Na een kwakkeljaar nam Justine Henin op Roland Garros haar favorietenrol weer op. Daar voelt ze zich ook het best bij, zegt Patrick Haumont, die haar biografie schreef.

Is Justine Henin door haar ziekte veranderd ? Nee, zegt Patrick Haumont. Weinig Belgen kennen Henin zo goed als hij. In 2003 schreef hij samen met de tennisster haar biografie, Le bonheur au bout du Court, vorig jaar in het Nederlands bewerkt door Filip Dewulf. Haumont, intussen hoofdredacteur van de Belgische editie van Paris Match, versloeg voorheen voor verschillende Franstalige media en gedurende twaalf jaar het tennisgebeuren en volgt Henin al vanaf haar zesde.

Wat had je aan je boek toegevoegd als je het vandaag opnieuw zou schrijven ?

Patrick Haumont : “Wat ik te weinig benadrukte, is haar drijfveer. Justine wil alleen maar winnen. Vaak verwijt men haar dat ze niet sympathiek genoeg is, koel overkomt, maar zij heeft maar één doel : winnen en tennisgeschiedenis schrijven. Ik ken haar sinds haar zesde, al die tijd herhaalde ze hetzelfde. Ze wil een van de best gevulde palmaressen uit de geschiedenis van het vrouwentennis. Dat is het grote verschil met Kim Clijsters. Kim is sympathiek, maar ze heeft geen palmares. Het één heeft met het ander te maken. Sinds Graf herinner ik me geen nummer één die sympathiek was. Graf was ook niet sympathiek toen ze aan de top stond. Justine zal je nooit met een hondje naar Roland Garros zien trekken. Als Justine op Roland Garros arriveert, is ze niet meer aanspreekbaar, want al helemaal gefocust op presteren. Daarom ben ik bang voor wat straks na haar carrière komt : ze hééft niets anders dan haar doel om tennisgeschiedenis te schrijven. Justine is een échte Ardense : koppig, gesloten. Toen ze haar moeder op haar achtste beloofde dat ze op een dag Roland Garros zou winnen, geloofde ze daarin. Anderen zouden zeggen : ‘Ik zou graag Roland Garros winnen.’ Zij zei toen al : ‘Ik gá Roland Garros winnen.’ Natuurlijk gaat Jus- çtine nog zeven, acht grandslamtoernooien winnen. Zonder blessures tennist ze zeker tot haar 28e. Omdat ze niets anders heeft. Wat daarna komt, is haar grote zorg.”

Ze is al nummer één geweest, won drie van de vier grandslamtoernooien. Dat is toch al goed ?

“Voor haar niet. Ze wil niet gewoon even terugkeren op het voorplan, maar doen wat Graf lukte : een zo groot mogelijke palmares opbouwen, het tennis domineren en haar naam in de geschiedenisboeken krijgen. Ook op school was ze de eerste van de klas omdat ze de eerste wilde zijn. In het voetbal was ze beter dan de jongens van haar leeftijd. Ze wil altijd en overal de beste zijn. Het vroegtijdig overlijden van haar moeder heeft daar niets mee te maken. Ook voor haar dood was ze al zo ambitieus. Tot twaalf jaar was Justine een echte jongen. Kijk maar naar foto’s van toen, altijd in short, nooit met een rokje. Ze is ambitieus, maar tegelijk stelt ze zich de hele tijd in vraag. Vandaar haar twijfels. Ze heeft twijfel nodig om vooruit te komen. Haar trainer, Carlos Rodriguez, speelt daar goed op in : hij stelt haar prestaties onophoudelijk in vraag. Met opzet. Zelfs als ze een toernooi gewonnen heeft, durft hij op te merken dat ze niet goed gespeeld heeft. Justine is zo eergierig dat ze hem telkens van het tegendeel wil overtuigen. Als één van de zeldzame meisjes léért ze uit haar nederlagen. In Miami klopte Sharapova haar : dat overkomt Justine maar één keer. De volgende keer wint ze. Zelden verliest ze twee keer na elkaar van eenzelfde speelster, omdat ze een fenomenaal geheugen heeft. Ze herinnert zich elk detail en ook Carlos speelt daar goed op in, met gerichte analyses. Justine heeft geen zwart beest tegen wie ze niet kan winnen.”

