Hij belandde als dertienjarige vanuit Jamaica in Oostenrijk, kwam nadien in Nederland, Slowakije en België terecht en tekende deze zomer, na een zwerftocht van ruim vier jaar, zijn eerste profcontract bij Genk. Het is een verleden waarover Leon Bailey niet mag praten van zijn club. Waarom niet? Sport/Voetbalmagazine trok op onderzoek.

Mysterieus en intrigerend klinken ze, die enkele zinnen die Leon Bailey zich ooit tegenover een Jamaicaans tv-station liet ontvallen over zijn eerste levensjaren. ‘Ik ben door een hel gegaan en heb zó veel slechte dingen gedaan. Ik dank meneer Butler: hij maakte van mij een betere man.’ Meer heeft de nieuwste sensatie van KRC Genk nooit verteld over zijn ervaringen in de straten van Cassava Piece, de wijk in Kingston waar hij vandaan komt. Ook rond zijn relatie met Craig Butler hangteen waas van mysterie. Nu eens wordt Butler zijn vader genoemd, dan weer zijn voogd. Volgens Het Nieuwsblad onlangs is Bailey een zoon uit een buitenechtelijke relatie toen Butler ‘jong en onbezonnen’ was. Gevraagd om opheldering, windt Butler zich onmiddellijk op aan de telefoon. ‘Hij is een biologische zoon van mij’, snauwt hij vanuit Jamaica. ‘Mijn naam staat op zijn geboortecertificaat. Leon heet eigenlijk Leon Bailey Butler. Zijn moeder en ik zijn nog goede vrienden. Ik zie haar straks op een feestje voor een van onze andere kinderen. Nog iets?’

Afgaand op foto’s die hij zelf op Instagram plaatst, ziet ook Bailey zijn moeder nog geregeld. Met voetballen begon hij naar eigen zeggen rond zijn zevende. In de Phoenix All Stars Football Academy van pa Butler. Baileys talent enerzijds en de voetbaldroom van zijn eigen zoon Kyle anderzijds zouden Butler, 46 vandaag en ooit zelf voetballer geweest in Jamaica, tot de opstart van de academie hebben geïnspireerd. Toen Bailey vervolgens zo bleek over te lopen van het talent, besloot hij om met hem al op jonge leeftijd de oversteek naar Europa te maken. Kyle mocht mee. Uitgerekend in die periode was Butler in Jamaica voor zes jaar geschorst door een lokale voetbalbond.

Over wat de Phoenix All Stars Football Academy precies voorstelt, bestaan er tegenstrijdige verhalen. De website www.jamaicans.com publiceerde in 2013 een interview met Butler en schreef daarin dat ze op dat moment liefst 452 leden telde. Volgens Ömer Ziylan zijn het er veel minder. ‘Er zitten zo’n twintig jongeren’, aldus de zaakvoerder van het in Anderlecht gevestigde makelaarskantoor I Football Management. Butler corrigeert: ‘De bezoekers krijgen enkel onze elitespelers te zien.’ Ziylan noemt de academie een ‘prachtig project’. ‘Die gasten zouden anders op straat leven. In de academie krijgen ze eten, mogen ze slapen en worden ze naar school gebracht. Ze hebben wel maar een klein veld. En competitiewedstrijden spelen die jongens niet.’

GETIPT IN OOSTENRIJK

Ziylan weet waarover hij praat. Niet langer dan drie weken geleden nog bracht hij een bezoek aan de Jamaicaanse academie. Op uitnodiging van Butler en in het gezelschap van Dimitri de Condé en Kelvin de Lang. Met de sportief directeur van KRC Genk voerden Ziylan en zijn vennoot Roger Van Gool de voorbije maanden intense gesprekken. Samen met de voormalige spits van onder meer Club Brugge en FC Köln begeleidde Ziylan de transfer van Bailey naar Genk. Hun contact met de jonge Jamaicaan ontstond naar eigen zeggen drie jaar geleden via de ouders van Tyron Ivanov, een Bulgaarse leeftijdgenoot van Bailey tijdens diens eerste periode in Genk. Met het profcontract dat hij deze zomer ondertekende in de Cristal Arena zette hij een punt achter een jarenlange zwerftocht door Europa. Ziylan is in de wolken: ‘Straks wordt hij de duurste uitgaande transfer ooit in België.’

