Na een korte break begint volgend weekend ook in Engeland de nieuwe competitie. Hét duel op speeldag 1 is dat tussen Liverpool en Leeds United, na 16 jaar terug in eerste klasse. Dankzij trainer Marcelo Bielsa, die eind vorige week wel nog geen contractverlenging had getekend.
Het was de Argentijnse krant La Nación die in haar editie van vorige donderdag vraagtekens zette bij de situatie van Marcelo Bielsa in Leeds. Misterio, was de kop: ‘Marcelo Bielsa doet alles om verder te gaan in Leeds, maar heeft nog steeds geen contract getekend.’ Al sinds begin augustus peilt de krant geregeld bij de neo-eersteklasser naar de situatie van de gewezen bondscoach van Argentinië, die met de Olympische ploeg goud haalde. Altijd was het awwntwoord: we zijn ermee bezig, we zijn optimistisch, binnen een paar dagen is er nieuws. De laatste paar keren bleef het evenwel stil vanuit de club. Die post ook geen foto’s meer van haar coach, die nochtans in Leeds is en er volop werkt aan de transfers. Mysterie…
Hij loopt de godganse dag rond in sportkleren, zelfs al wordt hij verwacht op een sjiek diner, en woont in een gehuurde eenkamerflat boven een krantenwinkel.
Zit er een haar in de boter? Vermoedelijk niet, afgaande op de transferbedrijvigheid van de ploeg en de betrokkenheid daarin van haar trainer, die na de promotie de stad nog niet verlaten heeft. Kon ook moeilijk, gezien de coronatoestanden. Waarom dan toch bedenkingen? Bielsa heeft een geschiedenis met snelle ontslagen, of meningsverschillen. Het overkwam hem in zijn relatie met de Argentijnse federatie, bij Marseille – waar hij al na speeldag een in zijn tweede seizoen opstapte na een dispuut met de leiding – of bij Lazio, de club die hij al na twee dagen verliet omdat transfers die hem waren beloofd niet werden gedaan. Bij Lille werd hij dan weer na dertien speeldagen aan de deur gezet; ze waren daar sterk ontgoocheld in hun manager.
Loopt Leeds, dat zaterdag bij een terugkeer na zestien seizoenen op Anfield opent, ook gevaar? Onwaarschijnlijk. Bielsa is er al twee jaar, wordt er intern én door de supporters op handen gedragen en in alles gevolgd. Er is bij Elland Road zelfs een Marcelo Bielsa Way, als eerbetoon. De club stelde hem een contract voor twee seizoenen voor, maar vorige week was dat dus nog niet getekend. Geld is geen probleem. Maar dat is het nooit voor Bielsa. Als hij ergens ontevreden is, zal het gaan om een verschil in visie.
Energie
Een traditieclub die terug is op het hoogste niveau. Altijd fijn, dat vonden ze zelfs in Argentinië, waar de promotie van Leeds uitbundig werd gevierd. Of in Canada, waar een supporter van Leeds de burgemeester van Niagara Falls, Ontario, ervan kon overtuigen om de beroemde watervallen even in de kleuren van zijn ploeg te zetten.
Leeds is ook niet te beroerd om te investeren, dat is nog fijner. Veertig miljoen euro kostte Rodrigo, als Valencia straks alle bonussen binnenrijft die in de overgang zijn opgenomen. Dat is een clubrecord; het vorige dateert van 20 jaar geleden en betrof de overgang van Rio Ferdinand. Het is ook amper 10 miljoen euro minder dan het totaalbedrag dat Andrea Radrizzani drie jaar geleden neertelde om de hele club over te nemen. Toen Qatari de man vorig jaar benaderden in hun zoektocht naar een team in de Premier League had de Italiaan het over een overnamebedrag van 100 miljoen euro. Omdat de promotie toen nog geen zekerheid was, vonden de geïnteresseerde kopers dat overpriced.
Het was Bielsa zelf die Rodrigo, die een jaar geleden 50 miljoen euro moest kosten toen Atlético Madrid en Barcelona belangstelling toonden, overhaalde om naar Engeland te komen. Een gewaagde overstap, want de spits is al 29. Zal hij zich kunnen aanpassen aan het voetbal van de Argentijn, vraagt iedereen zich af. Rodrigo is immers nog nooit een echte afwerker gebleken. Slechts twee keer eindigde hij in de dubbele cijfers: een keer in Portugal met Benfica, en twee jaar geleden bij Valencia. Maar Bielsa gelooft erin. Ook omdat de spits niet te beroerd is om anderen te bedienen. Het grootste risico wordt wellicht de fysieke toestand van de Spanjaard, die vorig jaar behoorlijk wat lichamelijke problemen had. Maar Leeds onderwierp hem aan een reeks strenge medische tests, al ging dat niet zonder moeite. Vanwege coronatoestanden kon het hoofd van de medische dienst van de club de bubbel van de ploeg niet verlaten. Via het internet kreeg de man scans en uitslagen van de bloedanalyses en keurde de komst van Rodrigo vanop afstand goed.
