Carl Maes, jarenlang de coach van Kim Clijsters, zoekt nu tennistalent in Engeland. ‘Een complex heeft Kim zeker niet,’ zegt hij, ‘Justine heeft nu gewoon even een voordeel op Kim.’

Een grijze, druilerige wintermiddag in Londen. Tennissen doe je in dit deel van de wereld nu overdekt en toch ligt het gras van de Queen’s Club aan Barons Court er lentegroen en fris gemaaid bij. Zelfs de gravelbaan wordt ook nu nog elke dag piekfijn verzorgd. “Kom je nergens anders tegen”, lacht Carl Maes.

De Lawn Tennis Association of de Britse tennisfederatie heeft op Queen’s haar hoofdkwartier en Maes is één van de zeventig vaste werknemers. Anderhalf jaar is het nu geleden dat hij de samenwerking met Kim Clijsters verbrak. Het zigeunerleven was hij beu, zijn rol naar eigen zeggen uitgespeeld. Maes trok naar Engeland en ging eerst aan de slag als hoofdcoach in één van de vier Britse tennisscholen. Sinds oktober is hij Performance Manager van de û14-jarigen. Het profcircuit, “dat rondreizende circus”, mist Maes nog altijd niet.

Boeiende job, prestigieuze omgeving, maar zou je nu toch niet liever Down Under zitten ?

Carl Maes : “Ja. Kort en krachtig (lacht). Australië blijft mijn favoriete continent. Het klimaat, de mentaliteit, misschien beland ik daar ooit wel eens. Maar nu amuseer ik me hier, met de Britse junioren. Sinds ik manager ben, sta ik minder op de baan en dat mis ik wel. Maar de rest ? Nee. Er zijn wel wat contacten geweest met enkele speelsters uit de top-20, maar het profcircuit trekt me voorlopig niet meer aan. Je leeft van week tot week, werkt alleen nog aan details, want een topper kan je niet zo veel meer bijbrengen. Hier ben ik met een structuur bezig, een termijnplanning. Ik heb meer het gevoel dat ik iets bijdraag.”

Ze snakken hier al jaren naar een Wimbledonkampioen. Heb je die al gevonden ?

“Da’s al een verkeerd uitgangspunt natuurlijk, want een Wimbledonkampioen wordt bij wijze van spreken geboren. Het is belangrijker om eerst een aantal spelers in de top-300 te krijgen, want met de Britse jeugd is het triest gesteld. Tennis leeft hier maar twee weken per jaar, dat is een groot nadeel. Er is weinig interesse bij de jeugd en het is ook ontzettend duur allemaal. Een terrein huren kost al gauw 17 pond per uur en dan heb je nog niet eens een leraar. Het blijft dus een elitesport, ook door het beperkte aantal banen. In heel Engeland bijvoorbeeld zijn er 1100 indoorbanen, in het veel kleinere België zitten we aan 1200. En door die sterke Wimbledontraditie zijn er veel van die 50-60-plussers, met hun hoge witte sokken, die de baan niet af willen voor junioren. Een kindvriendelijk programma opzetten is hier dus bijna onmogelijk. Vlaanderen ligt echt lichtjaren voor op Engeland, hoor.”

Krijgt de Belg Carl Maes zijn ideeën hier doorgedrukt ? Wordt jouw kritiek in dit bastion van traditie en conservatisme zomaar aanvaard ?