Verrast haar comeback je ?

“Nee. Het vrouwentennis is zo zwak, er zijn maar vijf echt goeie speelsters : Kim en Justine, Serena Williams, Davenport en Mauresmo. Iedereen roept hoe sterk de Russinnen wel zijn. Maar welke Russin domineert echt het tennis, won al twee grote toernooien na elkaar ? Ze profiteerden van de afwezigheid van de Williamssen en de Belgische meisjes.”

In welke zin draagt Carlos Rodriguez bij tot haar succes ?

“Het klikt tussen die twee. Op het technische vlak is Carlos een van de sterksten en ook psychologisch gaat hij goed met haar om. Carlos is bepalend in haar carrière, meer dan haar man en Pat Etcheberry. Carlos hielp haar het verlies van haar moeder dragen, ving haar op na de breuk met haar familie. Maar ook zonder Carlos had ze de top gehaald.”

Sommigen vinden dat Rodriguez haar uit haar familie weghaalde.

“Dat is niet waar. Ik ben een van de weinigen buiten de naaste omgeving die het hele verhaal kent, maar ik wil daar niets over kwijt. Vader Henin heeft veel tijd en waarschijnlijk ook geld geïnvesteerd in de carrière van Justine, maar over wat verkeerd liep, heeft hij nooit gepraat. Ik garandeer je : ook zonder Carlos en haar man Pierre-Yves was ze vertrokken. Wat Justine heeft meegemaakt, is hard. Haar besluit om weg te gaan was moedig én noodzakelijk. Het was haar beslissing. Eens genomen was Carlos daar om haar op te vangen. Carlos dringt zich niet op in haar privé-leven, hij gaat niet met haar op vakantie. Hij suggereert, zij beslist. Als ze hem belt, staat hij er. Slim bekeken is ook dat hij weigerde om op procent te werken, wat veel coaches wel doen. Hij koos voor een vast salaris. Hij wordt niet beter betaald naarmate Justine meer toernooien speelt. Daarom vertrouwt Justine hem wanneer hij oordeelt dat ze wel fit is voor dit of dat toernooi.”

Pat Etcheberry noemde Rodriguez een van de beste trainers.

“Technisch en psychologisch is hij heel sterk, hij durft ongelofelijke dingen te zeggen. Bijvoorbeeld ? Tijdens de Australian Open opmerken dat haar spel hem irriteert. Eerst zegt hij onder vier ogen wat hem op de lever ligt. Helpt dat niet, dan gebruikt hij de pers om tot haar door te dringen. Zij verdraagt zijn opmerkingen niet, ze reageert op het terrein om zijn ongelijk aan te tonen. Slim gezien van hem.”

Wat is Etcheberry’s aandeel in haar succes ?

“Haar opslag is verbeterd, ze heeft meer kracht en weerstand. Vroeger speelde ze even snel, maar ze hield dat geen twee toernooien vol. Ze moet wel opletten. Wat zij nu doet, zich fysiek ontwikkelen, deed Sabatini haar voor. Die wilde aan kracht winnen om Graf naar de kroon te steken, maar wat ze aan spieren won, verloor ze aan snelheid. Justine moet nu stoppen met krachttraining : wel nog onderhoudstraining, maar geen volumetoename van de spieren meer.”

Etcheberry noemde haar de hardste vrouw met wie hij ooit werkte.

“Voor zo ver ik weet, is ze de enige vrouw die het bij Etcheberry langer dan zes maanden volhield. Ze zei me dat ze al de tweede dag van haar verblijf daar wenend van pijn de trap af-strompelde. Als iemand haar overtuigt dat ze door die pijn moet om nummer één te blijven, heeft ze dat ervoor over. Dat trainingscentrum is het paradijs, met palmbomen, zon en water. Maar zij bezwijkt niet, gaat er niet om zich te ontspannen, maar om de hele dag te werken.”

