Jonathan David: in anderhalf jaar van amateur naar vedette

Anderhalf jaar geleden voetbalde Jonathan David nog op amateurniveau in een voetbalwoestijn in Canada. Na een geslaagd internationaal en Europees debuut mag hij zich een van de helden noemen van een opkomende voetbalnatie.

Wanneer Jonathan David wat tijd doorbrengt in zijn thuisstad Orléans, een voorstad van de Canadese hoofdstad Ottawa, dan trapt hij gegarandeerd een balletje in het Millennium Sports Park. Het complex van 34 hectare, met onder andere vijftien voetbal- en American footballterreinen, is met de jaren het verzamelpunt geworden voor alle sportfanaten uit de wijde omgeving van Ottawa. Zou David dan terugdenken aan de trainingen die hij bij gebrek aan financiële middelen moest afwerken op een parkeerterrein of basketbalveldje? ‘Als de geïmproviseerde veldjes onder een sneeuwtapijt lagen, werd er gelopen tot het witte poeder gesmolten was’, lacht Hany El-Magraby, zeven jaar trainer van David bij Gloucester Hornets en Ottawa Internationals. ‘In maart kan het nog bitterkoud zijn in Canada. Iedereen trainde binnen, behalve wij. Een indoorhal of sportzaal huren, kost veel geld. De jongens hadden het thuis niet breed en ik wilde de financiën van de ouders niet nog meer onder druk zetten.’

David had El-Magraby in 2011 leren kennen tijdens een trial bij Gloucester Hornets en die ontmoeting zou cruciaal zijn voor zijn ontwikkeling als jeugdvoetballer. El-Magraby had zijn droom om profvoetballer te worden moeten opgeven en hij zag in David een spelertje dat het misschien wel kon maken. De ploegmaats van David hadden snel door dat hij het lievelingetje was van de trainer. ‘Jonathan werd duidelijk voorgetrokken’, zegt Sami Ben Moussa, die het hele traject van David van dichtbij meemaakte. ‘Het was de bedoeling dat iedereen ongeveer evenveel speeltijd kreeg. Maar wie mocht altijd invallen als we aan het verliezen waren? Jonathan! Om het niet verdacht te laten lijken, bracht de coach tegelijk een andere speler in.’

De voorkeursbehandeling van David werd niet door iedereen geapprecieerd en toen sommige ouders openlijk hun beklag deden, werd El-Magraby op het matje geroepen bij de directeur van de jeugdopleiding. De onvrede was niet zozeer gericht op David – iedereen wist dat hij veruit de belangrijkste speler was van het team – maar ze wilden vooral het systeem aanklagen. ‘Jonathan stond gewoon veel verder dan de rest’, aldus Ben Moussa. ‘Op zijn elfde kon hij al ongelooflijke dingen doen met en zonder bal. Ik herinner mij een training waar de nadruk lag op techniek. We moesten jongleren en de meesten geraakten met moeite aan twintig. De coach legde de training stil en we moesten allemaal rond Jonathan gaan staan. Hij heeft de bal toen zeventig of tachtig keer hoog gehouden. Dat was het moment waarop iedereen besefte dat hij iets speciaals had. Maar hij was altijd bescheiden. Ik weet nog dat hij opgeroepen werd voor een stage met de nationale ploeg en bij zijn terugkeer vroegen we hem wie de beste speler was van de ploeg. Hij antwoordde meteen Alphonso Davies. Een ploegmaat die ook geselecteerd werd, schudde het hoofd: ‘Vertel geen onzin, jij was duidelijk de beste.”

Paradoxaal genoeg stond David in die periode met een andere ingesteldheid te voetballen. El-Magraby moest op hem inpraten. Hem laten inzien dat hij goede gewoontes moest kweken en een goede attitude moest hebben om profvoetballer te worden. Rond zijn zestiende maakte hij definitief de klik. In de kleedkamer werd er met veel ongeloof gereageerd toen hij net voor het begin van de zomer zijn PlayStation 4 bij El-Magraby inleverde om geen afleiding te hebben tijdens de vakantie. Hij wilde zich honderd procent concentreren op het voetbal. ‘Er waren in het begin te veel momenten dat hij niet gemotiveerd was om te trainen’, weet El-Magraby. ‘Maar hij heeft de knop weten om te draaien. Op training is hij als een gek beginnen te werken – niemand beulde zich meer af dan hij. Jonathan besefte wat hij moest doen om de beste speler te worden van de provincie en van het land.’