Baileys zwerftocht begon in Oostenrijk. Daar is het ook dat Kelvin de Lang hem voor het eerst aan het werk ziet. Een jaar of vijf geleden moet het zijn geweest, zegt hij. Hij werkte voor het Nederlandse makelaarsbureau Football Mix en was getipt over drie jonge getalenteerde Jamaicanen. Behalve Bailey en Kyle Butler ook nog Kevaughn Atkinson, alle drie uit de Phoenix Academy. ‘Bailey viel mij erg op’, zegt De Lang, zelf een oud-voetballer. ‘We regelden een stage bij Twente en brachten hem vervolgens naar België. Bij Genk onderkenden ze zijn talent.’

De Lang verliet Football Mix en het contact met Butler verwaterde. Tot hij anderhalf jaar geleden als scout voor de beruchte investeringsgroep Doyen aan de slag ging. Doyen beheert onder meer de commerciële rechten van internationaal hoog aangeschreven voetballers, onder wie ook Rode Duivel Adnan Januzaj. ‘We zouden dat in de toekomst ook graag voor Bailey doen’, aldus De Lang, die elke financiële betrokkenheid van Doyen bij de deal tussen Butler en KRC Genk ontkent. ‘Ik scout voor Doyen in België en Nederland. Ons interesseert alleen de top vijf in iedere leeftijdscategorie. Daar hoort Leon bij.’

IN DE VRIESKOU

Zijn eerste teken van leven in Oostenrijk geeft Bailey op 3 maart 2011. Dertien is hij dan. Op Facebook schrijft hij dat hij, Kyle en Kevaughn bevriezen in Oostenrijk. Een maand later post hij een foto van zichzelf in het shirt van SV Grödig, een kleine club nabij Salzburg. Blijkens een document van de Oostenrijkse voetbalbond is het uiteindelijk USK Leube Anif waarbij hij zich op 14 augustus 2011 aansluit. Vijf dagen na zijn veertiende verjaardag. Hoe dat kan, is tot op vandaag het grote mysterie in dit verhaal. De FIFA verbiedt internationale transfers van minderjarige voetballers. Daar bestaan uitzonderingen op, zoals wanneer de ouders om beroepsredenen naar het buitenland verhuizen. Maar dat is hier niet het geval. Toch registreert de Oostenrijkse bond de veertienjarige Bailey. Zijn Oostenrijkse voetbalpaspoort maakt het mysterie alleen maar groter: er staat geen enkele handtekening op.

USK Anif bestaat niet meer vandaag. In juli 2012 verkocht het amateurclubje zijn stamnummer aan topclub Red Bull Salzburg, dat er zijn beloften mee laat spelen onder de naam FC Liefering. Een blik op de Duitse Wikipediapagina van FC Liefering doet een lampje branden. Er staat dat USK Anif in de zomer van 2011 Craig Butler engageerde als zijn hoofdscout. Zou hiermee het FIFA-verbod zijn omzeild? Niemand die deze vraag on the record wil beantwoorden. Op foto’s op zijn Facebookpagina is te zien hoe Butler in rood Anifshirt training geeft aan een bonte verzameling kinderen. ‘Maar dat heeft niet lang geduurd’, zegt toenmalig Anifvoorzitter Heinz Seelenbacher. ‘Financieel hadden wij hem niets te bieden. Hij had professionele ambities en wij waren maar een amateurclubje.’

Seelenbacher herinnert zich Bailey en zijn twee voetballende vrienden goed. ‘Als ik me niet vergis, zijn ze via Wenen het land binnengekomen. Ze hebben geprobeerd bij Rapid binnen te geraken, maar dat is niet gelukt. Zo zijn ze in Salzburg terechtgekomen. Anif staat erom bekend een van de beste jeugdopleidingen uit de buurt te hebben.’ Doorvragen naar de merkwaardige registratie van het trio Jamaicaanse voetballertjes maakt hem kregelig. ‘Het was niet makkelijk’, volstaat hij te zeggen.

