Het zou een wereldwijde primeur zijn geweest: een open debat in het Europees Parlement in Brussel tussen de vijf kandidaten voor het FIFA-voorzitterschap. Toen waren ze nog met drie, uiteindelijk met één. Een transparante FIFA? Nog niet voor morgen.
Bedreigingen. Het woord viel een paar keer afgelopen woensdag in de – what’s in a name – Anna Politkovskayazaal van het Europees Parlement in Brussel. Drie van de vijf kandidaten voor het FIFA-voorzitterschap zouden er met elkaar de degens kruisen op uitnodiging van enkele Europarlementsleden, onder wie de Belgen Ivo Belet (CD&V) en Marc Tarabella (PS), en NewFIFANow, een drukkingsgroep die ijvert voor een nieuwe wereldvoetbalbond. Er daagde uiteindelijk maar één kandidaat op: de Fransman Jérôme Champagne. Twee late afzeggingen, van de Jordaanse prins Ali en de Zuid-Afrikaan Tokyo Sexwale, haalden het initiatief ultiem onderuit. Sportzender ESPN, die het debat wereldwijd rechtstreeks zou uitzenden, haakte vervolgens ook af.
Prins Ali, de verliezende uitdager van Sepp Blatter bij diens laatste herverkiezing in mei 2015, had zich maandagochtend met een brief aan Brits Europarlementslid Damien Collins onverwachts afgemeld. Als reden haalde hij aan dat hij erover was ingelicht dat deelname aan het debat een inbreuk zou betekenen op de FIFA-statuten. Die verbieden namelijk overheidsbemoeienis. Volgens Ali had een van de andere kandidaten een klacht hierover neergelegd bij het ad-hocverkiezingscomité van de FIFA. Met verstomming geslagen vroeg Collins de voorzitter van dat comité, de Italo-Zwitser Domenico Scala,om opheldering. Die kreeg hij niet. Scala weigerde te bevestigen of deelname aan het debat al dan niet in strijd was met de FIFA-statuten. Daarop besloot ook Sexwale zich terug te trekken.
Zo bleef Champagne als enige deelnemer over. Gianno Infantino, de Zwitserse secretaris-generaal van de UEFA, had een week eerder al afgezegd, maar zou zijn programma middels een videoboodschap wel hebben mogen toelichten. Sjeik Salman van Bahrein toonde nooit enige interesse. Zowel Salman als Infantino zou tegenover Collins hebben ontkend dat hij achter een eventuele klacht zat, ondanks vermoedens in hun richting bij NewFIFANow. Of de klacht ook echt heeft bestaan, blijft daarmee onduidelijk. Maar de twijfel die rees precies vanwege die onduidelijkheid, miste zijn effect niet: het debat viel in het water en zij die eraan wilden deelnemen werd de kans ontnomen hun campagne kracht bij te zetten. Vooral prins Ali, zowat de enige kandidaat met krediet bij de voorstanders van hervormingen bij de FIFA, wilde niet het risico lopen alsnog uit de verkiezingsrace te worden gegooid. Dat hij de klacht zelf zou hebben verzonnen om niet in debat te hoeven treden, wordt onwaarschijnlijk geacht. Zijn reputatie is die van een onkreukbare, maar helaas niet charismatische persoonlijkheid.
MENSENRECHTEN
Vooral aan de kwalijke houding van Scala werd zwaar getild afgelopen woensdag door de Europarlementsleden en NewFIFANow. In een onthoofde FIFA, zonder Blatter en zijn secretaris-generaal Jérôme Valcke, beiden geschorst, wordt hij op dit moment vanwege zijn invloed op het verkiezingsproces beschouwd als een van de machtigste mannen bij de wereldvoetbalbond. ‘Damien stelde een duidelijke vraag. Waarom kon er geen duidelijk antwoord op worden gegeven? Nu hield men de grijze zone in stand. Net dat is het probleem van deze FIFA’, vond Ramon Vega, de voormalige Zwitserse international die zijn steun aan NewFIFANow kwam betuigen in Brussel.
