‘Je hoeveelste WK is dit?’, werd me tot vervelens toe gevraagd. ‘Het tiende? Kijk je ernaar uit?’ Een ondertoon van jaloezie valt niet te negeren. Mijn ‘ja’ klinkt echter niet echt overtuigend. Rusland is geen land waar je jaarlijks op vakantie wil en boven deze Wereldbeker hangt niet alleen een wolk van corruptie maar ook de dreiging van hooliganisme, racisme en homofobie.
Toen Rusland in 2010 het WK kreeg toegewezen werden veel wenkbrauwen gefronst, maar het land van Vladimir Poetin leek op weg de ideale buur van de Europese Unie te worden. De voorbije acht jaar zijn de relaties echter danig vertroebeld. De Russen annexeerden de Krim, vielen Oost-Oekraïne binnen, haalden MH 17 neer, schaarden zich achter de moordmachine van president Assad in Syrië, speelden een kwalijke rol bij het referendum over de Brexit en de Amerikaanse presidentsverkiezingen en probeerden een overgelopen spion te vergiftigen in het Engelse Salisbury.
Hopelijk herinneren we ons het WK 2018 vooral vanwege het voetbal.
Het laatste grote sportevenement in Rusland liet ook al een vieze smaak na. Na de Olympische Winterspelen van 2014 in Sotsji werd een door de staat georganiseerd dopingnetwerk blootgelegd. In de zomer van datzelfde jaar sloegen Russische hooligans Marseille kort en klein, en werden daarvoor geloofd door een minister van Poetin, en in maart van dit jaar kreeg de Russische bond zijn zoveelste boete van de FIFA voor racistische spreekkoren aan het adres van de gekleurde spelers van Les Bleus. Volgens het antidiscriminatienetwerk Fare is het op dat vlak het jongste seizoen alleen erger geworden.
De Russische overheid zal er alles aan doen om het WK veilig te laten verlopen. Er zijn berichten dat de ergste raddraaiers afgevoerd werden naar het zuiden van het land en de politie zal ongenadig optreden tegen relschoppers. Het WK 2018 moet immers het internationale prestige van Vladimir Poetin oppoetsen. Dat het budget voor het toernooi met 34,5 miljard roebel (ongeveer 450 miljoen euro) werd overschreden hield de president niet uit zijn slaap. De uitstraling van een WK voetbal is vele malen groter dan van Winterspelen en kost slechts een vijfde van Sotsji (50 miljard euro).
In Rusland gaan sport en politiek altijd hand in hand. Het is uitkijken naar de prestaties van het nationale team. De ‘Sbornaya’ staat 66e op de FIFA World Ranking, de laagste plaats ooit, de laatste zege op een groot toernooi dateert al van 2012 en van de laatste zeven oefenwedstrijden werd geen enkele gewonnen.
Wie weet wat de Russen over hadden voor sportieve glorie in het schaatsen of de biatlon kan vermoeden dat Poetin er alles aan zal doen om een afgang van de ploeg van bondscoach Stanislav Tsjertsjevov te vermijden. Rusland mag in geen geval in de voetsporen van Zuid-Afrika treden, dat in 2010 het eerste gastland werd dat de WK-groepsfase niet overleefde.
Het lot was de thuisploeg alvast gunstig gestemd (een groep met Uruguay, Saudi-Arabië en Egypte) en dat wekt argwaan nadat we van Michel Platini weten dat de loting op het WK 1998 in het voordeel van Frankrijk was gemanipuleerd. Het wordt daarom ook uitkijken naar de beslissingen van de scheidsrechters en de videorefs.
We kunnen alleen maar hopen dat we ons straks World Cup 2018 vooral vanwege het voetbal zullen herinneren. Een Wereldbeker heeft een extra dimensie omdat de hele wereld er emotioneel bij betrokken is. Niet alleen fervente voetballiefhebbers zitten de komende weken voor de buis.
Voor hen wordt het een beetje aanpassen. Vroeger was het WK dé standaard van het voetbal. Die rol heeft de Champions League overgenomen. Met 3,2 goals per wedstrijd haalde het kampioenenbal dit seizoen een gemiddelde waar landenploegen slechts van kunnen dromen. Euro 2016 bleef op 2,2 steken en het WK 2014 was met een gemiddelde van 2,7 het hoogst scorende sinds 1982.
Landenteams zijn een toevluchtsoord geworden voor trainers in prepensioen, die veel minder tijd krijgen om een ploeg te bouwen en het moeten doen met het voorhanden zijnde materiaal in plaats van de transfermarkt op te kunnen gaan. ‘Als je alle dagen kaviaar eet, is het moeilijk om naar worsten terug te keren’, waarschuwde Arsène Wenger al.
