Bij de dood van Léon Mokuna: de eerste zwarte Afrikaanse voetballer in onze competitie had graniet in de voeten.
Eén enkele keer hebben we Léon Mokuna geïnterviewd. In zijn flat in Wondelgem, aan de rand van Gent, deed niets denken aan een voetbalcarrière: geen foto, geen beker, geen wimpel of andere trofee. Léon Mokuna leek niet te leven met het verleden. Nochtans gold de aanvaller ooit als de Pelé van Afrika, hij was een gesel voor iedere verdediger, ook al moest hij vaak presteren te midden van een golf racistische opmerkingen.
Léon Mokuna wilde een hele namiddag lang nog eens vertellen over zijn carrière. Over zijn periode bij het toenmalige Gantoise, waarin hij uitgroeide tot een soort circusattractie. De mensen kwamen van overal om hem aan het werk te zien. Ze stonden met open mond naar hem te kijken, alsof ze nog nooit een zwarte in levenden lijve hadden gezien. De stadions zaten barstensvol, er werden stoelen geplaatst naast de zijlijn. Maar Mokuna was dan ook een uitstekende voetballer: explosief, wendbaar en dribbelvaardig. Met zijn staalharde schoten, zowel uitgevoerd met zijn linker als met zijn rechter, boorde hij gaten in de netten. Ooit zei Antwerpdoelman Wim Cooreman dat hij bij een tegendoelpunt de bal niet eens had gezien. Mokuna vond dit het mooiste compliment dat hij ooit kreeg.
In weelde leefde Léon Mokuna niet. Een paar zakelijke tegenslagen liepen als een rode draad door zijn leven. Maar hij klaagde daar niet over. Mokuna schonk een paar glazen bier en praatte met vertedering over zijn carrière. Hij lachte veel en had geleerd om te relativeren. Zoals hij ook als voetballer beheerst probeerde te reageren op provocaties en intimidaties. Alleen wanneer hij over Congo praatte, spuwden zijn ogen vuur. Hij zei dat het land na de onafhankelijkheid terecht was gekomen in een poel van ellende en in een spiraal van corruptie. Hij had zich geërgerd aan de feestelijkheden die er rond 50 jaar onafhankelijkheid waren opgezet.
Voor zijn periode in België (vier jaar Gantoise, vijf seizoenen Waregem) voetbalde Mokuna tussen 1954 en 1956 bij Sporting Lissabon. Maar het leven als profvoetballer beviel hem niet. Ook al kon hij in de Portugese hoofdstad rijkelijk leven en maakte hij vooruitgang als voetballer. Mokuna wilde overdag ook werken. Dat deed hij later in Gent bij de krant Het Volk.
Léon Mokuna overleed vorige week dinsdag. Op 91-jarige leeftijd, meldden de kranten. Of was het 89 jaar? Zijn geboortedatum kende hij niet. Net zoals hij op de vraag hoeveel kinderen hij heeft ook lachend antwoordde: ‘Veel.’
