Donderdag werd Jean-François Gillet niet geselecteerd voor de Rode Duivels. De kans dat hij ooit nog op het hoogste niveau keept, is na zijn veroordeling in het Italiaanse omkoopschandaal bijna onbestaande. Net toen hij erkenning kreeg, werd de sokkel onder het standbeeld dat in aanmaak was, weggeblazen. Een reconstructie.
Op tafel liggen de kranten van 29 maart 2013. Voor het eerst wordt duidelijk dat het er niet goed uit ziet voor Belgisch international en Torinokeeper Jean-François Gillet. Eén dag tevoren is hij, net als alle andere ex-spelers van Bari uit de bewuste periode, ondervraagd door het Italiaanse gerecht, dat een onderzoek voert naar omkoping. Het gaat om twee wedstrijden die Bari met opzet verloren zou hebben: één tegen Treviso in mei 2008, één tegen Salernitana in mei 2009, toen Bari mathematisch al zeker was van promotie naar eerste klasse. In La Dernière Heure van 29 maart zegt Gillets advocaat Antonio D’Alesio dat het gesprek met de magistraten goed verlopen is en dat hij uitgaat van een gunstige afloop voor zijn cliënt.
De toon in La Gazzetta dello Sport van die dag is anders, met als titel: ‘Zwakke verdediging’. Gillet is meer dan twee uur ondervraagd. ‘Bij het naar buiten komen proberen de advocaten van Gillet de zaak te minimaliseren, maar vanuit het parket komen heel andere geluiden’, schrijft de krant. ‘Het was een echte strijd’, wordt een magistraat anoniem geciteerd. ‘Gillet komt in nauwe schoentjes nu hij alles blijft ontkennen terwijl ex-ploegmaats een andere mening over zijn rol hebben gegeven en hebben toegegeven dat de spelers geld hebben gekregen voor twee wedstrijden. Gillet riskeert een lange schorsing.’
Het is de eerste keer dat de positie van de doelman uit het dossier gelicht wordt. Tot dan was hij maar een naam in een lijst van 36 verdachten (onder wie 27 voetballers, bijna allemaal spelers of ex-spelers van Bari) die in beschuldiging gesteld zijn van sportieve fraude.
Bodart
Op de ploegfoto van Standard voor het seizoen 1997/98 zit Jean-François Gillet (achttien jaar op dat moment) op de eerste rij, naast Gilbert Bodart, die net teruggekeerd is van Bordeaux. Aan de andere kant van Bodart zit Peter Maes, het seizoen voordien titularis. Trainer is Aad de Mos.Gillet heeft het jaar daarvoor onder Jos Daerden zijn eersteklassedebuut gemaakt en is net terug van het WK voor beloften in Maleisië. Daar keepte hij onder leiding van Ariël Jacobs sterk, maar die prestatie bleef in de schaduw van de pandoering (10-0) die het team kreeg tegen Brazilië. Bij Standard keept Gillet een fantastisch seizoen. Op de ploegfoto van het volgende jaar, met Tomislav Ivic als trainer, lacht Gillet hoopvol, maar de man die nieuw is en op de foto naast hem ernstig staat te kijken, Vedran Runje, blijkt een kanjer.
Om niet vastgenageld te raken op de bank kijkt Gillet uit naar het buitenland. In 1999 verhuist hij naar de Italiaanse tweedeklasser Monza, waar hij meteen titularis wordt. Het is AS Bari dat hem in het begin van het volgend seizoen (2000/01) na vier wedstrijden bij Monza weghaalt en 5 miljard lire voor hem dokt, omgerekend 2,5 miljoen euro. In een ploeg die heel het seizoen tegen de degradatie voetbalt, is de jonge Gillet een van de lichtpunten, samen met het nieuwe wondertalent Antonio Cassano. Gillet zakt met Bari naar tweede klasse en zal er acht jaar blijven, met het predicaat: te goed voor de Serie B, maar te duur voor geïnteresseerde eersteklassers.
In januari 2001 wordt hij tijdens een dopingcontrole betrapt op het gebruik van nandrolon. Hij is niet de enige: liefst negen eersteklassevoetballers worden dat seizoen betrapt op het gebruik van dat anabole steroïde, onder wie Jaap Stam (Lazio) en Pep Guardiola (Brescia). Gillet wordt in beroep voor de rechtbank vrijgesproken: de wet op dopinggebruik door sporters staat nog niet op punt en het is niet helemaal duidelijk of Gillet zelf nandrolon heeft genomen dan wel of het middel hem buiten zijn weten is toegediend.
