Bij Ajax zoekt Zlatan Ibrahimovic na een lange blessure nog zijn beste vorm, maar op het EK wil hij met Zweden tonen wat hij allemaal kan.

Het gebeurde bij een jeugdwedstrijd in Zweden tussen de twaalfjarigen van FBK Balkan en Vellinge. Omdat trainer Ivica Kurtovic vond dat de jonge Zlatan Ibrahimovic zich niet gedroeg zoals het in een team hoort, liet hij hem op de bank. Toen hij bij de rust mocht invallen, stond Balkan al met 0-4 achter. Het werd uiteindelijk 8-5, met acht doelpunten van de jonge Zlatan. Vellinge protesteerde, omdat het ervan overtuigd was dat Ibrahimovic ouder was dan twaalf, en eiste voorlegging van de identiteitskaarten. Bleek dat de jonge spits niet ouder, maar zelfs twee jaar jónger was dan alle anderen. Toen Balkan hem kort nadien nog eens berispte, had Zlatan het wel begrepen. Hij pakte zijn tas en ging voetballen voor Malmö BK.

Het incident tekent het levensverhaal van de speler die bij zijn vertrek naar Ajax in 2001 in Zweden de stempel kreeg van meest irritante en overschatte speler, bejubeld om zijn voetbalkwaliteiten, maar gehaat om zijn gedrag. Zlatan Ibrahimovic groeide op als zoon van gescheiden ouders in Malmö, in de buitenwijk Rosengard, waar liefst 84 procent van de bewoners niet geboren is in Zweden. Ibrahimovic is dat wél, als zoon van een Bosnische vader en Kroatische moeder, die kort na de geboorte uit elkaar gingen.

Ook bij Malmö BK liep het mis. Zlatan ging er helemaal uit de bol in een wedstrijd die zijn team met 6-0 won en waarin hij alle goals maakte. Toen een ploegmaat van het veld getrapt werd, ging hij aan het vechten, waarna de club hem streng toesprak. Zlatan reageerde prompt. Hij ging gewoon terug naar Balkan. Toen de berispingen hem daar weer de keel begonnen uit te hangen, achtte hij de tijd aangebroken voor een stap hoger.

Een stap hoger was Malmö FF. Voor een jongen met zijn lengte was hij ongelofelijk balvaardig : het resultaat van dagelijks voetballen op een grindveldje naast zijn huis, waar hij alle bewegingen van zijn idool Ronaldo imiteerde tot hij ze perfect beheerste. Talent with an attitude, zo omschreef men hem.

De buitenlandse clubs stonden in de rij voor Ibrahimovic. Toen op winterstage in Spanje Ajax’ technisch directeur Leo Beenhakker met verstomming geslagen werd nadat hij Ibrahimovic met Malmö een wereldgoal zag maken, was de beslissing gevallen. In de lente van 2001 koos de Zweed bewust voor Ajax omdat hij zijn carrière belangrijker vond dan zijn bankrekening. Acht en een half miljoen euro investeerden de Amsterdammers in een spits die amper veertien matchen op het hoogste niveau in de benen had en door insiders een ‘hooligan op voetbalschoenen’ genoemd werd. Onder trainer Co Adriaanse bleef hij vooral bankzitter. De komst van Ronald Koeman veranderde veel. Met Koeman won Zlatan de dubbel en groeide hij uit tot basisspeler, ook al durfde hij zonder omwegen zijn trainer luidop tegenspreken.

Toch is hij na drie jaar Ajax rijper als speler én als mens. Nog altijd blijft hij voor zijn omgeving bij Ajax een moeilijk te peilen type dat zijn eigen gang gaat. Wél iemand die trots is op zijn nieuwe Ferrari, maar niet zoals Mido, die samen met hem in Amsterdam arriveerde. In vergelijking met de Egyptenaar toont de Zweed meer begrip voor wat van hem gevraagd wordt. Hij heeft wel zijn nukken, maar die vallen nog net te tolereren.

Aan zijn top zit hij nog niet. Zlatan moet nog veertig procent beter kunnen. Dat komt vanzelf wanneer hij erin slaagt meer begrip op te brengen voor het teamgebeuren. Een egoïst op het veld wil men hem in Amsterdam niet noemen, veeleer een individualist die er nog te vaak op uit is te laten zien hoe goed hij zelf wel is. Dat het rendement voor het team én voor zichzelf een stuk hoger kan als hij het samenspel nog beter zou lezen, dat zit er nog niet in. Tot nader order is Zlatan een man van de intuïtie en niet van de wetenschap.

Helemaal terug in vorm is hij na een lange blessure bij Ajax nog niet. Zijn lies hindert hem, maar eigenlijk is Zlatan, die op verzoek van zijn vader opnieuw zijn familienaam Ibrahimovic op zijn truitje liet plaatsen, in zijn hoofd al met iets anders bezig. Mentaal zit Zlatan al met Zweden op het nakende EK. Was hij op het WK in 2002 nog zo blij als een kind toen hij als invaller een paar speelminuten kreeg, dan wil hij nu zijn stempel drukken.

De terugkeer van Henke Larsson, wiens plaats hij ondertussen inpalmde, is voor hem eerder een voor- dan een nadeel. Al sinds Zlatans debuut bij de nationale ploeg kijkt hij enorm naar Larsson op omdat die een positieve mentale invloed op hem heeft en zijn slaapmaatje was op het voorbije WK. Intussen is de sportieve hiërarchie wél omgedraaid. Op het EK zal Larsson eerder de luxe-invaller zijn voor Ibrahimovic.

Al langer zien de Zweedse media Zlatan als een cultfiguur. Elke veter die breekt, is in zijn vaderland voorpaginanieuws. De Zweden koesteren hem. Dat komt omdat Zlatan een extreem talent is zoals er weinig geboren worden in Zweden. Een absolute uitschieter als Ibrahimovic krijgt er dan ook meer privileges dan in Nederland, waar ook een Van Basten altijd vanuit het collectief redeneerde en waar men puur individualisme minder accepteert.

Van een goed EK kan nadien ook Ajax profiteren. Tenzij Ibrahimovic dat EK ziet als een springplank naar het zuiden. Eigenlijk worstelt hij met zichzelf. In zijn hart weet hij dat het goed zou zijn om nog wat langer in de Arena te rijpen, anderzijds wil hij zich wat graag bewijzen tegenover vooral de Italiaanse topclubs. In Amsterdam merkten ze al dat de jonge spits zeer gefocust is op wat er in de Italiaanse pers over hem verschijnt.

door Geert Foutré

Tot nader order is Zlatan een man van de intuïtie.