“Ondanks mijn goede reputatie blijf ik een buitenlander, hé. En kritiek ? Ik zou het positieve feedback willen noemen (lacht). We zullen moeten afwachten. Ik wil hier twee jaar met mijn volle gewicht tegenaan gaan en dan zien we wel of mijn ideeën aanvaard worden en of ze ook aanslaan. Ik heb tenslotte de waarheid niet in pacht. Wat nu in zowat al mijn ideeën terugkomt, is efficiëntie – of het gebrek daaraan. Terwijl het er wel allemaal heel professioneel uitziet. Maar hebben we bijvoorbeeld echt zeventig mensen nodig om dit tennisland te runnen ? Bijlange niet, er zijn toch belachelijk weinig spelers ? En de coaches, die hebben hier alles wat ze willen : eigen computer, telefoon, auto, het is hier comfortabel werken, hoor. Maar mijn lieve god, denk ik soms, dat gaat ons toch niet helpen om goede spelers te ontwikkelen ? Mocht ik het hier helemaal voor het zeggen hebben, ik zou het heel anders oriënteren. Ze hebben alles zo ingewikkeld gemaakt.”

Intussen heb je het Belgische wonderjaar 2003 wel vanop afstand moeten volgen. Wringt dat toch niet een beetje ?

“Daar heb ik geen problemen mee, ik voel ook geen greintje afgunst. Ik en nog enkele relevante personen weten wat ik voor Kim betekend heb. Maar ik weet ook welk leven Marc Dehous nu leidt. Daar zijn leuke kanten aan, maar ook een hoop dooie momenten. Nu sta ik op om halfzeven, ik ga slapen om tien uur en mijn dag zit bomvol. Terwijl ik vroeger met mijn vrije tijd geen blijf meer wist. Het hoofdonderwerp bij het ontbijt was meestal wanneer we gingen lunchen. En bij de lunch wanneer we gingen avondeten. Ik liep vaak rond als een zombie.”

Twee grandslamtitels, twee keer nummer 1 van de wereld, de Masters : een pessimist zou zeggen dat 2004 alleen maar kan tegenvallen ?

“Tja, straffer kan eigenlijk niet, hé, het evenaren zou al fantastisch zijn. Dan mogen we echt op onze blote knieën naar Lourdes kruipen. Het gevaar is : de pers kan het tennis nu echt kapot maken door negatief te schrijven als die meiden een keer in de halve finale verliezen. Want dat is voor ons nu niet goed genoeg meer, terwijl het in de rest van de wereld nog altijd een prestatie zou zijn voor zo’n klein landje. We zijn rot- en rotverwend, hé.”

Welke rol de pers kan spelen hebben we vorig jaar al gemerkt. Kim voerde een persstop in, terwijl Justine enkele cameraploegen uitnodigde op trainingskamp in Florida om de dopinginsinuaties te ontkrachten.

“Dat heb ik allemaal vanop afstand gevolgd. Die opmerking van Kim in San Diego, over Justines onsportieve gedrag, die is nogal uitvergroot, net als de insinuaties van Lei. Maar misschien was daarmee de emmer wel vol en hadden ze een goede reden om een persstop door te voeren. Of dat nu de beste oplossing was ? Ik ben al blij dat zoiets niet gebeurd is toen ik nog met Kim werkte, ik zou me daar ongemakkelijk bij gevoeld hebben, want ik heb zelf altijd een goeie relatie gehad met de pers. Cameraploegen uitnodigen op trainingskamp, dat zou ik waarschijnlijk niet gedaan hebben. Dat de relevante personen weten wat je ervoor doet, is uiteindelijk het belangrijkste, niet wat Joe Bloke, zoals ze Jan met de pet hier noemen, daarover denkt. Maar dat zal wel een teambeslissing geweest zijn en misschien geeft het hen het gevoel dat ze sterker in hun schoenen staan.”

Justine lijkt wel aan een charmeoffensief bezig : een exhibitiewedstrijd tegen entertainer Yannick Noah, een fonds voor kankerpatiëntjes, een eigen parfum.

“Tja, ze lijkt er nood aan te hebben om aanvaard te worden en sympathiek gevonden te worden. Dat parfum toont misschien de vrouwelijke kant van Justine, maar het zal ook wel een goede investering zijn. En dat kankerfonds, misschien wil Justine dat echt wel ofwel doet ze het inderdaad om van dat andere imago af te raken. Een Tim Henman, die ze hier een saaie piet vinden, heeft ook wel wat dingen gedaan om toegankelijker over te komen. Kim heeft zoiets waarschijnlijk minder nodig, het zou bij haar ook wat natuurlijker lijken.”

