Kameleon Clinton

© BELGAIMAGE

Van de straten van Verviers naar een tweede titel met Club Brugge. Van een rits kleine clubs langs de E42 naar de status van beste rechtsback in de hoogste klasse. Zet u schrap voor het reisverhaal van Clinton Mata, die in geen tijd is uitgegroeid tot de ombudsman van de Brugse kleedkamer.

De kleurrijke personages die afgebeeld worden op de stadsfresco’s rond het Plaine Lentz in Verviers geven de indruk dat ze net ontsnapt zijn uit het stripverhaal waar ze een hoofdrol vertolkten. Ze doen dienst als fictieve toeschouwers voor de kinderen die het betere zoolwerk willen showen of met hun vingertoppen de basketbalringen aaien. Op initiatief van onder meer Paul-José Mpoku, die zijn Vervierse roots nooit heeft verloochend, werd de site onlangs gerenoveerd, en het lijkt al lang niet meer op het speelpleintje aan de rand van een braakliggend terrein dat door de generatie van Polo liefkozend ‘De Boomgaard’, werd genoemd. Hier versleet de voormalige aanvoerder van Standard in zijn tienerjaren een paar sneakers in het gezelschap van Pedro Luis Cavanda en dribbelkont Dolly Menga. En hij leerde er ook een zekere Clinton Mata kennen, die in het zog van zijn ouders in Verviers strandde alvorens iets hogerop naar Battice te verhuizen. ‘Ik ken Clinton van toen we klein waren. We speelden samen in de straten van Verviers. Hij had toen al enorme kwaliteiten: snelheid, infiltratievermogen, techniek… Zijn welslagen verbaast mij dus niet. Ik vind het zelfs vreemd dat hij nu pas helemaal op de voorgrond treedt’, vertelde Mpoku eind 2016 over zijn maatje van ‘De Boomgaard’.

Als winger had Clinton het lastig om in kleine ruimtes het verschil te maken en hij kon niet echt overweg met het positiespel.’ Tintín Márquez

In de zomer van 2014, enkele dagen na Mata’s transfer naar Charleroi, moeten de twee kompanen hun opwachting maken op een lokaal voetbaltornooi. Omdat er niet genoeg wedstrijdshirts beschikbaar zijn, pikt Polo op de academie van Standard truitjes op van de Rouches. Mata ziet er geen graten in en haalt zijn typerende glimlach tevoorschijn voor een spontane fotoshoot in het shirt van de aartsrivaal. Tot ergernis van fans van de Zebra’s, die naar Nederland afzakken om hun nieuwe aanwinst kwistig uit te fluiten tijdens een oefenwedstrijd. Het brengt Mata niet van de wijs. Hij is het namelijk gewend om tegen het onheil te vechten en dat het één tegen allen is, is juist een drijfveer voor hem.

Mata schildert het voetbalbestel af als een jungle, waar elke liaan die zijn exponentiële progressie in de weg staat afgehakt moet worden. In zijn wereld kan hij zelfs het hoofd bieden aan het driekoppige specimen bestaande uit Herman Van Holsbeeck en de broers Mogi en Mehdi Bayat, die op een afstand zijn lotsbestemming willen verbreken. In het hoofd van Mata functioneert alles volgens een welbepaalde logica. ‘Hij is gek. Het is een Luikenaar, toch? Van dat soort exemplaren heb je er veel in Luik’, lacht Clément Tainmont, die een paar seizoenen de kleedkamer deelde met Mata. ‘Het is een echte lolbroek, hij is constant aan het dollen. Hij zit in feite in een permanente fase van euforie.’ De koers van Mata’s carrière zit sinds het begin in een opwaartse beweging. Wie zou er in die omstandigheden niet met een smile rondlopen?

De kerk van Battice, iets boven Verviers, waar Mata opgroeide.
De kerk van Battice, iets boven Verviers, waar Mata opgroeide.© BELGAIMAGE

DE PANDA EN DE ZEBRA

Tijdens zijn showcases op ‘De Boomgaard’ beeldt Mata zich uiteraard in dat hij actief is in de Champions League en zijn droombeeld wordt deels werkelijkheid wanneer hij bij Eupen een eerste halftijdse profcontract krijgt. De jaren daarvoor had hij de clubs uit zijn regio afgeschuimd zoals Petit-Rechain, waar hij bevriend raakt met Enes Saglik, zijn toekomstige ploegmaat bij de Panda’s en de Zebra’s. Mata pendelt naar de Kehrweg met Christian Kabasele, op dat moment nog een spits, en de crew wordt vervolledigd door Djaïd Kasri die de rol van leidsman vervult. In die periode zijn de drie mannen onafscheidelijk, maar hun vriendschap overleeft het niet en geen van hen wenst commentaar te geven over hun ploegmaat van weleer.

