In staat van verval

10 mei 2018. Na een wat rommelige eerste helft wint Standard uiteindelijk toch op het veld van Anderlecht met 1-3. Junior Edmilson (auteur van twee goals en een assist) en Mehdi Carcela zijn de twee grote mannen van de match. Standard gaat door op zijn elan en begint zelfs te geloven in de titel. Een week later wordt de opmars van de Rouches echter gestuit door Club Brugge, dat zich op Sclessin tot kampioen kroonde. Op die 10 mei 2018 is de Luikse vreugde overal zichtbaar: op het veld, op de parking van de bezoekers en in de eretribune waar het viertal PierreLocht- MarcGrosjean- BrunoVenanzi- Olivier Renard gelijktijdig opspringt. Een geintje dat ze na elke overwinning in de play-offs herhalen. En de ploeg geeft hen daar veel gelegenheid toe. De Luikenaars zijn de ploeg van het seizoenseinde, na tumultueuze maanden onder de leiding van de niet minder tumultueuze Ricardo Sá Pinto. Op die 10 mei 2018 houden spelers en staf, vooraleer ze naar de kleedkamer gaan, zich een tijdje op voor de supporters in de tribune, die de zege op Brusselse grond vieren. Hetzelfde tafereel zal zich tien dagen later opnieuw voordoen in Charleroi, waar de fans van de Rouches luidkeels de mooie tweede plaats van hun ploeg in de eindrangschikking bejubelen. Die 10 mei 2018 lijkt een eeuwigheid geleden, ook al is het maar één jaar. Vorige zondag, om halfvijf, heerste de vreugde aan Brusselse kant. In deze 'clásico van de armen' werd de zege, met de nodige moeite, weggekaapt door paars-wit. De bezoekers uit Luik toonden geen ziel en geen wilskracht. Hoe anders was het dan twaalf maanden geleden! De tribunes zijn alles behalve volzet, veel sfeer is er ook al niet. Anderlecht boekt zijn eerste succes terwijl Standard nu ook zijn play-offs aan het verknoeien is, nadat het eerder op het seizoen al vernederd werd door Knokke in de beker van België en gefaald had op het Europese toneel. In het laatste kwartier van deze matte Anderlecht-Standard slaagden de bezoekers er op geen enkele manier in nog een vuist te maken, ook al speelden hun gastheren al sinds de elfde minuut met tien man. Het duo Preud'homme- Ferrera kon zijn ergernis niet verbergen. Zijn onmacht evenmin. De spelers hebben hun coach in de steek gelaten. De waarschuwingssignalen dateren evenwel niet van gisteren.Het was dan ook een wrange Preud'homme die voor de microfoon van de RTBF verscheen, met een tikje ironie ook: 'Ik denk dat we vandaag niets te zeggen hebben. We moeten gewoon vaststellen dat hetgeen we vandaag getoond hebben onvoldoende is. We hadden alles in handen om er een goeie wedstrijd van te maken, maar dat is niet gebeurd. Ik ben verantwoordelijk voor deze nederlaag. Ik moet harder werken zodat de spelers beter presteren.' We hebben het vaker gehoord. Preud'homme veegt zijn eigen spelers niet de mantel uit, hij houdt hen niet verantwoordelijk voor alles wat er misloopt, maar wijst op zijn eigen verantwoordelijkheid. Een bekentenis van zwakte over een seizoen dat als een pudding in elkaar valt. Hoe is dat kunnen gebeuren, terwijl de komst van Michel Preud'homme toch een voorbode leek van ambitie en stabiliteit? 