De afwezigheid van de Williams-zussen overschaduwt het succes van Kim en Justine, beweert onder meer John McEnroe. Terechte opmerking ?

“De afwezigen hebben altijd ongelijk, hé, maar je kan niet ontkennen dat het een pak moeilijker geweest zou zijn mét de Williams-zussen. In een goeie dag kunnen die onze meisjes nog serieus de les spellen. Zijn Kim en Justine daarom niet de terechte nummer één en twee ? Jawel, absoluut, als Venus en Serena het spel niet willen spelen volgens de regels en minder toernooien spelen, dan zijn Kim en Justine volledig terecht één en twee. Waar houden die zich nog allemaal mee bezig, mode, acteren ? Al zijn ze ook wel geblesseerd geweest natuurlijk. Serena haakt nu weer af voor de Australian Open.”

De twee grandslamfinales die Kim en Justine vorig jaar speelden, waren niet hoogstaand. Hoe komt dat volgens jou ?

“Om de simpele reden dat die meiden nog maar zelden een goeie match tegen mekaar hebben gespeeld. Er scheelt wel altijd iets bij de één of de ander. Of Kim vorig jaar te nerveus was ? Zou kunnen. Wilde Justine liever winnen ? Absolute bullshit. Kim is zogezegd niet hongerig genoeg, terwijl ze een jaar eerder nog geprezen werd om haar relativeringsvermogen. Dat zou haar meer bevrijdend doen tennissen, want kijk, ze won altijd van Justine, die te veel druk op zichzelf legde. Nu wint Justine en is Kim plots niet hongerig genoeg. Leg dat maar eens uit.”

Maar veel mensen kunnen maar niet begrijpen dat Kim zo makkelijk over een nederlaag stapt, zeker in een grandslamfinale.

“Dat is toch echt belachelijk, dat blijft net een geweldige troef. Ik ben er ook nog niet zo zeker van dat ze er beter uitkomt, mocht ze er zwaarder aan tillen. Kijk naar Filip Dewulf. Als die te veel gepusht werd in een bepaalde richting, sloeg hij tilt. Als hij niet zijn pint kon gaan drinken met zijn vrienden, was hij niet gelukkig en speelde hij ook niet goed. Ik erger me echt aan al die kritiek. Waarom willen sommige mensen per se iemand anders maken van Kim ? Geniet er nu toch gewoon van dat je ’s nachts mág opstaan om naar een Belgische grandslamfinale te kijken.”

Ook typerend : het huwelijksaanzoek van Lleyton vond Kim het mooiste moment van 2003.

“Goed voor haar, hè. Kim kennende zal ze op haar dertigste, wanneer ze terugkijkt op haar carrière, liever zeggen : ik heb me vijftien jaar geamuseerd, in plaats van een aantal toernooien meer op haar erelijst te hebben. Voor Justine zal dat misschien anders zijn. Hopelijk denkt Lleyton nu wel niet te snel aan kinderen (lacht).”

Justine is naar eigen zeggen haar Clijsterscomplex kwijt. Zit Kim nu met een Henincomplex ?

“Pff, dat zal wel op en af gaan, nu wint de ene, dan de andere. Maar een complex heeft Kim zeker niet, Justine heeft nu gewoon even een voordeel op Kim. Da’s een heel andere manier van bekijken. En het laatste onderlinge duel, in Filderstadt, heeft Kim toch weer gewonnen. Dus, misschien is ze wel weer vertrokken. Iets wordt pas een complex als je er te veel aandacht aan besteedt. En Justine heeft dat vroeger misschien wel gedaan, zij is daar vatbaarder voor, omdat ze rationeler met haar sport bezig is. Maar dat gevaar bestaat niet bij Kim, net omdat ze zo anders is. Het kan alleen wat onwennig worden wanneer de grandslamfinales eraankomen. Want zij benadert die als een gewone wedstrijd, maar de pers wacht toch op die eerste grandslamtitel. En hoe langer dat duurt, hoe onaangenamer het wordt.”

