Camp Nou is zijn speeltuin, maar als hij om zich heen kijkt, vindt hij zijn gelijke niet. Lionel Messi, hét symbool van FC Barcelona, voelt zich eenzamer dan ooit.
De clásico is 25 minuten ver wanneer een jongen met blonde manen aan de bal komt. Is dat niet Frenkie de Jong? Warempel, hij staat dus toch in de basis?
De 22-jarige Nederlander was op zondagavond 1 maart onzichtbaar in Bernabéu, het stadion waar hij een jaar eerder een van de helden was van het Ajax dat Real Madrid met 1-4 verpletterde. De Koninklijke kreeg voetballes en De Jong verdeelde en heerste op het middenveld. Anderhalve week geleden bleef daar niet veel van over: de Arkelnaar speelde flets en droeg ook niks bij tot het spel. ‘De irrelevantie van De Jong’, titelde een Spaanse krant.
Het is niet de enige speler die dat overkomt. André Gomes, Paco Alcácer, Gerard Deulofeu, Philippe Coutinho, Ousmane Dembélé… allemaal werden ze plots een schim van zichzelf vanaf het moment dat ze het Barçashirt aantrokken. Ook Antoine Griezmann lijdt vaak aan een soort Barcelonitis. De Franse wereldkampioen lijkt op zijn linkerflank soms omgeven te zijn door een of ander magnetisch veld waar de bal niet in kan doordringen. Zijn connectie met Messi is, op zijn zachtst gezegd, problematisch en de Argentijn lijkt niet al te veel te willen ondernemen om daar verandering in te brengen. Begin oktober zei Griezmann, die perfect Spaans spreekt, nog dat Messi en hij weinig woorden met elkaar wisselden en het lijkt er niet op dat de twee intussen ellenlange nabesprekingen houden bij een pot maté. ‘Ik weet niet wat er gebeurt’, vertrouwde Griezmann volgens France Football zijn omgeving toe. Sinds het uitvallen van Luis Suárez en het gebrek aan een volwaardige derde speler voorin – Martin Braithwaite is een lichtgewicht en de 17-jarige Ansu Fati is nog wat groen achter de oren – heeft de ploeg er nochtans alle belang bij dat de twee naar elkaar toe groeien.
De insinuaties dat Messi achter de schermen als een soort Don Corleone aan de touwtjes trekt, werken hem op de heupen.
Misschien komt dat nog. Ook Suárez begon moeizaam bij Barça. Toen hij er in de zomer van 2014 tekende, was Messi verrast. Hij had immers te kennen gegeven dat hij graag zijn landgenoot Sergio Agüero had verwelkomd, maar in de plaats kreeg hij een Uruguayaans bijtertje. In de loop van het seizoen vonden de twee elkaar, zowel op als naast het veld, en met ook nog Neymar erbij ontstond er een magisch trio. Dat zijn nu alleen nog maar verre herinneringen. In dit Suárezloos Barça is het zoeken naar een speler die een klik heeft met Messi, zoals vroeger Xavi en Andrés Iniesta hadden. Met één oogopslag wisten ze waar de Argentijn zich bevond en verstuurden ze de bal in zijn richting, een gave die spelers als De Jong, Arthur Melo en Arturo Vidal vooralsnog niet etaleren. In de huidige ploeg is Messi eenzamer dan ooit. En dat frustreert hem.
Die frustratie schemert door in het recente interview dat hij gaf aan El Mundo Deportivo. Daarin zegt hij: ‘Als we nog eens de Champions League willen winnen, moeten we nog groeien – en veel. Ik denk dat we vandaag de dag niet het niveau hebben om voor die beker te vechten.’
Astroturfing
Niemand bij FC Barcelona heeft meer recht van spreken dan Lionel Messi. Al jaren beslist hij op zijn eentje wedstrijden en sinds het vertrek van Pep Guardiola en de dood van Johan Cruijff staat hij meer dan ooit symbool voor de club. Hij is niet alleen – volgens velen – de beste voetballer ter wereld, maar ook de bestbetaalde sporter op de aardbol. Volgens Forbes kwam er in 2019 in totaal 112,5 miljoen euro op zijn bankrekening (salaris plus sponsorinkomsten). Dat geld, met daarbovenop het gezinsgeluk, houdt Messi in Barcelona, maar het is duidelijk dat het onstabiele bestuur en de vele wissels in het organigram van FC Barcelona hem niet geholpen hebben in zijn jacht op trofeeën. De laatste Champions Leaguewinst dateert intussen al van 2015.
