Speel als Lionel Messi, train je team als Alex Ferguson, dol met je vrienden in een potje straatvoetbal. Playstation, Nintendo, XboX of gewoon een pc: jij kiest het platform, jij kiest de spelers, jij kiest de game …

Wie herinnert zich zijn allereerste voetbalspel voor de computer niet? Veel was er niet aan: een bovenaanzicht van een veld waarop bewegende stipjes spelers voorstelden. Nu hopeloos verouderd, maar toen enorm verslavend. Vandaag zijn voetbalgames nog steeds even populair, al ondergingen ze een heuse evolutie. Drie soorten voetbalgames liggen in de rekken: de voetbalsimulaties, de voetbalmanagers en de games puur voor de fun. Met sinterklaas voor de deur namen wij een kijkje in het aanbod en zochten de grootste verschillen tussen de verschillende titels.

Voetbalsimulaties

Voetbalgames kwamen op in het begin van de jaren ’90. Drie knoppen en twee duimen waren voldoende voor uren speelplezier: bewegen, passen en schieten. Met snelle vingers en een goede oog-handcoördinatie kon je tegenstanders dribbelen en scoren, meer was er niet aan. Vandaag heb je tien knoppen, waardoor opperste concentratie vereist is. Tien knoppen om ongeveer alle handelingen na te bootsen die je zelfs op een echt veld niet meester bent. Alle registers worden opengetrokken om de voetbalspelletjes zo realistisch mogelijk te maken. Je ziet nauwelijks nog het verschil tussen een wedstrijd op tv of een voetbalgame.

Twee titels steken erbovenuit: FIFA en Pro Evolution Soccer (PES). FIFA bezit de licenties van alle competities, je speelt dus met de echte namen en teams. Andere games hebben die licenties niet allemaal en gebruiken dan maar grappige pseudoniemen als Van Nistel of Merseyside Red. De laatste telg in de reeks, FIFA 08, heeft als belangrijkste nieuwe toevoeging de Be-A-Pro-mode. Hierbij kies je één speler op één positie waarmee je de hele wedstrijd uitspeelt terwijl je normaal de hele wedstrijd door van speler wisselt, naargelang van de positie van de bal.

PES gaat prat op een gameplay die nauwer aanleunt bij het echte spelletje dan FIFA. Wat betekent dit concreet? De gameplay is alles wat niet afhangt van de grafische kant van het spel en het geluid, met name de controls, gameopties, herspeelbaarheid en de artificiële intelligentie van je teammaats. Je ploeggenoten lopen beter de ruimte in, wijzen waar ze de bal willen en kiezen beter positie dan in FIFA. De controls verschillen nauwelijks, maar de gameopties zijn veel uitgebreider bij PES. Je kiest niet enkel uit voorgekauwde opstellingen of tactieken, maar bedenkt een unieke strategie door te schuiven met de posities en door individuele instructies mee te geven.

Uiteraard zijn er nog andere voetbalsimulaties maar die halen nooit het niveau van bovenvernoemde reeksen, al bieden sommige games wel ideeën voor een leuke vernieuwing. Real Soccer 2008 op de Nintendo DS is er zo eentje: bij een zware fout krijg je de mogelijkheid om de scheidsrechter te beïnvloeden door in de ingebouwde micro te praten. Deze technologie staat duidelijk nog niet op punt: het gaat niet om wat je roept, enkel het feit of je roept of niet. Daarbij besluit de scheidsrechter meestal om nog strenger op te treden en meteen rood te trekken. Niettemin heeft deze nieuwigheid zeker potentieel.

Het grootste minpunt bij de voetbalsimulaties is de geringe uitwerking van het publiek. Er is weinig interactie tussen publiek en spelers. Hoe fantastisch zou het niet zijn als je publiek de spelers echt naar voren kan stuwen, waardoor ze op een wolk gaan voetballen? Hoe zou je als speler reageren op een striemend fluitconcert? En hoe grappig zou het niet zijn als een streaker plots het veld komt oprennen?

Voetbalmanagement

Ook de managerspellen zijn gigantisch populair. Games als Football Manager, Total Club Manager of Championship Manager, ze staan allemaal op de bestsellerslijsten. Bij dit soort games kruip je niet in de huid van de sterren op het veld. Je blijft naast de zijlijn staan, als trainer of manager, en probeert je team naar de top te leiden en daar te houden. Echt snel gaat het niet, maar dat is niet het punt: hoelang het duurt voor je aan de top staat, heeft geen belang. Zodra je altijd begint te winnen, verliezen dit soort spelletjes immers vlug hun charme.

Jij bepaalt alles zelf: van transfers tot ploegopstelling, van de prijs van de tickets en het uitsturen van scouts over de hele wereld tot trainingsschema’s en contractverlengingen. Eens de match begint, heb je het niet meer in eigen handen. Dan moeten je spelers het klusje klaren, al kan je tactisch wel proberen bij te sturen. Denk er wel aan om iedereen tevreden te stellen als je je job wilt houden. Je paait het bestuur met goede prestaties, je spelers met speelminuten en je toeschouwers door goedkope tickets of een toptransfer. Zelfs de pers moet je bespelen, anders kom je al snel onder vuur te liggen en dat kan je je kop kosten.

In dit soort spelletjes spendeer je veel tijd aan de onderhandelingstafel. Je gaat de hele tijd op zoek naar nieuw talent om je team beter te maken, zonder de financiële situatie van je ploeg uit het oog te verliezen. Je hebt hiervoor een gigantische database ter beschikking met honderdduizenden spelers, trainers en scouts. De makers van het populairste managerspel, Football Manager 2008, hebben in de hele wereld medewerkers om de database zo accuraat mogelijk te houden. Hierdoor beschouwen veel supporters Football Manager als de ultieme talentengids. Van de eerste tot de vierde klasse: negen op de tien keer vind je de speler die je zoekt.

Just for fun

Tot slot heb je nog de games die je niet speelt voor een realistische voetbalervaring maar om te dollen met je vrienden. Als je een spel zoekt waarbij je probeert de tegenstanders zo veel mogelijk tussen de benen te spelen (Pana) of op andere manieren belachelijk te maken, dan is Fifa Street zeker iets voor jou. Zoals de titel al aangeeft, gaat het om een potje straatvoetbal waarbij het de bedoeling is om zo veel mogelijk trucjes te doen en je tegenstanders de loef af te steken. Voor je het straatpleintje betreedt, vorm je een team van vier spelers. Hierbij heb je de keuze uit toppers zoals Ronaldinho of professionele straatvoetballers als Lenny Neteb uit Nederland. Eens op het plein lap je tactiek en regels helemaal aan je laars. Er is geen scheidsrechter dus niemand geeft erom als je je directe tegenstanders keihard tegen de grond werkt.

De meest onrealistische voetbalgame van het moment is zonder twijfel Mario Strikers Charged Football. In deze spin-off van de populaire Super Marioreeks, speel je met de bekende actieheld en zijn vrienden. Uren speelplezier gegarandeerd, zeker met de intuïtieve besturing van de Nintendo Wii, die gemaakt lijkt voor dit soort spelletjes. Het enige dat telt, is hoeveel goals je scoort en echt alle middelen zijn toegestaan. Je vijand elektrocuteren of als een mol onder de grond duiken en zo de doellijn passeren: alles kan en alles mag. Hoe gemener je het kan bedenken, hoe meer kans je maakt om te winnen. Een aanrader wat ons betreft. S

door björn hinderyckx