Laurie Cunningham

Niet altijd de allergrootsten, maar toch bewonderd. Omdat ze net dat ietsje meer hebben. Humor. Een uitgesproken mening. Of iets tragisch. Cultfiguren in het voetbal, aflevering 8: Laurie Cunningham.

‘Het was alsof ik naar Johan Cruijff aan het kijken was, maar met een zwarte huid. Die jongen kon alles met een bal.’ De diehardfan van FC Barcelona kon zich zelfs 25 jaar na de 0-2-nederlaag de passage van Laurie Cunningham,10 februari 1980, in Nou Camp voor de geest halen. De winger van Real Madrid slalomde voorbij de hulpeloze Catalaanse verdedigers en borstelde voorzetten met ultieme precisie op de voeten van zijn ploegmaats. Toen de Engelsman van het veld stapte, gebeurde het onwaarschijnlijke: Cunningham kreeg in het altijd vijandige Nou Camp een staande ovatie. Een artiest die altijd wilde entertainen, net zoals hij dat in zijn jeugdjaren op de… dansvloer had gedaan. Zijn trainers bij Leyton Orient werden er horendol van dat hij weer eens te laat op het trainingsveld verscheen. ‘Sorry coach, ik moest dansen.’ En hij betaalde de boete, één pond, met de glimlach. Want, zei hij: ‘Gewonnen, ja.’

Op zijn zestiende bedankte de Londenaar, zoon van een Jamaicaanse jockey, voor een aanbieding van een gerenommeerde balletschool. Vijf jaar later voetbalde hij bij West Bromwich Albion, waar hij voor amper 150 euro per week mee schreef aan de mooiste pagina’s uit de clubgeschiedenis: 7e, 6e, kwartfinale UEFA Cup en 3e plaats. Hij hield van het leven in Birmingham, waar hij met nog twee andere zwarte spelers – Cyrille Regis en Brendon Batson – een uniek trio vormde. The Three Degrees, zoals manager Ron Atkinson hen noemde, toverden en betoverden. Maar werden eenmaal buiten Birmingham uitgespuwd en vernederd. West Bromwich Albion was een magneet voor extremisten. ‘Aan elk stadion werden we door leden van het National Front opgewacht. Soms bleef het bij schelden, in andere gevallen werden we bespuwd’, vertelde Batson jaren later. Er werden bananen op het veld gegooid, in Londen of Manchester galmde het kwetsende ‘ Nigger, lick my boots’ minutenlang door de stadions. Cunningham, verloofd met een blank meisje, kreeg bijna dagelijks doodbedreigingen en toen hij voor de nationale ploeg werd geselecteerd – na Viv Anderson de tweede zwarte speler -, werd een brandbom door zijn voordeur gegooid. ‘Hij stond rustig recht en doofde de vlammen. Alsof hij het elke dag moest doen’, herinnerde zijn verloofde.

In zijn jonge jaren bij Leyton Orient liet hij zich na zijn winnende doelpunt op bezoek bij Millwall ooit verleiden tot de Black Power-groet, bij The Baggies antwoordde hij met de voeten en dribbelde zich in de belangstelling van Real Madrid. ‘Laurie was toen al een ster in Europa. Hij had kwaliteiten die vergelijkbaar waren met die van Cristiano Ronaldo, maar miste die meedogenloze winnaarsmentaliteit’, omschreef Vicente del Bosque de Engelse linkerflankaanvaller, met wie hij bij De Koninklijke samenspeelde en titel (1980) en bekers (1980, 1982) won.

Maar het lichaam was broos. Na een operatie aan de kruisbanden was zijn snelheid afgebot en het onvoorspelbare uit zijn acties verdwenen. Heel af en toe verraadde een beweging zijn klasse. In Manchester liet hij Old Trafford bij momenten zinderen en met de Crazy Gang van Wimbledon won hij in 1988 verrassend de FA Cup, enkele maanden ervoor droeg hij nog een paar keer het shirt van… Sporting Charleroi. Maar het onbezorgde leven trok hem opnieuw naar Spanje, waar hij Rayo Vallecano in de lente van 1989 met een doelpunt naar La Liga trapte. De Indian summer van zijn voetbalcarrière, tot hij zich in juli op een geparkeerde wagen te pletter reed. 33 jaar jong…