Rond zijn achttiende dacht hij aan een job in de horeca, in een restaurant, maar toen belde RKC. En na een Engels avontuur zit Ryan Donk bij Club Brugge. Kennismaking met een warm mens.

A drie Koster licht dezer dagen op training en in oefenwedstrijden zijn hele kern door. Tot dusver lijkt Ryan Donk (23) de enige echte nieuwkomer in wat straks de basis van blauw-zwart moet worden. Europees kampioen met Jong Oranje werd de lange Nederlandse verdediger al en met Brugge gaat hij straks ook op jacht naar de prijzen.

Zijn carrière is er een met een hoogst ongewoon traject. Hij voetbalde lang bij amateurclub Zeeburgia. Op zijn twaalfde zei hij neen tegen Ajax. Als jong volwassene opgepikt door RKC en na amper zeven wedstrijden in het A-elftal naar AZ, waar hij prompt meestreed voor de titel in de Eredivisie én de beker. AZ leende hem na twee seizoenen uit aan West Bromwich, waar hij in de basis stond tegen Manchester United, Liverpool en Arsenal. Op 26 juni tekende hij voor vier jaar bij Club Brugge, waarmee hij vorige week op stage was in Koksijde.

En, hoe voel je je?

Ryan Donk: “Heel goed. Ik ben goed opgevangen door de mensen om me heen, een goeie spelersgroep, de staf ook. Alles wordt nog uitgetest, er is een gezonde spanning over wat gaat komen.”

Je bent opgegroeid in Amsterdam.

“We hebben eerst gewoond in Amsterdam-Oost en op zesjarige leeftijd ben ik met de familie verhuisd naar het centrum. Nu woon ik in Amsterdam-West, nog steeds bij mijn ouders. Sinds kort was ik een eigen huis aan het zoeken, maar toen kwam Club Brugge. Amsterdam is een leuke stad om in op te groeien, het verveelt nooit. Nu ik in West woon, hebben we ook meer ruimte.”

Je vader was bij de Marechaussee (een militaire politie-organisatie, nvdr).

“Klopt. Voor hem is de eerste regel in de opvoeding: blijf eerlijk. En dan komt alles goed. Ik heb nog drie zusjes en een broertje. Ik ben de oudste, het voorbeeld. Mijn broertje speelt bij de amateurs. Hopelijk doet hij het even goed als ik, of beter.”

Wanneer kwam je vader naar Nederland?

“Hij was heel jong, een kind nog. Zijn ouders wilden naar Nederland en in die tijd kon dat makkelijk.”

Voetballen tegen pa

Je opleiding was heel apart.

“Tot mijn zeventiende ben ik bij de amateurs blijven spelen. Dat verhaal van Ajax, hoe we dat op mijn twaalfde hebben afgewezen, is bekend. Het blijft je wel achtervolgen.” ( lacht)

Heb je dan nooit gerevolteerd tegen je ouders? Elke tiener wil toch naar Ajax.

“Natuurlijk was ik boos. Op die leeftijd snap je de argumenten van je ouders niet. Later begrijp je dat beter.”

Ben je het nu met je vader eens?

“Jawel, want ik heb het nog steeds gemaakt als betaald voetballer. Hij had gewoon een ander plan voor me uitgestippeld. Bij Zeeburgia trainde ik twee keer per week in de A1, maar met mijn vader trainde ik nog twee keer apart. Hij speelde zelf nog in het eerste elftal.”

Dáárom wilde hij jou daar houden! Hij wilde misschien ooit samen met jou in één ploeg.

“Ik heb wel vaker oefenwedstrijdjes tégen hem gespeeld. Nooit mét. Van je vader wil je immers altijd winnen. Maar het heeft lang geduurd voor het me is gelukt. Hij was een middenvelder. Ik aanvankelijk ook, pas toen ik begon te groeien, kwam ik achterin terecht. Het is makkelijker om dan alles weg te koppen. Misschien zou ik, als ik naar Ajax was geweest, er nu wel slechter hebben voorgestaan, dat weet je nooit van tevoren. Ik ben blij met hoe het is gegaan.”

Zou je met de stress van zo’n opleiding hebben kunnen omgaan?

“Precies, dat heeft mijn vader ook aangegeven. Hij vond dat je op jeugdige leeftijd nog veel plezier moest hebben. Met plezier kom je ook veel verder. Vind ik.”

‘Bal spelen!’

Was het eerste jaar bij AZ een droomjaar?

“Inderdaad, voor AZ spelen, direct aan de top in Nederland, in de UEFA Cup voetballen tegen Werder Bremen onder meer. Meedoen voor de titel, finale van de beker halen. Het was alleen heel triest dat we op het einde nog alles verloren.”

Waarbij jij plots de antiheld werd.