De eerste openbaring van Mata vindt plaats in de Oostkantons. Eupentrainar Bartolomé ‘Tintín’ Márquez, die bij de tweedeklasser bekendstaat als een getormenteerde ziel, komt op het idee om Mata een rij achteruit te schuiven naar de rechtsachterpositie. Mata ziet zichzelf nochtans als een winger en kan zijn liefde voor Angel di María nauwelijks verhullen. ‘Hij was toen zeventien of achttien jaar’, herinnert de Spaanse coach zich, die intussen in Qatar zit. ‘Op die leeftijd is het gemakkelijker om een speler te overtuigen dat hij op een andere positie moet spelen om een grotere carrière te kunnen maken. Ik heb trouwens hetzelfde gedaan met Kabasele, die omgeschoold werd tot verdediger. Als winger had Clinton het lastig om in kleine ruimtes het verschil te maken en hij kon niet echt overweg met het positiespel. Zijn loopvermogen was onvoorstelbaar en je kon hem niet afstoppen als hij van achteruit gelanceerd werd. De keuze om op de back uit te spelen, leek mij dus logisch.’

Toch strijkt de Verviersenaar als flankaanvaller neer in het Zwarte Land. Na lang aandringen bij de community manager van Charleroi slaagt Mata erin om zijn profiel op de website onder te brengen bij de verdedigers. ‘Toen ik Clinton bij Eupen ging scouten met mijn staf speelde hij voorin op de rechterflank’, vertelt Felice Mazzú, de man die Mata in de hoogste klasse liet debuteren tegen Club Brugge. ‘We hebben hem dus voor die positie gehaald. In een van onze gesprekken liet hij mij weten dat hij een rechtsback is en dat hij in de verdediging wenste te spelen.’

Het veldje van Petit-Rechain, een van de eerste clubs van Mata.
Het veldje van Petit-Rechain, een van de eerste clubs van Mata.© BELGAIMAGE

Mata wordt international bij Angola en profiteert uiteindelijk van een blessure van de onvermoeibare Stergos Marinos om van de rechtsback zijn positie te maken. Hij zou zijn plaats op de flank nooit meer afstaan. Althans tot Charleroi beslist dat de kassa gespijsd moet worden en dat Marinos, de Griekse concurrent van Mata die op de bank verkommert, een nieuwe kans moet krijgen.

LIMBURGSE STOPPLAATS

Nadat Mata zelf de deur van Anderlecht dichtslaat, trekt hij lastminute richting Limburg. Genk moet het vertrek van Timothy Castagne opvangen die naar Atalanta getrokken is na de mislukte medische tests van Thomas Foket. Bij Genk vinden ze namelijk dat Joakim Maehle nog te braaf is om een standplaats te krijgen rechts in de verdediging. Mata wordt voor een jaar gehuurd van Charleroi en komt er opnieuw Dieumerci Ndongala tegen met wie hij een hechte band had opgebouwd in het Zwarte Land. ‘ Neeskens Kebano, Clinton en ik woonden alle drie achter het stadion. Dat heeft onze band versterkt’, aldus Ndongala, Belgisch kampioen met Genk in 2019 en nu werkzaam in Turkije.

Met zijn snelheid en defensieve kwaliteiten is hij het prototype van een speler die in een achterhoede met drie kan spelen.’ Ivan Leko

Op het veld is het bittere ernst voor Mata. Tijdens een eindeseizoenswedstrijd tegen Genk trekt Mata voor het eerst de aandacht van Dimitri de Condé wanneer hij wervelwind Leon Bailey in zijn zak steekt. De Condé is een fan van het eerste uur, maar hij is niet bereid om de gevraagde transfersom van drie miljoen euro op tafel te leggen. De huurdeal ter waarde van net geen één miljoen euro, waarbij een percentage wordt bedongen op een eventuele doorverkoop, is voor alle partijen een financiële meevaller. Charleroi kan een speler in de vitrine zetten wiens situatie onhoudbaar was geworden en Genk mag het talent uitbaten van een speler met bovennatuurlijke verdedigende capaciteiten. ‘Het is moeilijk om Clinton uit verband te spelen’, zegt Javier Martos, die een tijdlang links van de Angolese international speelde bij Charleroi. ‘Zijn uithoudingsvermogen is enorm, hij staat stevig op zijn benen en hij beschikt over een ijzersterk lichaam… En hij geeft zich nooit gewonnen. Zelfs wanneer je hem voorbij bent, komt hij steeds terug.’