Justine kan volgens haar coach Carlos Rodriguez nog dertig procent verbeteren. Hoe zit dat bij Kim ?

“Dertig procent ? Amai. Wil dat zeggen dat Justine dan alles gaat winnen ? Hoe kan je zoiets trouwens meten ? Ik denk niet dat Kim en Justine zo veel beter gaan spelen dan vorig jaar. Alles zal nog wat standvastiger en preciezer zijn, maar ook niet zo veel harder. Ik hoop alleen dat het zware seizoen zich niet wreekt. Vooral Kim heeft te veel toernooien gespeeld, vind ik, en dat zit toch in je systeem. Je ziet dat ook bij atleten uit andere sporten, die moeten er in een postolympisch jaar ook al eens de riem afleggen om verder te kunnen. Ik hoop dat de enkelblessure waar Kim nu mee sukkelt, daar al geen gevolg van is.”

Kirsten Flipkens staat intussen voor haar grote examen bij de senioren. Wat verwacht je van haar ?

” Kirsten heeft een ongelooflijk jaar achter de rug, met juniorentitels op Wimbledon en de US Open. Ze heeft ontzettend veel talent, is heel handig met de bal en speelt heel gevarieerd, een beetje zoals Justine eigenlijk. Het is goed dat ze net op het einde van haar juniorenperiode zo veel matchen gewonnen heeft, dat zal haar enorm stimuleren om bij de senioren te beginnen. Haar mentale weerbaarheid was vroeger misschien een probleem, maar nu zal ze wel gewapend zijn om snel naar de top-100 door te stoten. Kirsten is wel veel extroverter, emotioneler ook dan Kim en Justine. Hopelijk wordt ze goed afgeschermd.”

En Xavier Malisse, wordt het voor hem weer nu of nooit ?

“Dat liedje kennen we intussen, hé ? We kunnen alleen maar bang afwachten en hopen dat het lukt, want die gast kan echt wel iets, hé. Hij heeft inderdaad al een pak coaches versleten, de ware Jacob zat er blijkbaar nog niet tussen. Misschien bestaat die ook wel niet. Bij Xavier is het heel moeilijk om de juiste balans te vinden. Enerzijds moet je ervoor zorgen dat hij zich goed voelt, maar anderzijds moet er ook genoeg discipline zijn. Werk voor een psycholoog misschien, al kan het net zo goed de bakker om de hoek zijn die de juiste snaar beroert. Hij heeft in elk geval nog wat tijd, is pas 24.”

Wie mag dan, tot slot, de Australian Open winnen ?

“Voor die blessure van Kim zou ik gezegd hebben : Kim Clijsters en Lleyton Hewitt (lacht). Een realistische wens, zeg maar. Lleyton heeft iets recht te zetten, denk ik. En als hij het echt wil, kan hij iedereen het leven zuur maken. Al vind ik hem niet de beste speler, da’s Roger Federer, een absolute klasbak, een poëet zelfs. Die zou het toernooi eigenlijk moéten winnen. En Kim ? Zij staat nu aan de top van haar carrière, laat haar maar meteen die eerste grandslamtitel pakken, in haar tweede thuisland. Dan is ze ook van al die commentaren verlost. Als ze fit raakt tenminste, want afhaken zou een serieuze domper zijn. Maar dan zitten we nog altijd goed met Justine natuurlijk.”

door Inge Van Meensel

‘Hopelijk denkt Lleyton niet te snel aan kinderen.’

‘Ik denk niet dat Kim en Justine zoveel beter gaan spelen dan vorig jaar.’