“Dat klopt. Ik miste in de finale een strafschop en in de play-off maakte ik een eigen doelpunt. Doe je niet opzettelijk, maar best jammer om het mee te maken.”

Op YouTube kan je het nog zien, onder de titel ‘Ryan Donk is een echte Ajacied’.

( lacht) “We hebben dat jaar zes keer tegen Ajax gespeeld, het moest wel tegen hen gebeuren.”

Ik vond het verschrikkelijk, de manier waarop Huntelaar je na de owngoal nog even staat te jennen. Dan heb je toch zin om die een lel te verkopen?

( lacht) “Op dat moment wel, ja. Hij springt voor me, samen met KennethPerez. Kinderachtig gedrag, vind ik dat. Blijkbaar haat hij mij. Maar goed, als je zes wedstrijden tegen mekaar speelt, gebeurt er altijd wel iets.”

Wat vond je van Louis van Gaal?

“Een eerlijke man, streng in de discipline. Iemand met een doel voor ogen, met een idee ook over wat bepaalde spelers moeten doen.”

Klopt de anekdote dat hij je zei dat “de bal spelen ook een optie was” toen je in de beginfase bij AZ je ploegmaat Shota Arveladze een paar keer onderuit schoffelde?

“Dat was net voor de eerste wedstrijd. We speelden een heel klein positiespelletje en Arveladze was goed bezig. Wat leer je dan op amateurbasis? Haal iemand op zo’n moment onderuit, om er het tempo uit te halen. Dus haalde ik hem binnen de minuut wel drie keer onderuit. Toen greep Van Gaal in: ‘Bal spelen!’

“Dat is intussen wel veranderd, ik heb niet meer zoveel gele kaarten gehad. Arveladze heb ik onlangs nog gesproken. ‘Ik ben al gestopt,’ zei hij, ‘je hoeft me niet meer te schoppen. ‘”

Op het einde van dat jaar kwam het EK voor beloften als toetje.

“Mijn eerste tornooi, ook nog eens in eigen land. Het hele stadion Oranje. Leuke groep, veel debutanten. Misschien dat we niet de beste spelers hadden, maar het beste team zeker. Schaduwzijde voor mij was dat mijn zusje tijdens het toernooi een auto-ongeluk kreeg. Het gebeurde heel laat. Mijn zusje werd met de fiets geschept door een auto. Ze was twaalf toen. Op dat moment telt voetbal even niet.

“Na overleg met de trainer werd ik naar huis gereden. Zelf rijden mocht absoluut niet, ze hebben me gebracht. Heb ik daar een dag kunnen blijven en kreeg ik bedenktijd, of ik het toernooi verder wilde afwerken. Ik heb ervoor gekozen om door te gaan en het voor haar te doen. Vier dagen heeft ze in coma gelegen, maar ze is ondertussen goed hersteld, ze heeft geen problemen meer.

“Zoiets in je privéleven, dat wens je geen enkele speler, maar het geeft je nog meer moed om voor je doel te gaan. Er komen ook meer krachten los, ik heb nog een heel goed toernooi gedraaid.”

Wayne Rooney

Mag ik zeggen dat het seizoen erop alles wat tegenviel? Mindere prestaties bij AZ, je plaats na een tijdje kwijt, ook minder met Jong Oranje en uiteindelijk geen Olympische Spelen.

“Met AZ speelden we op zich nog goed voetbal, maar het geluk ontbrak. En als je niet kan scoren, doet de tegenstander het wel. Dat gebeurde zo vaak, dat we op een gegeven moment zelfs voor degradatie moesten beginnen te vrezen. Dat hoorde niet bij AZ, want we stonden met haast hetzelfde team op het veld als het jaar daarvoor. De trainer gaat dan zoeken naar andere posities voor andere spelers. En als het met je team niet goed gaat, is het als speler ook moeilijk om internationaal je team te leiden. Ik raakte mijn aanvoerdersband bij Jong Oranje kwijt en miste inderdaad Peking, terwijl ik nog mee voor dat ticket had gevochten. Jammer.”

Is dat de klassieke logische terugval van iemand voor wie het even heel snel is gegaan? Misschien té snel.

“Zo hoef ik het niet te zien, want als de resultaten bij AZ goed zijn, ga ik mee naar Peking. Maar het hoort erbij. Wel meer mensen zeggen dat een jonge speler na zo’n jaar een terugval krijgt. Dat is niet altijd zo. Het kan best ook een horizontale zijn, alleen niet voor de pers. Voor hen ga je of naar boven of naar beneden.”

Hoe raakte jij eruit?

“Op een gegeven moment ben ik gestopt met kranten lezen. Dat kan je ook naar beneden halen. Ze kunnen verkeerde dingen schrijven of je woorden verdraaien, waardoor je een discussie met de trainer krijgt en andere spelers gaan reageren.”