VOORGEKAUWDE ANTWOORDEN

Het nietige Anif strookt niet met Butlers steile ambities. Terwijl zijn jongens er aangesloten zijn, schrijft een Jamaicaanse website in januari 2012 al dat Leon Bailey en Kyle Butler op het punt staan naar Ajax te verhuizen. Bron van het nieuws is Craig Butler zelf, die ook wordt geciteerd: ‘Van Cassava Piece naar Ajax Amsterdam, nu kan ik sterven’, zegt hij. Op de Duitse Wikipediapagina van FC Liefering staat vreemd genoeg ook dat Leon en Kyle bij Ajax spelen, dat Atkinson profspeler is in België en dat nog een andere Phoenixjongen, Romario McKnight, de opleiding van Lille doorliep. In een Jamaicaans interview diezelfde januarimaand naar aanleiding van de Ajaxinteresse schept Butler ook op over een contract van vijf jaar voor Atkinson bij Bayern München en van drie jaar voor McKnight bij Lille. Er klopt niets van.

Weer heeft Butler een uitleg. ‘Als een speler een contract of een overeenkomst of een mogelijke overeenkomst tekent, wil dat nog niet zeggen dat dat contract ook effectief ingaat. Vaak moeten er dan nog zaken in orde gebracht worden, zoals een arbeidsvergunning. Het is niet omdat je een journalist iets goed uitlegt, dat hij het ook juist opschrijft.’

Mensen die hem kennen, omschrijven Butler als een goeroe voor zijn spelers. Her en der post hij filmpjes waarin hij zelf zijn jongens interviewt. Soms kauwt hij hen de antwoorden hoorbaar voor. De jongens geven geen krimp. Butler verzorgt zijn pr uitstekend en laat zich kennen als sterke netwerker. Overal krijgt hij wel een voet tussen de deur. Het buitengewone talent van Leon Bailey wordt onderkend, maar clubs knappen af op Butlers stijl en de vrees voor FIFA-sancties. Nergens krijgt hij een contract voor zijn jongens. Dat was ook niet de bedoeling, beweert hij nu. ‘Hoe kun je op zoek gaan naar een contract voor zulke jonge spelers? Het enige wat wij in Europa wilden doen, was het talent en de werkwijze in onze academie afwegen tegen wat je in de Europese clubs vindt.’

Juni 2012 eindigt het verhaal bij Anif. Via onder meer Kelvin de Lang belanden Butler en zijn Phoenixboys in België. Diezelfde maand post Bailey zijn eerste foto in blauwe KRC Genkuitrusting. Zich aansluiten doet hij er niet, trainen en spelen wel. Als zogenaamde testspeler. Ook competitiewedstrijden, hoewel dat verboden is. Een illegale, maar courante praktijk in het Belgische jeugdvoetbal, waar geen haan naar kraait. Zolang niemand een klacht indient, sluit iedereen de ogen. Binnen de kortste keren heeft iedereen in België hem ontdekt. Bij Club Brugge ziet Tom Van den Abbeele, toenmalig hoofd jeugdscouting, meteen zijn potentieel. ‘Een toptalent. Hij stond heel snel op onze radar. Hij was vijftien, maar niemand twijfelde aan zijn enorme kwaliteiten.’

PLOTS VERDWENEN

Club Brugge nodigt Butler uit en wordt al onmiddellijk met zijn forse financiële eisen geconfronteerd. Eén miljoen euro vraagt hij voor de handtekening van zijn zwarte parel. Club deinst terug. Volgens de FIFA-reglementen kan het hem geen contract aanbieden voor zijn achttiende verjaardag. Butler begrijpt dat niet. ‘Hij wou sneller gaan, maar dat kon niet’, aldus Van den Abbeele, die altijd in contact is gebleven met Butler. ‘Hij blijft me spelers voorstellen met de vraag of ik ze niet ergens kan laten meetrainen. De naam Leon Bailey opent daarbij deuren. Maar de andere spelers die ik zag, zijn niet van hetzelfde kaliber.’