Het gevoel overheerst dat als Messi de afgelopen seizoenen beter omringd geweest was, zijn palmares nog indrukwekkender had kunnen zijn. Maar een consequent sportief beleid krijgt de Catalaanse club maar niet op poten: de cantera loopt leeg bij gebrek aan speelkansen in de A-ploeg en de club slaat een mal figuur op de transfermarkt: het is zoeken met een vergrootglas naar geslaagde transfers. In de clásico tegen Real Madrid was het alweer de verouderde as van de ploeg – Piqué (33), Busquets (31), Messi (32) – die nog enigszins boven water bleef. Marc-André ter Stegen is de enige die constant een heel hoog niveau haalt. Met de aanstelling van Quique Setién werd gedacht dat de jeugd weer meer kansen zou krijgen, maar ook hij is blijkbaar niet overtuigd van het potentieel van Ansu Fati en co.
Naast een gebrek aan sportieve visie slaagt de club er ook niet in om een klimaat van rust te creëren. Voorzitter Josep Bartomeu moest onlangs weer door het stof nadat was uitgelekt dat Barça een firma onder de arm had genomen die er dubieuze praktijken op nahield. I3Venturas kreeg in totaal 1 miljoen euro om het imago van de club te verbeteren, maar zou zich ook schuldig gemaakt hebben aan astroturfing: het verdraaien en manipuleren van de publieke opinie over bepaalde personen door middel van digitale media. Het kwam erop neer dat er Facebookpagina’s gecreëerd waren die de indruk wekten geloofwaardige nieuwsbronnen te zijn, maar die geen gelegenheid onbenut lieten om een aantal figuren zwart te maken. Onder de slachtoffers: Víctor Font (die in 2021 een gooi wil doen naar het voorzitterschap), Pep Guardiola, Gerard Piqué en… Lionel Messi.
Bartomeu erkende dat het bedrijf onder contract lag bij de club, maar beweerde niet op de hoogte te zijn van de wanpraktijken. Het contract werd intussen ontbonden en Barça’s raad van bestuur laat een interne audit doen om na te gaan hoe de vork juist in de steel zit. Messi weet niet goed wat hij ervan moet denken: ‘Ik zou het raar vinden als zoiets gebeurd zou zijn. Er wordt ook gezegd dat er bewijzen zijn, maar we zullen moeten afwachten of dat waar is of niet. De voorzitter heeft de aanvoerders van de ploeg toegesproken en hij heeft ons hetzelfde verteld als wat hij op de persconferentie zei. Veel meer kan ik daar niet over kwijt.’
Macht aan de spelers
Dit incident zal het vertrouwen van de spelersgroep in het bestuur alweer geen boost gegeven hebben. Eerder was er ook al de uithaal van technisch directeur Eric Abidal, die er in een interview met het Catalaanse dagblad Sport ‘enkele spelers’ van had beticht niet meer alles te geven onder Ernesto Valverde. Messi reageerde op zijn Instagramaccount als door een wesp gestoken en vroeg aan Abidal om namen te noemen. In hoeverre de kapitein zich toen opwierp als spreekbuis voor zijn ploegmaats of als verdediger van zijn eigen belang, is moeilijk in te schatten. Misschien wel allebei, zoals blijkt uit zijn interview met El Mundo Deportivo: ‘Ik weet nog altijd niet wat er door zijn hoofd ging om zoiets te zeggen, maar ik denk dat ik reageerde omdat ik me aangevallen voelde. Ik voelde dat hij de spelers aanviel. En er worden al te veel dingen verteld over de kleedkamer, zoals dat ze de baas is in de club, dat ze trainers aanstelt en ontslaat, dat ze de transfers doet… Vooral over mij wordt dat gezegd. Het stoorde me dat de technisch directeur het ontslag van de míster linkte aan de spelers. Het is de technisch directeur die de beslissingen neemt. Dat wilde ik even duidelijk maken.’