Was het geen verrassing dat je na zo’n seizoen de overstap naar West Bromwich Albion maakte?

“De trainer van West Brom had wedstrijden op het EK gezien, omdat we toen ook tegen Engeland speelden. In die wedstrijd gaf ik in de laatste minuut nog een assist. Tony Mowbray had dat onthouden, gaf mijn zaakwaarnemer een belletje en binnen de dag kon ik naar Engeland. Het ging heel snel. De eerste wedstrijd, de derby tegen Aston Villa, zat ik al op de bank. Ik speelde niet, jammer, want het is de grootste derby in Birmingham.”

Carl Hoefkens had het gevoel dat al die spelers in Engeland tien keer sneller waren dan wat hij tot dan had meegemaakt.

( lacht) “Het gaat héél snel, écht niet normaal. De bal kan binnen de twee seconden aan de andere kant van het veld zijn. Fantastisch om mee te maken. Na bijna drie weken kwam ik in de basis en wonnen we onmiddellijk twee keer. Maar tegen de grote clubs – Manchester, Arsenal, Chelsea, Liverpool – was het moeilijk.”

Op Chelsea na, toen je inviel, heb je de groten allemaal als basisspeler partij gegeven.

” Wayne Rooney speelde me nog tussen de benen. De grote spelers weten wanneer ze iets kunnen doen. Gefocust blijven, daar komt het op aan.”

Na een wedstrijd of zeven verdween je weer naar de achtergrond, om vervolgens na Nieuwjaar opnieuw een reeks in de basis neer te zetten.

“Het was niet zo dat de ene week die speelde en de andere week een ander. Tony Mowbray probeerde diverse dingen, maar gaf altijd een tijdje vertrouwen. Alleen: andere jongens krijgen op een gegeven moment ook de kans. Zo kwam iedereen aan zijn twintig tot dertig wedstrijden.”

Hoe was het leven daar?

“In het begin deelde ik een flat met Gianni Zuiverloon, daarna hadden we elk onze eigen stek, in hetzelfde gebouw. We kookten wel eens samen. Hij het meeste, maar ik kan het ook. Na training kreeg je wel eten op de club, als je dat wilde. Of je kon de stad in. Birmingham had alles, zelfs een kleine Chinatown. De manager zagen we zo’n drie keer per week. Soms maar vijf minuten. Dan riep die wat spelers bij zich en verdween hij weer naar binnen. Zo gaat dat in Engeland. In Nederland staat een trainer zeven dagen per week voor het elftal, maar daar niet. Dat is even wennen. Ik wist in het begin zelfs even niet wie de manager was, ik zag voortdurend andere trainers, zijn assistenten. Op een gegeven moment zagen we bij AZ Van Gaal ook minder. Ik weet niet of meneer Koster dat ook gaat doen. In Engeland is het allemaal anders. Mooier ook. Ze schieten er op het doel vanaf zestig meter. Niet normaal. Ik wil later zeker nog terug naar Engeland.”

Miste je kracht?

“Ik kon goed mee, al leken de spitsen er wel op kickboksers. Iedereen is er atletisch. Het tempo kon ik aan. Dankzij dat tempo krijg je ook van die gekke, mooie goals. Ik heb zelf niet gescoord, wel vier keer de lat geraakt en twee keer werd een bal van de lijn gehaald. Tegen Manchester had ik het record van Edwinvan der Sar kunnen breken, maar dat is niet gelukt.”

Medelijden gehad?

“Neen. Ik schoot hem echt hard, maar hij belandde op de lat.”

Soapserie

Was het een teleurstelling dat het Engelse avontuur er al na één seizoen op zat?

“Ze hebben me heel eerlijk gezegd dat het transferbedrag veel te hoog was. Na de degradatie konden ze geen vijf miljoen euro meer geven voor één speler. Dan haalden ze liever zes spelers voor dat bedrag. Dat kon ik begrijpen.”

Voelen ze daar ook de crisis?

( lacht) “Zeker niet. Setanta is dan wel failliet, maar Sky Sports is ook heel groot. De bedragen die je daar per week uitbetaald kan krijgen, zijn niet normaal.”

Wist je dat Club Brugge zich gemeld had?

“In het begin niet. Maar toen had ik een gesprek met Adrie Koster en heeft hij me uitgelegd wat zijn bedoelingen met de club waren. Met wat voor soort speler hij achterin wilde spelen. Aanvallend voetbal, opbouw van achteruit, het Nederlandse spelletje waarmee we toch zijn opgegroeid. Hij heeft me nog opgeleid bij RKC, dus hij kende mijn kwaliteiten en is me blijven volgen. Ik heb er vervolgens goed over nagedacht. We kregen bij AZ ook een nieuwe trainer ( Ronald Koeman, nvdr) en ik wilde eerst zijn visie kennen. Toen heb ik beslist.”