In 2004/05 wordt hij verhuurd aan een andere tweedeklasser, Treviso, nadat blijkt dat hij het niet kan vinden met de nieuwe trainer van Bari, Marco Tardelli. Al die jaren krijgt hij uitstekende quoteringen, maar Bari wil hem niet laten gaan en drijft de prijs op. Er zit niets anders op dan met de Zuid-Italiaanse club zelf te promoveren.
In 2007 stapt Antonio Conte binnen als nieuwe trainer. De voormalige middenvelder, die met Juventus alles won, straalt ambitie uit en blaast de kleedkamer wakker. In het tweede seizoen met Conte heeft Bari al een paar weken voor het einde van de competitie zekerheid over de promotie, het kan rustig uitbollen. Zoals dat in die jaren in Italië vaker gebeurt, zouden de spelers beslist hebben om al eens een wedstrijd niet voluit te gaan.
Wraakactie
In mei 2009 is Bari al kampioen als de wedstrijd Salernitana-Bari geprogrammeerd staat. De twee curva’s zijn gelieerd. Vanuit Salernitana komt de vraag of de wedstrijd niet ‘gearrangeerd’ kan worden – Bari is toch al kampioen en Salernitana heeft de punten nodig. Er wordt een ontmoeting geregeld langs de autoweg, daarna wordt de spelersgroep van Bari samengeroepen. Eerst wordt het voorstel afgewezen. Gratis bestaat niet in het voetbal, en er is een predecent: een jaar eerder is er nog zo’n wedstrijd geweest, Bari-Treviso. Treviso had de punten nodig en enkele spelers stelden geld voor in ruil voor de ‘sportieve’ geste. Op 10 mei 2008 eindigt Bari-Treviso op 0-1. Treviso is gered.
Een jaar later wordt toenmalige Bariverdediger Christian Stellini naar eigen zeggen gecontacteerd door spelers van Salernitana. Over die zaak zegt hij in zijn verhoor dat hij samen met Gillet de spelers heeft samengeroepen de dag voor de afreis naar Salerno. “Ik heb in de kleedkamer gezegd dat als er ook maar één iemand niet akkoord ging, we het niet zouden doen. Niemand bewoog, dus ging ik ervan uit dat het oké was. Een week later was het geld in de kleedkamer, maar ik weet niet hoeveel. Gillet heeft die match niet gespeeld, maar we hebben wel samen de meeting met alle spelers georganiseerd.”
In zijn verhoor wijst een andere ex-speler, Vitali Koetozov,Gillet nadrukkelijker aan: “In zijn hoedanigheid van kapitein stelde hij voor om niet voluit te spelen, omdat de fans van beide ploegen verbroederd waren en we toch al kampioen waren.”
De verklaringen van de spelers in de verhoren lopen niet allemaal gelijk. Gillet ontkent iets met de zaken te maken te hebben.
Trainer Antonio Conte zou van niets op de hoogte geweest zijn, benadrukken alle ondervraagden. De trainer van Juventus houdt bij de verhoren vol dat hij nooit iets van onregelmatigheden gemerkt heeft en dat hij dan wel een grote ezel geweest moet zijn als die dingen zich achter zijn rug hadden afgespeeld. Conte wordt formeel vrijgesproken, nadat hij in afwachting van de uitspraak een aantal maanden niet als trainer op de bank mocht zitten bij Juventus.
Pas in 2012 komt het verhaal van Bari naar boven, nadat ook andere clubs bij het Cal- cioscommesse-gokschandaal betrokken blijken (zie kader), maar de naam Gillet valt aanvankelijk niet. Wel in een ander dossier: drie Ultra’s zouden op 20 maart 2011 na Bari-Chievo de spelers opgezocht hebben om hen af te dreigen en aan te manen de wedstrijden Cesena-Bari en Bari-Sampdoria te verliezen (wat effectief ook gebeurt). Omdat Gillet weigerde mee te werken, zouden ze een strafexpeditie opgezet hebben om onder meer Gillet, op dat moment al wonend in en spelend bij Bologna, een lesje te leren. Dat plan wordt op het nippertje verijdeld.