Uiteraard heeft Messi een punt. In normale omstandigheden zijn er drie soorten leiders in een voetbalvereniging: de voorzitter en de technisch directeur runnen de club, de trainer is de baas in de kleedkamer en de spelers delen de lakens uit op het veld. In die volgorde. Maar in het hedendaagse voetbal is het epicentrum van de macht steeds meer aan het opschuiven. Dat stelt ook Rubi, de huidige trainer van Real Betis, vast in een gesprek met El País: ‘De realiteit in het voetbal is dat spelers veel macht verworven hebben bij hun clubs, misschien wel te veel. De mensen die de club besturen, moeten dat onder controle houden.’ Toen hem specifiek naar Messi gevraagd werd – Rubi was ook nog assistent van Tito Vilanova bij FC Barcelona – antwoordde hij: ‘Je moet Messi tevreden houden omdat hij het verschil maakt, maar de beslissingen moeten genomen worden door het bestuur.’ Hij haastte zich wel om te zeggen dat hij niet gelooft dat de Argentijn de beslissingen neemt in Camp Nou: ‘Neen, zoveel macht heeft hij niet. Toch niet toen ik daar werkte. Hij wijdt zijn tijd aan trainen, werken en doen wat hij leuk vindt. Uiteraard stelt iedereen alles in het werk opdat hij zich goed voelt, maar laat ons niet vergeten dat het om de beste speler ter wereld gaat.’
Er loopt natuurlijk een dunne lijn tussen je topspeler in de watten leggen en hem inspraak geven in de club. Ook het karakter van Messi speelt daarin een rol: hij is timide, niet erg communicatief, heeft soms zijn nukken, maar weet wel heel goed wat hij wil. De insinuaties dat Messi achter de schermen als een soort Don Corleone aan de touwtjes trekt bij FC Barcelona, werken hem op de heupen. ‘Er wordt vaak gezegd dat ik de beslissingen neem en dat ik de baas ben bij Barça, maar dat is niet waar. Dat overkomt me ook bij de Argentijnse nationale ploeg. Daar beweren ze ook dat alleen mijn vrienden spelen, dat ik de trainer kies. Ik weet niet vanwaar die uitspraken komen. Misschien door het feit dat ik al lang op dezelfde plaats ben en dat ik het huis heel goed ken. Maar het is wel duidelijk, denk ik, dat mijn mening en die van de club niet altijd overeenkomen en dat er niet wordt gedaan wat ik zeg.’
Misschien zouden ze dat toch beter eens beginnen te doen…
De toekomst van Messi
Dat Lionel Messi (32) niet eeuwig zal blijven voetballen, is een feit. De vraag is hoelang hij dat nog in het shirt van FC Barcelona zal doen. Zijn contract loopt tot juni 2021, maar bevat ook een clausule die maakt dat hij deze zomer al gratis kan vertrekken. Bij de club zijn ze er zeker van dat Messi niet zal vertrekken op korte termijn. Welke andere club zou immers bereid gevonden worden zijn astronomische salaris te betalen? In zijn recente interview met El Mundo Deportivo gaf de speler zelf ook aan dat hij de club helemaal niet wil verlaten: ‘Het is mijn bedoeling om hier te blijven. Ik heb al vaak de kans gehad om weg te gaan – er waren zelfs clubs bereid om de opstapclausule te betalen – maar op geen enkel moment ben ik dat van plan geweest. Ook nu niet. Ik wil nog een Champions League en titels winnen met deze club.’
Bovendien is het gezin van Messi – zijn vrouw Antonela en hun drie zoontjes, Thiago, Mateo en Ciro – gelukkig in Castelldefels, een residentiële buitenwijk van Barcelona, waar hij naar eigen zeggen ‘een heel normaal leven’ leidt: ‘Mijn beroep staat me gelukkig toe om veel tijd met de kinderen door te brengen. Na de training eet ik snel iets met Antonela en dan gaan we de kinderen halen. Dan brengen we hen naar een activiteit of doen we iets met hen tot het avond is. Daarna eten we en zijn we doodmoe, want met drie kinderen ben je op het einde van de dag helemaal kapot. We gaan vroeg slapen. Neen, we hebben een heel normaal leven en dat vind ik goed, want ik houd van routine in mijn beroep en in mijn privéleven.’
Toch wordt er druk gespeculeerd over de toekomst van de Argentijn. In zijn thuisland rekenen ze erop dat Messi’s emotionele band met Newell’s Old Boys, waar hij opgeleid werd, hem ooit zal terugbrengen naar die club. Maar ook in de Verenigde Staten lonken ze naar hem. Zo zou Guillermo Barros Schelotto, de Argentijnse coach van LA Galaxy, al naar Jorge Messi, vader en vertegenwoordiger van Lionel, gebeld hebben. Ook zou de nummer 10 al een appartement van vijf miljoen dollar gekocht hebben in Miami. Dat wordt gezien als voorbode van zijn transfer naar Inter Miami, de club van David Beckham die vanaf dit seizoen deelneemt aan de MLS. Die sluit dat niet uit: ‘Als we de kans hebben om grote namen uit het Europese voetbal naar hier te halen, dan zullen we dat doen.’