BLAUWTJE IN OOSTENRIJK

Bij Gloucester Hornets zaten ze lange tijd op een berg goud. Naast David werden ook Haider Kadhom, Benson Fazili, Montther Mohsen en Augustin Muhima regelmatig geselecteerd voor de nationale en provinciale jeugdploegen. Maar bij gebrek aan echte perspectieven nam El-Magraby in 2016 een drastische beslissing: hij week met al zijn talenten uit naar reeksgenoot Ottawa Internationals en hij liet zijn 16-jarige jongens aantreden in een competitie voor U18. Het jaar daarop namen ze zowaar deel aan het kampioenschap voor spelers ouder dan 18 jaar. De tegenstanders die jaar in jaar uit David tegenkwamen, vroegen zich af waarom hij nog altijd bij hetzelfde amateurclubje voetbalde.

In een afsluitende competitiewedstrijd tegen laagvlieger Hellenic Ottawa maakte hij ooit zeven doelpunten. De titel van topschutter stond die dag op het spel, maar hij was in zo’n vrijgevige bui dat hij twee strafschoppen aan zich voorbij liet gaan. ‘Jonathan was het cement van de ploeg’, zegt Ben Moussa. ‘Ik moet spontaan terugdenken aan een fase in een match die op 3-3 eindigde. Bij een kort getrapte corner kreeg Jonathan de bal toegespeeld. Hij dribbelde vijf spelers en gaf de assist. We begonnen als idioten dat doelpunt te vieren en iedereen spoedde zich naar Jonathan om hem te feliciteren. Terwijl de doelpuntenmaker iets verderop op zijn eentje stond te kniezen. Die jongen is tot vandaag nog altijd boos dat niemand naar hem toe is gelopen…’

Vanaf zijn vijftiende stroomden de aanbiedingen binnen. Vancouver Whitecaps, Impact de Montréal, Toronto FC, Ottawa Fury… Ze zwaaiden met een dik contract of ze reserveerden voor David een plekje in hun eliteteams bij de jeugd. Aanvankelijk zag David de stap naar een van de topclubs in Canada wel zitten, maar zijn mentor El-Magraby liet hem tot andere inzichten komen. De twee hadden jaren geleden een route uitgestippeld waar niet van afgeweken mocht worden. El-Magraby: ‘Op zijn elfde was het zijn droom om profvoetballer te worden in Europa. Ik heb hem aan die uitspraak herinnerd. We hadden niet zeven jaar hard gewerkt om hem uiteindelijk in Canada te houden. Zijn ouders hadden een blind vertrouwen in mij en ze hebben hem ook aangeraden om geduldig te blijven wachten op een andere opportuniteit.’

David werd onder meer door de coaches van de nationale jeugdploegen onder druk gezet om zich aan te geven bij een club uit de MLS. Maar zijn entourage had schrik dat hij gevangen zou zitten in het systeem. ‘In Canada werd er een politiek gevoerd om spelers zo veel mogelijk bij Canadese clubs uit de MLS onder te brengen’, zegt Nick Mavromaras, al jaren de makelaar van David. ‘Op zich is de MLS geen slechte competitie, maar voor jonge spelers met een groot potentieel is dat geen goede omgeving. De MLS is op maat gemaakt van spelers van 23, 24 of 25 jaar die geen ambitie hebben om in Europa te komen voetballen. Een bijkomend probleem is het gebrek aan visibiliteit. Van zodra je minuten hebt gemaakt in Duitsland, Nederland of België zal je waarde veel sneller stijgen dan in de MLS.’