In oktober 2013 ontdoet Genk zich van Bailey. Anderhalf jaar is de Jamaicaanse tiener dan in Limburg geweest, onder de hoede van Butler, van wie toenmalig technisch Gunter Jacob zegt dat hij naar zijn indrukken ’te goeder trouw’ is. De Jamaicaan zou in België een bedrijfje in sportmaterialen hebben willen opzetten. Tot twee keer toe echter wordt hem een verblijfsvergunning geweigerd. Helemaal mysterieus wordt het wanneer hij ook nog eens langdurig van de aardbodem verdwijnt. Naar eigen zeggen nadat hij in Mexico is overvallen. Volgens Jacob achterhaalde Genk dat Butler effectief vier maanden in een ziekenhuis verbleef. ‘De precieze omstandigheden kennen we niet. Al die tijd hebben we ons over de kinderen ontfermd’, zegt hij aan TV Limburg. Na tussenkomst van de arbeidsinspectie besluit de club niettemin afscheid te nemen van Bailey, Butler en zijn massaal ingevlogen Jamaicaanse tienervoetballertjes.

Binnen de kortste keren duikt Butler op in Sclessin, waar hij een mondeling akkoord bereikt met Roland Duchâtelet. Volgens de toenmalige Standardeigenaar had hij een filmpje opgesnord waaruit bleek dat ‘die jongen voor Genk had getekend toen hij nog maar vijftien was’. Iets ten kwade van Butler had hij niet kunnen vinden. Berichten over een beloofde Luikse investering van twee miljoen euro in Phoenix All Stars Academy vinden geen bevestiging. Een waanzinnig bedrag, dat al dan niet toevallig overeenstemt met wat volgens de Jamaicaanse tv door Genk voor Bailey is betaald toen het hem in april 2013 liet tekenen. ‘Volkomen uit de lucht gegrepen’, aldus Jacob toen over het cijfer.

SERIEUS PRIJSKAARTJE

Wat wel klopt, is dat Genk een voorakkoord heeft met Butler. Jacob weet dan al dat Bailey op miraculeuze wijze bij de Oostenrijkse bond geregistreerd is geraakt. Het maakt een transfer naar Genk plots wel mogelijk. Een andere FIFA-uitzondering treedt dan immers in werking: een minderjarige die al in Europa is, kan al vanaf 16-jarige leeftijd worden getransfereerd. Foto’s van een Genkdelegatie onder aanvoering van algemeen directeur Dirk Degraen en financieel directeur Filip Aerden bij de ondertekening van het akkoord duiken op in Jamaica. De Belgische arbeidsinspectie gooit echter roet in het eten. Dat het plots wordt beschuldigd van medewerking aan illegale kinderhandel doet Genk afzien van Bailey. Ook het contact met Standard springt af.

Ondertussen is het Jamaicaanse wonderkind ook bij Anderlecht aangeboden. Meermaals zelfs. ‘Hij is hier twee keer op stage geweest’, bevestigt het Brusselse hoofd opleidingen Jean Kindermans. ‘Ondanks twee heel goede evaluaties zijn we niet met hem doorgegaan. De situatie was te complex. Het was bijvoorbeeld nooit duidelijk of we hem wel kónden aansluiten. Er hing een zwerm van makelaars en tussenpersonen rond die jongen, het dossier was weinig transparant en er was het financiële plaatje dat we niet wilden inwilligen.’

Zoals overal blijkt behalve Baileys minderjarigheid vooral de figuur van Craig Butler het struikelblok te zijn. Zijn eis is: wie Leon Bailey wil, moet er ook halfbroer Kyle bij pakken. Anderlecht past voor de koppelkoop. Kindermans: ‘Mijn indruk is dat men met Bailey door heel Europa is gehotst om hem te slijten aan de meest biedende. Zijn parcours van de voorbije drie jaar zegt genoeg over de bizarre omstandigheden waarin hij is opgeleid. Als je dan ziet tot wat hij vandaag in staat is, is de enig mogelijke conclusie: Bailey is een rastalent.’