'We weten allemaal wat hij gerealiseerd heeft bij de clubs waar hij aan de slag is geweest. Hij is de ideale persoon om Standard weer op te bouwen, net zoals hij dat met andere clubs heeft gedaan', aldus een gelukkige Bruno Venanzi in de kolommen van Sudpresse een jaar geleden. Michel Preud'homme had het nochtans beklemtoond: er zou geduld nodig zijn. En de hamvraag was: moest het werk van de voorganger verdergezet worden of moest er tabula rasa worden gemaakt? Het weinig orthodoxe voetbal onder Ricardo Sá Pinto werd ongeschikt geacht op de lange termijn. De eerste optie kon dus geschrapt worden. Het seizoensbegin is lastig, ondanks een knappe tweede helft thuis tegen Ajax. In de competitie moddert Standard wat aan en het laat zich al in zijn eerste bekerronde wippen door Knokke. In november, enkele dagen voor de wedstrijd tegen KV Kortrijk, proberen spelers en staf het ijs tussen hen te breken. De trainingen en het tactische systeem bevallen de spelersgroep niet, zoveel is duidelijk. Emilio Ferrera, een soort T1 bis, wordt op de korrel genomen. Ook Sá Pinto was meermaals in aanvaring gekomen met de spelersgroep, vooraleer hij hen in januari, tijdens de winterstage, de hand reikte. Met de bekende resultaten. Michel Preud'homme begrijpt al snel dat hij met een heel andere kleedkamer te maken heeft dan in Brugge. Keikoppen weliswaar, maar geen rotte appels zoals in de tijd van Aleksandar Jankovic. Wel spelers die men kan verwijten dat ze wat te snel tevreden zijn. Het gesprek voorafgaand aan de wedstrijd tegen Kortrijk is heilzaam, want Standard zet enkele goeie resultaten neer en brengt zelfs Sevilla ten val in de Europa League. Vanwege zijn verschillende functies pendelt MPH minder naar Bordeaux en is hij vaker op de Académie te zien. Maar sinds 2019 loopt het weer mis. De persoon van Emilio Ferrera staat meermaals ter discussie, al verwijzen zijn voorstanders naar zijn tactisch meesterschap. Zelf legt hij het ons als volgt uit: 'Ik word door de club betaald om resultaten te behalen, maar ook om de waarde van de spelers te doen vermeerderen. Ik denk niet dat een speler zijn waarde zal verhogen door mandekking te spelen. Wanneer je de bal wilt hebben met spelers die dat niet gewend zijn, dan lukt dat niet van de ene dag op de andere. Wij willen balbezit en we aanvaarden dat dat risico's met zich meebrengt. Voor mij is de manier waarop je tot een overwinning komt, belangrijker dan de overwinning zelf.' Zijn collega Preud'homme is meer pragmatisch ingesteld en bekijkt vooral de zwaktes van de tegenstander, zoals bij die mooiste zege van het seizoen, tegen Sevilla, waar de Rouches de tactische veldslag wonnen door Moussa Djenepo die profiteerde van de relatief trage Spaanse flanken. Standard redde het seizoen 2017/18 dankzij de komst van Gojko Cimirot en Mehdi Carcela, maar de winterse transferperiode van dit jaar was niet van hetzelfde kaliber. Standard had nood aan een spits maar ook aan liquide middelen, nadat Preud'homme in de zomer het vertrek geweigerd had van meerdere spelers (een bod van 8 miljoen op Cimirot). Er werden onderhandelingen aangeknoopt met Felipe Avenatti, voor wie Standard al tijdens de zomer interesse had getoond, maar de deal sprong af omdat Kortrijk te gulzig was. In de laatste uren van de mercato verwachtte Bruno Venanzi een bod van Udinese op Razvan Marin, via de bemiddeling van Mogi Bayat, hetgeen de financiën weer in evenwicht moest brengen. Maar dat bod kwam er nooit. Uche Agbo, die sinds de zomer aan de kant was geschoven, werd uitgeleend aan Rayo Vallecano, hoewel Standard hem aanvankelijk niet wilde laten gaan. De reus Christian Luyindama werd eveneens uitgeleend, aan Galatasaray voor 3 miljoen euro (en als de optie gelicht wordt moet ruim 5 miljoen gestort worden). Een mooi bedrag, waar wel 30 procent moet afgetrokken worden dat bij doorverkoop naar TP Mazembe gaat, de ex-club van de Congolese international. En nog eens een percentage dat naar zijn makelaar Christophe Henrotay gaan. Qua inkomende transfers was er alleen die van Alen Halilovic, al hoopte de club lange tijd om Edmilson Junior weer naar België te halen, die door