Ereburger
Het tij keert snel voor de Belgische doelman. Op 12 september 2010 wordt hij als speler met de meeste wedstrijden ooit voor Bari (319 op dat moment, hij zou er bij zijn vertrek in 2011 in totaal 353 op de teller staan hebben) nog uitgeroepen tot ereburger. Burgemeester Michele Emiliano schenkt hem de sleutels van de stad Bari. Een mooie erkenning voor een buitenlander die intussen (hij is al meer dan tien jaar samen én getrouwd met een Italiaanse) een halve Italiaan is geworden, uno di noi. Wanneer de rechtszaak als een donderwolk boven zijn hoofd hangt, schrijft Gillet begin juni van dit jaar de burgemeester een brief waarin hij voorstelt de sleutels van de stad terug te geven om ze pas terug te krijgen nadat zijn onschuld in de omkoopzaak bewezen is. Zijn advocaat Antonio D’Alessio is er op dat moment nog vast van overtuigd dat het goed komt met de doelman: “Geen enkele pentito (beschuldigde die heeft meegewerkt aan het onderzoek, nvdr) is in staat gebleken aan te geven hoe, wanneer en waar Gillet geld ontvangen zou hebben. Het is ook niet gebleken dat hij een beslissende rol heeft gespeeld bij de wedstrijdbeïnvloeding.”
Begin juli komt de klap. De openbare aanklager vraagt vier jaar schorsing voor Gillet en twee ex-ploegmaats en een schorsing van drieënhalf jaar voor alle andere betrokken (ex-)spelers. Op 15 juli wordt Gillet veroordeeld tot drie jaar en zeven maanden schorsing. In beroep wordt dat bevestigd, al pleiten zijn advocaten verzachtende omstandigheden: “Als kapitein heeft hij een zware fout gemaakt door de feiten niet aan te geven, maar hij heeft geen actieve rol gespeeld in de wedstrijdbeïnvloeding.”
Voor Bari-Treviso zouden tien spelers elk 7000 euro ontvangen hebben. Ook voor Salernitana-Bari zou 7000 euro per speler betaald zijn. Achteraf raakte bekend dat Bari vaste tarieven gehanteerd zou hebben voor het verkopen van wedstrijden: 7000 euro per speler voor een wedstrijd in de Serie B en 30.000 tot 50.000 euro per speler voor een wedstrijd in de Serie A. Drie spelers zouden duidelijk aangegeven hebben dat ze met de hele zaak niets te maken wilden hebben, onder wie Andrea Ranocchia,nu bij Inter en de nationale ploeg. Hij werd vrijgesproken.
1,7 miljoen
De klap komt net nu de 34-jarige doelman de afgelopen vier jaar eindelijk de erkenning en de waardering kreeg die hem al tien jaar te beurt had moeten vallen. Eerst had Gillet België verlaten met de stempel van miskend talent, vervolgens waren zijn kwaliteiten jarenlang onderbelicht gebleven in de anonimiteit van de Italiaanse tweede klasse. In 2009 waren de kansen gekeerd, door de terugkeer met Bari naar eerste klasse. Op hetzelfde moment debuteerde hij op zijn 30e met de Rode Duivels.
Na de degradatie van Bari in 2011 stonden de eersteklassers in de rij. Bologna betaalde 1,4 miljoen euro. Een jaar later dokte het net naar de Serie A gepromoveerde Torino zonder verpinken 1,7 miljoen euro neer voor de toen 33-jarige keeper. Torino’s trainer Giampiero Ventura wilde absoluut wat oude kennissen bij de ploeg om het behoud af te dwingen en haalde drie spelers met wie hij had gewerkt bij Bari. Toen eind maart bekend raakte dat hij in vieze papieren zat in het omkoopschandaal, verkeerde Gillet met Torino in volle degradatiestrijd. Het heeft zijn prestaties geenszins geschaad. Dat Torino uiteindelijk ook komend seizoen in eerste klasse speelt, heeft het in grote mate aan zijn doelman te danken.
Ook komend seizoen zou Gillet titularis zijn bij de populaire volksclub en zevenvoudige landskampioen uit Turijn, waarmee Enzo Scifo de finale van de UEFA Cup speelde (en verloor) tegen Ajax, en waar nu de Marokkaanse Belg Omar El Kaddouri neergestreken is. Maar tenzij het extern beroep van Gillet bij TNAS de zaken omkeert, is de Belgische doelman voor drie jaar en zeven maanden geschorst. Op zijn 34e zou dat het einde van zijn profloopbaan betekenen.
DOOR GEERT FOUTRÉ – BEELDEN: IMAGEGLOBE
” Spelers vinden dat het manipuleren van wedstrijden, vooral op het einde van het seizoen, absoluut te vergeven is, iets dat je doet om collega’s een plezier te doen.” Procureur Roberto Di Martina