Butler echter ziet geen graten in Baileys odyssee. ‘Al dat gereis was zeker geen nadeel. Integendeel, hij spreekt nu vijf talen. Het eerste wat ik in elk land deed, was: een school zoeken voor Leon. Geen enkele schooldag heeft hij gemist. Durf dus niet te beweren dat ik niet goed voor hem heb gezorgd.’

Rastalent of niet: Leon Bailey geraakt nergens onder dak. In België komen nog twee clubs in beeld. In augustus 2014 biedt Roger Van Gool Bailey zelfs aan bij KV Oostende. Net als in Brussel is de conclusie aan de kust: afblijven. ‘De situatie was allesbehalve duidelijk, om niet te zeggen zéér complex’, zegt Luc Devroe. ‘We hebben het risico niet willen lopen dat hij niet speelgerechtigd zou zijn. Bovendien hing er een serieus prijskaartje aan vast om slechts voor 50 procent eigenaar te kunnen worden van de speler.’

De laatste Belgische club waar Bailey opduikt, is Mouscron-Péruwelz. We zijn dan al juli 2015. Sportief directeur Teni Yerima komt met de Jamaicaan aandraven en Craig Butler poseert voor het Henegouwse clublogo. Het gerucht dat Chelsea achter het contact zou zitten, wordt door hem als een fabeltje afgedaan. Een voorakkoord wordt getekend. Dat gebeurt in aanwezigheid van Ziylan en Van Gool, die ondertussen altijd in contact zijn gebleven met Genk. De onzekere situatie bij het pas overgenomen Mouscron-Péruwelz doet hen uiteindelijk kiezen voor Genk. Dat gebeurt midden augustus 2015, kort na Baileys 18e verjaardag. Enkele dagen later wordt in Moeskroen Yerima ontslagen.

HISTORISCHE NIKEDEAL

Terwijl hij na de eerste breuk met Genk de Belgische clubs afloopt, blijft Butler ook elders in Europa leuren met zijn jongens. Eind oktober 2013 komt Ajax weer in beeld. De Telegraaf meldt dat er een mondeling akkoord is tussen Bailey en de Nederlandse topclub. Bailey traint een tijd mee bij de Amsterdammers. Hij staat er op het veld met Ronald de Boer, op dat moment jeugdtrainer bij Ajax.Op het internet circuleert een foto waarop Edwin van der Sar en Marc Overmars, directeur marketing en directeur voetbalzaken bij Ajax, in een kantoor poseren met Craig Butler, Leon Bailey, Kyle Butler en Kevaughn Atkinson. Craig Butler zal wat later verklaren dat Bailey een driejarig contract heeft getekend bij Ajax. Een officiële mededeling van de club komt er echter nooit. ‘Na ongeveer een halfjaar zeiden de mensen van Ajax dat het onmogelijk was, dat ze moesten wachten tot hij meerderjarig was’, aldus Roger Van Gool. ‘Ajax is nog heiliger dan de paus. Het is ook wel te begrijpen dat clubs niet het risico willen nemen een transferverbod op te lopen, zoals Barcelona overkwam.’

Het Ajaxverhaal loopt nog wanneer eind januari 2014 de Jamaicaanse media plots uitgebreid berichten over de dan 16-jarige voetballer. Ze melden dat hij in een prestigieus hotel in Kingston een ‘historische’ reclamedeal met het sportmerk Nike tekende. Op de bijhorende foto schudt Bailey – groen Nikepetje op het hoofd – een medewerker van het sportmerk de hand. Op de achtergrond glimt Craig Butler. Aan de aanwezige cameraploeg vertelt hij terloops dat verscheidene jongens uit de academie tests mogen doen in Europa. ‘Romario McKnight mag gaan testen bij Trencín, net als Travis Blagrove.’