Preud'homme erg hoog wordt ingeschat. Zijn vertrek vorige zomer, onverwacht weliswaar, veroorzaakte veel spanningen binnen het bestuur. De nieuwe chef van Sclessin vernam de transfer toen de Braziliaanse Belg de groep kwam gedag zeggen. Ter compensatie voor de gemiste terugkeer van Edmilson deze winter werd Alen Halilovic voor anderhalf jaar geleend van AC Milan. Met die deal trachtte Herman Van Holsbeeck zich te bemoeien, met de hulp van Emilio Ferrera. Zonder resultaat. Mogi Bayat is nooit ver weg en bracht de jonge Nicolas Raskin aan, die overkwam van Gent, en legde meerdere spelers van de Académie onder contract. De omstreden spelersmakelaar probeerde ook Paul-José Mpoku naar de MLS te versluizen. Hij werd zelfs opgemerkt in de ruimtes die aan de profspelers zijn voorbehouden, een voorrecht dat bij velen onder hen irritatie opwekte en waarover ze ook hun beklag gingen doen bij het bestuur. De invloed van Bayat binnen de Luikse club wordt van langsom groter. Hij kan er op verschillende relaties rekenen. Michel Preud'homme uiteraard, maar ook Benjamin Nicaise, een teammanager met uitgebreidere bevoegdheden, die bijvoorbeeld in januari al aan de makelaars van Mehdi Carcela liet weten dat ze voor de speler naar een andere club mochten uitkijken omdat hij niet meer paste in het project van Standard. Bruno Venanzi en Mogi Bayat zijn momenteel twee handen op één buik. Bij de transfer van Agbo in juli 2017 kreeg de voorzitter van Standard nochtans een kwaad bericht van Bayat omdat hij niet bij de deal betrokken was geweest. Bij wijze van wraak leidde de makelaar Franko Andrijasevic weg van Sclessin en stuurde hem naar Gent. Maar de tijden zijn veranderd. Er gebeurt niks, of bijna niks mee zonder de tussenkomst van Bayat. In februari van dit jaar bracht Sport/Voetbalmagazine nog een uitgebreid artikel over de mannen die tegenwoordig de touwtjes in handen hebben bij Standard en daarin was een groot stuk voorbehouden aan de spelersmakelaar. We hadden het toen mis in de zin dat Bayat heel wat meer doet dan gewoon de touwtjes in handen houden. Moussa Djenepo is de laatste grote deal in het verhaal. Maar de geruchten over een astronomisch bod betekenen niet dat er een akkoord is tussen de speler en de club. Zeker omdat dit dossier nog maar in de kinderschoenen staat. Als Djenepo voor 23 miljoen euro verkocht moest worden (zoals vorige week in de pers verscheen), betekent dat meer dan 40 miljoen euro voor de schatkist van de club na het vertrek van Marin en Luyindama (in geval diens optie gelicht wordt). Een serieuze financiële injectie maar tegelijk een zware sportieve aderlating. De aankondiging van het bod van Southampton op Djenepo komt er iets meer dan een maand nadat het bestuur van Standard aan Sudpresse informatie heeft doorgespeeld over het vertrek van Razvan Marin naar Ajax voor 12 miljoen euro. Een verrassende timing, zeker omdat de Amsterdamse club niet op de hoogte werd gebracht van die aankondiging en de transfer nog niet helemaal was afgerond. Op dat ogenblik is Standard nog niet in orde met zijn licentie en heeft het liquiditeitsproblemen. Een aantal makelaars moet vaststellen dat de uitbetaling van hun commissie uitgesteld werd (soms zelfs voor erg kleine bedragen). De voormalige sportief directeur Olivier Renard, gedegradeerd tot directeur aanwervingen, die de komst van Marin en Djenepo op zijn conto mag schrijven (met de hulp van zijn gewezen rechterhand Christophe Lonnoy, die de club in januari verlaten heeft), blijft allicht niet lang meer bij Standard. Zijn macht binnen de club is totaal weggevloeid. Renard verzette zich in de zomer tegen de komst van Lior