Samen met Rodrigo tekende ook Robin Koch, centrale verdediger van Freiburg. Samen met het definitief maken van de vorig seizoen ook op huurbasis van Wolves overgenomen Hélder Costa zijn dit de opvallendste transfers van de nieuwkomer in de Premier League.
Klopp vs. Bielsa
Een terugkeer met een openingsmatch op Anfield Road betekent Klopp vs. Bielsa. Dat wordt nog wat: energie tegen nog meer energie. Dankzij ’s mans murderball, non stop football. In Marseille heette het opposition, bij Athletic Bilbao champions. In Yorkshire werd het dus murderball. Kort omschreven is het dit: als er geen midweekvoetbal is, weten de spelers dat ze op dinsdagavond goed moeten eten, want dan gaat het hard op woensdag: een onderling partijtje, 11 tegen 11 (of 11 tegen 10, óf als de baas het gek in het hoofd heeft 11 tegen 9) waarbij youngsters uit de academie de profs aanvullen. Murderball is een brutale oefening, die alleen wordt onderbroken als Bielsa iets heeft gezien dat hem niet zint. Five minute battles, waarna hij tussenbeide komt. Anders is er geen pauze: gaat een bal buiten, dan wordt een andere direct door een assistent in het spel gegooid. Inworpen zijn er niet, fouten in duels worden niet gefloten. Meer dan juist uitgevoerde tactiek, zijn sprints en pressing belangrijk; het fysieke werk. Intenser kan je het amper hebben. Murderball kills, zeggen spelers die het meemaakten. Het doel: het lichaam laten wennen aan hoge intensiteit. Alleen zo kan je energie brengen. Benieuwd of Rodrigo dat overleeft.
Er zit een methode achter zoveel gekheid: alleen dan kan het voetbal dat Bielsa wil brengen, ook werken. Het maakte in zijn Argentijnse periode Newell’s kampioen, het bezorgde Chili veel lof toen hij er bondscoach was, en het maakte van Athletic in Spanje en Europa een te duchten tegenstander. Arturo Vidal, de middenvelder die bij Chili met Bielsa werkte, is wel geen fan. Hij noemde Bielsa in een interview al zot van voetbal, sterk in tactiek maar iemand die in de omgang met zijn spelers een menselijke component mist. Te bezeten door het vak.
Tweedeklasser
Het is Victor Orta, de Spaanse sportief beleidsbepaler van Leeds, die Bielsa overtuigde om bij zijn ploeg te komen werken. In een vorig leven werkte de Spanjaard voor Radio Marca, en raakte in 2002 onder de indruk van wat Bielsa met Argentinië had laten zien op weg naar het tornooi in Zuid-Korea en Japan. Toen Orta overstapte van de media naar een club nam hij zich voor om te proberen Bielsa een keer bij zijn ploeg te introduceren.
Een eerste keer gebeurde dat bij Sevilla, maar Bielsa binnenhalen lukte toen niet. Toen Orta overstapte naar Zenit Sint-Petersburg probeerde hij het opnieuw. Opnieuw tevergeefs.
Derde keer goeie keer. Iets meer dan twee jaar geleden trok hij zijn stoutste schoenen aan. Orta en Radrizzani hadden in hun eerste jaar bij Leeds zwarte bonen gegeten: twee hoofdcoaches, een fel bekritiseerd transferbeleid en uiteindelijk een teleurstellende 13de plaats op 24 teams. Iedereen op Elland Road was teleurgesteld. Daarop dropte Orta alweer de naam van Bielsa. Hij nam de telefoon, regelde een afspraak, en vloog naar Argentinië. Hopende op het beste, maar vrezend voor een neen. Leeds is dan wel een traditieclub, maar na een derde plaats in de Premier League in 2000 en het behalen van de halve finale in de Champions League van 2001 degradeerde de club in 2004 uit het hoogste niveau. In 2007 werd het omwille van de hoge financiële nood zelfs verwezen naar League One. De basis van het succes – met geleend geld veel investeren in spelers en hopen op sportieve return – was een wankel kaartenhuisje dat in mekaar stortte. Daarna timmerde Leeds moeizaam aan de weg terug. Zou Bielsa dat willen riskeren?
