Oliver Kahn (32) keepte een weergaloos WK. De doelman van de Mannschaft is meer dan ooit het symbool van het Duitse voetbal.

Oliver Kahn ranselde op het sinds zondag afgelopen WK ballen uit zijn doelvlak die men gemaakte doelpunten pleegt te noemen. Met ware doodsverachting wierp hij zich in de voeten van aanvallers die voor hem opdoemden. Zonder hem had het Duitsland van Rudi Völler vast nooit de finale van het WK in Japan en Zuid-Korea bereikt, de doelpunten van openbaring Miroslav Klose ten spijt.

Kahn maakte in Azië een droom waar. Hij was dertien jaar toen hij boven zijn bed een zelfgemaakt papiertje ophing : Winnen betekent nooit opgeven. Winnen is willen… Het werd zijn levensmotto, dat hem via Karlsruher SC en Bayern München naar de toppen van de hiërarchie voerde. Hij is de belichaming van het Duitse karaktervoetbal, en daarom gehaat bij velen. Zelfs in eigen land, waar grootheden zoals Andy Möller, Klaus Augenthaler en Jupp Derwall keiharde kritiek op het arrogante gedrag van de sluitpost ventileren.

Kahn ís ook meedogenloos. Uit woede over een tegendoelpunt van KFC Uerdingen schopte hij ooit een kleedkamerdeur in twee stukken. Zijn voormalige ploeggenoot Andreas Herzog schudde hij eens hardhandig door elkaar, omdat King Kahn bij de Oostenrijker een gebrek aan inzet bespeurde. En in Duitsland was hij eens maandenlang onderwerp van een running gag. Nadat Kahn weer eens woest zijn strafschopgebied was uitgestormd, had een tv-presentator uitgeroepen : “Hij doet niets hoor, hij wil alleen maar spelen.”

Nu, aan de vooravond van zijn derde WK (nog nooit speelde de doelman één wedstrijd tijdens de eindronde) spreekt hij openlijk over zijn veranderde karakter. “Vroeger had ik een waanzinnige verbetenheid in me om alleen maar mijn doelen achterna te lopen. Ik móést alles winnen. Nu ik bijna alles heb bereikt, ben ik rustiger geworden, raak ik niet snel meer in paniek en loop ik zonder oogkleppen op. Een positieve karakterverandering, want door mijn routine denk ik nóg betere prestaties te kunnen leveren dan vroeger”, zegt hij in de Duitse krant Welt am Sonntag.

Oliver Kahn heeft zich inmiddels afgesloten voor de boze buitenwereld en maakt zich niet meer druk over de negatieve energie die op hem afkomt. “De winst van de Champions League ( vorig jaar tegen Valencia, nvdr) heeft veel voor mij veranderd. Ik leefde al in een extreme wereld, maar sindsdien is het alleen maar erger geworden. Mijn hele verleden werd zelfs doorgepluisd en sommige acties kregen bewust een negatief waarde-oordeel. Ik kan nauwelijks meer iets doen zonder dat mensen een mening over me hebben. Ik trek me nu terug en laat niemand meer toe in mijn wereld, want er zijn er te veel die me behandelen als een gebruiksvoorwerp. Als mensen mij arrogant vinden, maakt me dat niets uit. Die zogenaamde arrogantie is alleen maar voor mijn zelfbescherming, want vergeet niet dat ook ík mijn moeilijkheden ken.”

Zijn leven was niet meer gestructureerd. Privé en zakelijk liepen door elkaar heen. Kahn : “Ik moest tussen beiden weer een balans zien te vinden en die kreeg ik alleen als er weer een duidelijke scheiding kwam. Ik heb daarvoor eerst een nieuw mobiel telefoonnummer genomen. Ik werd op de gekste tijden gebeld door journalisten : op de golfbaan, of als ik met mijn familie in de auto zat. Ik reageerde vaak geagiteerd en gaf op de vragen soms domme antwoorden. Ik kan me voorstellen dat mensen het jammer vinden dat ik me aan het afsluiten ben, maar het is mijn eigen leven en ik ben geen openbaar bezit.”

Hij heeft geleerd van de persoonlijke aanvallen en weet door zijn ervaring dat de ongekende successen van de laatste jaren morgen niets meer kunnen voorstellen. “Ik ben niet dom. Als je succes hebt, leef je in een gevaarlijke wereld. Die wordt gedomineerd door mensen die wachten om je te kunnen afschieten. En ik weet nu precies om wie het gaat. Ach, succes is allemaal zo relatief. Ik weet dat alles zo weer kan omslaan. Wij leven in een maatschappij, waarin alleen maar de eerste plaats telt, waarin succes het uitgangspunt is. Ik ben daar een kind van, maar ik weet niet of de eeuwige drang naar eigen glorie de juiste basis van onze samenleving moet zijn. Het voorbeeld van de schietpartij in Erfurt ( waar een jongen die van school was gestuurd leraren en medescholieren doodschoot, nvdr) is misschien wel een gevolg van de prestatiemaatschappij waarin wij leven. Het zou goed zijn als de mensen eens nadenken over de wereld waarin wij leven. Zelf studeer ik psychologie om zo kennis te krijgen van de geest van de mens. Waarom doet iemand iets ? Dat intereseert me.”

Ondanks de rust die nu in zijn geest heerst, is Oliver Kahn geenszins van plan zijn gedrag binnen het veld te veranderen. Hij is een winnaar, en zal dat ook altijd blijven. “Ik wil juist dat mensen tegen mij zijn. Als het hele stadion mij zou toejuichen, voel ik me niet sterk. Stefan Effenberg heeft dat ook. Hij provoceert bewust, om het publiek tegen zich te krijgen.”

Het matige seizoen dat hij met Bayern München achter de rug heeft – hij won immers geen enkele prijs – is voor Kahn geen voorteken voor een matig WK. “Iedere voetballer die een slecht jaar bij zijn club heeft gekend, moet weten dat een WK zó belangrijk is dat alle gevoelens ondergeschikt moeten worden gemaakt aan het resultaat. Het verleden moet worden vergeten.” De recente historie van Die Mannschaft volgens de aanvoerder ook. “Het uitgangspunt van dit wereldkampioenschap moest zijn dat wij weer in een adem worden genoemd met de beste landen ter wereld. Zelf zou ik het mooi vinden als mijn naam wordt geassocieerd met het nieuwe tijdperk, dat wellicht in Japan en Zuid-Korea zal aanbreken.”

door Stephan Wageman

‘Het zou goed zijn als de mensen eens nadenken over de wereld waarin wij leven.’