Refaelov, een speler die Preud'homme graag had gewild, maar wiens brutosalaris rond het miljoen euro lag. In de loop der maanden werd Renard binnen de club meer en meer aan de kant geschoven. De komst van Obbi Oulare net voor het sluiten van de markt is een ander schoolvoorbeeld: terwijl de makelaars van de speler bij veel clubs op een njet stootten (omdat die niet de gewoonte hebben een geblesseerde speler aan te trekken), kwam het dossier snel in orde toen Michel Preud'homme aan Mogi Bayat vroeg om aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. De makelaars waren zelf verbaasd dat alles plots zo vlot ging. Door de machtsgreep van Bayat is de ex-sportief directeur geïsoleerd geraakt en waarschijnlijk behoort hij komende zomer tot de vele vertrekkers. Exit Renard dus waarschijnlijk, maar ook exit Carcela (wiens breuk met de club al vorige zomer begon), Mpoku, Ochoa (die zou terugkeren naar Spanje, hij speelde bij Málaga en Granada voor hij naar Standard kwam) en Vanheusden (die moeilijk te houden zal zijn aangezien Inter na het slechte seizoen van Standard niet geneigd is om het avontuur van zijn jonge verdediger in onze competitie nog wat langer te laten duren). Voeg daar nog spelers aan toe die men weg wil, zoals Luis Pedro Cavanda. Standard hoopte na woelige jaren eindelijk wat stabiliteit te kennen sinds Michel Preud'homme de macht in handen kreeg, maar daar komt niks van in huis. Integendeel zelfs. De chaos die er in de bestuurskamers heerst, heeft uiteraard zijn weerslag op de kleedkamer. Een van de weinige spelers die dit seizoen het hoofd boven water wisten te houden, heeft zelfs de beste beloften van de club opgebeld om hen ertoe aan te zetten om in de zomer het schip te verlaten. De boodschap was: volgend jaar wordt het nog erger. De blessures die zich opstapelen (Djenepo, Fai, Vanheusden) helpen ook niet aan de sombere toestand. Heel wat spelers kregen, ondanks pijn, te horen dat ze klaar waren om te trainen, waarna hun situatie verergerde. Binnen de staf doken er spanningen op. Fysiektrainer Renaat Philippaerts kon het maar matig appreciëren dat Emilio Ferrea een van zijn ex-collega's bij Anderlecht contacteerde om de toekomstige structuur van Standard te komen versterken. Ferrera van zijn kant is het niet altijd eens met zijn baas: hij dringt er al meerdere weken op aan dat Maxime Lestienne de plaats in de basis van Mehdi Carcela zou innemen. Die beslissing viel uiteindelijk bij de verplaatsing naar Antwerp op de dag na een persconferentie waarop MPH er niet voor terugschrok om het kind van Sclessin op de korrel te nemen. Een ander groot probleem: de kwaliteit van de prestaties van heel wat spelers (naar het beeld van Carcela) heeft hun marktwaarde doen verminderen tegenover een jaar geleden. Maar de verkoop van enkele spelers, zoals Djenepo, zou dat verlies flink moeten compenseren. De rust in Luik is maar schijn. De ouwe getrouwe fans van Sclessin laten zich niet met een kluitje in het riet sturen. De richting die hun club uitgaat komt niet overeen met de waarden die ze willen uitdragen. Het spandoek dat werd opgehangen in de wedstrijd tegen Waasland-Beveren en waarop te lezen stond ' Bayat not welcome' is een ernstige vingerwijzing. Een jaar geleden had Michel Preud'homme zich zeker niet kunnen voorstellen dat hij zich voor zo'n immense bouwwerf bevond. Op zijn 60e lijkt de ex-coach van Club Brugge meer en meer uitgeblust, iets wat hij ook al publiekelijk toegaf. De spelers van hun kant hebben nog drie speeldagen om een derde plaats te halen die de schijn nog wat ophoudt. Maar gezien de staat van verval kondigt zich dat als uiterst lastig aan.