat het vrouwenvoetbal net blij moet zijn met een fotogenieke speelster als jij.

Courtois: ‘Omdat zij ook het bredere plaatje ziet, dan is er geen reden tot jaloezie. Ik zit daar ook niet als beste speelster, totaal niet zelfs, maar ik ken iets van voetbal en ik heb ook andere kwaliteiten. Nu, Femke heeft nog samen met mij die kleedkamer van Rapide Wezemaal meegemaakt, dan word je vanzelf nuchter.’ (grijnst)

Ga je geen spijt hebben van je beslissing om te stoppen als de Red Flames binnen twee jaar het WK halen? Het is een haalbare kwalificatiegroep.

Courtois: ‘Ze móéten dat WK halen en dan zal ik de eerste zijn om te juichen. Spijt zal wel even door mijn hoofd flitsen, maar voetbal is niet het enige dat mij gelukkig kan maken. Ik wil reizen: Japan, Australië, Nieuw-Zeeland… Ik wil ook een muziekinstrument leren spelen. En ik wil een vreemde taal leren. Italiaans of zo.’

Roberto Martínez

Hoe ben je bij voetbal uitgekomen?

Courtois: ‘Ik was een energiek kind. Ik heb eerst ballet gedaan, maar vanaf mijn achtste was ik altijd mee aan het voetballen op de speelplaats. Voetbal fascineerde me: ik kon geen bal zien stilliggen, ik moest ertegen trappen. Mijn ma heeft me ingeschreven bij Eva’s Kumtich en ik was meteen verkocht van bij de eerste training. Ik zie mij nog staan in mijn roos trainingsbroekske. Mijn zus Femke en ik zijn samen begonnen. Hoewel ze drie jaar ouder is, zaten wij samen in de ploeg. Zo gaat dat bij de meisjes, er is maar één categorie: jeugd. Maar Femke was anders dan ik, soms ging ze in de kleedkamer rond met een petitie voor GAIA. (lacht) Ze voetbalde niet lang.

‘Mijn ma vindt het heel erg dat ik nu stop. Ze zit nu in een soort rouwproces. Ze ging overal met mij mee, zelfs naar de trainingen bij Wezemaal, waar ze dan kruiswoordraadsels zat op te lossen in de auto. Ook nu nog zijn mijn ouders elke match aanwezig.’

Volgens een studie van de UEFA hebben meisjes die voetbal spelen meer zelfvertrouwen dan zij die dat niet doen, of andere sporten beoefenen. Had het bij jou ook dat effect?

Courtois: ‘Zelfvertrouwen had ik al genoeg. Ik was nogal aanwezig, ook in de klas. Die studie kan je op verschillende manieren interpreteren. Het is niet per se een causaal verband, even goed hebben meisjes die voor voetbal kiezen sowieso al meer zelfvertrouwen.’

Omdat het moed vergt om als meisje te gaan voetballen?

Courtois: ‘Vroeger toch. Dat is nu fel verbeterd. Ik denk wel dat teamsporten in het algemeen beter zijn voor de ontwikkeling van een kind.’

Wat vind je het meest vervelende vooroordeel van vrouwenvoetbal?

Courtois: ‘Ik kan mij het meest storen aan de vergelijking met mannenvoetbal. Als we bijvoorbeeld verliezen tegen een derdeklasser. Tja, sowieso verliezen wij van mannen, op kracht, snelheid, fysiek. Je moet het als twee aparte entiteiten bekijken. Er kunnen ook mooie goals vallen of tactische vondsten zijn, maar wij zullen uiteraard niet even hard trappen of even snel lopen als Origi of Lukaku. Is ons voetbal daarom minder mooi?’

Kennen de Rode Duivels jou?

Courtois: ‘Met Origi heb ik kennisgemaakt in de praktijk van Lieven Maesschalck. Met Dries Mertens heb ik samen op de topsportschool van Leuven gezeten. Sven Kums ook. Maar verder zien wij de Rode Duivels amper.’

Heb je een zwak voor bepaalde spelers of ploegen?

Courtois: ‘Ik volg vooral de Premier League en onze Rode Duivels. Wat ik zo tof vind aan onze nationale ploeg is de diversiteit aan persoonlijkheden. Zo een Eden Hazard, die altijd zijn eigen ding doet. Of Mertens, omdat ik weet vanwaar hij komt. Hij heeft vroeger hard moeten strijden tegen de vooroordelen rond zijn gestalte, maar toch zie je nu zoveel speelvreugde en levenslust bij hem. En dan de altijd wat laconieke Thibaut Courtois.’

Welke indruk maakt Roberto Martínez op jou?

Courtois: ‘Ik vind het moeilijk om hem te beoordelen: je bent niet bij de trainingen of tactische besprekingen. Maar er valt weinig aan te merken op zijn werk. Hoewel ik even vreemd opkeek toen hij Laurent Ciman selecteerde – al bleek dat uiteindelijk de juiste keuze. Alles loopt zoals het moet. Na het EK voelde je dat de groep nood had aan een nieuwe impuls, en die komt nu eenmaal het makkelijkst met een trainerswissel. Martínez is uiterst professioneel, hij is al wedstrijden van de Red Flames komen bekijken en als we hem tegenkomen in Tubeke maakt hij tijd voor een praatje. Een heel vriendelijke man en honderd procent met voetbal bezig.’

Wat mogen we, ter afsluiting, noteren als de hoogtepunten in je carrière als voetbalspeelster?

Courtois: ‘Twee momenten steken erbovenuit. Het winnen van de BeNeLeague met Standard in 2015. En het EK in Zwitserland met de U19. In feite speel ik dus niet mijn eerste EK. Toen was ik trouwens wel kapitein van de ploeg, ik liep toen nog meer in de pas…’ (lacht)

door Matthias Stockmans – foto’s Koen Bauters

‘Wij zullen uiteraard niet even hard trappen of even snel lopen als Origi of Lukaku. Is ons voetbal daarom minder mooi?’ Imke Courtois

‘Ik kon als kind geen bal zien stilliggen, ik moest ertegen trappen.’ Imke Courtois

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content