Voor David was het wachten op een bevrijdend telefoontje van zijn makelaar Mavromaras, die hem als testspeler zou voorstellen bij een aantal West-Europese clubs. Drie clubs hapten toe: RB Salzburg, Stuttgart en KAA Gent. Bij RB Salzburg maakte hij een goede indruk op Marco Rose, de huidige trainer van Borussia Mönchengladbach, maar de Oostenrijkers wilden enkel buitenlanders halen die beter waren dan spelers uit de eigen academie. Bij Stuttgart zat de timing niet goed. De club zat in een overgangsfase en de trainer van de U21 nam niet eens de tijd om David te komen bekijken. Mavromaras kan zich niet herinneren dat zijn pupil aangedaan was door het tweede blauwtje dat hij opliep in Duitsland. ‘Hij was zelfs met een goed gevoel teruggekomen van zijn proefperiode in Stuttgart. Die test heeft hem gesterkt in het feit dat hij het in Europa kon maken. Hij had de drive om door te breken.’

Grenzeloos vertrouwen

Gunther Schepens gaf David het beslissende zetje om aan zijn Europese avontuur te beginnen. ‘Waarom Gent? Ik heb Jonathan aan verschillende Belgische clubs aangeboden’, vertelt Mavromaras. ‘Anderlecht zat daar zeker tussen en volgens mij heb ik ook Club Brugge gecontacteerd. Gent heeft als enige gereageerd en na een meeting met Schepens ging Gent akkoord om Jonathan te laten overvliegen. Bart Van Renterghem was toen coach van de U21 en hij had na een paar trainingen gemerkt dat Jonathan een speler was die het verschil kon maken. Hij hield het in eerste instantie voor zich, maar na enkele dagen had hij mij aan de telefoon gezegd: ‘Jonathan is top.”

In het voorjaar van 2017 kwamen de clan-David en Gent tot een mondeling akkoord, bezegeld met een handdruk tussen Michel Louwagie en Mavromaras. De aanvaller zou in januari 2018, de dag van zijn 18e verjaardag, een minimumcontract tekenen en bij de U21 ondergebracht worden. Voor Gent kon het aftellen beginnen en kwam het erop neer om David zo lang mogelijk onder de radar te houden. Nick Mavromaras: ‘Ik kreeg zes maanden continu oproepen van Carl Robinson, de trainer van Vancouver Whitecaps. Hij had voor Jonathan eenzelfde project uitgedacht als voor Alphonso Davies. Maar mijn standpunt was duidelijk: ik wilde voor Jonathan een club zoeken waar hij zo snel mogelijk in het A-team zou spelen. Het maakte mij dus niet uit dat hij bij Barca B, Real Castilla of de U21 van Manchester City vier keer meer kon verdienen. Ik heb hem eens gevraagd wat zijn ultieme doel is. Hij zei vlakaf: ik wil een van de beste aanvallers in de wereld worden. Dat hoor je niet vaak uit de mond van een 16-jarige. Op die leeftijd ben je terughoudend en hoop je vooral om hier en daar speelminuten te krijgen. Op dat vlak was Jonathan anders: hij had al op jonge leeftijd een grenzeloos vertrouwen in zichzelf.’

Met de jaren ontwaarde Mavromaras nog een bijzondere eigenschap bij David. Net als zijn vader heeft hij zijn emoties volledig onder controle. Zoals die ene keer bij Ottawa Internationals toen een gepikeerde ploegmaat een bal vol in het gezicht van David smeet. Iedereen maakte zich op voor een knokpartij, maar David keek zijn belager recht in de ogen aan en stapte kalm weg. De Canadese bondscoach John Herdman noemt hem niet toevallig iceman, vanwege zijn koelbloedigheid op en naast het veld. Ben Moussa: ‘Toen ik na zijn laatste match in Canada in 2017 afscheid moest nemen van Jonathan, was ik redelijk geëmotioneerd. Hij bleef er stoïcijns kalm bij.’

AFGEPLAKT LOGO

Bij Canada maakt David intussen deel uit van een overgetalenteerde lichting met wonderkind Alphonso Davies (Bayern München), Ballou Tabla (Barcelona B), Liam Millar (Kilmarnock), en de iets oudere jongens als Cyle Larin (Zulte Waregem) en David Hoilett (Cardiff City). Het zijn stuk voor stuk offensieve spelers over wie Canada vroeger enkel maar kon fantaseren, beweert Mavromaras. ‘Het is een goede periode om voor Canada te spelen. In 2026 organiseren we samen met Mexico en de VS het WK en in principe zijn we automatisch geplaatst. Maar het eerste doel van David is Qatar in 2022. ‘