Volgens Etcheberry toonde ze zich zelfs bereid de meest waanzinnige programma’s te volgen.

“Soms krijgt Etcheberry trekjes van een goeroe. Dat ze nu ineens naar Mo-naco verhuist, komt misschien ook omdat Rodriguez vindt dat Etcheberry te veel greep op haar krijgt, te belangrijk wordt. Het is niet goed een goeroe te hebben. Carlos is dat niet, Etcheberry wel.”

In Athene hield ze niet op te benadrukken hoe haar ziekte haar veranderd heeft. Ze neemt nu meer tijd voor dingen buiten het tennis, op de Spelen genoot ze ervan uit haar cocon te treden. Is ze veranderd ?

“Justine is nog altijd dezelfde : een individualiste, gericht op succes. Als ze zulke dingen zegt, is het eerder om zichzelf te overtuigen dan een echte verandering.”

Toen je het boek maakte, klaagde je daar ook over. Je overtuigde haar dat je méér wilde horen dan haar gebruikelijke monotone verhaaltjes.

“Justine vertelt altijd hetzelfde. Hoeveel interessante interviews met haar las je ooit waarin ze dingen over zichzelf prijsgaf ? Weinig zijn het er. Neem een interview van toen ze vijftien was en één van vorig jaar : ze zegt nog exact dezelfde dingen. Niet omdat ze iets te verbergen heeft. Ze is gewoon zo, introvert. Dingen over jezelf vertellen kost energie. Dat wéét ze en dat wil ze ook niet.”

Gevolg : ze is minder populair dan Kim Clijsters.

“Ze zou het fijn vinden als iedereen haar sympathiek vindt, maar ze doet er geen moeite voor. Justine zoekt succes, geen aandacht, erkenning of liefde. Als Kim een finale van een grandslamtoernooi verliest, ziet ze er nog gelukkiger uit dan de winnaar. Dat is niet de mentaliteit van een winnaar. Als Kim minder sympathiek was, zou ze meer winnen. Als Justine meer aandacht zou besteden aan haar imago, zou haar dat afleiden van het tennis. Dat wil ze niet. Ze bouwt zo’n palmares op dat iedereen één jaar na haar afscheid zal verzuchten hoe goed ze wel was, meer dan we nu beseffen.”

Is het voor haar goed om naar Monaco te verhuizen ?

“Absoluut. Wat bindt haar nog aan België ? Haar familie ziet ze nauwelijks, ze is bijna nooit hier. Als ze hier is, wordt ze aangeklampt door mensen die haar verhinderen wat te rusten. Stefan Everts en Axel Merckx wonen al jaren in Monaco : niemand die hen daarop aanspreekt. Als ik sommige dingen lees, vraag ik me af waar men mee bezig is. Iedereen moet nu toch weten dat ze gewoon zichzelf is. Ze kan niet tegelijk Marilyn Monroe, Anna Kournikova en Steffi Graf zijn. Justine is alleen interessant via haar tennisprestaties. Weet je wat het is ? Walen houden niet van winnaars. Liefst hebben we mensen net onder de top, die zijn sympathieker. Wij kunnen niet met winnaars om. De maag van de meesten draait al om wanneer Justine zegt dat ze Roland Garros gaat winnen, zo van : wie denkt ze wel dat ze is ?”

De beste speelster ter wereld !

“Zij is onze grootste topsporter op wereldniveau na Eddy Merckx. Dat beseffen we nog onvoldoende. Merckx was ook niet sympathiek, die wou ook alleen maar winnen. Merckx was een kannibaal. In zekere zin is Justine dat ook.”

door Geert Foutré

‘Ik ben bang voor wat straks na haar carrière komt. En dat is ook haar grote zorg.’

‘Voor zo ver ik weet, is Justine de enige vrouw die het bij Etcheberry langer dan zes maanden volhield.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content