Dat wilde hij. Orta leerde in Buenos Aires de geobsedeerde kant van Bielsa kennen. Jullie ploeg is veel beter waard dan die 13de plaats in de eindstand, vond hij na analyse. Een uitgebreide: als voorbereiding op het gesprek had Bielsa élke wedstrijd van Leeds in zijn geheel bekeken, goed voor meer dan 70 uur beeld, én zich door iedere opstelling van alle ploegen in het Championship gewerkt. Letterlijk iedereen in tweede klasse kende hij. Bovendien had hij ook al het trainingscentrum van de club geanalyseerd en overhandigde een lijstje met aanpassingen. Onder meer slaaphoeken moesten er komen, zodat de spelers tussen sessies in konden rusten. Bielsa was voorbereid, geïnteresseerd en kreeg de job. In zijn eerste jaar bracht hij Leeds tot in de play-offs, die hij verloor van Derby County. Deze zomer lukte de promotie wél. De spelers kregen na een lang kampioenschap twee weken verlof en werden daarna weer op training verwacht.
Handgranaat
Bij de fans is Bielsa immens populair, u moet er de geposte filmpjes na de promotie op het internet maar eens op naslaan. Omdat hij een van de boys in tracksuits is. Bielsa mag dan wel bijna 7 miljoen euro per jaar verdienen, aan kleren of een sjiek huis geeft hij zijn geld niet uit. Hij loopt de godganse dag rond in sportkleren, zelfs al wordt hij verwacht op een sjiek diner, en woont in een gehuurde eenkamerflat boven een krantenwinkel. Naar zijn werk gaat hij te voet, met een rugzak. Zijn inkopen doet hij zelf, zoals u en ik, in de lokale supermarkt, en meetings met zijn staf gebeuren geregeld bij een koffie in een of ander filiaal van Costa. Geregeld wordt hij staande gehouden door een fan, vandaar de talrijke selfies. Interviews geeft hij nooit. One-on-ones zijn niet democratisch vindt de Argentijn. Iedereen moet vragen kunnen stellen. Je moet wel Spaans kennen, want zijn Engels is na twee jaar nog steeds beperkt. Maar fascinerend zijn de gesprekken naar verluidt wel, getuigen journalisten die Leeds al jaren volgen.
Excentriek is het minste dat je kan zeggen. Zijn bijnaam El Loco hield hij over aan een wilde periode bij Newell’s, dat in een stadion speelt dat zijn naam draagt. Toen de ploeg uit Rosario op een dag met 6-0 verloor, kwamen ultra’s naar zijn huis. Even klagen bij de baas… Die verschanste zich niet, maar opende de deur en stond plots voor hun neus. In de hand: een granaat. Hij dreigde de pin eruit te trekken als ze niet vertrokken. Dat deden ze. Volgens de overlevering werden ze, toen ze vluchtten, achtervolgd door Bielsa, die hen in pyjama roepend achterna zat. ‘Willen jullie nu nog praten?’
In Leeds werd El Loco God. Door zijn manier van spelen, door zijn succes, maar ook door zijn respect voor de working class ethics van de fans op Elland Road. Bielsa probeert er zijn spelers van bewust te maken. Op een dag vroeg hij iemand van de club hoelang een supporter gemiddeld moest werken om zijn ticket te betalen. Zo’n drie uur, was het antwoord. Een paar dagen later zag de man hoe Bielsa zijn spelers verzamelde op het einde van een training en hen opdroeg om de komende drie uur al het vuilnis op Thorp Arch, het trainingscomplex van Leeds, te verzamelen. Zo zouden ze een beter begrip hebben van hoelang een fan moest werken om hen aan het werk te kunnen zien. Bescheidenheid, daar gaat het Bielsa om. Bescheidenheid in het succes.
Maar ook energie. En een intense werkethiek. In zijn periode als bondcoach van Chili sliep de man op een plooibed in zijn kantoor, om zo weinig mogelijk tijd te verliezen. Toen uitlekte dat hij naar de training van Derby County een spion had gestuurd – spygate – bekende Bielsa direct. Maar hij trakteerde de pers ook op een verbluffende persconferentie van 77 minuten, waarbij hij in een powerpointpresentatie uitgebreid alle data toelichtte die hij had verzameld over de tegenstander. Dat spionnenwerk was maar een klein onderdeel van zijn voorbereiding.
Ethiek was er ook in een duel met Aston Villa, in april 2019; een directe tegenstander in de race om promotie. Leeds scoorde in die wedstrijd toen een speler van de tegenstander geblesseerd op de grond lag. De fans juichten, maar Bielsa was boos. Televisiecamera’s legden vast hoe hij zijn spelers toeschreeuwde: ‘ Give a goal, give a goal. ‘ Dat deden ze ook, ze gaven Albert Adomah vrije baan. De fans floten, eerst bij de raid van Adomah, en na diens doelpunt aan het adres Bielsa, maar die trok er zich niks van aan. Leeds bleef in die match op 1-1 steken en promoveerde uiteindelijk niet, maar het leverde de ploeg wel de fair play-prijs van FIFA op.