Niet dat ze in Canada opeens voetbalgek zullen worden. Laat Davies en David in trainingspak van CanMNT los in pakweg Montréal en het is maar de vraag hoeveel mensen er gaan stoppen voor een selfie. Omgekeerd zit David ook niet te wachten op een horde groupies die hem de kleren van het lijf scheuren. Toen hij vorige week naar Canada moest afreizen, plakte hij het logo van Gent op zijn voetbalzak met tape af om niet op te vallen op de luchthaven van Zaventem. ‘In België kunnen Eden Hazard en Vincent Kompany niet zomaar over straat lopen. Daar zijn we nog lang niet aan toe in Canada. Misschien als David ooit voor zijn lievelingsploeg Barcelona voetbalt… Ik zou blij zijn mocht hij een carrière maken als Didier Drogba. Niet vergeten dat hij nog jong is. Van januari 2018 tot nu is er zoveel gebeurd dat iedereen vergeet dat hij nog maar een jaar profvoetballer is.’

Superheld in Haïti

Nog voor de mensen in Canada zijn naam goed en wel kennen, schiet Jonathan David zich in de geschiedenisboeken van zijn land door als eerste speler twee keer te scoren bij zijn debuut tegen de Amerikaanse Maagdeneilanden. En in juli van dit jaar mag David zich dé ontdekking noemen op de CONCACAF Gold Cup, het kampioenschap voor landen uit Noord- en Midden-Amerika en de Caraïben. Zijn twee treffers tegen Martinique maken van David de jongste doelpuntenmaker in een openingsmatch van de Gold Cup en een week later zien zo’n 60.000 toeschouwers in het Bank of America Stadium in Charlotte hoe David een hattrick scoort tegen Cuba. En wat blijkt? David kroont zich opnieuw tot jongste speler die een dergelijke mijlpaal bereikt. Met zes goals wint hij uiteindelijk de Golden Boot Award en staat hij in het elftal van het tornooi.

Door de uitschakeling in de kwartfinales tegen Haïti, het land van zijn ouders, zal David toch met gemengde gevoelde terugkijken op het evenement. De dagen voor de match is David gespreksonderwerp nummer één in het straatarme land in de Caraïbische Zee. ‘Het was een speciale week voor Jonathan’, bekent zijn makelaar Nick Mavromaras. ‘Maar hij heeft geprobeerd om zich helemaal te focussen op het voetbal. Ik weet wat Haïti betekent voor hem, maar hij was daar in de eerste plaats om Canada te vertegenwoordigen.’

De 19-jarige spits zette Canada op voorsprong, maar The Canucks gingen met 3-2 onderuit tegen Haïti. ‘Uit respect voor zijn ouders heeft hij zijn doelpunt niet gevierd. Het heeft hem nog meer waardering opgeleverd in Haïti. Achteraf is hij naar de kleedkamer van Haïti getrokken om de spelers een voor een te feliciteren. Dat getuigt toch van klasse? Hij kent een aantal spelers persoonlijk en sommige Haïtiaanse internationals beschouwen hem zelfs als een voorbeeld.’

Veel had het niet gescheeld of David, die geboren werd in Brooklyn en dus de Amerikaanse nationaliteit bezit, had voor Team USA gespeeld. Hij twijfelde omdat de VS meer aanzien genieten in de voetbalwereld. Mavromaras: ‘Naast de VS heeft ook Haïti gepolst naar Jonathan. Ik heb hem de drie opties voorgelegd en hij heeft zonder enige druk van zijn entourage mogen kiezen. Ik weet dat veel spelers de VS hadden gekozen, maar hij wilde loyaal blijven aan Canada. Hij wilde iets teruggeven aan het land dat zijn familie had opgevangen. Toen hij eenmaal zijn keuze had gemaakt, was er voor hem geen weg terug. In de zomer van 2018 heeft hij een stage met de U20 van de VS laten schieten om deel te namen aan het Tournoi de Toulon met Canada. In oktober spelen Canada en de VS tegen elkaar in de Nations League en ik weet zeker dat hij zal juichen mocht hij scoren. Uiteindelijk is er weinig dat hem nog bindt aan de VS.’