Met die kwaliteiten komt hij op de radar van Roberto Martínez, maar de bondscoach moet ontgoocheld afdruipen als hij hoort dat de verdediger, die op maat gemaakt is voor zijn systeem, al de kleuren van een andere nationale ploeg verdedigt. Hij wordt echter de prioriteit van Ivan Leko tijdens de transferzomer van 2018. Door een blessure moet Mata zijn debuut bij Club Brugge even uitstellen, maar iedereen is ervan overtuigd dat hij het ideale profiel heeft om in de 3-5-2 van Leko Dion Cools te komen aflossen die gezien wordt als een van de zwakke punten in het elftal van de regerende landskampioen.

Kameleon Clinton

‘Toen we Mata rekruteerden bij Club Brugge zagen we in hem een flankspeler die zou kunnen terugplooien als vijfde verdediger’, vertelt Leko vanuit China. ‘We wisten dat hij in het verleden als winger had gespeeld, dat hij zich goed voelde op de flank en dat hij op offensief vlak veel kon bijdragen. Hij had de juiste kenmerken met betrekking tot wat wij zochten.’

PERFECTE SPREIDSTAND

In een hyperdominant Club Brugge verschijnt Mata zo vaak op de speelhelft van de tegenstander dat zijn aanvallende beperkingen zichtbaarder worden dan zijn verdiensten wanneer hij moet verdedigen. Bij Leko, die geconfronteerd wordt met de aanhoudende blessures en de frustraties van een Benoît Poulain die zijn droomtransfer naar Engeland aan zijn neus voorbij ziet gaan tijdens de wintermercato, dringt de vraag zich op over een positiewissel. En de Kroatische trainer van Club beslist dus om Mata over te brengen naar zijn driemansverdediging die bevolkt wordt met Brandon Mechele en Stefano Denswil. Mata schopt het in geen tijd tot revelatie. In een-op-eenduels vreet hij alle wingers op, hij maakt plots deel uit van de kaste met de beste verdedigers van de competitie en hij wekt zelfs de interesse op van Barcelona. Leko: ‘Met zijn snelheid en defensieve kwaliteiten is hij het prototype van een speler die in een achterhoede met drie kan spelen. Hij is het bovendien zo gewend om heel hoog op het veld te staan, dat hij zich in posities laveert waarbij hij ook in balbezit van nut is.’

Dat is ook de mening van Mazzu. ‘Hij laat zich nooit overlopen door de tegenstander en dat is wellicht zijn grootste troef op defensief vlak. Als je die eigenschap bezit, is het niet verwonderlijk dat je ook centraal in de verdediging uit de voeten kan.’

Mata verstaat meer dan wie ook de kunst om iemand op het verkeerde been te zetten. Dat verklaart waarom hij zich niet laat verrassen door een opponent die een schijnmanoeuvre opvoert. De rechtsachter is een kameleon. In de Brugse kleedkamer, waar hij snel beschouwd zal worden als een van de gezagvoerders, kan hij evengoed een babbeltje slaan met Ruud Vormer en Hans Vanaken als met Krepin Diatta en Emmanuel Dennis. Mata heeft min of meer als vrijwilliger opgegeven om de jongeren te begeleiden – eerst was er Loïs Openda en vervolgens Youssouph Badji – en hij wordt door iedereen geapprecieerd die op dagdagelijkse basis met hem samenwerkt. Het zegt veel over Mata, die de gave bezit om zowel op als naast het veld een perfecte spreidstand uit te voeren. ‘Ik vind het gek dat de tegenstelling zo groot is tussen de mens Mata en de gast die je op het veld tegenkomt’, beweert Ndongala. ‘Op het veld de duels aangaan, is voor hem bittere ernst. Het is niet iedereen gegeven om de zaken van elkaar gescheiden te houden.’

Mata is het type dat een volledige spelersgroep met de voeten op de grond kan zetten wanneer iedereen in trance is. Maar er wordt ook op hem gerekend om een situatie te ontmijnen. Terwijl de twijfel toesloeg in de Brugse kleedkamer na de nederlaag in Genk, was Clinton de eerste om zijn ploegmaats te overtuigen dat de titel opnieuw in blauw-zwarte handen terecht zou komen. Het was een profetische uitspraak van een speler die als klein kind met de bal aan de voet de hymne van de Champions League neuriede terwijl hij met zijn voetzolen het asfalt in Verviers kietelde.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content