STVV
MIJN OUDERS
‘Toen ik nog een kind was, dacht ik dat wij alles hadden wat je maar kon krijgen. Het communisme bood alle burgers een slaapplaats en drie maaltijden per dag. Ik ging naar school, ik had een bal en er was een plein waar ik kon sjotten. Maar wie al wat ouder was, merkte hoe het in die tijd onmogelijk was om te klimmen op de sociale ladder. Mijn moeder en vader hadden universitaire studies gevolgd, maar dat bood hen geen voordelen tegenover niet-universitairen. Of je je werk goed of slecht deed, maakte niks uit: iedereen kreeg hetzelfde loon en hetzelfde appartement. Wij hadden ook zo’n appartement van hooguit zestig vierkante meter.
‘Kroaten die iets wilden maken van hun leven en daar de capaciteiten voor hadden, werden ziek van het communisme. Ze wilden af van dat systeem en eisten ook de onafhankelijkheid. In Joegoslavië mocht je in die tijd niet luidop zeggen dat je een Kroaat was. Ik merkte aan mijn vader hoezeer dat wrong. Kroaten zijn er trots op dat ze Kroaten zijn en ze wilden de vrijheid om dat te uiten. Spijtig genoeg kon de overgang er niet op een normale manier komen.’
MIJN OORLOGSJAREN
‘De oorlog duurde van mijn 13e tot mijn 17e, van 1991 tot 1995. In Split woedde hij gelukkig maar tien dagen. Als kind besefte ik niet dat het toen echt om leven en dood ging, ik zat daar in de schuilkelder wat te kaarten. Maar ik zag wel de angst in de ogen van mijn ouders.
‘Gelukkig vernielden de bombardementen in Split niet veel, enkel militaire doelwitten. En buiten die tien dagen ging het normale leven er voort, terwijl in een stad als Vukovar de bombardementen maandenlang bleven duren. Thuis zaten mijn ouders aan de radio gekluisterd om te volgen wat er in de rest van het land gebeurde.
‘Na de oorlog kwamen de onafhankelijkheid en het kapitalisme. Normale mensen moesten plots knokken in een nieuw systeem dat geen vangnet bood. Ze verdienden eerst minder dan onder het communisme, maar ze geloofden wel in de nieuwe weg. Stap voor stap konden ze groeien. Spijtig genoeg maakte de crisis vanaf 2008 weer veel kapot. Het doorsneeloon nu is nog altijd laag in Kroatië: 750 euro netto.
‘Voor mijn ouders kwam het kapitalisme sowieso te laat. Ze slaagden er niet meer in om een bestaan op te bouwen dat beter was dan vroeger. Het communisme hapte het beste stuk uit hun leven. Toch zijn ze gelukkig. Ze denken dat ze een goed leven hebben.
‘Door die hele geschiedenis groeide bij jonge voetballers in Kroatië het besef dat het voetbal een unieke uitweg kon en kan bieden. Daarom zie je bij hen ook het vuur uit hun ogen spatten. Toen ik naar België kwam, viel mij op hoe groot het verschil was tussen de honger van jonge Kroatische voetballers en die van hun collega’s hier.’
MIJN VOETBALHELD
‘Als Luka Modric ermee ophoudt, wordt hij waarschijnlijk de beste Kroatische voetballer ooit, boven Zvonimir Boban. Modric is een van de beste spelers van Real Madrid en ook op menselijk vlak houdt iedereen van hem. Boban was ook zo’n personaliteit. Zulke figuren spreken me aan. Je moet iets positiefs uitdragen.’
MIJN TOERISTISCHE TIP
‘Voor mij is Kroatië niet een specifiek gebouw of een bepaalde straat. Als ik mijn land mis, gaat het mij om de mensen. Mijn hart loopt vol als ik in Split weer tussen hen kan zitten. En natuurlijk zijn er in de stad práchtige bezienswaardigheden, maar mijn raad is: rijd gewoon het binnenland in, stop op een willekeurige plaats en vóél de mensen. Ze zullen je niet teleurstellen. Je zult ervaren hoe open Kroaten zijn, hoe ze je willen helpen en hoe ze ervaringen met je willen delen. Misschien zijn we wel een te open volk. Ook als we iemand niet kennen, gaan we ervan uit dat hij goed is en nodigen we hem thuis uit. Maar als we na een tijd merken dat die persoon niet goed is, dan is er voor ons ook geen weg meer terug.
‘Als ik mijn carrière ooit stopzet, zie ik me terugkeren naar Split, om er naast de zee uit te rusten. Met een koffie voor mij en vrienden rond mij wil ik daar dan wachten op kleinkinderen.’
KRISTOF DE RYCK