Zag Koeman je niet zitten?

“Jawel, maar hij kon me niet duidelijk genoeg zeggen wat de plannen waren. Er moesten uit de kern van 28 vier jongens verdwijnen. Dan ga ik daar niet op wachten en heb ik zelf het initiatief genomen.”

Op het internet circuleert een verhaal dat je er met de vriendin van Demy de Zeeuw vandoor gegaan zou zijn.

“Dat is helemaal niet gebeurd. Een van de fans van AZ heeft dat op het net gezet, omdat ze aan het speculeren waren over het waarom van het verhuren van mij en Boy ( Waterman). Ze hebben er een belachelijke soapserie van gemaakt. Je kan daar als speler niks tegen doen. Je kan alleen tegen de spelers zelf wat zeggen. Wat ik deed met Demy. Hij vond het zelf ook belachelijk. Het klopt dus niet, bij deze hoop ik dat die vraag niet meer komt. ( tot de recorder) Stop dat verhaal hier! Ik ben nog altijd even goeie vrienden met Demy en met heel AZ.”

Dit is een ploeg die hunkert naar succes. Merk je dat?

“De afstand was vorig jaar groot. Hoe dat kwam, weet ik niet, ik ken niet alle resultaten. Maar we moeten wel van die topclubs gaan winnen. Met AZ hadden we het ook lang moeilijk, maar als het eenmaal lukt, moet je het vasthouden. En dan zien we wel of we kunnen meedraaien.”

Overoma van 102

Je voorouders komen uit Suriname. Situeer dat eens voor een Belg. Ga je er nog vaak?

“Het ligt op het Zuid-Amerikaanse vasteland, en het grenst onder meer aan Brazilië. Ik ben er al zeker zeven keer geweest en blijf er gaan. Mijn overoma woont er nog steeds, die is inmiddels 102. Je leeft er dus heel lang. ( lacht) Ik heb er grond gekocht en inmiddels ook een huis gebouwd, een soort onderkomen voor de familie. Ik denk dat ik aan het einde van mijn carrière wel op Suriname ga wonen. Mooi land. Ik spreek Surinaams, Engels met een goed accent erin.” ( lacht)

Doe jij mee met de Suriprofs (ploeg met voetballers die geboren zijn in of van wie een van de ouders afkomstig is uit Suriname, nvdr)?

“Heb ik al gedaan, maar dit jaar kon het niet. Ik heb voor vakantie gekozen en wat rust genomen op Aruba. Niet in Suriname, omdat je dan overal bij de familie langs moet gaan en als voetballer heb je niet zoveel vakantie.”

Je hebt iets meedogenloos in je spel, maar ook een wat Latijnse, flegmatieke kant.

“Zo ben ik, ja. Heb ik ook al gezien bij Antolin ( Alcaraz, nvdr). Je moet elke speler leren kennen en accepteren hoe hij is. Dat kan je wel een beetje veranderen, maar nooit helemaal.”

Spreek je Spaans?

“Neen, maar ik wil het wel leren. Ik vind het een mooie taal. Als profvoetballer heb je toch tijd genoeg. Zo’n trainingskamp is ook goed om mekaar te leren kennen. Op school heb ik voor Duits gekozen, met Marc ( Kruska, nvdr) kan ik alvast praten.”

Waar ga je wonen?

“Ik weet het nog niet, ik hoor wat rond bij andere spelers. Ik heb al gewoond in Amsterdam en Birmingham. Het centrum van Brugge is een mogelijkheid. Maar ze spreken ook over Blankenberge of Knokke. Voorlopig zit ik op hotel.”

Wat vind je van het Belgische brood? Je kreeg een opleiding als bakker.

“Ik heb nog geen bakker gezien, maar ga dat wel uitproberen. Ik heb lang zelf niet gebakken, maar met de oude school heb ik al wel eens afgesproken dat ik nog een keertje aan de bak ga staan. Ik heb destijds zelf voor die richting gekozen, omdat ik het mooi vond om met eten te werken. Ik wilde in de horeca aan de slag. De keuze was er een tussen koken en bakken en dan ging ik toch liever voor het banketgedeelte. Dessertjes maken, cake, gebakjes. Ik zag echt geen andere richting voor mezelf.

“Het is wel vroeg opstaan. Op stage moesten we om vijf uur aanwezig zijn, want om acht uur ging de bakkerij open. Elke ochtend fietsen, want de bus reed nooit op de goeie tijd. Leuk om mee te maken. Ik dacht op dat moment echt ergens een goed contract bij een restaurant te bemachtigen. Maar toen belde RKC en ging het een heel andere richting uit, en werd ik profvoetballer.”

door peter t’kint – beelden: jelle vermeersch

Ik wil later zeker nog terug naar Engeland.

West Bromwich vond mijn transferbedrag te hoog.