De vaudeville rond het debat lijkt in de kaart te spelen van hen die de publieke confrontatie schuwen: sjeik Salman en Gianni Infantino. Beiden gelden als de grote favorieten voor het FIFA-voorzitterschap. De Bahreinse sjeik, die de FBI-raids in Zürich scherp veroordeelde en een grote fan is van Blatter, had zijn stem beloofd aan UEFA-voorzitter Michel Platini, tot die werd meegesleurd in het FIFA-corruptieschandaal. Daarop besloot hij zijn eigen kans te gaan. Dat was een dikke streep door de rekening van prins Ali. Als voorzitter van de Aziatische confederatie schudt sjeik Salman immers de kaarten in de regio. Bovendien is Jordanië niet dik met de golfstaten. Ali betichtte zijn concurrent er ook al van een stemakkoord te hebben gesloten met de Afrikaanse confederatie.
Ook bij NewFIFANow kan sjeik Salman op geen greintje sympathie rekenen. Medeoprichter Jamie Fuller haalde in Brussel de mensenrechtenschendingen aan waarvan hij wordt verdacht. In 2011 zou de topfavoriet betrokken zijn geweest bij de aanhouding en in sommige gevallen ook mishandeling van 150 atleten, coaches en scheidsrechters in Bahrein. Volgens sjeik Salman bestaat hiervoor niet het minste bewijs. De ethische commissie van de FIFA moet er ook zo over hebben gedacht en maakte geen bezwaar tegen zijn kandidatuur. Veelzeggend, vindt Fuller: ‘Dat zo iemand nu als de grote favoriet naar voren wordt geschoven, mist elke logica. In 2009 haalde hij geld uit het GOAL-fonds (het ontwikkelingsprogramma van de FIFA, nvdr) om zijn verkiezing in het uitvoerend comité van de FIFA te financieren. Zo iemand moeten we niet.’
OMKOOPSCHANDAAL
Vermoedens bestaan dat sjeik Salman het inmiddels op een akkoordje gooide met Infantino. Hij zou de Zwitser de post van secretaris-generaal hebben beloofd wanneer hij op 26 februari 2016, wanneer de voorzittersverkiezingen plaatsvinden, als overwinnaar uit de bus komt. Infantino, die aanvankelijk aarzelend, maar ondertussen toch unaniem de steun geniet van de UEFA, wees alvast de mogelijkheid af dat hij zich in functie van zo’n scenario voortijdig terugtrekt uit de race. Ondertussen betuigde ook de Zuid-Amerikaanse confederatie, nota bene door sjeik Salman verantwoordelijk gehouden voor de crisis waarin de FIFA zich bevindt, haar steun aan Infantino.
Net als over sjeik Salman viel er woensdag in de wandelgangen in Brussel weinig fraais te vernemen over Infantino. Jérôme Champagne was explicieter, maar dan zonder de UEFA-topman bij naam te noemen. Champagne heeft zich altijd kritisch uitgelaten over de arrogantie waarmee het Europese voetbal zich mondiaal opstelt. Hartsgrondig oneens is hij het ook met de stelling dat de FIFA een corrupte organisatie is. ‘Nonsens’, riep hij woensdag in het hol van de leeuw. ‘Hoe zit het met matchfixing in Griekenland en Turkije? Weten we hoe het EK 2012 in 2007 aan Oekraïne is toegewezen? Heeft de UEFA een onafhankelijke ethische commissie?’
Met zijn eerste twee vragen verwees Champagne impliciet naar Infantino. De voorzitter van de Griekse topclub Olympiacos, Evangelos Marinakis, werd vorig jaar veroordeeld voor zijn rol in een omvangrijk omkoopschandaal. De zoon van diens rechterhand bij Olympiacos is een voormalig directeur internationale relaties van de UEFA en luitenant van Infantino: Theodore Theodoridis. Volgens zijn critici speelde die persoonlijke band van Infantino mee in het feit dat Olympiacos niet werd uitgesloten van Champions Leaguedeelname. Over de toewijzing van het EK 2012 aan Oekraïne doen verhalen over enveloppen de ronde.
En Champagne zelf? Die krijgt nog altijd geen onvertogen woord over Blatter over de lippen. Elf jaar lang, tot zijn ontslag in 2010, naar zijn zeggen een politieke wraakactie van Platini, was hij de rechterhand van Blatter. Velen beschouwen hem nog altijd als een stroman van de afgetreden FIFA-voorzitter en daarom geen vernieuwer, ondanks zijn extreme transparantie. ‘Je kan zeggen dat ik deel uitmaak van de oude FIFA,’ verdedigde hij zich, ‘maar ik bén tenminste hier.’
DOOR JAN HAUSPIE – FOTO’S BELGAIMAGE
Sjeik Salman zou Infantino de post van secretaris-generaal hebben beloofd wanneer hij op 26 februari 2016 als overwinnaar uit de bus komt.