DIEF IN DE NACHT

AS Trencín lijkt ook voor Leon Bailey een nieuwe halte te gaan worden, iets waar Van Gool en Ziylan naar eigen zeggen niks mee te maken hebben. Trencín is een club in het noordwesten van Slowakije. Moses Simon speelde er vóór hij naar AA Gent kwam. Sterke man bij Trencín is Tscheu La Ling, oud-speler van Ajax. Tussen Ajax en Trencín bestaat een samenwerking en sinds deze zomer vervult Ling een veelbesproken adviserende rol bij Ajax. Veelbesproken, omdat onderzoek van De Volkskrant ter plekke veel vragen opriep over de zakelijke avonturen van Ling bij Trencín.

Hoe dan ook: Ling reist rond de overgang van 2014 naar 2015 naar Jamaica. In het gezelschap van Craig Butler kondigt hij daar op een persconferentie mee aan dat Leon Bailey en Kyle Butler officieel een contract tekenen bij AS Trencín. Ook vertelt Butler aan een Jamaicaans tv-station dat hij bij Trencín een trainersjob gaat opnemen. Dit keer volgt er wél een officiële mededeling op de clubsite: eind februari 2015 meldt Trencín dat Bailey en Butler jr hun handtekening zetten onder contracten tot eind 2017. Als Sport/Voetbalmagazine eind maart 2015 in Trencín is, blijkt Bailey er nog altijd niet te zijn.

Leo van Veen, ook een Nederlandse oud-speler, werkt voor Trencín. Hoe zijn functie er precies heet, schijnt hij niet te weten. ‘Technisch manager, laten we het daarop houden.’ Van Veen legt uit: ‘Eigenlijk heeft meneer Ling alles rond Bailey geregeld. Wat ik ervan begreep, is dat de contracten wel rond waren in februari, maar dat ze pas bij het nieuwe seizoen zouden ingaan. Uiteindelijk zijn Leon Bailey en zijn vader en broer drie à vier weken in Trencín geweest en dan weer vertrokken.’ Als een dief in de nacht? ‘Zo’n beetje wel, ja.’ Craig Butler was ook nooit echt in dienst van de club, zegt Van Veen. ‘Zo ver zijn we niet gekomen.’

LIEVER HET WESTEN

Tijd voor een telefoontje naar Ling. Hoe kon hij een minderjarige Jamaicaan toch een contract laten tekenen? ‘Waarom niet?’ Omdat hij minderjarig was. ‘Maar zijn vader heeft getekend. En zijn moeder.’ En dan is het geen probleem? ‘Dat weet ik niet. Als u een cursus profcontracten wilt, moet u bij de bond zijn.’ En als het contract van Bailey effectief pas dit seizoen inging, waarom liet hij zo’n talent dan al na een paar weken weer vertrekken? ‘De familie voelde zich wel thuis in Trencín, maar vond dat Bailey toch beter paste in een club in het westen van Europa. Toen zeiden wij: dan moet dat maar. Wij hebben genoeg van die talenten. Wij zitten niet te wachten op Leon Bailey.’

Volgens insiders dicht bij het dossier betaalde Genk 1,4 miljoen euro voor Bailey. Een bedrag dat in drie gelijke delen zou zijn verdeeld tussen I Football Management, Butler en AS Trencín. De overgang van Bailey naar KRC Genk leverde Trencín inderdaad geld op, zegt Ling. ‘Voor de club. Niet voor mij. Ik ben geen spelersmakelaar.’

DOOR KRISTOF DE RYCK EN JAN HAUSPIE – FOTO’S BELGAIMAGE

‘Straks wordt hij de duurste uitgaande transfer ooit in België.’ ÖMER ZIYLAN

‘Ondanks twee heel goede evaluaties zijn we niet met Bailey doorgegaan. De situatie was te complex.’ JEAN KINDERMANS

‘Wij hebben genoeg van die talenten. Wij zitten niet te wachten op Leon Bailey.’ TSCHEU LA LING

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content